Κίνδυνοι τραυματισμού από τα θαλάσσια απορρίμματα στον βυθό (βίντεο)

 Δροσερές βουτιές στο απέραντο γαλάζιο, γέλια και παιχνίδια μέσα κι έξω από το νερό! Το υγρό στοιχείο πρωταγωνιστεί το καλοκαίρι και το κολύμπι είναι μακράν η πιο δημοφιλής και απολαυστική δραστηριότητα. Όσο για τις παγίδες που κρύβει η θάλασσα; Η θάλασσα, δεν είναι επικίνδυνη για όποιον γνωρίζει και προνοεί.  

Εξετάστε το βυθό για κοφτερά βράχια ή επικίνδυνα αντικείμενα στο σημείο όπου θα παίξουν τα παιδιά αλλά και οι μεγάλοι. Οι βουτιές μπορεί να γίνουν αιτία σοβαρού τραυματισμού, αν κάποιος δεν έχει εκτιμήσει το βάθος και την ποιότητα του βυθού καθώς μπορεί κάποιος να συναντήσει οτιδήποτε!  

Τα θαλάσσια Απορρίμματα (Marine Litter), αποτελούν ένα από τα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες και οι παράκτιες περιοχές τους. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα και δυνητικά μπορεί να προέρχεται από πολλές και διαφορετικές πηγές.

Στη Μεσόγειο Θάλασσα, το πρόβλημα των Θαλάσσιων Απορριμμάτων άρχισε να γίνεται αντιληπτό από τις αρχές του 1970. Στις μέρες μας, τα «Θαλάσσια Απορρίμματα» αποτελούν προτεραιότητα και έχουν στραμμένο πάνω τους το παγκόσμιο επιστημονικό ενδιαφέρον.

Τι είναι τα Θαλάσσια Απορρίμματα

 “Ως Θαλάσσια Απορρίμματα χαρακτηρίζουμε οποιαδήποτε κατασκευασμένα ή επεξεργασμένα στερεά υλικά που έχουν απορριφθεί, αποτεθεί ή εγκαταλειφθεί στο θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον και τα οποία χαρακτηρίζονται από μεγάλο χρόνο διατήρησης στο θαλάσσιο/παράκτιο περιβάλλον. Τα Θαλάσσια Απορρίμματα αποτελούνται από αντικείμενα τα οποία έχουν κατασκευαστεί ή χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο και έχουν εσκεμμένα ή ακούσια αφεθεί στις θάλασσες και τις ακτές. Σε αυτά περιλαμβάνονται υλικά που έχουν μεταφερθεί στο θαλάσσιο 2 περιβάλλον από την ξηρά μέσω των ποταμών, αποστραγγιστικών και αποχετευτικών δικτύων ή των ανέμων. Τα θαλάσσια απορριμμάτων είναι δυνατό να αποτελούνται από πλαστικό, ξύλο, μέταλλο, γυαλί, λάστιχα, ύφασμα, χαρτί κ.α.. Ο παρόν ορισμός δεν περιλαμβάνει ημι-στερεά υπολείμματα όπως π.χ. ορυκτά και φυτικά έλαια, παραφίνες και χημικά που συχνά μολύνουν τις θάλασσες και τις ακτές»

Πηγές Προέλευση των Θαλάσσιων Απορριμμάτων 

Μια πρώτη κατηγοριοποίηση των πηγών προέλευσης των θαλάσσιων απορριμμάτων μας δίνει δύο κύριες κατηγορίες (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Τομέας Περιβάλλοντος): 

i) Χερσαίες δραστηριότητες (χωματερές, ποτάμια και εκβολές ποταμών, βρόχινα νερά, πλημμύρες, βιομηχανικές απορρίψεις, αποχετευτικά δίκτυα, ακατέργαστα αστικά λύματα, τουριστική δραστηριότητα), από τις οποίες προέρχεται περίπου το 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων.

 ii) Θαλάσσιες δραστηριότητες (ναυτιλία, ναυσιπλοΐα, θαλάσσιες μεταφορές, σκάφη αναψυχής, αλιεία, υδατο/ιχθυοκαλλιέργεια, υπεράκτια εξόρυξη και άντληση φυσικών πόρων (εξέδρες άντλησης πετρελαίου), παράνομες θαλάσσιες απορρίψεις, απορρίψεις αλιευτικών εργαλείων), από τις οποίες προκύπτει περίπου το υπόλοιπο 20% των θαλάσσιων απορριμμάτων. Επίσης, φαίνεται να υπάρχει και εποχιακή διακύμανση στην απόρριψη θαλάσσιων απορριμμάτων. Μελέτες  δείχνουν ότι τα θαλάσσια απορρίμματα που συναντώνται κα

Ποιο είναι το μέγεθος του προβλήματος στις Ελληνικές ακτές

Στερεά απορρίμματα στις Ελληνικές ακτές-τα έχουμε δει όλοι! Ο εθελοντικός καθαρισμός των ακτών από χιλιάδες εθελοντές, που οργανώνεται από το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, σε συνδυασμό 5 με τη συστηματική καταγραφή των στερεών απορριμμάτων οδήγησε στην αποτύπωση του ρυπαντικού φορτίου σε ένα μεγάλο αριθμό ακτών βάζοντας την Ελλάδα στο χάρτη των ευρωπαϊκών χωρών που παρακολουθούν τη ρύπανση των ακτών τους. Τα στοιχεία της καταγραφής έδειξαν τη διαχρονική κυριαρχία του πλαστικού (37-49%), η οποία ακολουθείται από το χαρτί (12-18%) και το μέταλλο (7-14%) ή το γυαλί (6-9%). Οι δραστηριότητες αναψυχής στην ακτή και κοντά στην ακτή είναι η κυρίαρχη χερσαία πηγή ρύπανσης των ακτών ενώ η ναυσιπλοΐα αποτελεί την κύρια θαλάσσια πηγή ρύπανσης των ακτών.

Τι συμβαίνει όμως στον πυθμένα των Ελληνικών θαλασσών

Ο αλιευτικός στόλος των μηχανοτρατών με υδραετούς («πόρτες») βοήθησε σημαντικά στην καταγραφή του προβλήματος στα βαθειά νερά. Συλλέχθηκαν χιλιάδες απορρίμματα από τον πυθμένα τεσσάρων κόλπων της Δυτικής Ελλάδος (Πατραϊκός, Κορινθιακός, Λακωνικός, θάλασσα των Εχινάδων). Η καταγραφή του υλικού και της πρώτης χρήσης των απορριμμάτων έδειξε ότι το πλαστικό (56%) ήταν το κυρίαρχο υλικό και ακολουθούσαν το μέταλλο (17%) και το γυαλί (10%). 

Οι συσκευασίες ποτών και αναψυκτικών αποτελούν το 32% των απορριμμάτων, τα απορρίμματα γενικής συσκευασίας το 28% και οι συσκευασίες τροφίμων το 21%. Το 81% του ρυπαντικού φορτίου που εισέρχεται στους κόλπους προέρχεται από την ξηρά. Τα χαρακτηριστικά απορρίμματα αυτής της πηγής είναι το πλαστικό, η γενική συσκευασία και η συσκευασία τροφίμων, τα οποία εισέρχονται στο θαλάσσιο περιβάλλον από τους ποταμοχειμμάρους και την απευθείας απόρριψη τους στις ακτές από τους επισκέπτες σε αυτές.

Η απόρριψη από τα πλοία (ναυσιπλοϊακή) είναι υπεύθυνη για το 35% (2-89%) του ρυπαντικού φορτίου που εισέρχεται στους κόλπους και χαρακτηρίζεται από απορρίμματα με υψηλά ποσοστά μέταλλου, γυαλιού και συσκευασίας ποτών και αναψυκτικών. Σε 241 απορρίμματα συσκευασίας έγινε δυνατή η αναγνώριση της ημερομηνίας λήξης και διαπιστώθηκε ότι ένα ποσοστό 63% αυτών των απορριμμάτων έφερε μελλοντικές ημερομηνίες λήξης δηλώνοντας την πρόσφατη απόρριψή τους! 

Η αλιευτική πηγή έχει ένα μικρό ποσοστό συμμετοχής (5-14%) και χαρακτηρίζεται από απορρίμματα με υψηλά ποσοστά καουτσούκ, νάιλον και σχοινιών. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από τις έρευνες είναι ότι μόλις τρία αντικείμενα (πλαστικές σακούλες, μπουκάλια νερού και κουτάκια αλουμινίου) αποτελούν το 50 % των απορριμμάτων στο θαλάσσιο περιβάλλον. Άρα η κατάργηση αυτών των τριών συσκευασιών θα μπορούσε να απαλλάξει τις θάλασσες από το μισό ρυπαντικό τους φορτίο.