Κοινή διαπίστωση των συγκεντρωμένων ήταν ότι οι εξελίξεις έχουν πάρει κακή τροπή. Εξαιτίας της στάσης της κυβέρνησης, η οποία ωθεί στην υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ με την ΤΕΡΝΑ, την ίδια ώρα που κλείνει τη «στρόφιγγα» της χρηματοδότησης των δήμων για έργα μικρής κλίμακας, στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Αλλά και εξαιτίας της στάσης των δήμων και του φορέα τους για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), ο οποίος αδυνατεί να στηρίξει μια ουσιαστική εναλλακτική λύση.
Στο δελτίο τύπου που επισυνάπτεται καταγράφονται οι προβληματισμοί που αναπτύχθηκαν στη συνάντηση, αλλά και οι δράσεις ενημέρωσης, οι παρεμβάσεις και οι κινητοποιήσεις που αποφασίστηκαν για το επόμενο διάστημα. Κομβικής σημασίας θεωρείται πως θα είναι η πρώτη από τις ανοιχτές συγκεντρώσεις στις μεγάλες πόλεις, που θα γίνει στην Τρίπολη, την Κυριακή 6 Νοεμβρίου.
Οι συλλογικότητες της Πελοποννήσου που συμμετέχουν στο συντονισμό δράσεων και αυτές που τον στηρίζουν συμφώνησαν και διακινούν κείμενο εκτιμήσεων και θέσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης, το οποίο εστιάζει στην αποτροπή της υπογραφής της σύμβασης ΣΔΙΤ και στην υιοθέτηση και υλοποίηση της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και στην ανάκτηση υλικών. (το κείμενο επισυνάπτεται)
Συλλογικότητες Πελοποννήσου ενάντια στη σύμβαση ΣΔΙΤ και υπέρ της αποκεντρωμένης διαχείρισης με διαλογή στην πηγή
Επιμένουμε:
ΟΧΙ στη σύμβαση ΣΔΙΤ για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου
Αποκεντρωμένη διαχείριση, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και στην ανάκτηση
Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, θα κλείσουν με οριστικό τρόπο τα σημαντικότερα ζητήματα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων της Πελοποννήσου. Στο επίκεντρο βρίσκονται η περίφημη σύμβαση ΣΔΙΤ της ΤΕΡΝΑ και ο νέος σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) της περιφέρειας. Στις επόμενες βδομάδες θα έρθουν για συζήτηση, στο περιφερειακό συμβούλιο, και ο νέος σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) και η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του νέου σχεδιασμού (έχει τεθεί, ήδη, σε δημόσια διαβούλευση). Λίγο παραδίπλα, κάποιοι περιμένουν, με το μολύβι στο χέρι, την υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ.
Τα πράγματα δεν έχουν εξελιχθεί καθόλου καλά. Και αυτό γιατί:
Η κυβέρνηση έχει πει ανοιχτά ότι δεν αποκλείει τις συμβάσεις ΣΔΙΤ στη διαχείριση των απορριμμάτων. Ιδιαίτερα για την Πελοπόννησο, έχει δείξει με πολλούς τρόπους ότι επιθυμεί την υπογραφή της σύμβασης με την ΤΕΡΝΑ, ξεχνώντας τις παλιότερες υποσχέσεις της. Οι μικροαλλαγές και τα «φτιασιδώματα» της σύμβασης δεν την κάνουν καθόλου πιο συμφέρουσα για το περιβάλλον και για την τσέπη των πολιτών της Πελοποννήσου. Η επιλογή αυτή μπορεί να εξυπηρετεί το συμφέρον της ΤΕΡΝΑ, δεν εξυπηρετεί, όμως, το στόχο της διαχείρισης των απορριμμάτων σε όφελος των πολιτών της Πελοποννήσου.
Από πάνω, στέλνει μήνυμα αποθάρρυνσης στους δήμους, να μην προχωρήσουν στην αποκεντρωμένη διαχείριση και σε δημοτικές υποδομές ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, μέσω της (μη) χρηματοδότησης. Από τα κονδύλια του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 για τη διαχείριση των απορριμμάτων, που έχει φτάσει να είναι η μοναδική πηγή χρηματοδότησης, μόνο το 8,4% θα πάει σε δράσεις προδιαλογής υλικών και από αυτά ούτε ένα ευρώ για την ανακύκλωση. Όλα τα λεφτά κατευθύνονται στις κεντρικές εγκαταστάσεις και στα μεγάλα έργα που αφορούν, κυρίως, τα σύμμεικτα απορρίμματα.
Οι δήμοι της Πελοποννήσου, που διεκδικούν (;) να έχουν το ρόλο που τους ανήκει -σύμφωνα και με το νόμο- στη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου δεν έχουν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις αυτού του ρόλου. Η ευθύνη αυτή αφορά και το φορέα διαχείρισης (ΦοΔΣΑ), που συγκροτείται από όλους τους δήμους, ο οποίος ανέλαβε, με πολλές τυμπανοκρουσίες, να συντάξει ένα νέο σχεδιασμό και κατάφερε το εξής απίστευτο: άγνωστο με τίνος την ευθύνη, έστειλε στο υπουργείο και έθεσε σε δημόσια διαβούλευση μια μελέτη (την ΣΜΠΕ του ΠΕΣΔΑ), η οποία δεν αντιπροσωπεύει αυτό που ψηφίστηκε στο ΔΣ του ΦοΔΣΑ, σύμφωνα με καταγγελίες πολλών από τους μεγαλύτερους δήμους. Αυτήν τη στιγμή, βρίσκεται σε διαβούλευση μια μελέτη που δεν ξέρουμε αν εκφράζει τους δήμους ή αν θα αποσυρθεί άρον-άρον. Αυτά είναι κλασικά συμπτώματα παρακμής και εξυπηρετούν, αποκλειστικά, αυτούς που θέλουν να κάνει «κουμάντο» η περιφέρεια και όχι οι δήμοι και ο φορέας τους στη διαχείριση των απορριμμάτων, για ευνόητους λόγους.
Την προοπτική που προδιαγράφουν οι παραπάνω εξελίξεις δεν την αποδεχόμαστε. Ούτε, καν, θέλουμε να τη σκεφτόμαστε. Ο δικός μας αγώνας αποσκοπεί στην εφαρμογή ενός μοντέλου διαχείρισης σε όφελος της κοινωνίας. Και το μοντέλο που οραματιζόμαστε και διεκδικούμε δεν είναι άλλο από αυτό της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην πρόληψη, στην προδιαλογή και στην ανάκτηση των υλικών.
Κυβέρνηση, περιφέρεια και δήμοι πρέπει να αφήσουν στην άκρη οποιεσδήποτε άλλες σκοπιμότητες, να αποδεχτούν και να εργαστούν για να γίνουν πράξη τα αυτονόητα:
Η κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ιδέα της ΣΔΙΤ, την προσπάθεια ωραιοποίησης της σύμβασης και τις πιέσεις για να γίνει αυτή αποδεκτή. Αντίθετα, πρέπει να διασφαλίσει την αναγκαία δημόσια χρηματοδότηση, για την υλοποίηση της αποκεντρωμένης διαχείρισης, ξεπερνώντας μνημονιακές υποχρεώσεις και δεσμεύσεις.
Ο ΦοΔΣΑ πρέπει να αποκτήσει κανονική λειτουργία, να παίξει το ρόλο που του αντιστοιχεί και να αποκαταστήσει το (χαμένο) κύρος του. Άμεσα πρέπει να δοθεί υπεύθυνη απάντηση στο αν η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), που έχει τεθεί σε διαβούλευση, είναι αυτή που αποφάσισε το ΔΣ του ΦοΔΣΑ. Είναι αδιανόητο να συνεδριάσει το περιφερειακό συμβούλιο με αυτό το θέμα ανοιχτό. Επιπλέον, πρέπει να κάνει απολύτως σαφές ότι ο ρόλος της περιφέρειας έχει λήξει και ότι από δω και στο εξής οι αποφάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων θα παίρνονται από το ΦοΔΣΑ και οι υπογραφές θα μπαίνουν από τους νόμιμους εκπροσώπους του.
Οι δήμοι που υπερασπίζονται την αποκεντρωμένη διαχείριση είναι αυτοί που έχουν το μεγαλύτερο ειδικό βάρος, καθώς παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων της περιφέρειας. Γι αυτό πρέπει, αφενός να αποδείξουν ότι εννοούν αυτά που λένε και, αφετέρου, ότι έχουν τη θέληση να βάλουν τη «σφραγίδα» τους στο νέο σχεδιασμό (ΠΕΣΔΑ), πείθοντας και τους υπόλοιπους δήμους. Επιλογές του τύπου «και αποκεντρωμένη διαχείριση (για όσους δήμους το επιθυμούν) και κεντρική διαχείριση (για τους όσους, επίσης, το επιθυμούν)» είναι διαλυτικές. Η διαχείριση των απορριμμάτων της περιφέρειας πρέπει να έχει μία κατεύθυνση. Διαφορετικά και ανεξάρτητα από προθέσεις, «στρώνεται το έδαφος» για να επικρατήσει η κεντρική διαχείριση και, συνακόλουθα, να επιβληθεί η σύμβαση ΣΔΙΤ της ΤΕΡΝΑ.
Οι συλλογικότητες της Πελοποννήσου -και είναι πολλές-, που υποστηρίζουμε τα παραπάνω δεν έχουμε εγκαταλείψει τη μάχη και δεν θεωρούμε δεδομένο τίποτε. Συνεχίζουμε την προσπάθεια ενημέρωσης και ενεργοποίησης των πολιτών της Πελοποννήσου, τους οποίους καλούμε να δώσουν το παρόν, με κάθε πρόσφορο μέσον, παντού όπου χρειάζεται. Το αντίτιμο αυτής της προσπάθειας το χρωστάμε και στους εαυτούς μας και στις επόμενες γενιές.
Συλλογικότητες Πελοποννήσου ενάντια στη σύμβαση ΣΔΙΤ και υπέρ της αποκεντρωμένης διαχείρισης με διαλογή στην πηγή
