Καταρχήν, θέλω να ευχαριστήσω όλους σας μέσα από την καρδιά μου που είστε εδώ, τους 3 παρουσιαστές, τον Σταύρο Τζίμα, τον εκδότη Αλέξανδρο Παπαζήση, τον επιμελητή Σωτήρη Ντάλη και την Αλεξάνδρα Σδούκου που ως επιμελήτρια του βιβλίου και Διευθύντρια του γραφείου μου, είχε την ευθύνη να συντονίσει όλη τη «χαοτική» κατάσταση που υπάρχει γύρω από έναν Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
1ο Στοίχημα: Αν θέλεις να πετύχεις κάτι στην πολιτική, πρέπει να παίζεις «ομαδική μπάλα». Εάν καταφέρεις να εμπνεύσεις ανθρώπους και να διαμορφώσεις μια καλή συνεκτική ομάδα που να πηγαίνει στην ίδια κατεύθυνση, τότε έχεις σοβαρές πιθανότητες να πετύχεις. Αν παλέψεις, ώστε μόνος σου να κάνεις διάφορα πράγματα, στο τέλος θα αποτύχεις. Και θα αποτύχεις σε τομείς που θέλουν πολύ σκληρή δουλειά, όπως είναι οι μεταρρυθμίσεις, γιατί οι μεταρρυθμίσεις ωφελούν πολλούς λίγο, αλλά ο συντεχνιασμός ωφελεί λίγους, αλλά πολύ. Πολλές φορές κερδίζει η δεύτερη κατεύθυνση.
Το στοίχημα που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος που διαχειρίστηκε τα δημόσια πράγματα σε κρίσιμες ιστορικά στιγμές, είναι να αποδείξει στον εαυτό του κατά πόσο αυτά που πιστεύει ιδεολογικά, κι εγώ ανήκω στο χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας, της Δημοκρατικής Παράταξης, μπορεί να τα κάνει πράξη στο αμόνι της κρίσης, εκεί όπου τα πάντα είναι στον αέρα. Μια κοινωνία στα κάγκελα, διεθνοπολιτικό σύστημα με απόλυτη εντροπία κι εσωτερικά πολλές φορές να είσαι απελπιστικά μόνος σου, εσύ, το κόμμα σου ή η κυβέρνηση στην οποία ανήκεις.
Υπάρχουν άραγε Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις σε μια φτωχή χώρα του νότου που ζει με δανεικά και παλεύει να βγει από τα μνημόνια; Η απόπειρα του βιβλίου είναι να απαντήσει μ’ ένα μεγάλο «ΝΑΙ». ΝΑΙ υπάρχει ελπίδα, ΝΑΙ υπάρχει προοπτική, ΝΑΙ μπορεί να υπάρχει θετική πρόταση.
Θα αναφέρω ως παράδειγμα μία από τις πολλές μεταρρυθμίσεις που κάναμε, την αλλαγή του τρόπου περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η Παγκόσμια Τράπεζα ποσοτικοποίησε αυτή τη διοικητική μεταρρύθμιση και συμπέρανε ότι η αλλαγή φιλοσοφίας, που συνίσταται στην εμπιστοσύνη προς τον επενδυτή, τον πολίτη, που όμως αν ψεύδεται, τιμωρείται αυστηρά (αυτό που παλεύουμε να κάνουμε σ’ όλο τον δημόσιο τομέα), αυτή η αλλαγή όλου του νομοθετικού καθεστώτος μέσα από 23 Προεδρικά Διατάγματα στην Περιβαλλοντική Αδειοδότηση, ωφέλησε την εθνική οικονομία 80 εκατ. € το χρόνο. 45 εκατ. € το χρόνο γλιτώνει ο ιδιωτικός τομέας από άχρηστες μελέτες που παρήγαγε χωρίς κανείς να τις χρειάζεται και 35 εκατ. € το χρόνο από δημοσίους υπαλλήλους που έλεγχαν μελέτες τις οποίες ποτέ δεν προσπαθούσαν να δουν αν έχουν εφαρμοστεί.
Το μεγάλο στοίχημα όλων μας και χθες και σήμερα και αύριο είναι αν μπορείς να απαντήσεις προοδευτικά σε μια εποχή κρίσης, σ’ ένα κομμάτι της δημόσιας ζωής, που είναι ο δημόσιος τομέας, ο οποίος πολλές φορές δημιουργεί μόνο αντικίνητρα στο να φτιαχτούν νέες δουλειές, στο να «γεννηθούν» λεφτά. Λεφτά και δουλειές δεν γεννιούνται πια από τον διορισμό δημοσίων υπαλλήλων. Γεννιούνται όταν έχεις επενδυτές που τους προσελκύεις, τους ελέγχεις και τους βάζεις και ρήτρες για το πώς θα αξιοποιήσουν τα λεφτά.
2ο Στοίχημα: Ο Βαγγέλης Βενιζέλος με υπερκάλυψε στο θέμα του Προοδευτικού Πατριωτισμού. Πρόκειται για το 2ο μεγάλο στοίχημα. Όταν μια χώρα είναι οικονομικά αδύναμη, είναι προφανές ότι είναι και γεωπολιτικά αδύναμη. Κι όταν έχεις να αντιμετωπίσεις την ρωσοουκρανική κρίση φυσικού αερίου, έναν δημόσιο τομέα απισχνασμένο και άκεφο, να πρέπει να κάνεις και Προεδρία της Ε.Ε. και ταυτόχρονα να παλεύεις για να προωθήσεις τις έρευνες υδρογονανθράκων και αγωγούς φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ μέσω Ελλάδας μέχρι την Ιταλία, γιατί όλα αυτά τα θεωρείς πατριωτική σου υποχρέωση, είναι ένα άλλο πολύ μεγάλο στοίχημα.
Ο Γιάννης Μπουτάρης με πολύ σωφροσύνη διάβασε από το βιβλίο ένα μεγάλο μυστικό. Έχουμε κρυμμένα «διαμάντια» μέσα στον δημόσιο τομέα. Εγώ δεν έχω βρει τον τρόπο να τα αποκαλύπτω, στάθηκα όμως τυχερός πολλές φορές και βγήκαν στο δρόμο μου. Και υπάρχουν κι άλλα τέτοια διαμάντια.
Δεν ξέρω αν τα καταφέραμε. Μερικές φορές είχα την αίσθηση ότι είχαμε βάλει γερά θεμέλια σε γεωπολιτικές κατακτήσεις της χώρας. Λυπάμαι να πω, αλλά οι τελευταίοι 18 μήνες ανέτρεψαν κι αυτή τη βεβαιότητά μου. Δυστυχώς, ακόμη και πράγματα στέρεα θεμελιωμένα για το εθνικό συμφέρον, δείχνουν ότι μπορούν να μπουν σε διακινδύνευση, αν κανείς δεν έχει σωφροσύνη, συνέχεια, επαγγελματισμό και εικόνα του πώς διεθνοπολιτικά συμπεριφέρεται μια χώρα και νομίζει ότι με κουτσαβακισμούς μπορεί να κερδίσει εθνικά συμφέροντα.
3ο και μεγαλύτερο Στοίχημα: Το μεγάλο στοίχημα είναι η Σοσιαλδημοκρατία που μέχρι σήμερα ξέρει πολύ καλά να μοιράζει δίκαια τον πλούτο. Όταν όμως ο πλούτος παράγεται. Και τώρα δεν παράγεται πλούτος. Κατά συνέπεια, μια κυβέρνηση, ένα πολιτικό ον-στέλεχος που θέλει να ανήκει σ’ αυτό τον χώρο, πριν αρχίσει να σκέφτεται πώς θα μοιράσει δίκαια τον πλούτο, πρέπει πιο πριν να ανακαλύψει πώς θα «γεννήσει» πλούτο, πώς θα παράξει πλούτο, πώς θα δημιουργήσει δημόσια έσοδα και νέες δουλειές.
Αποτελεί βαθιά μου πεποίθηση, ότι αν κάτι καλό, καινοτομικό, όμορφο, δημιουργικό είναι να προκύψει στον ευρωπαϊκό προοδευτικό χώρο, στο Μεταρρυθμιστικό Κέντρο, τη Σοσιαλδημοκρατία, την Πολιτική Οικολογία, ή όπως θέλετε να το πούμε, αυτός ο χώρος θα πρέπει να γεννήσει μια νέα προσέγγιση στο παραγωγικό μοντέλο, θα έχει μεγάλη συμβολή μόνο από χώρες που ματώσανε, που πονέσανε, από κοινωνίες που γονάτισαν, που αισθάνονται απογοητευμένες, αλλά όμως θέλουν πάρα πολύ να ξανασηκωθούν όρθιες. Μια τέτοια κοινωνία είναι η δικιά μας.
Πιστεύω ότι με όλα αυτά που έχουμε ζήσει τα τελευταία 6-7 χρόνια, έχουμε χάσει πια την εθνική μας αυτοπεποίθηση, τον κοσμοπολιτισμό μας, τη βεβαιότητα ότι μπορούμε να είμαστε ένας σημαντικός πόλος ειρήνης, σταθερότητας και περιφερειακής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.
Όμως, ξέρουμε όλοι ότι μπορούμε. Το μεγάλο στοίχημα του Προοδευτικού χώρου, του χώρου της Κεντροαριστεράς, της Σοσιαλδημοκρατίας σήμερα, το βαθύ, μοναδικό, κορυφαίο, πατριωτικό καθήκον ημών είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις του χώρου σε μια ενιαία, δυνατή, υπερβατικού χαρακτήρα πολιτική κίνηση. Θα είμαστε μοιραίοι και άβουλοι αν δεν το καταφέρουμε. Επειδή όλοι μας πιστεύουμε βαθιά ότι μόνο με προοδευτικές αντιλήψεις και αποφεύγοντας από τη μια το λαϊκισμό και τη δημαγωγία του ΣΥΡΙΖΑ και από την άλλη τις συντηρητικές τοποθετήσεις ενός αντικειμενικά συντηρητικού κόμματος, όπως είναι η Ν.Δ., μόνο ενώνοντας τις προοδευτικές δυνάμεις, μπορούμε να προσφέρουμε στην ελληνική κοινωνία μια προοπτική κυβερνησιμότητας, που να δημιουργεί ελπίδες, προοπτική και χαμόγελο.
Η προσπάθεια λοιπόν αυτού του βιβλίου είναι να πείσει ότι ΝΑΙ υπάρχει άλλο παραγωγικό μοντέλο που μπορούμε να δημιουργήσουμε, ΝΑΙ υπάρχει ελπίδα και προοπτική, ΝΑΙ αυτός ο τόσο πληγωμένος τόπος και αυτός ο τόσο κατακερματισμένος πολιτικός χώρος, μπορούν να είναι εφαλτήριο για μια Ελλάδα του χαμόγελου, της ελπίδας και της αισιοδοξίας».
Δείτε εδώ την τοποθέτηση του Σπ. Λυκούδη
