Η επέτειος της άλωσης του Παλαμηδίου, το 1822, δίνει την ευκαιρία για το σημερινό σημείωμα. Αναφορά στον Φωτάκο, δηλ. τον Φώτη Χρυσανθακόπουλο, υπασπιστή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και ίσως τον πιο έγκριτο ιστορικό του αγώνα.
Πρώτα ήρθε στο Ναύπλιο λίγο πριν την Επανάσταση σαν … κατάσκοπος. Προσποιήθηκε τον ξένο και επισκέφθηκε την πόλη, απαγορευμένη τότε για τους Έλληνες.
Μετά μπήκε στην πόλη μας από τους πρώτους, στις 1 ή 2 Δεκεμβρίου του 1822, για να διαπραγματευθεί την παράδοσή της εκεί πρώτος αυτός αποκάλυψε ότι οι πολιορκούμενοι Τούρκοι έτρωγαν ανθρώπινο κρέας για να επιζήσουν. Η πιο φρικαλέα σελίδα είναι η αναφορά του ότι από άνθρωπο γίνονται τα καλύτερα …ντολμαδάκια.
Από το νοσηρό κλίμα και τους γεμάτους πτώματα δρόμους τ΄ Αναπλιού αρρώστησε από κάποια λοιμική νόσο και παραλίγο να πεθάνει…
Η πατρίς ευγνωμονούσα τον έκανε … Δασάρχη στην Τρίπολη. Κάτι ήταν κι αυτό … αν και σκεφτεί κανένας τους πολλούς αγωνιστές που πέθαναν στην ψάθα (Νικηταρά, Σταϊκόπουλο, κ.ά.)
Με τα απομνημονεύματά του και τους «Βίους Πελοποννησίων Ανδρών» συνέβαλε τα μέγιστα στην ιστοριογραφία του αγώνα… Η ταπεινή μου γνώμη είναι ότι αποτελεί τον πιο αντικειμενικό … δεδομένου ότι ο Σπυρίδων Τρικούπης, σημαίνον στέλεχος του Αγγλικού κόμματος και ο Μακρυγιάννης, οπαδός του Γαλλόφιλου κόμματος, προσπαθούν με κάθε τρόπο να μειώσουν την συνεισφορά του Κολοκοτρώνη και των Μωραϊτών στον αγώνα…
Εκεί στα απομνημονεύματα γράφει προς το τέλος ότι το «Λιοντάρι των Βαυαρών» στην Πρόνοια, οι Ναυπλιώτες περιπαικτικά το ονόμαζαν «Αγγουρώον» , επειδή οι Βαυαροί στρατιώτες (ουσιαστικά στρατός κατοχής) έφαγαν κολοκύθια αντί για αγγούρια και πέθαναν από δυσεντερία… (Βέβαια, οι Βαυαροί αποδεκατίσθηκαν κυρίως από την ελονοσία).
Στην πόλη μας δεν έμεινε ούτε ένα δρομάκι για να δοθεί το όνομά του… Κατά τα άλλα υπερηφανευόμαστε για την συνεισφορά της στον αγώνα του 21.
ΥΓ: Ως επετειακό το ανεβάζω για τις 30 Νοεμβρίου. Την ημέρα που έπρεπε να γιορτάζεται η απελευθέρωση του Ναυπλίου και όχι την Χουντικής εμπνεύσεως τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου.
Τόλης Κοϊνης
