Η σταδιακή αντικατάσταση του παραδοσιακού πλέον, αλλά και τόσο καταστροφικού για το περιβάλλον και την υγεία των αγροτών, καψίματος των ελαιόκλαδων έχει ξεκινήσει για τα καλά, κάτι που μπορεί κανείς να το «δει» στις αλλαγές που ενέκρινε η Κομισιόν στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, εντάσσοντας μεταξύ άλλων στις χρηματοδοτήσεις δράσεων και το πρόγραμμα «Θρυμματιστής κλαδεμάτων για τις ελαιοκαλλιέργειες»!
Είναι η πρώτη τροποποίηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020, με εγκριτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η τροποποίηση υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 23 Νοεμβρίου 2016, μετά από έγκρισή της από τα μέλη της Επιτροπής Παρακολούθησης ΠΑΑ 2014-2020 και εξουσιοδότηση του προέδρου της για κάθε διαπραγμάτευση της πρότασης και των θεμάτων που προκύπτουν, με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η τροποποίηση επανυποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η Ιουνίου 2017, αφού παρασχέθηκαν από τη χώρα μας οι απαραίτητες συμπληρωματικές πληροφορίες για την αξιολόγησή της.
Πραγματοποιήθηκε δε μετά από ευρεία διαβούλευση εταίρων της αγροτικής ανάπτυξης, λαμβάνοντας υπόψη προτάσεις τους για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των μέτρων-δράσεων, τα οποία πρόκειται να προκηρυχθούν εντός του 2017.
Οι σημαντικότερες τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν αφορούν σε:
* Αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες και τα μικρά νησιά του Αιγαίου από 75% σε 85% ενωσιακής συνδρομής.
* Τροποποιήσεις για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και των χαρακτηριστικών της νησιωτικότητας.
* Δυνατότητα χορήγησης προκαταβολής σε δικαιούχους έως 50% της δημόσιας ενίσχυσης που συνδέεται με την επένδυση, σε ορισμένα μέτρα/δράσεις του ΠΑΑ 2014-2020, για τα οποία δε δινόταν η δυνατότητα από το εγκεκριμένο Πρόγραμμα.
* Τροποποιήσεις που οφείλονται στα αποτελέσματα της διαβούλευσης του εθνικού θεσμικού πλαισίου υλοποίησης μέτρων/δράσεων ΠΑΑ 2014-2020.
* Τροποποιήσεις που οφείλονται σε προσαρμογή αρχών κριτηρίων επιλογής, καθώς και προτάσεις τροποποίησης αυτών σε ορισμένα μέτρα/δράσεις του ΠΑΑ 2014-2020, με στόχο την καλύτερη στόχευση των προσκλήσεων που θα πραγματοποιηθούν.
* Εισαγωγή δύο νέων δράσεων στο Πρόγραμμα: α) Μ4.4.4 «Θρυμματιστής κλαδεμάτων για τις ελαιοκαλλιέργειες» και β) Μ10.1.11 «Βελτίωση περιβαλλοντικής κατάστασης βοσκήσιμων γαιών σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κίνδυνο ερημοποίησης λόγω διάβρωσης».
«Τα ψέματα τελείωσαν»
Τι είναι όμως ο «θρυμματιστής κλαδεμάτων για τις ελαιοκαλλιέργειες»; Αυτός μπορεί να είναι είτε αυτοκινούμενο μηχάνημα που κάνει τη δουλειά αυτή, είτε αναρτώμενο μηχάνημα στο τρακτέρ.
Ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέκος Στεφανάκης, τόνισε ότι «μέσα στα επενδυτικά σχέδια για τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων διευρύνθηκε το είδος των μηχανημάτων που χρηματοδοτούνται. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε μπει στη λογική πια της κυκλικής οικονομίας και της προστασίας του περιβάλλοντος»…
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον δίνει μεγάλη σημασία τόσο στο θρυμματισμό των κλαδιών όσο και στην ανακύκλωσή τους. Στο ερώτημά μας για το αιώνιο πρόβλημα της ρευστότητας που ταλανίζει το χώρο των σχεδίων βελτίωσης, καθώς ο κάθε επενδυτής θα πρέπει να βρει το κεφάλαιο που απαιτείται ώστε να πάρει στη συνέχεια πίσω ένα ποσοστό 50%, ο Αλέκος Στεφανάκης τονίζει ότι «αυτά τα προγράμματα είναι τα μόνα που στην ουσία δεν έχει χάσει ο κόσμος χρήματα. Στα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τη χώρα μας, οι επενδυτές έχουν ταλαιπωρηθεί πάρα πολύ, γιατί το κράτος έχει χρήματα τη μια φορά και την άλλη φορά δεν έχει για να πληρώσει. Αλλά εδώ μιλάμε για χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του FEOGA, που δίνονται πάντα. Φτάνει να έχουν γίνει σωστά οι μελέτες και να είναι νόμιμες και να τα δικαιούται ο αγρότης. Δεν υπάρχει δηλαδή νέος αγρότης ο οποίος εντάχθηκε σε πρόγραμμα νέων αγροτών και δεν πήρε τα χρήματά του. Δεν υπάρχει άνθρωπος ο οποίος έκανε σχέδιο βελτίωσης και έκανε αυτά που είχε δεσμευτεί μέσω της μελέτης του και δεν πήρε τα χρήματά του»…
«Έχουν σφίξει τα πράγματα»
Στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης η συμμετοχή είναι από Ευρωπαϊκή Ένωση συν το κράτος σε ποσοστό 50%. «Από ‘κει και πέρα», όπως εξηγεί ο Αλέκος Στεφανάκης, «φτάνει να γίνει σωστά η μελέτη. Φτάνει να μπουν στο σχέδιο αυτά που πραγματικά χρειάζεται αυτός που έχει τη γεωργική εκμετάλλευση και να μπορέσει να γίνει σωστά και τεκμηριωμένα η όλη ιστορία». Βέβαια τα πρόβλημα είναι ότι σήμερα δε δίνονται με ευκολία τραπεζικά δάνεια για να μπορεί ο επενδυτής να εξασφαλίσει τα χρήματα και να προχωρήσει στην επένδυση, ώστε να πάρει στη συνέχεια το συγχρηματοδοτούμενο ποσοστό.
Στο μεταξύ η Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω ατασθαλιών σε όλη την Ευρώπη από το πρώτο και το δεύτερο πρόγραμμα, σήμερα δεν πληρώνει αν δε γραφτούν οι κωδικοί των μηχανημάτων. «Έχουν «σφίξει» τα πράγματα για να γίνεται περισσότερος έλεγχος και να μη γίνεται κατάχρηση του ευρωπαϊκού χρήματος», όπως λέει ο κ. Στεφανάκης και καταλήγει: «Αυτό είναι το 40% που δίνεται στην επιδότηση ως «πρασίνισμα», αλλά και η σύγχρονη νομοθεσία πιέζει πάρα πολύ για την προστασία του περιβάλλοντος. Άρα θα πρέπει να ξεχνούμε τα καψίματα πια»…
