Ανάργυρος Ν. Ζαβιτσάνος (1845-1912): Ο ασυμβίβαστος δικηγόρος

 Ο Ανάργυρος Ζαβιτσάνος γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1845. Ήταν ο μικρότερος γιος του φαρμακοποιού Νικολάου Ζαβιτσάνου. Τα άλλα του αδέλφια ήταν ο Γεώργιος και ο Σπυρίδων.

Μετά το πέρας των εγκυκλίων μαθημάτων στην γενέτειρά του εγγράφθηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών απ’ όπου απεφοίτησε το 1868 με τον τίτλο του διδάκτορα των Νομικών Επιστημών.

Στις 24 Δεκεμβρίου 1868 διορίσθηκε δικηγόρος «παρ’ άπασι τοις εν Ναυπλίοις δικαστηρίοις» (ΦΕΚ 13/Α/4-3-1868). Στο Ναύπλιο άσκησε τη δικηγορία για δεκατρία συναπτά έτη, δηλαδή μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881). Στις 3 Οκτωβρίου 1881 αιτήθηκε τη μετάθεσή του στη Λάρισα, όπου άρχισε να ασκεί τη δικηγορία στο Ειρηνοδικείο και στο Πρωτοδικείο της πόλης (ΦΕΚ 4/Α/27-1-1882). Στις 11 Δεκεμβρίου 1881 διορίσθηκε πρώτος πάρεδρος στο Ειρηνοδικείο (ΦΕΚ 37/Α/20-5-1882), ενώ στις 5 Ιανουαρίου 1882 του επιτράπηκε να δικηγορεί και στο Εφετείο (ΦΕΚ 70/Α/28-7-1882). Με το Βασιλικό διάταγμα της 29ης Μαρτίου 1882 επικυρώθηκε ο διορισμός του ως δικηγόρου σε όλα τα δικαστήρια της Λάρισας (ΦΕΚ 89/Α/29-8-1882), ενώ με το αντίστοιχο της 3ης Αυγούστου 1882 ως πρώτου παρέδρου στο Ειρηνοδικείο της πόλης (ΦΕΚ 89/Α/29-8-1882). Παραιτήθηκε λίγο αργότερα και αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη δικηγορία.

Ήδη από τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής του στη Λάρισα κατόρθωσε να καθιερωθεί ως ένας από τους πλέον έγκριτους νομικούς και να αποκτήσει πολυπληθή πελατεία. Διορίσθηκε πληρεξούσιος των μεγάλων Οθωμανών κτηματιών που είχαν αναχωρήσει από τη Λάρισα και ασχολήθηκε κυρίως με υποθέσεις αστικού δικαίου. Παρά τις έντονες «πιέσεις» που του ασκήθηκαν ουδέποτε ασχολήθηκε με την πολιτική και με τα κοινά. Ασυμβίβαστος στον χαρακτήρα, έγινε πανελλαδικά γνωστός από δύο συμπτώσεις: ένα τραγικό γεγονός (θάνατος του πεντάχρονου γιου του) και μία «φάρσα» τριών συναδέλφων του δικηγόρων της Λάρισας.

Τον Αύγουστο του 1884 δύο εφημερίδες του Βόλου δημοσίευσαν την είδηση ότι ο Ζαβιτσάνος κήδευσε τον γιο του «άνευ ιερέως», γεγονός που προκάλεσε σκάνδαλο στην κοινωνία της Λάρισας. Ο εκδότης της εφημερίδας «Ανεξαρτησία» [2] Βασίλειος Αργυρόπουλος έγραψε σχετικά: «Ίσως αυτός έχει τους λόγους του, ους ημείς δεν δικαιούμεθα να εξετάσωμεν ουδ’ αναζητήσωμεν, ημείς όμως ο λαός, διότι αυτός [εννοεί τον Ζαβιτσάνο] ανήκει εις την τάξιν των ευγενών, σκανδαλιζόμεθα να βλέπομεν επαιρομένους και κατά της θεότητος, ην ημείς δοξάζομεν» [3]. Ο Κωνσταντίνος Αστεριάδης συντάκτης της εφημερίδας «Εθνικό Μεγαλείο» (εκδότης: Νικόλαος Ρουσόπουλος) σημείωσε: «Ανάργυρος τις Ζαβιτσάνος, τον δικηγόρον επαγγελόμενος τις οίδε εις τίνα φάσιν διανοητικής διαταράξεως αγόμενος διά της επιστήμης του, διέταξεν όπως ο αποθανών πενταετής υιός αυτού ενταφιασθή χωρίς να τελεσθή η εν ναώ τινί νεκρώσιμος ακολουθία […]. Ίσως το Ρωμαϊκόν δίκαιον παραμορφωθέν εν τη παραδόξω κεφαλή του οπαδού τούτου της Θέμιδος εσκότισε την διάνοιάν του» [4].

Ο Ανάργυρος Ζαβιτσάνος εξέλαβε τα δημοσιεύματα ως συκοφαντικά και υπέβαλλε μηνύσεις και αγωγές. Όπως όμως αποδείχθηκε αργότερα, οι υπεύθυνοι των εφημερίδων παρασύρθηκαν από την εμπιστευτική δήθεν είδηση που τους μετέδωσαν τρείς Λαρισαίοι δικηγόροι, τους οποίους δεν κατονόμασαν. Οι εκδότες και οι συντάκτες καταδικάστηκαν σε τρίμηνη φυλάκιση και υψηλά πρόστιμα, ενώ διεκόπη η έκδοση των εφημερίδων τους επί δίμηνο.

Ο Ανάργυρος Ζαβιτσάνος διετέλεσε νομικός σύμβουλος της Τράπεζας Ηπειροθεσσαλίας και της Εταιρείας των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, ενώ υπήρξε για μικρό διάστημα αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Ανεξαρτησία» της Λάρισας, μετά την αποχώρηση του Φωκίωνα Τσαπαλίδη.

Από τον γάμο του με την Φαίδρα Ζαβιτσάνου απέκτησε οκτώ παιδιά. Εκτός από αυτό που απεβίωσε το 1884, τα άλλα ήταν: Η Απάκα [5], η Ιωάννα, ο Νικόλαος [6], η Βασιλική (Κική) [7], η Αγγελική [8], ο Βασίλειος [9] και ο Αυτόνομος [10].

Ο Ανάργυρος Ζαβιτσάνος απεβίωσε από ανακοπή καρδίας στις 12 Ιανουαρίου 1912 [11]. Έξι μήνες αργότερα (13 Ιουλίου 1912) η σύζυγός του Φαίδρα μαζί με την χήρα θυγατέρα της Απάκα, εγκαταστάθηκαν στον Βόλο όπου διέμενε μόνιμα ο γιος της Βασίλειος [12].

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1838. Μετά διετή φοίτηση στο Φυσικομαθηματικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού Πανεπιστημίου, τελείωσε τις σπουδές του στη Φαρμακευτική Σχολή των Παρισίων όπου έλαβε το δίπλωμα φαρμακοποιού πρώτης τάξεως. Διετέλεσε υφηγητής του Πανεπιστημίου (5 Νοεμβρίου 1863), έκτακτος καθηγητής της Φαρμακευτικής Χημείας και Συνταγολογίας (18 Ιανουαρίου 1869) και τακτικός καθηγητής (4 Νοεμβρίου 1875). Παραιτήθηκε στις 3 Μαρτίου 1881. Ήταν ο ιδρυτής του Φαρμακευτικού Φροντιστηρίου και ο εκδότης του επιστημονικού περιοδικού «Φαρμακευτικόν Δελτίον». Απεβίωσε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1893. Βλ. Μιχαήλ Στεφανίδης, Εκατονταετηρίς της Φυσικομαθηματικής Σχολής 1837-1937. Εν Αθήναις: εκ του Εθνικού Τυπογραφείου 1952, σ. 14.

[2]. Η εφημερίδα εκδόθηκε αρχικά στη Λάρισα. Τον Μάιο του 1884 ο Αργυρόπουλος εγκαταστάθηκε στον Βόλο και συνέχισε από εκεί την έκδοσή της.

[3]. Ανεξαρτησία (Βόλος), φ. 267 (23 Αυγούστου 1884).

[4]. Εθνικόν Μεγαλείον (Βόλος), φ. 52 (22 Αυγούστου 1884).

[5]. Τον Ιανουάριο του 1900 αρραβωνιάστηκε τον λοχαγό του Πυροβολικού Ιωάννη Λελάκη τον οποίο παντρεύτηκε λίγους μήνες αργότερα. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 510 (30 Ιανουαρίου 1900).

[6]. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1873. Το 1885 τον συναντούμε ως μαθητή στη Λάρισα (ΓΑΚ/ΑΝΛ, Αρχείο Ελληνικού Σχολείου Λαρίσης, φκ. 001, Μαθητολόγιο 1885-1886, αρ. 564/32).

[7]. Τον Ιούλιο του 1889 αρραβωνιάστηκε τον δικηγόρο της Λάρισας Ανδρέα Γαρουφαλιά. Ο τελευταίος την ίδια περίοδο ακολούθησε τον δικαστικό κλάδο και τον Νοέμβριο του 1889 διορίσθηκε Πρωτοδίκης στην πόλη. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 9 (28 Νοεμβρίου 1889). Ο γάμος τους τελέσθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 1889. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 13 (26 Δεκεμβρίου 1889). Με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης (21 Ιανουαρίου 1890) απαγορεύθηκε στον Γαρουφαλιά και στον πεθερό του Ανάργυρο Ζαβιτσάνο «να αναλαμβάνωσι την διεξαγωγήν υποθέσεων κατ’ αντιδικίαν» (ΦΕΚ 19/Α/23-1-1890).

[8]. Τον Μάρτιο του 1890 αρραβωνιάστηκε τον ανθυπίλαρχο Περικλή Πυζόλ, τον οποίο παντρεύτηκε τον Ιούνιο του 1890 με κουμπάρο τον δήμαρχο της Λάρισας Διονύσιο Γαλάτη. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 25 (20 Μαρτίου 1890) και φ. 39 (26 Ιουνίου 1890).

[9]. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1875. Το 1887 τον συναντούμε ως μαθητή στη Λάρισα (ΓΑΚ/ΑΝΛ, Αρχείο Ελληνικού Σχολείου Λαρίσης, φκ. 001, Μαθητολόγιο 1887-1888, αρ. 20).

[10]. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1879. Το 1889 τον συναντούμε ως μαθητή στη Λάρισα (ΓΑΚ/ΑΝΛ, Αρχείο Ελληνικού Σχολείου Λαρίσης, φκ. 001, Μαθητολόγιο 1888-1889, αρ. 212).

[11]. Μικρά (Λάρισα), φ. 22/528 (13 Ιανουαρίου 1912).

[12]. Μικρά (Λάρισα), φ. 42/548 (15 Ιουλίου 1912.

Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου

Πηγή: eleftheria.gr