Περί ελονοσίας και άλλων δαιμονίων

Του Δημήτρη Η. Κρανιά

Η έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ για την ελονοσία αποτέλεσε την αφορμή για μια πολιτική κόντρα με ουσία, όχι όμως επί της ουσίας. Η έκθεση είναι άκρως λεπτομερειακή και περιγράφει μια συγκροτημένη στρατηγική βασισμένη στις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.). Παρ όλα αυτά το πρόβλημα είναι υπαρκτό και δεν αφορά μόνον την ελονοσία.

Κάθε καλόπιστος παρατηρητής αντιλαμβάνεται ότι η πραγματοποίηση της έκθεσης στο συγκεκριμένο χρόνο καταγράφει αυξημένη ανησυχία για το άμεσο μέλλον. Τα 51 από τα 65 κρούσματα καταγράφονται ευθέως ως εισαγόμενα και τα 50 από αυτά έχουν παθόντες μετανάστες. 

Η έκθεση καταγράφει την ανάγκη εντατικοποίησης και σωστής οργάνωσης των έργων εντομοκτονίας, δεν παραθέτει όμως στοιχεία για την υλοποίησή τους. Τέλος αναφέρεται στην εξασφάλιση ικανοποιητικών (sic) συνθηκών διαβίωσης για τους μετανάστες χωρίς να αποτυπώνει την υπάρχουσα κατάσταση στις περιοχές που φιλοξενούνται .

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι εκτός από τον Π.Ο.Υ. εξέχουσα θέση σε επίπεδο συντονισμού της προσπάθειας για την εξαφάνιση της ελονοσίας έχει η «Roll Back Malaria Partnership», που εδρεύει στη Γενεύη και η οποία αποτελεί σύμπραξη του WHO(Π.Ο.Υ.),της UNICEF, της UNDP και της Παγκόσμιας Τράπεζας . 

Η ελονοσία είναι το ένα δένδρο μέσα στο δάσος. Στο ίδιο δάσος υπάρχουν και άλλα παρόμοια δένδρα (φυματίωση, πολιομυελίτιδα, ηπατίτιδα, AIDS και άλλα λιγότερο η περισσότερο γνωστά). Το πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι ευρύτερο και αφορά νέες προκλήσεις στο χώρο της δημόσιας υγείας. Οι «ξεχασμένες» ασθένειες, οι συνθήκες υγιεινής σε καταυλισμούς, η ενημέρωση πληθυσμιακών ομάδων με διαφορετικές παραδόσεις , συνήθειες και αγωγή από τη δική μας είναι μόνο μερικές από αυτές και απαιτούν αντιμετώπιση με νέες και διαφορετικές πολιτικές.

Η πλήρης ιατρική απεικόνιση κάθε εισερχόμενου στα κέντρα υποδοχής αποτελεί κομβικό σημείο της επιτήρησης πολλών μεταδοτικών ασθενειών. Η συναίνεση σε αυτό ,των εισερχομένων στη χώρα, αποτελεί πολιτικό χρέος, που οφείλει κάθε οργανωμένο κράτος να επιτύχει με σωστή ενημέρωση και επικοινωνία τόσο για τους μετανάστες όσο και για τους πολίτες αυτής της χώρας.

Η δημιουργία συνθηκών υγιεινής διαβίωσης και η απρόσκοπτη πρόσβαση σε καθαρό νερό και τροφή αποτελεί πολιτική πράξη, που τις συνέπειες της έλλειψης τους δεν τις έχουμε αποτιμήσει ούτε στην Ειδομένη.

Η εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσότερων διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών και συμπράξεων αποτελεί πολιτική πράξη.

Η επικοινωνία και η συμβουλευτική σε ανθρώπους, που όπως φαίνεται, θα μείνουν για χρόνια στην Ελλάδα αποτελεί πολιτική πράξη και αυτό δεν αφορά μόνον τα μεταδοτικά νοσήματα αλλά και θέματα μη μεταδοτικών νοσημάτων (π.χ. ψυχικές διαταραχές), που σύντομα θα αντιμετωπίσουν οι τοπικές κοινωνίες , οι οποίες θα φιλοξενήσουν μετανάστες.

Η επίσημη συμμετοχή γιατρών και νοσηλευτών από τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς (το κάνει ήδη η Τουρκία) στη φροντίδα των συμπατριωτών τους αποτελεί πολιτική πράξη και εργαλείο προώθησης μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής.

Η ουσιαστική συμμετοχή και καθοδήγηση (leadership) στην προσεχή Περιφερειακή Επιτροπή της Ευρώπης (του Π.Ο.Υ.) που θα συζητήσει το σχέδιο δράσης για την υγεία των μεταναστών αποτελεί πολιτική πράξη και μάλιστα διαρκείας αφού η εφαρμογή του θα εξετάζεται ανά διετία τουλάχιστον έως το 2022.

Υ.Γ. Όσον αφορά τις απαιτήσεις των παραιτήσεων και τον αντίλογο με προσωπικές ατάκες αντιλαμβάνομαι ότι κάποιοι δεν κοιτούν καν το δέντρο της ελονοσίας αλλά το δάχτυλό τους χάνοντας το δάσος. Ελπίζω να μην αντιληφθούν την ύπαρξη του δάσους όταν θα έχει καεί.