Ο κ. Ανδριανός στην πρωτολογία του ανέφερε τα εξής:
“Κύριε Υπουργέ, τα προβλήματα του αγροτικού τομέα, της αγροτικής παραγωγής είναι πολλά. Άλλωστε, γι’ αυτό υπάρχουν και οι διαμαρτυρίες και οι αντιδράσεις από τους αγρότες. Είπατε, μάλιστα ότι πολλά από τα αιτήματα είναι και δίκαια. Εδώ, όμως, θα ήθελα να θυμίσω αυτό που λέει ο λαός μας: «ό,τι σπέρνεις, θερίζεις». Γιατί πραγματικά, όταν βρίσκεσαι σε καρότσες αγροτικών αυτοκινήτων, όταν τάζεις τα πάντα στους πάντες κι ανεβάζεις τις προσδοκίες όλων, έρχεται κάποια στιγμή που έχεις τα ηνία της χώρας στα χέρια σου και βρίσκεσαι βεβαίως μπροστά στα συγκεκριμένα γεγονότα που βρίσκεστε σήμερα και εσείς.
Όπως γνωρίζετε, κύριε Υπουργέ, και όπως επεσήμανα στις προηγούμενες σχετικές Ερωτήσεις μου, τόσο οι ελαιοπαραγωγοί όσο και οι παραγωγοί κλημεντίνης στην Αργολίδα, όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας, έχουν υποστεί φέτος σημαντικές ζημιές.
Στις ελιές οι ζημιές οφείλονται στην ελάχιστη έως μηδενική καρπόδεση λόγω καιρικών συνθηκών και βεβαίως λόγω και του δάκου. Όπως επισημαίνουν και οι γεωπόνοι του Τμήματος Ποιοτικής και Φυτοϋγειονομικής Προστασίας, οι ζημιές φτάνουν στην Αργολίδα το 70%, δηλαδή ήταν ζημιά πρωτοφανής σε έκταση για τα τελευταία είκοσι χρόνια. Υπάρχουν παραγωγοί που δεν έχουν βγάλει λάδι ούτε για να φάνε φέτος.
Σ’ ό,τι αφορά τους παραγωγούς μανταρινιού ποικιλίας κλημεντίνη, οι περιοχές στην Αργολίδα υπέστησαν εκτεταμένη καρπόπτωση λόγω της συνεχούς βροχόπτωσης στις 26, 27, 28, 29 και 30 Νοεμβρίου. Μάλιστα, η σχετική έκθεση μελέτης της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Αργολίδας κάνει λόγο για ολοκληρωτική καταστροφή της παραγωγής, με δραματικές συνέπειες ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η καλλιέργεια της κλημεντίνης είναι η βασική ή και η μόνη πηγή εισοδήματος των παραγωγών, γι’ αυτό και συμπεραίνει ότι η καρπόπτωση λόγω κηλίδωσης θα πρέπει να συμπεριληφθεί στους καλυπτόμενους από τον ΕΛΓΑ κινδύνους, όπως άλλωστε συμβαίνει στον αντίστοιχο κατάλογο καλυπτομένων προϊόντων και κινδύνων του Οργανισμού Γεωργικής Ασφάλισης Κύπρου. Επισημαίνεται δε ότι ο Κανονισμός Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής του ΕΛΓΑ προβλέπει την αποζημίωση από πτώση βροχής, η οποία λόγω έντασης και ύψους ή παρατεταμένης διάρκειας και εποχής, όπως συνέβη στην προκειμένη περίπτωση, προκαλεί ζημιά στη φυτική παραγωγή.
Δεδομένου, λοιπόν, του ότι οι αγρότες καταβάλλουν τα ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ και καλούνται σε συνθήκες έως και μηδενικού εισοδήματος για φέτος, όπως προείπα, να εξυπηρετήσουν κανονικά τις υπόλοιπες υψηλές υποχρεώσεις τους, αλλά και να καλύψουν τα έξοδα της νέας καλλιεργητικής περιόδου, καθίσταται επιτακτική τόσο η αποζημίωση των πληγέντων παραγωγών κλημεντίνης και ελαιοπαραγωγών, όσο και η άμεση τροποποίηση του καταλόγου καλυπτομένων κινδύνων από τον ΕΛΓΑ, ώστε να συμπεριληφθούν αυτού του τύπου ζημιές που προφανώς η αιτία τους είναι η κλιματική αλλαγή”.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην πρωτολογία του επεσήμανε μεταξύ άλλων τα εξής:
“Κύριε συνάδελφε, επειδή στην εισαγωγή σας ανησυχήσατε για τις κινητοποιήσεις, θα σας πω ότι βεβαίως και αντιμετωπίζουμε ψύχραιμα και τις φετινές κινητοποιήσεις. Οι δίαυλοι επικοινωνίας είναι ανοικτοί. Έχουμε απαντήσεις. Απλώς αυτό που περιμένουμε είναι αυτοί που ηγούνται των κινητοποιήσεων επιτέλους να παρουσιάσουν τα αιτήματά τους και κυρίως να τα αιτιολογήσουν. Σ’ αυτή τη διαδικασία να είναι σίγουροι ότι θα είναι πιο ωφέλιμο εάν συζητήσουμε μαζί τους, παρά εξ αποστάσεως και μέσα από διαδικασίες τηλεπαραθύρων.
Έρχομαι τώρα στα ερωτήματά σας που αφορούν στις αποζημιώσεις στην Αργολίδα από ζημιές που είχαμε την περασμένη χρονιά.
Να συμφωνήσω στο ότι είχαμε πραγματικά πρωτοφανή καιρικά φαινόμενα. Όπως σε όλη την Ελλάδα, έτσι και στην Αργολίδα ήταν μια δύσκολη χρονιά το 2016. Δυστυχώς, συνεχίστηκαν τα καιρικά φαινόμενα και το 2017. Επειδή, όμως, αναφερθήκατε σε συγκεκριμένες ζημιές, να δούμε πώς μπορούμε να καλύψουμε αυτές τις ζημιές.
Ξεκινάμε πρώτα από τον ΕΛΓΑ. Όπως γνωρίζετε, ο ΕΛΓΑ είναι ένα ταμείο το οποίο λειτουργεί στην κατεύθυνση της ανταποδοτικότητας και μόνο, που σημαίνει ότι είτε η ζημιά πρέπει να είναι ασφαλίσιμη, είτε και ο παραγωγός να είναι ασφαλιστικά ενήμερος. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Κανονισμό του ΕΛΓΑ, στην περίπτωση που έχουμε ζημιές στις ελαιοκαλλιέργειες οι οποίες οφείλονται σε προσβολή από τον δάκο, αυτές δεν καλύπτονται ασφαλιστικά γιατί ο δάκος αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με τους ψεκασμούς, με διαδικασίες οι οποίες διενεργούνται από τις Περιφερειακές Ενότητες. Εμείς απλά παρέχουμε τα αντίστοιχα κονδύλια, τα οποία βεβαίως προέρχονται από το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο απολογισμός που έχουμε στη συγκεκριμένη Περιφερειακή Ενότητα ήταν ότι οι απαραίτητοι ψεκασμοί έγιναν ορθά και ότι δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα.
Βάζετε το θέμα της ακαρπίας, της κακής καρπόδεσης, το οποίο βεβαίως μπορεί να οφείλεται σε έναν συνδυασμό πολλών δυσμενών συνθηκών. Δεν είναι κι αυτό ένα αίτιο το οποίο μπορεί να καλυφθεί, γιατί δεν είναι ενταγμένο στους ασφαλίσιμους κινδύνους του ΕΛΓΑ.
Αναφέρεστε επίσης σε ζημιές όσον αφορά τις καλλιέργειες μανταρινιών από βροχοπτώσεις. Όντως υπήρξαν εκείνες τις ημέρες βροχοπτώσεις, αλλά οι επισημάνσεις που διενεργήθηκαν δεν διαπίστωσαν ζημιές από τις βροχοπτώσεις. Υπήρξαν ζημιές αργότερα, οι οποίες είναι δευτερογενούς επίπτωσης, μετά τη βροχή κι αυτό, σύμφωνα με τον σχετικό Κανονισμό, πάλι είναι κάτι το οποίο δεν καλύπτεται. Επομένως, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο από πλευράς ΕΛΓΑ δεν έχουμε κάλυψη ζημιών.
Στη δευτερολογία μου, όμως, θα σας πω τι μπορεί να γίνει και τι προσπάθεια θα κάνουμε για να καλύψουμε ένα μέρος τουλάχιστον των ζημιών που προανέφερα”.
Στη δευτερολογία του ο κ. Ανδριανός τόνισε τα εξής:
“Περιμένω με ενδιαφέρον να ακούσω τη δευτερολογία σας, γιατί εκεί θα ακούσουμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους, τους παραγωγούς της ελαιοκαλλιέργειας και της κλημεντίνης, πώς μπορούν να αποζημιωθούν.
Πραγματικά, κύριε Υπουργέ, όπως κι εσείς παραδέχεστε, η κατάσταση είναι απελπιστική και γι’ αυτό πρέπει αυτά που θα προτείνετε, αυτά που θα ακούσουμε, να έχουν πρακτικό αντίκτυπο, γιατί οι παραγωγοί, οι αγρότες καλούνται, όπως είπα, να καλύψουν τα έξοδα της νέας καλλιεργητικής περιόδου, που δεν έχουν να τα πληρώσουν, να πληρώσουν τις ασφαλιστικές εισφορές, πράγμα που δεν θα μπορούν να κάνουν από τη στιγμή που δεν έχουν παραγωγή. Επίσης, καλούνται να πληρώσουν τα ασφάλιστρα για τη νέα παραγωγική περίοδο –που δεν έχουν να πληρώσουν- στον ΕΛΓΑ.
Με το κόστος της παραγωγής πολύ υψηλό, όπως γνωρίζετε, και με τα αγροεφόδια στο 24% ΦΠΑ, πώς μπορούν αυτοί οι αγρότες να αντεπεξέλθουν στα υπαρκτά προβλήματα; Πώς θα ζήσουν τις οικογένειές τους; Πραγματικά περιμένω να ακούσω με ενδιαφέρον τη δευτερολογία σας γιατί, όπως προείπατε, θα μας πείτε πώς θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτά και πώς θα ενισχυθούν οι συγκεκριμένοι αγρότες που επλήγησαν.
Επίσης, γνωρίζετε πολύ καλά το πρόβλημα στην Αργολίδα με το νερό. Έχουν γίνει κάποια θετικά βήματα στο θέμα του Αναβάλου προς την Επίδαυρο. Ήδη υπεγράφη η σύμβαση με τον εργολάβο. Προχωρούν με καθυστερήσεις τα έργα από Κουτσοπόδι, Φίχτια, Μυκήνες, Μιδέα. Πρέπει να το δείτε αυτό, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες.
Βεβαίως, πρέπει να δείτε, όπως έχετε δεσμευθεί εδώ στην Ολομέλεια σε προηγούμενη ερώτησή μου, το θέμα της Ερμιονίδας, γιατί η ακαρπία στο κομμάτι αυτό έχει άμεση σχέση και με το νερό. Αν δεν υπάρξει νερό στο συγκεκριμένο κομμάτι της Αργολίδας θα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην πρωτογενή παραγωγή.
Τα τεύχη δημοπράτησης είναι έτοιμα από το 2014. Έχετε πει ότι είναι στα συνεχιζόμενα έργα που έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα. Είχατε πει ότι πιστεύετε πως στις αρχές του έτους δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα και θα προχωρήσει η διαδικασία δημοπράτησης.
Περιμένω, λοιπόν, με ενδιαφέρον, κύριε Υπουργέ, να ακούσω τη δευτερολογία σας και τις απαντήσεις σας”.
Στη δευτερολογία του ο κ. Αποστόλου ανέφερε τα εξής:
“Είπαμε ότι από πλευράς ΕΛΓΑ δεν μπορούν να καλυφθούν οι συγκεκριμένες ζημιές. Η ακαρπία, η κακή καρπόδεση μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα κρατικών οικονομικών ενισχύσεων. Είναι αυτό που λέμε ΠΣΕΑ. Είναι γνωστό στον αγροτικό χώρο. Προκειμένου, λοιπόν, να τύχουν οι δικαιούχοι αυτής της ενίσχυσης πρέπει, πρώτον, η παραγωγή του έτους ζημιάς να έχει ζημιωθεί κατά είδος προϊόντος, κατά καλλιέργεια, δηλαδή, σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας σε ποσοστό τουλάχιστον 30% και πάνω. Αυτό το 30% έχει σχέση με τις αποδόσεις των προηγούμενων χρόνων, όπως συγκεντρώνονται μέσα από τα στατιστικά στοιχεία των αρμόδιων υπηρεσιών, των ΔΑΟΚ.
Δεύτερον, να τεκμηριώνεται και επιστημονικά από επιτροπή, που ορίζεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ότι η απώλεια της παραγωγής είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης δυσμενούς καιρικής συνθήκης, η οποία βεβαίως πρέπει οπωσδήποτε να επιβεβαιώνεται και από τα αντίστοιχα μετεωρολογικά δελτία της συγκεκριμένης περιόδου.
Τέλος, πρέπει να έχει εγκριθεί η δαπάνη αντιστάθμισης αυτών των ζημιών από το Υπουργείο Οικονομικών, δηλαδή δημοσιονομικά να είναι δυνατή. Επειδή στην προκειμένη περίπτωση αυτό που μπορούμε ως ΠΣΕΑ να δώσουμε σε σύνολο της φετινής χρονιάς -γιατί προϋποθέτει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής- είναι γύρω στα 17 εκατομμύρια ευρώ, αντιλαμβάνεστε ότι μέσα σε αυτές τις ζημιές που ήδη έχει ξεκινήσει η χρονιά ή που είχε και η προηγούμενη χρονιά υπάρχει ο φόβος ότι θα είναι τα ΠΣΕΑ πολύ πιο πάνω από τη δυνατότητα που έχουμε.
Άρα, τι μας μένει ουσιαστικά; Μας μένει κάτι για το οποίο αυτή την ώρα γίνεται μια ολόκληρη συζήτηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή τέτοιου είδους φαινόμενα να ενταχθούν στις επιπτώσεις που υφίσταται η αγροτική παραγωγή από την κλιματική αλλαγή. Είναι μια συζήτηση η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Μη νομίζουν ότι οι αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή παίρνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Εκεί, λοιπόν, εμείς θα επιμείνουμε – εξάλλου είμαστε από τους πρώτους που βάζαμε τέτοια θέματα- μήπως κάποια στιγμή -σε ποιον χρονικό ορίζοντα θα γίνει δεν μπορώ να σας το πω- κάτι ανάλογο που έγινε για τον γαλακτοκομικό τομέα την περασμένη χρονιά, όπου υπήρξε ένα έκτακτο κονδύλιο για να τον ενισχύσει, υπάρξει και για τις περιπτώσεις της ακαρπίας, που είναι ένα χαρακτηριστικό φαινόμενο που αφορά όλες τις χώρες και ιδιαίτερα τις νότιες της Μεσογείου.
Όμως, υπάρχει και ένα άλλο θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Πρέπει να δούμε κάτι το οποίο έχουμε αποφασίσει. Υπάρχει ανάγκη να υπάρξουν περισσότεροι ασφαλίσιμοι κίνδυνοι στον ΕΛΓΑ. Γι’ αυτό, λοιπόν, προχωράμε, μετά από σχετική απόφαση μέσα από επιστημονική επιτροπή που είχαμε συστήσει, στην εκπόνηση μια μελέτης της οποίας το πόρισμα μάς δείχνει ότι υπάρχουν πάρα πολλοί ασφαλίσιμοι κίνδυνοι οι οποίοι πρέπει να ενταχθούν στον ΕΛΓΑ. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό προϋποθέτει βεβαίως και αντίστοιχες ασφαλιστικές καλύψεις. Θα γίνει μια μελέτη τροποποίησης του Οργανισμού, για να μπορεί ουσιαστικά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες που πραγματικά έχει σήμερα η αγροτική παραγωγή και να είναι ένας ασφαλιστικός φορέας ο οποίος θα λειτουργεί στη λογική της ανταποδοτικότητας, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό την κοινωνική αλληλεγγύη και βεβαίως πάνω απ’ όλα αυτόν τον ευρύτερο δημόσιο χαρακτήρα.
Όσον αφορά το θέμα που βάλατε για τα νερά, όντως υπάρχει ένα πρόβλημα. Έχουμε δεσμευτεί για τον Ανάβαλο, για την Ερμιονίδα. Πέραν αυτών των έργων που έχουν πάει και στο καινούργιο ΠΑΑ, εμείς στο πρώτο τρίμηνο θα προκηρύξουμε το μέτρο που αφορά έγγειες βελτιώσεις. Και επειδή είναι ένα ώριμο έργο πιστεύουμε ότι εκεί θα ενταχθεί, για να μπορέσει να προχωρήσει”.
