Στη Μυκηναϊκή Αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου εκτίθεται ένα σπάνιο πήλινο μυκηναϊκό είδωλο το οποίο οι αρχαιολόγοι αποκαλούν «η το περιδέραιον φορούσα κούκλα».
Ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας το εντόπισε το 1887 σε θαλαμωτό τάφο του νεκροταφείου της Αγριοσυκιάς στις Μυκήνες.
Πρόκειται για μια σπάνια περίπτωση που ένα ειδώλιο κατέληξε ως κτέρισμα τάφου, καθώς τα περισσότερα ανακαλύφθηκαν σε ιερά και αποθέτες. Είναι μεγαλύτερο από τα κοινά ειδώλια του μυκηναϊκού πολιτισμού καθώς έχει ύψος 19 εκ. και διάμετρο βάσης 6,1 εκ.
Είναι η λεγόμενη «κυρία με το μούσι’, ένα μυκηναϊκό είδωλο το οποίο απεικονίζει μια γυναικεία μορφή με τροχήλατο σώμα και ένα ευδιάκριτο μούσι στο πρόσωπο. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι έντονη τριχοφυΐα, αλλά το σαγόνι της το οποίο είναι ζωγραφιστό.
Σύμφωνα με την δρ Βασιλική Πλιάτσικα, Αρχαιολόγο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, μόνο δύο μυκηναϊκά είδωλα διαθέτουν γραπτό σαγόνι: «130 χρόνια μετά, αυτό το είδωλο παραμένει εξαιρετικά σπάνιο ως προς την τελική ταφική του χρήση, αφού μόνον ένα ακόμη είδωλο από τη Ρόδο κατέληξε ως κτέρισμα τάφου. Όλα τα υπόλοιπα είδωλα του μυκηναϊκού κόσμου, ακέραια και θραυσματικά, που ανέρχονται σε πάνω από 100 δείγματα, έχει αποδειχθεί ότι διαδραμάτιζαν κομβικό ρόλο στην άσκηση της μυκηναϊκής λατρείας και βρίσκονται σε ιερά, σε οικιστικά περιβάλλοντα ή σε αποθέτες».
Ίσως ήταν μέρος της διακόσμησης του ειδωλίου ή ένα σύμβολο της τελετουργίας της ικεσίας. Όπως εξηγεί η δρ Βασιλική Πλιάτσικα, ο Όμηρος αναφέρεται στην Ιλιάδα σε μια χειρονομία που έκανε ο ικέτης. Άγγιζε το σαγόνι του ικετευόμενου και εκλιπαρούσε για οίκτο. Επίσης, το ειδώλιο είχε τα χέρια της υψωμένα, αλλά έσπασαν. Πιθανόν αυτός ήταν ο λόγος που έγινε εναπόθεση του στον τάφο των Μυκηνών.
Πριν από τη χρήση του ως κτέρισμα, λειτουργούσε ως εικόνα της θεότητας προς την οποία απευθύνονταν οι επικλήσεις των πιστών. Οι επισκέπτες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου μπορούν να δουν το ειδώλιο μέσα στη Μυκηναϊκή Αίθουσα στην προθήκη 33 όπου εκτίθενται πήλινα ειδώλια, ομοιώματα και ζωόμορφα αγγεία από θαλαμωτούς τάφους της Αργολίδας.
