Οι ταρσανάδες της Κοιλάδας

Η Κοιλάδα είναι ένα παραθαλάσσιο ψαροχώρι στην Αργολίδα τρία χλμ. δυτικά του Κρανιδίου και αποτελεί ουσιαστικά το επίνειο του, το λιμάνι που συνέδεε μέχρι την δεκαετία του 1960, την Ερμιονίδα με το Ναύπλιο έως ότου δημιουργηθεί ο οδικός άξονας Επιδαύρου – Κρανιδίου.

Εντυπωσιασμένος ήταν ύστερα από την επίσκεψή του, ο γευσιγνώστης Γ. Πίττας, στην περιοχή της Κοιλάδας και τους ταρσανάδες της.  Για τον λόγο αυτόν, μας αναφέρει ότι ενώ το Πόρτο Χέλι, η Κόστα, η Ερμιόνη, είναι τα γνωστά θέρετρα που συγκεντρώνουν την δημοσιότητα και το τουριστικό ενδιαφέρον των διάσημων αλλά και απλών επισκεπτών, η μικρή Κοιλάδα αποφεύγει τους προβολείς γιατί εκτός της φυσικής ταπεινότητας, έχει μια σιγουριά και ένα άλλο τρόπο να είναι περιζήτητη. Οι λόγοι είναι τρεις: Τα ονομαστά σκαριά της που έχουν κατασκευαστεί στα ιστορικά της καρνάγια και οργώνουν όλες τις θάλασσες του Αιγαίου. 

Το Σπήλαιο Φράγχθι, όπου βρέθηκαν ορισμένα από τα σημαντικότερα ευρήματα του προϊστορικού ανθρώπου στον ελλαδικό χώρο, και που την τοποθετεί σε περίοπτη θέση στην επιστημονική κοινότητα. Τέλος όλα τα σκάφη τουλάχιστον της Ερμιονίδας ξεχειμωνιάζουν στους δυο μεγάλους σύγχρονους ταρσανάδες της και έτσι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες τους περνούν αρκετό χρόνο στην Κοιλάδα παρακολουθώντας τις εργασίες επισκευής τους. Λίγο πριν το λιμάνι της Κοιλάδας και απέναντι από το νησάκι Κορωνίδα το οποίο ανήκει στην εφοπλιστική οικογένεια των Λιβανών θα συναντήσει κανείς τους ταρσανάδες, μια μεγάλη έκταση κατά μήκος της παραλίας, που τον χειμώνα μοιάζει με δάσος από εκατοντάδες κορμούς φυλλοβόλων δέντρων -τα κατάρτια των ιστιοπλοϊκών που έχουν βγει στη στεργιά για ξεχειμώνισμα. 

Με τη λέξη καρνάγιο κατά την ενετική προέλευση, ή ταρσανάς κατά την τούρκικη, χαρακτηρίζονται τα τμήματα αιγιαλού μέσα σε λιμάνια ή σε όρμους που λόγω της μικρής κλίσης τους επιτρέπουν την ανέλκυση και καθέλκυση σκαφών, προκειμένου να υποστούν τις ετήσιες εργασίες όπως καλαφατίσματα, παλαμίσματα, χρωματισμούς κ.λπ. 

Και αν τώρα ο μεγαλύτερος αριθμός σκαφών είναι τα πλαστικά και πολύ λιγότερος των ξύλινων και οι εργασίες οι περισσότερες είναι συντήρησης και επισκευών, πριν μερικά χρόνια στα καρνάγια ναυπηγούνταν τα περίφημα καΐκια-τρεχαντήρια της Κοιλάδας. Από την εποχή της Εθνικής Παλιγεννεσίας που το Κρανίδι είχε τον στόλο του, όπως τα απέναντι νησιά της Ύδρας και των Σπετσών, η ναυτική και η κατασκευαστική παράδοση ήταν μεγάλη και συνεχίστηκε μέχρι τις μέρες μας. 

Στα δυο ναυπηγεία, – τον παραδοσιακό ταρσανά του Λέκκα και το πιο εκσυγχρονισμένο του Μπασιμακόπουλου – έχουν κατασκευαστεί τα τελευταία πενήντα χρόνια πάνω από 1000 σκάφη και μάλιστα εδώ κτίστηκαν τα τελευταία μεγάλα ξύλινα σκάφη της Ελλάδας. Αξίζει κανείς να τα επισκεφτεί και να παρακολουθήσει τις εργασίες που εκτελούνται σ’ αυτά, να δει τα παραδοσιακά μηχανήματα της καραβοναυπηγικής τέχνης και τον τρόπο που κτίζουν ακόμα τα σκάφη με τις δυο μεθόδους, την μέθοδο του χναριού ή την μέθοδο της ναυπηγικής σάλας, όπου ο ναυπηγός πριν κόψει τα στραβόξυλα τα σχεδιάζει σε κλίμακα 1:1. Στη συνέχεια το πώς διαμορφώνεται ο σκελετός (η καρένα, τα ποδοστήματα, τα καμάρια και τα στραβόξυλα) και κατόπιν το πέτσωμα του σκελετού, το κουβέρτωμα (κατάστρωμα) και τα σπειράγια (δημιουργία υπερκατασκευών).