Κώστας Καζάκος: "Η Επίδαυρος δεν είναι… πολυκατάστημα"

 Η πληθωρική του φιγούρα και τα χαραγμένα χρόνια στο πρόσωπό του τον κάνουν να φαίνεται αγέρωχος. «Σαν έναν Οιδίποδα που έρχεται από το μύθο και στέκει στο 2017», λέει ο ίδιος Κώστας Καζάκος χιουμοριστικά, που φέτος το καλοκαίρι επανέρχεται στην Επίδαυρο και υποδύεται το τραγικό πρόσωπο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Σοφοκλή για το Ελληνικό Φεστιβάλ.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Σταύρος Τσακίρης και τη νέα μετάφραση ο Δημήτρης Δημητριάδης. Μπορεί να μετράει περισσότερες από έξι δεκαετίες στο θεατρικό σανίδι, αλλά, όπως ο ίδιος ο ηθοποιός ομολογεί, νιώθει δέος όταν αναμετρά τις δυνάμεις του με τα κείμενα της αρχαίας δραματουργίας. 

Τα λόγια του τα συντροφεύει πάντα η αξέχαστη Τζένη Καρέζη. Δεν μπορεί να ξεχάσει την ιστορική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο», που ανέβασαν μαζί κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. «Σήμερα, σε έναν τόπο που δεν κρατάει τις αξίες του, το αρχαίο δράμα θίγει όλα τα προβλήματα των σημερινών ανθρώπων», περιγράφει ο Κώστας Καζάκος, ενώ με το χαρακτηριστικό δυναμικό του ύφος μιλάει για την πολιτική, αλλά και για το σήμερα.

Επιστρέφετε στην Επίδαυρο, ύστερα από 12 χρόνια με τον «Προμηθέα Δεσμώτη» το 2005. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η επιστροφή;

Η Επίδαυρος προκαλεί δέος και στον καλλιτέχνη και στο κοινό. Τα συναισθήματα είναι πολλά. Ωστόσο η επιστροφή αυτή μου θυμίζει όταν κάναμε τον «Οιδίποδα Τύραννο» με την Τζένη. Ηταν το 1989, η τελευταία της χρονιά επί σκηνής… Είχε μόλις νοσηλευτεί στο Λονδίνο. Οι γιατροί τής είχαν πει να μην παίξει αλλά εκείνη δεν λογάριαζε τίποτα μπροστά στη λαχτάρα να παίξουμε στην Επίδαυρο.

Θα μπορούσατε να συγκρίνετε την Επίδαυρο του χθες, όπως τη ζήσατε, με την Επίδαυρο του σήμερα;

Υπάρχει διαφορά προσέγγισης των έργων. Οταν ξεκίνησε η υπόθεση Επίδαυρος, στηρίχτηκε σε ανθρώπους του Εθνικού Θεάτρου. Μετά οι αλλαγές των διευθυντών έφεραν και την αλλαγή στη χρήση της Επιδαύρου. Η χρήση της Επιδαύρου μοιάζει σαν να έχει κανείς έναν πολυχώρο και αντί να τον αξιοποιήσει ως πολιτιστικό κέντρο, εκείνος τον εμπλουτίζει με ένα σούπερ μάρκετ, προσθέτει και μια έκθεση και στη γωνία βάζει μια αποθήκη… Κι έτσι έγινε ένα σύγχρονο πολυκατάστημα. Η χρήση αυτή ενοχλεί και είναι απόρροια του ίδιου του συστήματος. Το κράτος έχει τη νοοτροπία και θεωρεί τα αρχαία επιτεύγματα δικά του. Τα αρχαία θέατρα είναι παγκόσμια κληρονομιά.

Τι θα δούμε στο αρχαίο αργολικό θέατρο;

Είμαστε μια ομάδα ανθρώπων που έχουμε το ίδιο όραμα για αυτό το έργο. Εν έτει 2017 αποφασίσαμε να πούμε μια αρχαία ιστορία σε συνανθρώπους μας του 2017. Το έργο έρχεται από άλλη πραγματικότητα, είναι ένας μύθος… Βρήκαμε λοιπόν έναν ξεχωριστό τρόπο να αφηγηθούμε την ιστορία και ελπίζω να αποτελέσει πρόταση. Η γλώσσα του Δημητριάδη είναι συγκλονιστική.

Πώς θα περιγράφατε τον Οιδίποδα;

Ο Οιδίποδας είναι ευσεβής. Οπως παραδοσιακά γίνεται στις αρχαίες τραγωδίες, δεν θίγεται το θρησκευτικό αίσθημα, αλλά όταν καταλαβαίνει ότι τη μοίρα του την καθορίζουν οι θεοί… έπραξε την πιο επαναστατική πράξη, τυφλώθηκε. Με την επαναστατική πράξη του θέλησε να δείξει ότι δεν βλέπει τίποτα άλλο παρά την αλήθεια. Τον ρωτούν: «τα έκανες αυτά;». Και απαντά ο Οιδίποδας: «Οχι, δεν τα έκανα. Τα έπαθα». Αυτός είναι ο άνθρωπος, η ζωή του.

Πού ενώνεται ο μύθος με το σήμερα;

Οι ήρωες και τα έργα της αρχαίας δραματουργίας μάς διδάσκουν υψηλό ήθος και πως το πέρασμά μας από τη ζωή πρέπει να είναι σημαντικό. Πρέπει στη ζωή να αφήσουμε χνάρι. Το θέατρο απευθύνεται στον άνθρωπο. Κι ο άνθρωπος δεν μπορεί να μην ασχολείται με τα κοινά, να μην ενδιαφέρεται για την Πολιτεία. Η μεγαλύτερη βρισιά είναι ο αδιάφορος για την κοινωνία του. Τα έργα των αρχαίων Ελλήνων θυμίζουν τη σημασία της συμμετοχής.

Γι’ αυτό ασχοληθήκατε με την πολιτική;

Ολη μου η ζωή έχει πολιτική χροιά. Φυσικά και ο λόγος για την πολιτική μου ενασχόληση είναι η συμμετοχή μου στα κοινά. Και το θέατρο έχει πολιτικό λόγο. Και τα παραμύθια έχουν πολιτικό λόγο γιατί οι άνθρωποι τα σμιλεύουν.

Κατά τη διάρκεια της πορείας σας είδατε να πραγματώνονται κάποια ιδανικά σας;

Βέβαια. Καθημερινά δίνονται μάχες, γιατί μόνο έτσι υπάρχει εξέλιξη στις κοινωνίες των ανθρώπων. Τίποτα δεν είναι στατικό. Ακόμα και το λαϊκό κίνημα μπορεί να μην είναι κυρίαρχο, αλλά δεν ηττάται. Αγωνίζεται. Το ότι χάνω τη μάχη δεν σημαίνει ότι δεν κάνω τον αντίπαλο να κάνει υποχωρήσεις.

Πιστεύετε ότι στη χώρα μας θα βελτιωθούν τα πράγματα;

Οχι, δεν βελτιώνεται τίποτα. Η πορεία της χώρας είναι καταστροφική. Ωστόσο, αν χάσουμε την αισιοδοξία μας, θα πεθάνουμε. Σήμερα το βαρέλι δεν έχει πάτο. Γιατί είναι ευθύνη να βγεις στο δρόμο να παλέψεις.

Ποια είναι η άποψή σας για την πλούσια ελληνική θεατρική σκηνή;

Το θέατρο είναι διέξοδος. Αν κάνουμε το λάθος να κατηγορήσουμε τους νέους για την υπερπληθώρα των παραστάσεων, είναι φασισμός. Βρίσκουν διέξοδο στην τέχνη γιατί έχουν βουλώσει όλα τα αλλά. Εκεί βρίσκουν την ελευθερία τους.

Πώς συντηρείτε το θέατρο «Τζένη Καρέζη» και το ομώνυμο ίδρυμα στη μνήμη της σπουδαίας ηθοποιού;

Για το θέατρο θα σας απαντήσω μετά τον Ιούλιο, που τελειώνει η θητεία μου στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Οσον αφορά στο ίδρυμα βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Δεν έχει από πουθενά πόρους.

Τι θα συμβουλεύατε τους νεότερους;

Να μην επαναπαύονται. Να αντισταθούν, να μην κάθονται παθητικοί θεατές.


«ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩ»

Σκηνοθεσία: Σταύρος Σ. Τσακίρης
Παίζουν: Κώστας Καζάκος, Δημήτρης Λιγνάδης, Κόρα Καρβούνη, Αρης Τρουπάκης, Δημήτρης Λάλος
Πού: Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Πότε: 7 και 8 Ιουλίου
Ωρα έναρξης: 21.00


ΠΗΓΗ:eleftherostypos.gr
ΞΕΝΙΑ ΣΤΟΥΚΑ
xstouka@e-typos.com