Του Δημήτρη Κοδέλα
Όλα κινούνται στη σφαίρα της επικοινωνίας, με κομματικές και επιχειρηματικές συγκρούσεις για πολιτική και οικονομική εξουσία, σε όσο χώρο τους αφήνουν οι δανειστές.
Το έβδομο μνημονιακό καλοκαίρι ξεκίνησε με την κήρυξη έναρξης της «επανάστασης της Δημοκρατίας» από τον Α. Τσίπρα, με αφορμή την Συνταγματική Αναθεώρηση και κλείνει με την εξαγορά των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών από βαρόνους της οικονομικής ζωής. Το κυβερνητικό χτύπημα στη διαπλοκή μετατράπηκε σε νομιμοποίηση της κατοχής των συχνοτήτων από γνωστούς και μη εξαιρετέους ολιγάρχες και στελέχη του επιχειρηματικού υπόκοσμου, τη στιγμή που η αντιπολίτευση που έστησε επί δεκαετίες τη διαπλοκή φωνάζει για τη διαφάνεια και την χειραγώγηση της ενημέρωσης.
Ας μην ψάχνει κανείς για κοινή λογική. Όλα κινούνται στη σφαίρα της πολιτικής επικοινωνίας, ενώ πίσω από αυτή διαπλέκονται πολιτικές και επιχειρηματικές συγκρούσεις με λάφυρο την πολιτική και οικονομική εξουσία, σε όσο ζωτικό χώρο τους αφήνουν οι δανειστές.
Από την άλλη η ΔΕΘ, καθιερωμένη στα μυαλά των ανθρώπων ως ο κατεξοχήν τόπος διαψευσμένων υποσχέσεων και κλοπής της κοινωνικής συναίνεσης, είναι έτοιμη να υποδεχτεί ξανά τους κομπάρσους της στο μνημονιακά προσαρμοσμένο έργο που θα ανέβει.
Η κυβερνητική φαντασμαγορία θα συνεχιστεί με τη Σύνοδο του Νότου, ένα κακέκτυπο της κατεύθυνσης που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ για Μέτωπο του Νότου, ενώ το φθινόπωρο θα ξεκινήσει επίσημα με την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων και την δεύτερη αξιολόγηση…
Και η κοινωνία;
Για την κοινωνία υπάρχει ένας ακόμα μνημονιακός χρόνος, παρά τις προσπάθειες που έκανε τα τελευταία χρόνια για να απελευθερωθεί.
Η περίοδος βιώνεται από τον περισσότερο κόσμο ως περίοδος ήττας, προδοσίας, αδυναμίας να ανταπεξέλθει στα εμπόδια που μπαίνουν στη ζωή καθενός και να αντιδράσει. Κυριαρχούν συναισθήματα απογοήτευσης, απελπισίας, περιορισμού του «δυνατού» και «εφικτού» στα μυαλά των ανθρώπων, οδηγώντας σε στάσεις ατομισμού, επιβιωτισμού, παραίτησης, εσωτερίκευσης, κατάθλιψης, φυγής, αποφυγής κ.ά.
Η κοινωνική συνείδηση, κυρίως ως άθροισμα πολυποίκιλων ατομικών συμπεριφορών και λιγότερο ως «κοινωνική/συλλογική», μετεωρίζεται ανάμεσα στο «δεν έχω να χάσω τίποτα», «δεν εμπιστεύομαι κανέναν», «δεν ξέρω τι να κάνω». Ένα κομμάτι κόσμου που δεν «παραλύει» από την απογοήτευση, αναζητά λύσεις στο κεντρικό πεδίο και νέους «μεσσίες» παρ’ όλο που κατανοεί όρια και κινδύνους μιας τέτοιας στάσης.
Αυτή η κατάσταση πνευμάτων μαζί με τους πολύ γρήγορους ρυθμούς κοινωνικής καταστροφής και μετάλλαξης της χώρας (βάθεμα καθεστώτος, φτωχοποίηση, υπερχρέωση, χτύπημα μικρομεσαίων στρωμάτων, εκποίηση, αποδιάρθρωση παραγωγής, κ.ά.) διαμορφώνουν μια εκρηκτική αντίθεση ανάμεσα στα «θέλω» και στα «μπορώ» της κοινωνίας. Ανάμεσα στην ανάγκη να γίνει κάτι ή να κάνει κάτι, και στις τεράστιες δυσκολίες και εμπλοκές που έχουν δημιουργηθεί τον τελευταίο χρόνο. Ανάμεσα στην κοινωνική ασφυξία και τους ατάραχους και ένοχους χειρισμούς επιβίωσης του πολιτικού συστήματος.
Δεδομένων αυτών, φαίνεται πως θα συμβιώσουμε για ένα διάστημα στο σκοτάδι, σε μια κατάσταση όπου, δυστυχώς, λίγα θα μπορούμε να πράξουμε, τη στιγμή που η χώρα θα βυθίζεται και ζωές θα καταστρέφονται.
Ο ιστορικός χρόνος ανάγεται σε κύριο αντίπαλο. Η δημόσια περιουσία ξεπουλιέται σήμερα, τα σπίτια πλειστηριάζονται σήμερα, οι κατασχέσεις γίνονται σήμερα, η κοινωνία φτωχοποιείται σήμερα, και τόσα άλλα που υλοποιούνται με τόσο γρήγορους ρυθμούς, τροποποιώντας άρδην τον τρόπο ύπαρξης της χώρας, τις δυνατότητές ανάταξής της και ανεξαρτησίας της, την κοινωνική συνοχή. Κι ενώ όλα αυτά γίνονται σήμερα, η απάντηση φαίνεται να μην μπορεί να δοθεί άμεσα, παρά μόνο σε πολύ στοιχειακό επίπεδο κάποιων διεσπαρμένων και επιμέρους πρωτοβουλιών. Το υπερεπείγον της ανάγκης σε κόντρα με το βάθος οικοδόμησης των όρων μιας απάντησης.
Οι παραπάνω διαπιστώσεις δεν αποκλείουν κοινωνικές εξάρσεις, ούτε σημαίνουν σταθεροποίηση ενός πλήρως αναξιόπιστου πολιτικού συστήματος. Οι όποιες εκλάμψεις, όμως, θα έχουν τα όριά τους με βάση την ελλιπή συγκρότηση της κοινωνίας. Το προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ θα σκιάζει κάθε προσπάθεια που θέτει ζήτημα πολιτικής ανατροπής και άλλης πορείας, οι γεωπολιτικοί σεισμοί στην ευρύτερη περιοχή επηρεάζουν τις εξελίξεις και μπορεί να γίνουν ακόμα πιο καθοριστικοί, ενώ η ευρωπαϊκή κρίση θα επιδράσει με πολλαπλούς τρόπους τόσο στους πολιτικούς συσχετισμούς όσο και στην κοινωνική συνείδηση.
Η έλλειψη συγκροτημένων υποκειμένων σε επίπεδο κοινωνίας και κοινωνικοπολιτικής, ως όρων για τη δημιουργία και διεκδίκηση μιας άλλης προοπτικής, βοά. Χρειάζεται μια βαθιά και πολυεπίπεδη κοινωνική διαδικασία ώστε το σκοτάδι να μη διαρκέσει πολύ. Μια διαδικασία κοινωνικής συγκρότησης και προσανατολισμού, λειτουργίας εγχειρημάτων και δικτύωσής τους, συνεισφοράς στην χάραξη ενός άλλου δρόμου, τροποποιώντας και την κοινωνική συνείδηση.
Όποιος βρει κάποιο χρήσιμο ρόλο σε αυτές τις απαιτούμενες διαδικασίες θα έχει (να) συνεισφέρει και στη διέξοδο της χώρας.
Η πρωτοβουλία για αυτά δεν θα έρθει από ένα κέντρο, δεν θα είναι κυρίως από τα πάνω, δεν θα έχει βασική στόχευση τις εκλογικές διαδικασίες.
Για ακόμη μια φορά η σωτηρία αυτής της χώρας επαφίεται στον ίδιο τον λαό της και δεν μπορεί να ανατεθεί. Και λαός είμαστε εμείς, καθένας από εμάς.
