Ο Βρετανός πρεσβευτής ταξιδεύει εδώ και 32 χρόνια στην Ελλάδα, συχνά πεζοπορώντας. Και με αυτήν την ιδιότητα του πεζοπόρου μελετά στην ομιλία του τη σχέση ανάμεσα στα τοπία και τα αφηγήματα στην Ελλάδα, αντλώντας παραδείγματα για διαφορετικές γωνιές της χώρας, από τον Λόρδο Βύρωνα, τον Παυσανία και τον Γιάννη Ρίτσο.
«Φτάνω στο τέλος της τετραετούς πρεσβευτικής μου θητείας στην Ελλάδα. Παρά τα προβλήματά της –προβλήματα που συχνά με άγχωσαν και με ανησύχησαν αλλά που ούτε για μια στιγμή δεν με έκαναν να νιώσω ως αδιάφορος παρατηρητής– ήταν ένα μοναδικό, όμορφο ταξίδι, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης. Για μένα ήταν ένα πολυδιάστατο ταξίδι – όχι σαν αυτά που κάνουν οι τουρίστες ή επιχειρηματίες ή ακόμα και οι διπλωμάτες, αλλά, όντως, ένα πραγματικό προσκύνημα, ένα ταξίδι που έκανα με το σώμα, το μυαλό και την ψυχή μου».
Στην Πελοπόννησο
(...) Aς κατέβουμε νότια τώρα, περνώντας από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου στην Πελοπόννησο: στην καρδιά, για μένα, της ηπειρωτικής Ελλάδας, και όχι μόνο λόγω του ρόλου που διαδραμάτισε κατά τον αγώνα της ανεξαρτησίας.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να ανοίξουμε, με τη φαντασία μας τουλάχιστον, τον Παυσανία, τον Ελληνα από τη Λυδία, μάλλον, της Μικράς Ασίας, συγγραφέα του έργου «Ελλάδος Περιήγησις», τον δεύτερο αιώνα μετά Χριστόν. Το δεύτερο από τα δέκα βιβλία του μιλά για την Κορινθία και την Αργολίδα.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, είχα τη χαρά να γνωρίσω πολύ καλύτερα την ενδοχώρα της Κορίνθου, την Κορινθία. Εδώ τα τοπία είναι άγρια και σαγηνευτικά. Απομονωμένες κοιλάδες στην αγκαλιά των βουνών, που ήταν λίμνες κατά την αρχαιότητα – η Στυμφαλία και η λίμνη του Φενεού, η μια πιο ψηλά από την άλλη, πάντα κάτω από τις μακριές σκιές των ψηλών κορυφών του Χελμού και της Ζήρειας. Τα χωριά στέκουν πεισματικά ανεξάρτητα και πολλά απ’ αυτά είναι μέρη μεγάλης ομορφιάς. Αφθονα πετρόχτιστα αρχοντικά στέκουν δίπλα σε μικρές αλλά περήφανες εκκλησίες.
Η περιοχή αυτή είναι συνδεδεμένη με δύο από τους άθλους του Ηρακλή: τις Στυμφαλίδες Ορνιθες και το Λιοντάρι της Νεμέας. Από τη λίμνη Στυμφαλία υπάρχουν κομμάτια από το σπουδαίο υδραγωγείο του Αδριανού, που έφτανε ώς την Κόρινθο. Στη Νεμέα, η οποία αποτυπώθηκε τόσο όμορφα στα έργα του Ληρ, απλώνονται σήμερα εξαιρετικοί αμπελώνες. Ο αγαπημένος μου ανήκει στον καλοσυνάτο και γοητευτικό κ. Παλυβό που καλλιεργεί βιολογικό αγιωργίτικο. Εκεί κοντά, μπορεί κανείς να δει τα αποτελέσματα των σπουδαίων ανασκαφών και αναστηλώσεων του Stephen Miller, στο ιερό του Δία και στο υπέροχο, υπέροχο στάδιο που είχα τη χαρά να αγωνιστώ, τον Ιούνιο που μας πέρασε.
Ομως θα ήθελα να σας παρασύρω σιγά σιγά πέρα από την Κορινθία, πιο νότια, στη γειτονική Αργολίδα. Προορισμός μας η σπουδαία Κοιλάδα του Αργους απ’ όπου ξεκίνησαν οι Επτά την εκστρατεία τους κατά της Θήβας.
Τριγυρισμένη από βουνά και τον πιο βόρειο όρμο του Αργολικού Κόλπου, η κοιλάδα είναι πια γεμάτη πορτοκαλεώνες. Και την εποχή της συγκομιδής, βλέπεις νταλίκες φορτωμένες ώς επάνω με πορτοκάλια – τόσο φορτωμένες, που από το βάρος τα πορτοκάλια, που είναι κάτω-κάτω, στύβονται. Κι όποιος τύχει να περπατά εκεί κοντά, αιχμαλωτίζεται από εκείνο το περαστικό ψιχάλισμα του φρεσκότατου, γλυκύτατου χυμού.
Για μένα η κοιλάδα αυτή καθ’ εαυτήν –και το σημείο εισόδου από την Κορινθία– είναι ένα από τα θαύματα της Ελλάδας: τόσο για το μεγαλείο του τοπίου όσο και για τα αφηγήματα που έχουν ποτίσει τα χώματά της. (...)
*Ο κ. Τζον Κίτμερ είναι πρεσβευτής της Βρετανίας στην Αθήνα.
«Φτάνω στο τέλος της τετραετούς πρεσβευτικής μου θητείας στην Ελλάδα. Παρά τα προβλήματά της –προβλήματα που συχνά με άγχωσαν και με ανησύχησαν αλλά που ούτε για μια στιγμή δεν με έκαναν να νιώσω ως αδιάφορος παρατηρητής– ήταν ένα μοναδικό, όμορφο ταξίδι, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης. Για μένα ήταν ένα πολυδιάστατο ταξίδι – όχι σαν αυτά που κάνουν οι τουρίστες ή επιχειρηματίες ή ακόμα και οι διπλωμάτες, αλλά, όντως, ένα πραγματικό προσκύνημα, ένα ταξίδι που έκανα με το σώμα, το μυαλό και την ψυχή μου».
Στην Πελοπόννησο
(...) Aς κατέβουμε νότια τώρα, περνώντας από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου στην Πελοπόννησο: στην καρδιά, για μένα, της ηπειρωτικής Ελλάδας, και όχι μόνο λόγω του ρόλου που διαδραμάτισε κατά τον αγώνα της ανεξαρτησίας.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να ανοίξουμε, με τη φαντασία μας τουλάχιστον, τον Παυσανία, τον Ελληνα από τη Λυδία, μάλλον, της Μικράς Ασίας, συγγραφέα του έργου «Ελλάδος Περιήγησις», τον δεύτερο αιώνα μετά Χριστόν. Το δεύτερο από τα δέκα βιβλία του μιλά για την Κορινθία και την Αργολίδα.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, είχα τη χαρά να γνωρίσω πολύ καλύτερα την ενδοχώρα της Κορίνθου, την Κορινθία. Εδώ τα τοπία είναι άγρια και σαγηνευτικά. Απομονωμένες κοιλάδες στην αγκαλιά των βουνών, που ήταν λίμνες κατά την αρχαιότητα – η Στυμφαλία και η λίμνη του Φενεού, η μια πιο ψηλά από την άλλη, πάντα κάτω από τις μακριές σκιές των ψηλών κορυφών του Χελμού και της Ζήρειας. Τα χωριά στέκουν πεισματικά ανεξάρτητα και πολλά απ’ αυτά είναι μέρη μεγάλης ομορφιάς. Αφθονα πετρόχτιστα αρχοντικά στέκουν δίπλα σε μικρές αλλά περήφανες εκκλησίες.
Η περιοχή αυτή είναι συνδεδεμένη με δύο από τους άθλους του Ηρακλή: τις Στυμφαλίδες Ορνιθες και το Λιοντάρι της Νεμέας. Από τη λίμνη Στυμφαλία υπάρχουν κομμάτια από το σπουδαίο υδραγωγείο του Αδριανού, που έφτανε ώς την Κόρινθο. Στη Νεμέα, η οποία αποτυπώθηκε τόσο όμορφα στα έργα του Ληρ, απλώνονται σήμερα εξαιρετικοί αμπελώνες. Ο αγαπημένος μου ανήκει στον καλοσυνάτο και γοητευτικό κ. Παλυβό που καλλιεργεί βιολογικό αγιωργίτικο. Εκεί κοντά, μπορεί κανείς να δει τα αποτελέσματα των σπουδαίων ανασκαφών και αναστηλώσεων του Stephen Miller, στο ιερό του Δία και στο υπέροχο, υπέροχο στάδιο που είχα τη χαρά να αγωνιστώ, τον Ιούνιο που μας πέρασε.
Ομως θα ήθελα να σας παρασύρω σιγά σιγά πέρα από την Κορινθία, πιο νότια, στη γειτονική Αργολίδα. Προορισμός μας η σπουδαία Κοιλάδα του Αργους απ’ όπου ξεκίνησαν οι Επτά την εκστρατεία τους κατά της Θήβας.
Τριγυρισμένη από βουνά και τον πιο βόρειο όρμο του Αργολικού Κόλπου, η κοιλάδα είναι πια γεμάτη πορτοκαλεώνες. Και την εποχή της συγκομιδής, βλέπεις νταλίκες φορτωμένες ώς επάνω με πορτοκάλια – τόσο φορτωμένες, που από το βάρος τα πορτοκάλια, που είναι κάτω-κάτω, στύβονται. Κι όποιος τύχει να περπατά εκεί κοντά, αιχμαλωτίζεται από εκείνο το περαστικό ψιχάλισμα του φρεσκότατου, γλυκύτατου χυμού.
Για μένα η κοιλάδα αυτή καθ’ εαυτήν –και το σημείο εισόδου από την Κορινθία– είναι ένα από τα θαύματα της Ελλάδας: τόσο για το μεγαλείο του τοπίου όσο και για τα αφηγήματα που έχουν ποτίσει τα χώματά της. (...)
*Ο κ. Τζον Κίτμερ είναι πρεσβευτής της Βρετανίας στην Αθήνα.
