Kαλλιτεχνικό, ερευνητικό site specific project στην Αργολίδα υπό τη διεύθυνση της Ελένης Βαροπούλου 3-9 Ιουλίου

 «ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ», Πελοπόννησος / Άργος- Μυκήνες είναι ο τίτλος του νέου καλλιτεχνικού, ερευνητικού site specific project που διευθύνει η θεατρολόγος και κριτικός, Ελένη Βαροπούλου και θα διεξαχθεί στο Άργος, τις Μυκήνες και την ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας από 3 έως 9 Ιουλίου. Πρόκειται για ένα διεθνές εγχείρημα, 20 χρόνια αφότου έληξε το ιστορικό site specific Φεστιβάλ Άργους (1994-1997), το οποίο ανέπτυσσε τις καλλιτεχνικές δράσεις του σε αρχιτεκτονικά μνημεία, αρχαία και σύγχρονα, σε αρχαιολογικούς χώρους και εργοστάσια της περιοχής.

Το project, που πραγματοποιείται με τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας Πελοποννήσου, Περιφερειακής Ενότητας Αργολίδας, σε συνεργασία με τον Δήμο Ναυπλιέων και την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΕΑΣΑ), ξεκινά φέτος από το Νομό Αργολίδας, με στόχο αφενός να συνεχίσει τις δράσεις στην περιοχή καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου και αφετέρου να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Όπως δήλωσε ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Πέτρος Τατούλης: «Στόχος είναι να πραγματοποιηθεί ξανά το πετυχημένο Φεστιβάλ Άργους-Μυκηνών, που λάμβανε χώρα από το 1994 μέχρι το 1997. Η πρωτοβουλία της Περιφέρειας σήμερα, διέπεται από την επιθυμία να δημιουργήσει τις αναγκαίες και ικανές συνθήκες, για την άμεση και εποικοδομητική σύνδεση του τουριστικού με το πολιτιστικό προϊόν. Η βελτίωση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που κάνουμε, ώστε η Πελοπόννησος τα επόμενα είκοσι χρόνια να είναι η Περιφέρεια με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην τουριστική ανάπτυξη και την εθνική οικονομία. Εκτιμώ ότι το νέο project “ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ”, Πελοπόννησος/Άργος-Μυκήνες αποτελεί μια νέα παρέμβαση, με στόχο να κινητοποιηθούν οι πολίτες και να μπουν σε μία ανατρεπτική αλλά δημιουργική λογική, προκειμένου να αναπτύξουν την αναγκαία συλλογική τους συνείδηση».

Σύμφωνα με την Ελένη Βαροπούλου: «Οι εμβληματικές και αστείρευτες τοποθεσίες έχουν τη δύναμη να ανακαλούν μαγικά το παρελθόν, μπορούν αναζωογονημένες να γονιμοποιούν το σήμερα και να ατενίζουν αινιγματικά το μέλλον. Το Άργος και οι Μυκήνες είναι δύο ασύγκριτοι τόποι που το ιστορικό και μυθολογικό φορτίο τους αποτελεί πρόκληση και πρόσκληση για ένα site specific project που με τη διακαλλιτεχνική, διεθνική, διαδραστική και διαπολιτιστική διάστασή του, στρέφεται προς τη φύση, την ανάδειξη ιστορικών χώρων και τη δημιουργική ανταλλαγή ανάμεσα σε κοινωνικές και πολιτιστικές ομάδες. Το Άργος και οι Μυκήνες είναι δύο πολιτιστικά τοπία με χαρακτήρα “υψηλόν”(sublime) που αποτέλεσαν αδιάκοπη πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους καλλιτέχνες και εδαφικότητες για μια παραγωγική συνάντηση του τοπικού και περιφερειακού στοιχείου με στοιχεία από “αλλού“ και από το εξωτερικό. Όταν το 1994 εισηγήθηκα και διεύθυνα το Φεστιβάλ Άργους σε εκείνη την πρώτη φάση του, οι τόποι, το τοπίο και τα αρχιτεκτονικά μνημεία, αρχαία και σύγχρονα, όπως είναι τα νεοκλασικά κτήρια και διάφορα εργοστάσια, μνημεία της βιομηχανικής αρχαιολογίας, είχαν το προβάδισμα και καθόριζαν τη φυσιογνωμία της φεστιβαλικής παραγωγής και δραστηριότητας».



Φέτος το καλλιτεχνικό, ερευνητικό site specific project «Διεθνής Τόπος», Πελοπόννησος/ Άργος-Μυκήνες κινείται γύρω από τον θεματικό άξονα της αρχαιολογίας και της ετεροτοπίας και περιλαμβάνει ως δίπτυχο, το «Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης» και την «Αργολική Industriale».

«Αργολική Industriale»

Στην «Αργολική Industriale» η αρχαιολογία αποτελεί τον συνεκτικό κρίκο όλων των φετινών εκδηλώσεων. Ξεκινώντας από την αρχαιολογία του βιομηχανικού χώρου, καθώς δύο μνημειακοί βιομηχανικοί χώροι της Αργολίδας, το εργοστάσιο «ΡΕΑ» και ο «Πελαργός» της Νέας Κίου, διακόπτουν την δραματική σιωπή τους και από εγκαταλελειμμένες ζώνες μετατρέπονται σε δυναμικούς τόπους ζωντανής καλλιτεχνικής δράσης. 11 καλλιτέχνες θα παρέμβουν στο χώρο, θα καταλάβουν ρημαγμένες γωνιές, θα αξιοποιήσουν ευρήματα και θα διαμορφώσουν το άγριο περιβάλλον, στήνοντας εκεί έργα τους. Η προσωρινή κατάληψη των εργοστασίων υπό τον εκθεσιακό τίτλο «Μικροφυσικές των ερειπίων» από τους καλλιτέχνες Άρτεμη Αλκαλάη, Έρη Δημητριάδη, Δημήτρη Μεράντζα, Ειρήνη Μπαζάρα, Μάχη Ξενάκη, Αλίκη Παππά, Νατάσσα Πουλαντζά, Νίκο Σεπετζόγλου, Βουβούλα Σκούρα, Σωκράτη Φατούρο, Θοδωρή Χρυσικό, θα ολοκληρωθεί με την περιπλάνηση των επισκεπτών στο χώρο. Οι επισκέπτες, ενώ θα ανακαλύπτουν τα σύγχρονα έργα τέχνης, θα πραγματοποιούν μια περιήγηση σε ένα ερείπιο που είναι μουσείο μνήμης, τόπος που αναδεικνύει τις αισθητικές της φθοράς και του βιώματος.

Όπως αναφέρει η κα Βαροπούλου:

«Χώρος εμποτισμένος με μνήμες και βιώματα. Χώρος που περικλείει ένα παραγκωνισμένο αρχειακό υλικό. Χώρος που παραπέμπει στις μεγάλες αφηγήσεις της εκβιομηχάνισης και αποβιομηχάνισης, αλλά και σε πολυάριθμες μικροΪστορίες που συγκροτούν λόγο ανθρωπολογικό. Έτσι, προβάλλει το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο ΡΕΑ, με το οποίο αναμετρώνται 11 εικαστικοί καλλιτέχνες, λαμβάνοντας μέρος σε μια διαδικασία κατάληψης και οικειοποίησής του και συγχρόνως σε μια διαδικασία παραγωγής καινούριων σχέσεων και πραγμάτων. Η ΡΕΑ και το εργοστάσιο Πελαργός της Νέας Κίου είναι ερειπωμένα μνημεία, με τη φθορά αποτυπωμένη δραματικά, παντού. Με ίχνη από αλλοτινές σχέσεις εξουσίας, με υπολείμματα που σηματοδοτούν έναν τόπο παραμελημένο, αναξιοποίητο στα όρια του αστικού ιστού. Όμως, αυτά τα βιομηχανικά ερείπια έχουν συγχρόνως το μεγαλείο να εκτείνονται σαν ειδικοί τόποι της υλικότητας, του μετέωρου, του παροδικού, του εναλλακτικού. Γίνονται “άλλοι χώροι“ που μπορεί να διεγείρουν τη γεωγραφική φαντασία μας και να μας κάνουν να σκεφτόμαστε χωρικά, αισθητικά ακόμη και κοινωνικά πέρα από καθιερωμένους τρόπους. Οι επισκέπτες, όσοι θελήσουν να περιπλανηθούν μέσα στη ΡΕΑ στις 8 και 9 Ιουλίου, θα ζήσουν μια εμπειρία χώρου, θα ψάξουν για κρυμμένες σημασίες και, σ’ αυτήν την εφήμερη νέα κατάσταση, για άλλους συσχετισμούς. Θα εντοπίσουν τις μικρομεταβολές που έχουν επιφέρει επιτόπου με τις δημιουργίες τους οι καλλιτέχνες και την μεταλλαγή ορισμένων στοιχείων μέσα από τις χωρικές πρακτικές.»

Εκτός από την αρχαιολογία του βιομηχανικού χώρου, στην οποία παραπέμπει το παραπάνω εγχείρημα, η αρχαιολογία με τις τεχνικές και τις μεθόδους της αποτελεί την αφετηρία και για τις τρεις εργαστηριακές πρακτικές που οργανώνουν Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες, σκηνογράφοι, σκηνοθέτες και επιστήμονες στα εργοστάσια «ΡΕΑ» και «Πελαργός» της Νέας Κίου. Τα εργαστήρια αυτά απευθύνονται σε σπουδαστές και σπουδάστριες, κατοίκους της περιοχής, αγρότες και εργάτριες και θα λειτουργήσουν 3-7 Ιουλίου.

Το πρώτο εργαστήριο με τον τίτλο «Βλέπω, βαδίζω, ομιλώ» αντλεί το περιεχόμενό του από την εμπειρία του βιομηχανικού ερειπίου και τις μηχανές. Διευθύνεται από την σκηνογράφο Anna Viebrock και τον σκηνοθέτη Josef Szeiler, ενώ ως δραματουργός συνεργάζεται ο θεωρητικός του θεάτρου, καθηγητής Hans-Thies Lehmann.

Το δεύτερο με τίτλο «Οι πέντε αισθήσεις και η σκηνική επαναλειτουργία του εργοστασίου ΡΕΑ» διευθύνεται από τον καθηγητή Γιάννη Λεοντάρη, του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Το τρίτο με τίτλο «Από τη γη στο εργοστάσιο», δουλεύοντας με αγρότισσες του Άργους και πρώην εργάτριες του εργοστασίου «Πελαργός», θα αναζητήσει στοιχεία και απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που αφορούν τη συγκομιδή, την παραγωγή, τους όρους εργασίας και τα τελετουργικά της καθημερινότητας. Πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και το διευθύνουν οι θεατρολόγοι, Νατάσα Σιουζουλή, Ελευθερία Ιωαννίδου και ο περφόρμερ Μανώλης Τσίπος.

Τα εργαστήρια αυτά που συνδυάζουν την επιστημονική έρευνα με την θεωρία, την καλλιτεχνική αναζήτηση, τις εμπειρίες και την καθημερινή εργασία ανθρώπων και κοινωνικών ομάδων από την περιοχή, θα είναι ανοικτά για το κοινό στις 8 και 9 Ιουλίου.

«Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης»

Το «Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης» με την περιβαλλοντική διάστασή του, θα αποτελέσει γέφυρα ανάμεσα στο παλαιό Φεστιβάλ Άργους και το νέο project, ανάμεσα στο Άργος και τις Μυκήνες, όπου ο Ξενάκης είχε με το δικό του ιστορικό, μουσικό και πολύτεχνο δρώμενο, παρέμβει στο τοπίο των Μυκηνών. Αυτό το αφιέρωμα στον μεγάλο Έλληνα συνθέτη περιλαμβάνει ένα «θέατρο τοπίου», μια πρωτότυπη σύνθεση του Παναγιώτη Βελιανίτη ειδικά γραμμένη για τις Μυκήνες με τη σύμπραξη της χορογράφου και χορεύτριας Μαριάννας Καβαλλιεράτου (7 Ιουλίου).

Στο Αρχαίο Θέατρο Άργους, στις 7 Ιουλίου, ο πιανίστας και ερμηνευτής του ξενακικού έργου, Στέφανος Θωμόπουλος θα ερμηνεύσει έργα του Ιάννη Ξενάκη και άλλων σημαντικών συνθετών όπως Debussy, Bartok, Ravel και Κουμεντάκη. Το πρόγραμμα της βραδιάς περιλαμβάνει και την σκηνική διάλεξη μετά μουσικής «Αρχαιο-λογίες του Ύψους» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη, στην οποία συμμετέχει η σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου.

Το «Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης» ολοκληρώνεται στις 8 Ιουλίου με την προβολή του ντοκιμαντέρ «CHARISMA X: ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ» της σκηνοθέτριας Έφης Ξηρού που θα παιχτεί στο Θερινό κινηματογράφο «CINE VALIA», δίπλα στο Αρχαίο Θέατρο Άργους.

Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα του «ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ», Πελοπόννησος / Άργος- Μυκήνες διαμορφώνεται ως εξής:

ΠΟΛΥΤΟΠΟΝ ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ
Μυκήνες Πλάτωμα Αγίου Ιωάννη
Παρασκευή 7 Ιουλίου 19:30
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΕΛΙΑΝΙΤΗΣ σύνθεση
Ορέστεια Έργο ακουσματικής μουσικής τετρακάναλης μετάδοσης – διάρκεια 30’

Η τριλογία της Ορέστειας του Αισχύλου αποδίδεται αλληγορικά μέσα από ήχους ζώων, πτηνών και φυσικών φαινομένων με τη δημιουργία αντίστοιχων ηχοτοπίων σε συνδυασμό με επεξεργασμένους ηλεκτρονικούς ήχους. Η ένταξη του έργου στον επιλεγμένο φυσικό χώρο με ηχογραφήσεις όπως αυτές του αέρα, του μελισσιού, των πουλιών, των νυχτερίδων να συνδιαλέγονται με το ζωντανό ηχητικό του περιβάλλον, σηματοδοτεί τους άξονες που διέπουν την τριλογία, με τη δυναμική ανάπτυξη της δομής της μέσα σε μια διευρυμένη ακουστική πραγματικότητα.

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΒΑΛΛΙΕΡΑΤΟΥ χορογραφία-χορός
Διαδρομή μιας φασματικής, σχεδόν άυλης φιγούρας στο χώρο.

Είσοδος ελεύθερη

Αρχαίο Θέατρο Άργους
Παρασκευή 7 Ιουλίου 21:30
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ πιάνο
Συναυλία

Ο πειραματιστής του πιάνου Στέφανος Θωμόπουλος, γνωστός για τις συναυλίες του ανά την υφήλιο, σημαντικός μελετητής και ερμηνευτής του ξενακικού έργου, περιλαμβάνει στην συναυλία του τα έργα:

Κ. Ντεμπισί - La Terrasse des audiences du clair de lune (5 ’)
Γ. Κουμεντάκης - Μαντινάδα (5’)
Ι. Ξενάκης -Herma (9’)
Μπ. Μπάρτοκ - 6 Danses Bulgares (8’)
Γ. Κουμεντάκης - Ο Κορμοράνος του Γιάννη Ξενάκη (4’)
Ι. Ξενάκης - Mists (13’)
Μ. Ραβέλ - Gaspard de la nuit (Scarbo) (9’)
Γ. Κουμεντάκης - Σύμμολπα 1 (5’)
Ι. Ξενάκης - Evrialy (11’)

«Αρχαιο-λογίες του Ύψους» σκηνική διάλεξη μετά μουσικής

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ σκηνοθεσία
ΤΖΟΥΛΙΑ ΣΟΥΓΛΑΚΟΥ σοπράνο
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ πιάνο

Στον κατεξοχήν τόπο του υψηλού, το αρχαίο θέατρο, ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Ευκλείδης ανασκάπτει τις ρίζες του υψηλού, συνομιλώντας με κείμενα φιλοσόφων, ποιητών, λογοτεχνών, μεταξύ των οποίων, Όσκαρ Ουάιλντ, Σλάβοι Ζίζεκ, Ιμμάνουελ Καντ, Γκαμπριέλε Ντ' Αννούντσιο, σε μια σκηνική διάλεξη μετά μουσικής. Η σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου με τη συνοδεία του πιανίστα Στέφανου Θωμόπουλου ερμηνεύει έργα Ρίχαρντ Βάγκνερ, Άλμπαν Μπεργκ, Ρίχαρντ Στράους, κ.α.

Είσοδος ελεύθερη


Άργος CINE VALIA
Σάββατο 8 Ιουλίου 21:00
CHARISMA X: ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ

Ένα ντοκιμαντέρ για τον αρχιτέκτονα του ήχου που αναπτύσσεται σε ενότητες μέσα από τις οποίες ανιχνεύεται το πώς τα φυσικά φαινόμενα μεταμορφώνονται σε ηχητικά σύμπαντα και πώς η φιλοσοφική σκέψη του, τα μαθηματικά, η αρχιτεκτονική πράξη και η ιστορικοπολιτική εμπειρία του μετουσιώνονται σε μουσική.

Ντοκιμαντέρ, Διάρκεια 62’ , Έτος παραγωγής 2008

ΕΦΗ ΞΗΡΟΥ σκηνοθεσία- σενάριο
Είσοδος ελεύθερη

ΑΡΓΟΛΙΚΗ INDUSTRIALE
Εργοστάσιο ΡΕΑ Επαρχιακή οδός Ναυπλίου – Άργους

Σάββατο 8 Ιουλίου 11:00 – 14:00/18:00- 20:00
Κυριακή 9 Ιουλίου 11:00 – 14:00
Μικροφυσικές των ερειπίων
Εικαστικές εγκαταστάσεις/μικτές τεχνικές

ΑΡΤΕΜΙΣ ΑΛΚΑΛΑΗ, ΕΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ, ΕΙΡΗΝΗ ΜΠΑΖΑΡΑ, ΑΛΙΚΗ ΠΑΠΠΑ, ΝΑΤΑΣΣΑ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑ, ΝΙΚΟΣ ΣΕΠΕΤΖΟΓΛΟΥ, ΒΟΥΒΟΥΛΑ ΣΚΟΥΡΑ, ΜΑΧΗ ΞΕΝΑΚΗ, ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΤΟΥΡΟΣ, ΘΟΔΩΡΗΣ ΧΡΥΣΙΚΟΣ


Εργοστάσιο ΡΕΑ & εργοστάσιο Πελαργός Νέας Κίου
3 - 7 Ιουλίου Εργαστηριακές πρακτικές
Για σπουδαστές, εργάτριες, αγρότες
1η Εργαστηριακή πρακτική
Βλέπω, βαδίζω, ομιλώ

Η σκηνοθέτης και σκηνογράφος Άννα Φίμπροκ και ο σκηνοθέτης Γιόζεφ Ζάιλερ δοκιμάζουν με τους συμμετέχοντες, πώς η διεισδυτική και υπομονετική κατανόηση των χώρων και η αίσθηση των μηχανών συνδέονται με απλές σωματικές κινήσεις, συγκινήσεις και λεκτικές πράξεις. Η αρχαιολογία της βιομηχανικής εποχής μας εξασφαλίζει δυνατότητες για ένα θέατρο της αρχαιολογίας του προσωπικού μας βιώματος πέρα από τις τρέχουσες θεατρικές ιδέες και τα στερεότυπα. Σύμβουλος για τη δραματουργία του χώρου, ο καθηγητής Χανς-Τις Λέμαν.

2η Εργαστηριακή Πρακτική
Οι πέντε αισθήσεις και η σκηνική επαναλειτουργία του εργοστασίου ΡΕΑ

Στόχος του εργαστηρίου η δημιουργία συνθηκών εγρήγορσης απέναντι στα πάσης φύσεως ερεθίσματα που δίνονται από το εξωτερικό περιβάλλον (υλικά, ήχους, φως), το σκηνικό χώρο και τους συμπαίκτες. Στην περίπτωση του χώρου ενός «νεκρού» εργοστασίου, τα ερεθίσματα συνομιλούν με εικόνες και συμβάντα του παρελθόντος. Η διαρκής εγρήγορση αποτελεί τη βάση για τη δημιουργική σωματική παρουσία του ηθοποιού μέσα στον χώρο του «κάποτε» και την ενεργοποίηση της μνήμης. Έτσι, το «κάποτε» μεταμορφώνεται σε σκηνικό «εδώ και τώρα». Οι συμμετέχοντες εξασκούνται στο να καλλιεργούν συνειδητά και συστηματικά τις πέντε αισθήσεις με στόχο την σκηνική «επαναλειτουργία» του εργοστασίου.

Διευθύνει ο καθηγητής Γιάννης Λεοντάρης, του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Το εργαστήριο απευθύνεται σε ενήλικες, οι οποίοι με οποιοδήποτε τρόπο έχουν επαφή με τη θεατρική πρακτική.

Διάρκεια Εργαστηρίου: Δύο συναντήσεις in situ, διάρκειας τριών ωρών η κάθε μία. Η δεύτερη συνάντηση θα είναι ανοιχτή για τους επισκέπτες του project. Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 10-12 άτομα

3η Εργαστηριακή Πρακτική
Από τη γη στο εργοστάσιο

Πώς ήταν διαρθρωμένη η εργασία στο αγροτικό και βιομηχανικό περιβάλλον της Αργολίδας; Δουλεύοντας με αγρότισσες του Άργους και πρώην εργάτριες του εργοστασίου Πελαργός, θα αναζητήσουμε στοιχεία και απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που αφορούν τη συγκομιδή, την παραγωγή, τους όρους εργασίας και τα τελετουργικά της καθημερινότητας. Μέσα σε ένα «ερείπιο της εργασίας» θα ψάξουμε για ίχνη, μνήμες και θα μιλήσουμε για αδιέξοδα, αλλά και για διεξόδους.

Οργάνωση εργαστηρίου: Ελευθερία Ιωαννίδου, θεατρολόγος (University of Groningen), Νατάσα Σιουζουλή, θεατρολόγος (Freie Universität Berlin), Μανώλης Τσίπος (συγγραφέας, περφόρμερ)Οι τόποι και η διάρκεια των εργαστηρίων θα προκύψουν από τις ανάγκες της ομάδας.

«ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ» Πελοπόννησος
Άργος - Μυκήνες

3-9 Ιουλίου στο Νομό Αργολίδας
Σύλληψη-Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Ελένη Βαροπούλου
Συντονισμός: Oρσία Σοφρά, Σταυρούλα Κατσιαμπούλα
Φωτογραφίες: Πλάτων Ριβέλλης
Ηχητική Υποστήριξη, Φωτισμοί:Xρήστος Τόλης, Κυριάκος Νικολόπουλος

Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις του project είναι ελεύθερη, ενώ για τη μεταφορά των θεατών από το χώρο των Μυκηνών στο Αρχαίο Θέατρο Άργους, θα διατίθεται πούλμαν.

Facebook: https://www.facebook.com/DIETHNISTOPOS/


Ομιλία Ελένης Βαροπούλου, καλλιτεχνικής διευθύντριας project

Το Φεστιβάλ Άργους από το 1994 έως το 1997 ήταν ένα site specific Φεστιβάλ με αυστηρούς θεματικού ς άξονες που κινήθηκε γύρω από την ιδέα μιας «δραματουργίας των χώρων». Site specific project είναι και τώρα ο Διεθνής Τόπος, Πελοπόννησος / Άργος – Μυκήνες που θα πραγματοποιηθεί από τις 3 έως 9 Ιουλίου και αυτό σημαίνει ότι οι διαδικασίες, οι δράσεις, τα καλλιτεχνικά γεγονότα θα αποτυπώνονται σε συνάρτηση με συγκεκριμένους χρόνους και τόπους, ότι δεν είναι χωρικές ιδέες που μπορούν να εφαρμόζονται οπουδήποτε και ανά πάσαν στιγμή.

Γιατί όμως τα site specific διαβήματα έχουν κατακτήσει στις μέρες τόσους καλλιτέχνες και ελκύουν τόσο το κοινό; Tα site specific projects έχουν καταρχήν παιδαγωγικό στόχο. Καθένας που έρχεται αντιμέτωπος με μια ιδιαίτερη εδαφικότητα και με μιαν επιτόπια εξειδικευμένη αναζήτηση, δέχεται πολύτιμα ερεθίσματα που λειτουργούν υπέρ της ευαισθησίας και φαντασίας του. Σ’ αυτά τα ερεθίσματα μπορούμε να προσθέσουμε και την εμπειρία του χώρου που σωματοποιημένη αφήνει ανεξίτηλο το βιωματικό της ίχνος. Τέλος, οι άνθρωποι μέσα από τα site specific διαβήματα συνειδητοποιούν πιο δραστικά το χώρο της ιστορίας τους. Μέσα από αυτά, η συνειδητοποίηση της ιστορικότητας ενός τόπου βγαίνει πραγματικά ενισχυμένη.

Τι σημαίνει «Πολύτοπον Ιάννης Ξενάκης»; Σημαίνει πρώτον ότι υπάρχουν πολλοί τόποι για τον Ιάννη Ξενάκη προκειμένου να τιμήσουμε εκεί τον κορυφαίο Έλληνα συνθέτη και να τον θυμηθούμε. Υπάρχει ένας τόπος θεατρικός, μνημειακός και προστατευμένος και αυτός είναι το Αρχαίο Θέατρο του Άργους. Υπάρχει ένα τοπίο απροστάτευτο, ελεύθερα προσβάσιμο μέσα στη φύση όπου προέχει η περιβαλλοντική διάσταση, αλλά και όπου ο ασύγκριτος αρχαιολογικός τόπος των Μυκηνών αναδύεται εμβληματικός και επιβλητικός στο βάθος. Κι αυτός ο τόπος είναι το πλάτωμα του Αγίου Ιωάννη στις Μυκήνες. Υπάρχει και ένας υπαίθριος κινηματογράφος, χώρος αστικός και τόπος αναψυχής, ακριβώς δίπλα στο Αρχαίο Θέατρο, άμεσα συνδεδεμένος με την καθημερινότητα του κατοίκων του Άργους. Είναι το Cine VALIA.

Η έννοια «Πολύτοπον» χρησιμοποιείται εδώ και ως αναφορά στο περίφημο Πολύτοπον των Μυκηνών του Ιάννη Ξενάκη που έζησα και εγώ η ίδια και που στάθηκε για μένα μια από τις κύριες πηγές έμπνευσης όταν διαμόρφωνα το Φεστιβάλ Άργους το 1994.

Πολύτοπον είναι και το πολύτεχνο δρώμενο. Στο ξενακικό σύμπαν σκέψης και δημιουργίας, τα δρώμενα αυτά εμπεριέχουν πολλά στοιχεία : Μουσική, κίνηση, χώρο, φως, διαδρομή. Τέτοιο είναι το έργο του Παναγιώτη Βελιανίτη. Σύνθεση μιας σύντομης Ορέστειας με ηχοτοπία που θα αντηχήσει στο Πλάτωμα του Αγίου Ιωάννη μέσα στο φυσικό φως του ηλιοβασιλέματος με τη σύμπραξη της χορεύτριας και χορογράφου Μαριάννας Καβαλλιεράτου. Ένα «θέατρο τοπίου» θα το ονόμαζα.

Πολύτεχνο δρώμενο είναι και η σκηνική διάλεξη μετά μουσικής στο Αρχαίο Θέατρο του Άργους σκηνοθετημένη από τον Αλέξανδρο Ευκλείδη, ο οποίος θα συμμετάσχει και ως περφόρμερ. Συμμετέχουν επίσης η σοπράνο, Τζούλια Σουγλάκου και ο πιανίστας Στέφανος Θωμόπουλος. Ο Θωμόπουλος θα ερμηνεύσει στο πιάνο και έργα του Ξενάκη, του Κουμεντάκη του Ντεμπισί, του Μπάρτοκ, του Ραβέλ, ολοκληρώνοντας έτσι της Αρχαιο – λογίες του Ύψους.

Το ντοκιμαντέρ της Έφης Ξηρού για τον Ξενάκη περιλαμβάνει υλικό από τα Πολύτοπά του. Έτσι, ώστε η έννοια πολύτοπον, να διατρέχει όλο το αφιέρωμα στον συνθέτη.

Και έρχομαι τώρα στην Αργολική Industriale. Και πάλι, εν αρχή ην ο χώρος: Τα εγκαταλελειμμένα εργοστάσια ΡΕΑ και Πελαργός της Νέας Κίου, αυτές οι νεκρές ζώνες ή μαύρες τρύπες, που σηματοδοτούν μιαν αρχαία πλέον νεοτερικότητα. Eίναι και αυτά μνημειακοί χώροι, γεμάτοι ευρήματα για όσους διαθέτουν ευρηματικότητα. Κι αυτοί που σκύβουν πάνω από τα ευρήματα στα εργοστάσια με ευρηματικότητα, είναι οι 11 καλλιτέχνες της έκθεσης, τους οποίους θα ήθελα ιδιαιτέρως να ευχαριστήσω γιατί αποδέχτηκαν μιαν ακραία κατάσταση και αφέθηκαν σε μια περιπέτεια. Η διαθεσιμότητά τους να δουλέψουν και να στήσουν έργα τους μέσα σ’ ένα περιβάλλον που ανταγωνίζεται τον κανονικό, τον ομαλό χώρο- αφού εδώ δεν έχουμε κάποια κανονική αίθουσα μουσείου, ούτε γκαλερί, ούτε έναν σίγουρο αξιοποιημένο και εξοπλισμένο χώρο-, είναι για μένα πολύ ενθαρρυντική.

Στη ΡΕΑ κυριαρχούν το απρόβλεπτο και μια φόρτιση από δυνάμεις και εντάσεις που συνεχώς ανακατατάσσονται. Η ΡΕΑ είναι ένας χώρος του άλλοτε – ως μνημείο ανήκει στην βιομηχανική αρχαιολογία – είναι όμως και ένας χώρος του «άλλου», του διαφορετικού. Ο τίτλος της εικαστικής παρέμβασης «Μικροφυσικές των ερειπίων» παραπέμπει έμμεσα στον γάλλο φιλόσοφο Φουκώ και στις ετεροτοπίες του. Η διαχείριση του χώρου στη ΡΕΑ είναι εξαιρετικά δύσκολη, τα έργα (εγκαταστάσεις και μικτές τεχνικές) όχι μόνο το ένα κοντά στο άλλο, αλλά κυρίως δίπλα στις υποβλητικές και κολοσσιαίες δομές του ερειπίου, με τις εμφατικές ατμόσφαιρες και την ιδιάζουσα υλικότητα, παράγουν διάφορες μορφές συνύπαρξης και παραγωγικές αντιθέσεις. Το εγχείρημα στη ΡΕΑ θα το χαρακτήριζα ερευνητικό. Όπως εξάλλου και ολόκληρο το project, επειδή χρειάζεται μια πειραματική επαλήθευση.

Αναφέρω τα ονόματα των 11 καλλιτεχνών, ενώ για το έργο τους στο χώρο του εργοστασίου θα μιλήσουμε μετά τις 7 Ιουλίου. Είναι οι Άρτεμις Αλκαλάη, Έρη Δημητριάδη, Δημήτρης Μεράντζας, Ειρήνη Μπαζάρα, Μάχη Ξενάκη (εικαστικός που έρχεται ειδικά για το project από το Παρίσι, κόρη του συνθέτη Ιάννη Ξενάκη) Αλίκη Παππά, Νατάσσα Πουλαντζά, Νίκος Σεπετζόγλου, Βουβούλα Σκούρα (έχει λάβει μέρος και στο Φεστιβάλ Άργους 1994-1997), Σωκράτης Φατούρος και Θοδωρής Χρυσικός.

Τέλος, παρουσιάζω τα 3 εργαστήρια ή χωρικές πρακτικές, τα οποία καθένα με τον δικό του τρόπο, ασχολούνται με την εργασία: Την εργασία του σώματος μέσα στον παραμελημένο και ερειπωμένο χώρο των εργοστασίων ΡΕΑ και Πελαργός. Με την σωματική εργασία στο αγροτικό περιβάλλον. Με τη σωματική εργασία στη μαζική ομογενοποιημένη παραγωγή της βιομηχανικής περιόδου. Με την εργασία του βιώματος. Στο εργαστήριο με τίτλο βλέπω, βαδίζω, ομιλώ θα διδάξει η διάσημη σκηνοθέτης και σκηνογράφος Άννα Φίμπροκ, που συνεργάζεται σε μόνιμη βάση με τους σκηνοθέτες Κρίστοφ Μαρτάλερ και Γιόσι Βίλερ, οι οποίοι είναι γνωστοί και στο ελληνικό κοινό. Θα διδάξει επίσης ο σκηνοθέτης Γιόσεφ Ζάιλερ, από τους πρωτοπόρους στις site specific παραστάσεις στην δεκαετία του 80’. Ο Ζάιλερ είχε συμμετάσχει δύο φορές στο παλαιό Φεστιβάλ Άργους με δράσεις στο Κάστρο της Λάρισας και μέσα στην πόλη του Άργους. Στο κοινό εργαστήριό τους, δραματουργός θα είναι ο θεωρητικός του θεάτρου, Χανς-Τις Λέμαν που τις προσεχείς μέρες θα παρουσιάσει στην Αθήνα, σε μια διάλεξη, τη γερμανική Φολκσμπίνε ως προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Ο καθηγητής Γιάννης Λεοντάρης από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου θα διευθύνει ένα εργαστήριο με τίτλο οι πέντε αισθήσεις και σκηνική επαναλειτουργία του εργοστασίου ΡΕΑ. Τέλος, το εργαστήριο από τη γη στο εργοστάσιο είναι υπόθεση δύο θεατρολόγων της Νατάσας Σιουζουλή από το Βερολίνο και της Ελευθερίας Ιωαννίδου καθώς και του περφόρμερ και συγγραφέα Μανώλη Τσίπου.

Αναγγελία Δημιουργίας Δικτύου

Σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να γνωστοποιήσω ότι αυτό το πρότζεκτ αποτελεί τον θεμέλιο λίθο μιας πιο διευρυμένης πρωτοβουλίας που παίρνει η Περιφέρεια προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης ενός δικτύου. Από την Αργολική Industriale θα επιχειρήσουμε να περάσουμε σε Industriale άλλων τόπων της Πελοποννήσου, αλλά και άλλων περιοχών και τόπων της Ευρώπης. Η ιδέα ενός δικτύου που θα περιλαμβάνει εργοστάσια από τον Βορρά, Νότο, Ανατολή και Δύση της Ευρώπης σημαίνει τη δημιουργία ενός συνδέσμου με καλλιτεχνική, ερευνητική και παιδαγωγική προοπτική. Σ’ αυτούς τους εγκαταλελειμμένους βιομηχανικούς χώρους δεν θα πραγματοποιούνται μονάχα παροδικά καλλιτεχνικά συμβάντα, αλλά θα αναπτύσσονται μονιμότεροι πυρήνες δράσης. Το δίκτυο αυτό βρίσκεται υπό διαμόρφωση και βρισκόμαστε ήδη σε επαφή με καλλιτέχνες και φορείς, προκειμένου να συμπεριληφθούν στο δίκτυο «ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΟΠΟΣ» εργοστάσια από χώρες, όπως η Κύπρος, η Γερμανία, η Πολωνία, η Ρουμανία.

φωτογραφία: ΠΛΑΤΩΝ ΡΙΒΕΛΛΗΣ