Με σειρά προτεραιότητας, η διαχείριση των απορριμμάτων στη σκανδιναβική χώρα ξεκινά από την πρόληψη δημιουργίας νέων, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και εναλλακτικές λύσεις στην ανακύκλωση για να καταλήξει στην απόθεση σε χωματερές.
Είναι εντυπωσιακό το στατιστικό στοιχείο ότι από τα 461 κιλά απορριμμάτων που παράγει ετησίως ο μέσος Σουηδός ποσοστό μόλις ένα τοις εκατό καταλήγει στη χωματερή.
Όσο για τις εναλλακτικές λύσεις στην ανακύκλωση αυτές συνοψίζονται στο αμφιλεγόμενο πρόγραμμα αποτέφρωσης απορριμμάτων για παραγωγή ενέργειας, η ποσότητα των οποίων φτάνει τους δύο εκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο, όσα δηλαδή ανακυκλώνονται.
Στο πλαίσιο του προγράμματος σκουπίδια-για-ενέργεια λειτουργούν 32 σταθμοί αποτέφρωσης-ενεργειακής παραγωγής. Επειδή όμως οι Σουηδοί ανακυκλώνουν και επαναχρησιμοποιούν πολύ, η χώρα εισάγει περί τους 800.000 τόνους απορριμμάτων από χώρες όπως η γειτονική Νορβηγία, η Βρετανία, η Ιρλανδία, ακόμη και η Ιταλία ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του προγράμματος.
Βασική αρχή του συστήματος είναι ότι η καύση τριών τόνων απορριμμάτων περιέχει ίση ενέργεια με ένα τόνο υγρού καυσίμου. Από το σύστημα θερμαίνονται 950.000 σουηδικά νοικοκυριά και ηλεκτροδοτούνται ακόμα 260.000.
Όσο για τις κριτικές που εξαπολύονται σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά την καύση, η Άννα-Καρίν Γκρίπβαλ του φορέα Swedish Waste Management εξηγεί ότι “όταν τα απορρίμματα απορρίπτονται στις χωματερές εκπέμπουν μεθάνιο και άλλα αέρια του θερμοκηπίου. Το σύστημά μας είναι μια έξυπνη εναλλακτική με μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο που στο τελικό της ισοζύγιο λαμβάνει υπόψη τόσο τα υποπροϊόντα της αποτέφρωσης όσο και τις εκπομπές από τη μεταφορά τους. Επιπλέον, η εκμετάλλευση της ενέργειας από τα σκουπίδια σημαίνει ότι υπάρχει ένας ακόμα πόρος που δεν πάει χαμένος”.
Μάλιστα οι εκπομπές ρύπων των μονάδων αποτέφρωσης ανέρχονται στο ήμισυ των ορίων που προβλέπει ο νόμος.
Εξυπακούεται ότι ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να πετύχει σε χώρες όπου η «ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή» έχει ενσωματωθεί στην κουλτούρα του κόσμου ώστε να διασφαλιστεί ότι υλικά όπως ηλεκτρικές συσκευές, μπαταρίες, λάμπες, συσκευασίες κλπ δεν καταλήγουν στον αποτεφρωτήρα.
Το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα ούτε ανακύκλωση δεν ξέρουμε να κάνουμε. Κι όταν τα καταφέρνουμε συχνά τα ανακυκλώσιμα καταλήγουν κι αυτά στις χωματερές.
