Του Τόλη Κοϊνη
Πριν πάμε στην Κορωνίδα.. κατεβαίναμε με τον πατέρα μου στον δρόμο δίπλα στα σχολεία και συναντήσαμε τυχαία τον μπαρμπα Βαγγέλη τον Μπούκουρα (παππού του Νίκου Λυκίδη) παλαιό κομματάρχη των δημοκρατικών κομμάτων … μου έχει μείνει η πρόβλεψή του για τις επερχόμενες εκλογές «ή βία θα ασκήσουν ή νοθεία θα κάνουν» …
Στην Κορωνίδα ζήσαμε μια απίθανη σκηνή. Σε μια δόση έσβηναν τα φώτα για να αλλάξουν τα σκηνικά (ο σκηνοθέτης δεν ήθελε να χρησιμοποιεί αυλαία).. Ένα μικρό τότε φώναξε «Που είναι ο Κολοκοτρώνης;», κάποιος του απάντησε έρχεται και μια ομάδα παιδιών του Γυμνασίου άρχισε να φωνάζει «Έ-ε-έρχεται» που ήταν το σύνθημα της Δεξιάς για τις επερχόμενες εκλογές,
Οι εκλογές είχαν προκηρυχθεί για τις 20 Μαΐου. Είχε αναλάβει υπηρεσιακή Κυβέρνηση… πολύ περίεργη Υπηρεσιακή καθώς ήταν μόνο από ένα κόμμα, την ΕΡΕ, (την προκάτοχο της ΝΔ) … Τα προγνωστικά έδιναν μεγάλο προβάδισμα στην Ένωση Κέντρου του Γ. Παπανδρέου με ενίσχυση της Κεντροαριστερής τάσης του Αντρέα Παπαντρέου.
Αυτή την εξέλιξη δεν την ήθελε η Αμερική. Όχι, ότι απειλείτο μια αριστερή διολίσθηση της Ελλάδας… Απλά, ήθελαν στην Ελλάδα μια σταθερή κυβέρνηση ανδρεικέλωνενόψει εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και την Κύπρο. Φορέας της δικτατορίας μια ομάδα ΔΕΞΙΩΝ στρατιωτικών … Το σχέδιο ΠΕΡΙΚΛΗΣ πάνω στο οποίο κινήθηκαν ήταν ΝΑΥΠΛΙΩΤΙΚΟ (!!!) το είχε εκπονήσει ο δικός μας στρατηγός Βασίλειος Καρδαμάκης , από το 1961 Προέβλεπε με ακρίβεια πως θα κινιόταν κάθε στρατιωτική μονάδα, ποιους χώρους θα κατελάμβανε , ποιους θα συνελάμβανε κλπ. Δηλαδή με το που ερχόταν το σχετικό σύνθημα από το ΓΕΕΘΑ, άνοιγε το δεύτερο γραφείο κάθε μονάδας τον σχετικό φάκελο και έκανε ότι έλεγε μέσα. (Από την εφαρμογή του αποδείχθηκε ότι ήταν άψογα σχεδιασμένο)
Στην πρώτη σειρά συλλήψεων ήταν τα πιθανά μέλη του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ. Το κόμμα ήταν παράνομο από το 1947 και εκφραζόταν πολιτικά μέσα από την ΕΔΑ. Όμως η Ασφάλεια είχε καταγραμμένους τους ύποπτους, άσχετα αν η ΕΔΑ ήταν νόμιμο κόμμα. Έτσι από το Ναύπλιο βρέθηκαν να συλλαμβάνονται ο δικηγόρος Δ.Λυκίδης, ο μηχανικός Λουκόπουλος, ο μηχανουργός Α.Λαδάς, ο λογιστής Δ. Ντεβές, ο επιχειρηματίας Σπ.Δημόπουλος, ο ηλεκτρολόγος Μήτσος Κολλιας (ο οποίος κάθισε περισσότερο από όλους στην εξορία, γύρισε μετά τρία περίπου χρόνια) και άλλοι … Αυτούς τους φοβόνταν ότι θα μπορούσαν να κάνουν δυναμική Αντίσταση έχοντας οι περισσότεροι την εμπειρία της Κατοχής.
Στη δεύτερη σειρά συλλήψεων ήταν οι συνδικαλιστές, στελέχη αυτοδιοίκησης και πολιτευτές της Αριστεράς και της Κεντραριστεράς. Αυτούς με τον φόβο ότι μπορούσαν να κινητοποιήσουν το λαό σε διαδηλώσεις… Στο Ναύπλιο όμως τα περισσότερα σωματεία και η Αυτοδιοίκηση ελέγχονταν από την Δεξιά.
Το προηγούμενο βράδυ, μόλις ξέσπασε το πραξικόπημα κάποιος νεολαίος της ΕΔΗΝ Ναυπλίου, έσπασε τα γραφεία (στην πλατεία Συντάγματος) και πήρε και έκρυψε όλα τα ενοχοποιητικά στοιχεία και εξαφανίστηκε. Ο συγκεκριμένος ζει ακόμα. Έτσι περιόρισε τον αριθμό των συλληφθέντων.
Το πρωί της 21 Απριλίου ο στρατός κατέλαβε τον ΟΤΕ και έλεγξε τις τηλεπικοινωνίες. Το ΚΤΕΛ – σταμάτησαν τα δρομολόγια- . Το ταχυδρομείο και παγιδεύτηκε όλη η αλληλογραφία που ήταν εκεί. Το Δημαρχείο και τη Νομαρχία μέχρι να αποσαφηνιστεί η σχέση των διευθυντών των υπηρεσιών με τη νέα κατάσταση. Τοποθετήθηκαν φρουρές (ουλαμός φαντάρων με ένα οπλοπολυβόλο σε κάθε μία) στο Ρολόϊ και στην τάπια Γκριμάνι πάνω από την Πύλη της Ξηράς , για έλεγχο όλων των ζωτικών σημείων (ΚΤΕΛ, Δικαστήρια, ΟΤΕ κλπ.).
Στην Ακροναυπλία το περίεργο ήταν ότι άνοιξαν την πόρτα της «Πύλης της Ειρήνης» και πήραν από μέσα κάτι (όπλα;)
Απαγορεύτηκαν τα σινεμά και οι ποδοσφαιρικοί αγώνες … Γιατί θα επέτρεπαν ανεξέλεγκτες συγκεντρώσεις πολιτών.
Στις συλλήψεις δεν έπαιρνε κατ αρχήν μέρος η Χωροφυλακή. Τους κρατούμενους τους πήγαιναν με στρατιωτική συνοδεία και φορτηγά στο ΚΕΜΧ. Πρέπει να συγκεντρώθηκαν από όλη την ευρύτερη περιφέρεια περί τους 300 υπόπτους. Αμέσως άρχισε το ξεσκαρτάρισμα… των πιο επικινδύνων από αυτούς. Έγινε και ένα επεισόδιο βασανισμού, από μια ομάδα φαντάρων που όρμησαν που όρμησαν τη νύχτα στους θαλάμους των κρατουμένων με γκλομπ.
Μετά το Πάσχα άρχισε η επιστράτευση των ΤΕΑ , για νυχτερινές περιπολίες και η στρατολόγηση περισσότερων πληροφοριοδοτών … Από ότι λέγεται έπαιρναν καλά λεφτά (με τα δεδομένα της εποχής). Τους περισσότερους συλληφθέντες σε δεκαπέντε μέρες περίπου τους απελευθέρωσαν. Τότε ήρθε ένα πολεμικό πλοίο και τους φόρτωσαν για την Γυάρο. Το αντιρορπιλικό αυτό έμεινε αρόδο (αν και μπορούσε να εισέλθει στο λιμάνι) και η μεταφορά έγινε με πλοιάρια. Πιο δραματική από όλους ήταν η μεταφορά του Δημήτρη Ντεβέ, που είχε χτυπημένα και τα δυο του πόδια από πολυομυελύτιδα…
Η κυκλοφορία των τοπικών εφημερίδων γινόταν υποχρεωτικά και μόνο μέσα από το Ταχυδρομείο (απαγορεύτηκε η διανομή εξ ιδίων μέσων). Κάθε Παρασκευή είχαν βγάλει δοκιμαστικό φύλλο και το Α2 του ΚΕΜ έλεγχε, ένα προς ένα τα κείμενα, βάζοντας σφραγίδα… Διαγραφόταν ό,τι δεν τους άρεσε … ακόμα και διαφημίσεις των υπόπτων(!!!). Το εγκεκριμένο φύλλο με τις σφραγίδες πήγαινε στο ταχυδρομείο και γινόταν δεύτερος έλεγχος από τους ταχυδρομικούς.
Τέλος, θα αναφέρω δυο αστικούς μύθους που κυκλοφόρησαν τότε… Ο ένας λέει πως τη Δευτέρα πριν από το πραξικόπημα σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων στην Ενδεκάτη, γινόταν συζήτηση με θέμα την αναμενόμενη θριαμβευτική υποδοχή του Γ. Παπανδρέου στην Θεσσαλονίκη, τότε ένας ξένος – περαστικός τους είπε «Ο Γέρος δεν πρόκειται να πάει στη Θεσσαλονίκη. Ο στρατός θα επέμβει» και έβαλε στοίχημα μπύρες(!). Ο ίδιος άνθρωπος εμφανίστηκε (αστικός μύθος είναι αυτός) στο ίδιο συνεργείο λίγο πριν το αντιπραξικόπημα του Βασιλιά στις 13 Δεκεμβρίου 1967. Ήπιαν τις μπύρες για την επιτυχία της προηγούμενης πρόβλεψης και έκανε νέα «Σε δέκα μέρες ο Βασιλιάς θα ξαναφέρει τους πολιτικούς»… Αυτό το στοίχημα το έχασε και δεν ξαναφάνηκε…
Ο άλλος αστικός μύθος είναι η σύσκεψη των στρατιωτικών στη Βιβλιοθήκη , τα μέσα Μαρτίου 1967… Ό,τι έγινε και μάλιστα σε εργάσιμη ημέρα και απόγευμα έγινε. Είχε σχέση με τη Χούντα; Οι Αξιωματικοί με αρκετά αστέρια με στολή (ένας έμοιαζε του Παπαδόπουλου) δεν μπορούσαν να κάνουν όποια σύσκεψη στην διπλανή στρατιωτική λέσχη ή στο ΚΕΜΧ;
.webp "ΑΡΓΟΛΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ")