Ο εορτασμός της Παναγιάς στην Πελοπόννησο, είναι ξεχωριστός, με πανηγύρια σε όλους του νομούς και σε πολλά χωριά. Τα περισσότερα εξ αυτών έχουν τα δικά τους έθιμα, που κρατούν από γενιά σε γενιά και τα κάνουν ξεχωριστά.
Στην Αχαΐα, πλήθος πιστών συρρέει από την παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην ιερά μονή της Παναγίας της Γηροκομίτισσας, στην Πάτρα, για να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα, να ανάψουν ένα κερί και να προσευχηθούν.
Μάλιστα, δεν είναι λίγοι που φθάνουν με τα γόνατα μέχρι την εικόνα της Παναγίας, θέλοντας έτσι να εκπληρώσουν κάποιο τάμα τους.
Η ιερά μονή είναι από τις παλαιότερες στην Ελλάδα, αφού ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα και είναι κτισμένη σε λόφο, κοντά στην πόλη της Πάτρας.
Στην περιοχή των Καλαβρύτων, εορτάζει η ιστορική μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, που έχει κτισθεί στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου της οροσειράς του Χελμού. Κάθε χρόνο, πλήθος πιστών φθάνει στη μονή για να προσκυνήσει την ιερή εικόνα της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας, που είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Επίσης, στα Καλάβρυτα, ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εορτάζει η ιερά μονή Μακελλαριάς, η οποία κτίστηκε το 532, πάνω σε ένα απότομο βράχο και κτήτοράς της θεωρείται ο στρατηγός του Ιουστινιανού, Βελισάριος. Η ιερά μονή βρίσκεται σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων.
Στην Ηλεία, ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, πλήθος πιστών συρρέουν σε ιερές μονές που είναι αφιερωμένες στην Παναγία. Ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα είναι η ιερά μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στην Λαμπεία που βρίσκεται στην ορεινή Ηλεία, κοντά στα σύνορα με την Αχαΐα και χρονολογείται από τον 18ο αιώνα.
Ακόμη, πλήθος πιστών επισκέπτεται την ιερά μονή της Παναγίας στη Σκαφιδιά, η οποία περιστοιχίζεται από μεσαιωνικό φρούριο και χρονολογείται από τον 10ο αιώνα.
Η ιερά μονή εκτός από την αξιόλογη αρχιτεκτονική της, έχει και πολλούς θησαυρούς, όπως ιερά σκεύη, άμφια, λειψανοθήκες, στολές, όπλα, εικόνες, νομίσματα, αναθήματα και το λάβαρο της Μονής από χειροκέντητη εικόνα. Σημαντικό είναι το αρχείο της μονής και η βιβλιοθήκη με πολλά χειρόγραφα βιβλία, που αναφέρονται σε λειτουργικά, μουσικά, αγιογραφικά και άλλα θέματα, όπως στην ιστορία της μονής και τη συμμετοχή της στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Ακόμη η ιερά μονή Καθολικής στη Γαστούνη, η οποία ανεγέρθηκε το 920 προς τιμή της Παναγίας, θεωρείται σημαντικό βυζαντινό μνημείο, που προσελκύει πολλούς πιστούς κάθε χρόνο, όπως και η ιερά μονή της Κρεμαστής, η οποία είναι κτισμένη πάνω σε βράχο και χρονολογείται από τον 12ο αιώνα. Επίσης, σημαντικής ιστορικής αξίας είναι ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που ήταν το καθολικό της βυζαντινής μονής της Φραγκαβίλλας, στην περιοχή της Αμαλιάδας.
Στην Αρκαδία, κάθε χρόνο πολλοί πιστοί συρρέουν στην Τεγέα για να προσκυνήσουν την εικόνα Παναγία της Επισκοπής όπως και στο Λεωνίδιο όπου βρίσκεται η μονή της Παναγίας της Έλωνας κτισμένη σε κοκκινόβραχο του Πάρνωνα. Επίσης εορτάζουν η Παναγία η Πραστιώτισσα στον Πραστό και η Παναγία της Μαλεβής, στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας. Μάλιστα, η εικόνα της Παναγίας της Μαλεβής θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Ακόμη, στις 17 Αυγούστου αναβιώνει στο Βαλτεσινίκο, το παραδοσιακό αλώνισμα, το οποίο πραγματοποιείται, σε πλακόστρωτο αλώνι, πολύ κοντά στην ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Στη Λακωνική Μάνη, επίκεντρο του εορτασμού του Δεκαπενταύγουστου αποτελούν τα Κονάκια Γυθείου, με τον Επιτάφιο της Θεοτόκου και τα εγκώμια της Παναγίας. Επίσης, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης για την ιστορική επέτειο της τριήμερης μάχης που δόθηκε στην περιοχή, κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ.
Στην Αργολίδα, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Νέας Επιδαύρου πανηγυρίζει η ιστορική μονή Παναγίας Αγνούντος, όπου φυλάσσεται η ομώνυμη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Η Παναγία έλαβε αυτό το προσωνύμιο, λόγω της θέσης που βρίσκεται, δηλαδή πάνω σ' ένα μικρό λόφο, δίπλα από την εθνική οδό Ισθμού- Επιδαύρου.
Στην Κορινθία, εορτάζει η ιερά Μονή της Παναγίας της Φανερωμένης, που βρίσκεται στο Χιλιομόδι και έχει χαρακτηριστεί ως σπουδαίο βυζαντινό μνημείο, και κορυφαίο αρχιτεκτονικό έργο. Η ιερά μονή κτίστηκε τον 13ο αιώνα, απέναντι από τον βράχο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας, από βοσκούς της περιοχής και υπάρχει μεγάλος θησαυρός αγίων Λειψάνων, όπως η κάρα του Αγίου Σωφρονίου, Πατριάρχου Ιεροσολύμων, τεμάχιο λειψάνου του Αγίου Νεκταρίου κ. α.
Στην Μεσσηνία, επίκεντρο του εορτασμού είναι η ιερά μονή Βουλκάνου, που ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα και είναι κτισμένη πάνω στο όρος Ιθώμη. Εκεί φυλάσσεται εικόνα της Παναγίας της Βουλκανιώτισσας, που φέρει την επιγραφή «Η Οδηγήτρια η επονομαζομένη τω όρει Βουλκάνω» και αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά.
Η ιερά μονή είναι από τις παλαιότερες στην Ελλάδα, αφού ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα και είναι κτισμένη σε λόφο, κοντά στην πόλη της Πάτρας.
Στην περιοχή των Καλαβρύτων, εορτάζει η ιστορική μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, που έχει κτισθεί στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου της οροσειράς του Χελμού. Κάθε χρόνο, πλήθος πιστών φθάνει στη μονή για να προσκυνήσει την ιερή εικόνα της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας, που είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Επίσης, στα Καλάβρυτα, ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εορτάζει η ιερά μονή Μακελλαριάς, η οποία κτίστηκε το 532, πάνω σε ένα απότομο βράχο και κτήτοράς της θεωρείται ο στρατηγός του Ιουστινιανού, Βελισάριος. Η ιερά μονή βρίσκεται σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων.
Στην Ηλεία, ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, πλήθος πιστών συρρέουν σε ιερές μονές που είναι αφιερωμένες στην Παναγία. Ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα είναι η ιερά μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στην Λαμπεία που βρίσκεται στην ορεινή Ηλεία, κοντά στα σύνορα με την Αχαΐα και χρονολογείται από τον 18ο αιώνα.
Ακόμη, πλήθος πιστών επισκέπτεται την ιερά μονή της Παναγίας στη Σκαφιδιά, η οποία περιστοιχίζεται από μεσαιωνικό φρούριο και χρονολογείται από τον 10ο αιώνα.
Η ιερά μονή εκτός από την αξιόλογη αρχιτεκτονική της, έχει και πολλούς θησαυρούς, όπως ιερά σκεύη, άμφια, λειψανοθήκες, στολές, όπλα, εικόνες, νομίσματα, αναθήματα και το λάβαρο της Μονής από χειροκέντητη εικόνα. Σημαντικό είναι το αρχείο της μονής και η βιβλιοθήκη με πολλά χειρόγραφα βιβλία, που αναφέρονται σε λειτουργικά, μουσικά, αγιογραφικά και άλλα θέματα, όπως στην ιστορία της μονής και τη συμμετοχή της στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Ακόμη η ιερά μονή Καθολικής στη Γαστούνη, η οποία ανεγέρθηκε το 920 προς τιμή της Παναγίας, θεωρείται σημαντικό βυζαντινό μνημείο, που προσελκύει πολλούς πιστούς κάθε χρόνο, όπως και η ιερά μονή της Κρεμαστής, η οποία είναι κτισμένη πάνω σε βράχο και χρονολογείται από τον 12ο αιώνα. Επίσης, σημαντικής ιστορικής αξίας είναι ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που ήταν το καθολικό της βυζαντινής μονής της Φραγκαβίλλας, στην περιοχή της Αμαλιάδας.
Στην Αρκαδία, κάθε χρόνο πολλοί πιστοί συρρέουν στην Τεγέα για να προσκυνήσουν την εικόνα Παναγία της Επισκοπής όπως και στο Λεωνίδιο όπου βρίσκεται η μονή της Παναγίας της Έλωνας κτισμένη σε κοκκινόβραχο του Πάρνωνα. Επίσης εορτάζουν η Παναγία η Πραστιώτισσα στον Πραστό και η Παναγία της Μαλεβής, στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας. Μάλιστα, η εικόνα της Παναγίας της Μαλεβής θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Ακόμη, στις 17 Αυγούστου αναβιώνει στο Βαλτεσινίκο, το παραδοσιακό αλώνισμα, το οποίο πραγματοποιείται, σε πλακόστρωτο αλώνι, πολύ κοντά στην ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Στη Λακωνική Μάνη, επίκεντρο του εορτασμού του Δεκαπενταύγουστου αποτελούν τα Κονάκια Γυθείου, με τον Επιτάφιο της Θεοτόκου και τα εγκώμια της Παναγίας. Επίσης, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης για την ιστορική επέτειο της τριήμερης μάχης που δόθηκε στην περιοχή, κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ.
Στην Αργολίδα, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Νέας Επιδαύρου πανηγυρίζει η ιστορική μονή Παναγίας Αγνούντος, όπου φυλάσσεται η ομώνυμη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Η Παναγία έλαβε αυτό το προσωνύμιο, λόγω της θέσης που βρίσκεται, δηλαδή πάνω σ' ένα μικρό λόφο, δίπλα από την εθνική οδό Ισθμού- Επιδαύρου.
Στην Κορινθία, εορτάζει η ιερά Μονή της Παναγίας της Φανερωμένης, που βρίσκεται στο Χιλιομόδι και έχει χαρακτηριστεί ως σπουδαίο βυζαντινό μνημείο, και κορυφαίο αρχιτεκτονικό έργο. Η ιερά μονή κτίστηκε τον 13ο αιώνα, απέναντι από τον βράχο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας, από βοσκούς της περιοχής και υπάρχει μεγάλος θησαυρός αγίων Λειψάνων, όπως η κάρα του Αγίου Σωφρονίου, Πατριάρχου Ιεροσολύμων, τεμάχιο λειψάνου του Αγίου Νεκταρίου κ. α.
Στην Μεσσηνία, επίκεντρο του εορτασμού είναι η ιερά μονή Βουλκάνου, που ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα και είναι κτισμένη πάνω στο όρος Ιθώμη. Εκεί φυλάσσεται εικόνα της Παναγίας της Βουλκανιώτισσας, που φέρει την επιγραφή «Η Οδηγήτρια η επονομαζομένη τω όρει Βουλκάνω» και αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ ΜΠΕ
