Σε άλλο επίπεδο επιχειρεί να ανεβάσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων το εγχείρημα σαρωτικών κατασχέσεων και πλειστηριασμών, προκειμένου να διασφαλίσει την είσπραξη των εσόδων του προϋπολογισμού.
Σύντομα, μετά την ολοκλήρωση του έργου για την αυτοματοποίηση των διαδικασιών εφαρμογής αναγκαστικών μέτρων είσπραξης, κατασχέσεις και πλειστηριασμοί θα τρέχουν με πλήρως αυτοματοποιημένες διαδικασίες, η φορολογική διοίκηση θα έχει την πλήρη εικόνα οφειλών οκτώ εκατομμυρίων φορολογουμένων, συμψηφισμοί θα γίνονται άμεσα, ενώ θα υπάρχει και η δυνατότητα εκτίμησης του κινδύνου οφειλών ανεπίδεκτων είσπραξης.
Οι σχετικές δεσμεύσεις αποτυπώνονται στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο και ήδη η ΑΑΔΕ προχώρησε στην προκήρυξη ανοιχτού διαγωνισμού για το έργο «Αυτοματοποίηση και κεντρικοποίηση διαδικασιών και ανάπτυξη εργαλείων για την αποδοτικότερη διαχείριση και συλλογή οφειλών».
Για κάθε οφειλέτη, όλες οι πληροφορίες, οι οποίες είναι σήμερα διάσπαρτες σε διάφορα συστήματα, θα «παντρευτούν» προκειμένου να δημιουργηθεί το «προφίλ οφειλέτη», συνδυάζοντας τις πληροφορίες από ηλεκτρονικές εφαρμογές και υποσυστήματα της ΑΑΔΕ, όπως εισόδημα, περιουσιολόγιο, καταστάσεις πελατών/προμηθευτών, Σύστημα Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών, Πληροφοριακό Σύστημα Αυτοματοποιημένης Επεξεργασίας, Σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών με κράτη μέλη της Ε.Ε., πληροφορίες από τρίτους. Θα ενσωματωθούν και θα αξιοποιηθούν παράλληλα όλες οι παρεχόμενες από το νόμο δυνατότητες για τη συλλογή πληροφοριών από τρίτους (ασφάλειες, τράπεζες, συμβολαιογράφους, μητρώο Α.Ε. & ΕΠΕ).
Στη συνέχεια, θα υπάρχουν αυτοματοποιημένες διαδικασίες πίστωσης, συμψηφισμών και ρυθμίσεων, αλλά και νέες μέθοδοι και τεχνολογικές δράσεις στο πλαίσιο της αναγκαστικής είσπραξης.
Ερχονται άμεσα οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί
Από την προκήρυξη του διαγωνισμού προκύπτουν τα νέα όπλα τα οποία θα αποκτήσει σύντομα ο ελεγκτικός- εισπρακτικός μηχανισμός της ΑΑΔΕ. Το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο τις παρακάτω εφαρμογές-υποσυστήματα:
1. Εφαρμογή διαχείρισης και παρακολούθησης οφειλέτη και οφειλών.
2. Εφαρμογή διαχείρισης, παρακολούθησης και αυτοματοποίησης συμψηφισμών και ρυθμίσεων.
3. Εφαρμογή αποστολής και διαχείρισης ηλεκτρονικών κοινοποιήσεων, ειδοποιήσεων και επιδόσεων.
4. Εφαρμογή διαχείρισης, παρακολούθησης και αυτοματοποίησης λήψης μέτρων είσπραξης.
5. Εφαρμογή ενημέρωσης των φορολογουμένων για θέματα οφειλών.
6. Εφαρμογή εκτυπώσεων και αναφορών.
Πέρυσι η ΑΑΔΕ προχώρησε σε περισσότερες από 1,5 εκατομμύριο κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, ενώ σε καθημερινή βάση από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες «τρέχουν» ήδη 1.300 ηλεκτρονικά κατασχετήρια, πλήθος το οποίο αναμένεται να αυξηθεί στα 1.600 καθημερινά (επί τέσσερις τράπεζες, σύνολο πάνω από 6.000 κατασχετήρια ημερησίως) μετά από σχετικό αίτημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Σε χρόνο παράλληλο, τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυξάνονται αλματωδώς μήνα με τον μήνα, με τις «φρέσκες» ληξιπρόθεσμες οφειλές το πρώτο τρίμηνο του έτους να αγγίζουν τα 3,3 δισ. ευρώ, χωρίς να έχει αρχίσει ακόμα να καταγράφεται το νέο αναμενόμενο κύμα απλήρωτων φόρων με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων.
Στην προκήρυξη του έργου, η ΑΑΔΕ σημειώνει ότι εκτός από την οικονομική δυσχέρεια και τη συνακόλουθη αδυναμία κάποιων φορολογουμένων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, σημαντικές αιτίες αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών οι οποίες σχετίζονται με την επιχειρησιακή επάρκεια της φορολογικής διοίκησης είναι:
- Μη αυτοματοποιημένες διαδικασίες ως προς τη διαχείριση των οφειλών γενικά (εκούσια είσπραξη ή είσπραξη με τις διαδικασίες της διοικητικής εκτέλεσης).
- Έλλειψη κεντρικοποιημένης και συνολικής πληροφόρησης και διάχυσης της πληροφορίας σε επίπεδο οφειλής/οφειλέτη.
- Έλλειψη στοχευμένης, έγκαιρης και ακριβούς πληροφορίας.
- Μη επαρκής αξιοποίηση νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας.
Σκανάρισμα οφειλών από τη γέννηση έως την είσπραξη
Όπως προκύπτει από την προκήρυξη του έργου, το νέο σύστημα θα έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
1. Επίκεντρο σε επίπεδο πληροφορίας θα είναι οι οφειλές και οι οφειλέτες και η παρακολούθηση-διαχείριση αυτών με βάση τις προβλεπόμενες επιχειρησιακές ροές.
2. Όλο το επιχειρησιακό δυναμικό της ΑΑΔΕ που εμπλέκεται στον επιχειρησιακό μηχανισμό είσπραξης θα μπορεί να έχει πλήρη και ενιαία εικόνα των οφειλών και οφειλετών και των ενεργειών που έχουν γίνει από τη γένεση της οφειλής μέχρι και την εξόφληση ή διαγραφή της.
3. Όλο το επιχειρησιακό δυναμικό της ΑΑΔΕ που εμπλέκεται στον επιχειρησιακό μηχανισμό είσπραξης θα μπορεί να προβεί μέσω του συστήματος στην έκδοση πράξεων, την άσκηση καθηκόντων και την εκτέλεση διαφόρων ενεργειών που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον επιχειρησιακό μηχανισμό είσπραξης, συμπεριλαμβανομένης και της χρέωσης υποθέσεων (μέσω διαδικασιών προτεραιοποίησης βάσει κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου ή με ενέργεια Προϊσταμένου ή με άλλο τρόπο και σύμφωνα με τους ρόλους χρηστών που θα τους ανατεθούν) και της παρακολούθησης αυτής. Επιπλέον, η προτεραιοποίηση απαιτείται να διενεργείται, με βάση τα διαθέσιμα στη Φορολογική Διοίκηση δεδομένα, και κεντρικά, με τη χρήση διεθνώς αποδεκτών μεθόδων υποδειγματοποίησης (π.χ. regression, decision trees, neural networks κτλ).
4. Οι φορολογούμενοι, τόσο σε επίπεδο φυσικών όσο και σε επίπεδο νομικών προσώπων, θα έχουν πλήρη εικόνα των οφειλών τους, του ιστορικού των οφειλών και των σχετικών πληρωμών και λοιπών ενεργειών τους, επιλεγμένων πληροφοριών για τις ενέργειες που κάνει ή προβλέπεται να κάνει η Φορολογική και Τελωνειακή Διοίκηση για τις ενεργές οφειλές καθώς και θέματα συμψηφισμών και ρυθμίσεων των οφειλών τους.
5. Όλες οι ενέργειες και διαδικασίες που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον επιχειρησιακό μηχανισμό είσπραξης θα μπορούν να γίνονται μαζικά και αυτοματοποιημένα, στα σημεία που αυτό είναι εφικτό και τα οποία θα συμφωνηθούν με την Αναθέτουσα Αρχή. Οι διαδικασίες που θα έχουν τη δυνατότητα να γίνονται μαζικά ή/και αυτοματοποιημένα θα υποβάλλονται υπό τη μορφή πρότασης του συστήματος ενώ η αποδοχή της εν λόγω λειτουργικότητας θα επιβεβαιώνεται από την εκάστοτε μονάδα/στέλεχος στον οποίο είναι χρεωμένος/η ο/η εν λόγω οφειλέτης/οφειλή στο πλαίσιο του συστήματος.
6. Θα είναι δυνατή η παρακολούθηση της πορείας των οφειλών, εισπράξεων και λοιπών στοιχείων και πληροφοριών του συστήματος ανά οποιαδήποτε παράμετρο ή συνδυασμό παραμέτρων του συστήματος (επιχειρησιακή, γεωγραφική, χρονική κ.λπ.)
Με βάση τον επιχειρησιακό μηχανισμό είσπραξης σε συνδυασμό με τις ως άνω απαιτήσεις, το προς ανάπτυξη σύστημα θα πρέπει να περιλαμβάνει και να υποστηρίζει, μαζικά, κεντρικά και αυτοματοποιημένα όπου είναι εφικτό, δεδομένα, διαδικασίες και ενέργειες κυρίως στις κάτωθι λειτουργικές περιοχές:
1. Διαχείριση οφειλής (ληξιπρόθεσμης ή μη) και οφειλέτη καθώς και διαμόρφωση του χαρτοφυλακίου οφειλών. Επίσης, διαχείριση χαρτοφυλακίου οφειλών (case management), σε κάθε επίπεδο (δηλαδή ελεγκτή ή ομάδας ελεγκτών, οργανικής μονάδας επιπέδου Τμήματος, Δ/νσης, Περιφέρειας, Κεντρικά) με πλήρη παρακολούθηση της πορείας των υποθέσεων και των εκκρεμοτήτων, περιλαμβανομένης της χρέωσης υποθέσεων και της ανάθεσης καθηκόντων για τη λήψη μέτρων είσπραξης (όπως η ανάθεση συγκεκριμένου -π.χ. ηλεκτρονικών κατασχετηρίων- σε έναν ή περισσότερους υπαλλήλους, ανεξαρτήτως εάν ο ΑΦΜ έχει χρεωθεί σε άλλο υπάλληλο), ή τον χαρακτηρισμό οφειλής ως ανεπίδεκτης είσπραξης, σε υπαλλήλους και την παρακολούθηση των ενεργειών ή των μέτρων που λαμβάνουν καθώς και την απόδοση αυτών, ως ανωτέρω (βλ. προτεραιοποίηση οφειλών).
2. Διαχείριση των συμψηφισμών:
-των ενταλμάτων ΓΔΟΥ/Υ.Δ.Ε. ή/και συμψηφισμών που εκτελούνται κεντρικά με αποδέκτη της πίστωσης τις υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης.
-Βελτιστοποίηση της διαδικασίας επιστροφών με αυτοματοποίηση των προτεινόμενων ποσών συμψηφισμών από διάφορες πηγές (Φορολογικά χρέη, Ασφαλιστικά χρέη, Τελωνεία, παρακράτηση μέσω Φορολογικής Ενημερότητας και Βεβαίωσης Οφειλής) και σύνδεση όλων των τρόπων εξόφλησης στον ίδιο τίτλο πληρωμής.
3. Διαχείριση των ρυθμίσεων των οφειλών φορολογουμένων, όπως προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία.
4. Διαχείριση επικοινωνίας με τους φορολογουμένους μέσω μηχανισμού αποστολής, διαχείρισης και παρακολούθησης ειδοποιήσεων μέσω έγχαρτης επιστολής, e-mail, τηλεφώνου ή/και άλλου εναλλακτικού καναλιού επικοινωνίας (τα οποία θα μπορούν να ανακτηθούν οποτεδήποτε). Στον εν λόγω Μηχανισμό περιλαμβάνονται και οι ηλεκτρονικές και μη επιδόσεις και κοινοποιήσεις όπως ορίζει το άρθρο 5 του ν.4174/2013 (και το άρθρο 4 του ν.δ. 356/1974) καθώς και οι απαιτούμενες επιδόσεις στο πλαίσιο της αναγκαστικής είσπραξης εν γένει (συντηρητικών, αναγκαστικών και διασφαλιστικών μέτρων).
5. Διαχείριση και πρόταση της λήψης μέτρων αναγκαστικής είσπραξης εν γένει, μέσω της εφαρμογής κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου στα δεδομένα του χαρτοφυλακίου οφειλής, καρτέλας οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της ειδοποίησης των υπαλλήλων για τα προτεινόμενα μέτρα και της προβολής υπενθυμίσεων και μηνυμάτων.
6. Παρακολούθηση της απόδοσης των μέτρων είσπραξης καθώς και διαχείριση και πρόταση της διαδικασίας χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης, με σκοπό τη διενέργεια ερευνών ηλεκτρονικά (προεπεξεργασία) και τη επιτάχυνσή της με τη χρήση κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου και κοινοποίηση, των συνδεόμενων με τη διαδικασία, πράξεων ηλεκτρονικά.
7. Υποστήριξη της διαδικασίας ενημέρωσης των υπηρεσιών της Φορολογικής Διοίκησης (και των Φορολογικών Περιφερειών) για τις επιδόσεις τους σύμφωνα με προκαθορισμένους δείκτες απόδοσης (ΚPIs), οι οποίοι μπορεί να περιλαμβάνουν και στοιχεία βεβαίωσης ή άλλα. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να παρέχεται η δυνατότητα παρακολούθησης, άντλησης και εξαγωγής των σχετικών στοιχείων από το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα MIS της ΑΑΔΕ για την άντληση στατιστικών και λοιπών στοιχείων για θέματα σχετικά με τα μέτρα που έχουν επιβληθεί, τη βεβαίωση οφειλών, τους συμψηφισμούς κτλ., με τη συνδυαστική χρήση κριτηρίων.
