«Δεν θα αντάλλαζα τον τάφο μου, που έχω στην Κέρκυρα, με οποιαδήποτε αποκατάσταση στον κόσμο…».
Ιωάννης Α. Καποδίστριας προς τον τσάρο Αλέξανδρο τον Α΄, 29-08-1814.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας, στο συνέδριο της Βιέννης που είχε συγκληθεί για να διευθετήσει την μεταναπολεόντεια τάξη στην Ευρώπη, διακρίνεται μεταξύ των μεγαλυτέρων προσωπικοτήτων της διπλωματίας του Μέτερνιχ, του Ταϋλεράνδου και του Κάσλρι.
Γίνεται ο στενός συνεργάτης του Ρώσου τσάρου, Αλέξανδρου Α', όμως οι διακρίσεις και οι τιμές που λαμβάνει, είναι όπως ο ίδιος ομολογεί «μικρές» σε σύγκριση με τη μεγάλη αγάπη του για την Κέρκυρα και την Ελλάδα.
Έτσι, μετά τη δολοφονία του στο Ναύπλιο, το πρωί της Κυριακής της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, η σορός του Καποδίστρια θα μεταφερθεί τελικά, από τον αδελφό του Αυγουστίνο, τον Απρίλιο του 1832, στην πατρίδα του την Κέρκυρα.
Το νησί που είχε γεννηθεί το 1776 και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, για να επιστρέψει η σορός του, όπως ο ίδιος επιθυμούσε και να ταφεί δίπλα από τον τάφο του πατέρα του, Αντωνίου Μαρία Καποδίστρια, (Antonio Maria di Capo d΄ Istria) στην μονή Πλατυτέρας.
Μία μονή που ιδρύθηκε το 1743 και ποικιλοτρόπως ευεργετήθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια, ενώ στα «χνάρια της» τρία χρόνια μετά, ιδρύθηκε από την οικογένεια Καποδίστρια, το Μετόχι της μονής στο χωριό Ευρωπούλοι της Κέρκυρας, στην Κουκουρίτσα, όπου βρισκόταν και η αγροικία της οικογένειας και σήμερα στεγάζεται το μουσείο του Ιωάννη Καποδίστρια.
Ένα μικρό μουσείο που ξεδιπλώνει περίτεχνα κομμάτια της ζωής του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδος, την αγάπη του για πατρίδα, την αγάπη του για τη θρησκεία, αλλά και την πολιτική, κοινωνική και προσωπική του ζωή.
«Το σημερινό μουσείο στην Κουκουρίτσα, αποτελούσε ένα από τα οικογενειακά κτήματα, με εξοχική κατοικία των Καποδίστρια, στη Μέση Κέρκυρα, όπου έζησε ο Ιωάννης Καποδίστριας στα νεανικά του χρόνια, για ένα διάστημα περίπου τριών ετών» όπως ανέφερε στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), η διευθύντρια του μουσείου, Ντάρια Κοσκόρου.
Η εξοχική αυτή κατοικία, που έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο μουσείο, αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα, χαρακτηριστικό της κερκυραϊκής εξοχικής αγροικίας, που κτίστηκε τον 18ο αιώνα, ενώ πήρε την τελική της μορφή την περίοδο του μεσοπολέμου.
Βρίσκεται μέσα σε έναν υπέροχο κήπο, έκτασης περίπου δεκατριών στρεμμάτων. Τα πέτρινα «στρογγυλά» τραπέζια του κήπου παραμένουν άθικτα, ενώ το πελώριο αιωνόβιο πεύκο, κουκουναριά (pinus pinea), που εκτιμάται ότι ζει περισσότερο από 400 χρόνια, αποτελεί σημείο παρακαταθήκης και απαράμιλλης ομορφιάς της αγροικίας του Καποδίστρια, που έχει θέα τη θάλασσα του Ιονίου.
Τα λιθόστρωτα μονοπάτια οδηγούν στην κύρια είσοδο της εξοχικής κατοικίας. Η παρουσία του Ιωάννη Καποδίστρια γίνεται αισθητή πριν ακόμη ανοίξουν οι παραδοσιακές πόρτες της εισόδου του μουσείου. Η αρχοντιά είναι αποτυπωμένη στο ιστορικό, διατηρητέο μνημείο του μουσείου του Ι. Καποδίστρια.
Κάθε χώρος του μουσείου είναι και μία ξεχωριστή ιστορία. Τους επισκέπτες, τους υποδέχονται οι γονείς του Ιωάννη Καποδίστρια. Τα πορτρέτο του Αντωνίου Μαρία Καποδίστρια, πατέρα του Ιωάννη Καποδίστρια, όπου ο «Αντωνομαρίας» απεικονίζεται να κρατάει στο αριστερό του χέρι ένα κυλινδρικό έγγραφο, που αναφέρεται στη Συνθήκη ίδρυσης της Επτανήσου Πολιτείας, στην οποία ο ίδιος «έπαιξε» σημαντικό ρόλο.
Επίσης, το πορτρέτο της μητέρας του Ιωάννη Καποδίστρια, Διαμαντίνας Γονέμη, κόρης αριστοκρατικής οικογένειας, με καταγωγή από την Κύπρο, μοναδικά πορτρέτα του Ιωάννη Καποδίστρια και το πορτρέτο της Βικτωρίας Καποδίστρια-Λουπινά (1734-1787), θείας του Ιωάννη Καποδίστρια, που σύμφωνα με την προφορική παράδοση, η Κουκουρίτσα ανήκε στο ζεύγος Λουπινά αλλά περιήλθε στον αδελφό της Αντωνομαρία Καποδίστρια, καθώς οι Λουπινά ήταν άτεκνοι.
Οι αριστοκρατικές αναπαυτικές πολυθρόνες που καθόταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, σώζονται άθικτες, ενώ μεταφέρουν εικόνες της ζωής του, όταν διάβαζε τα πολυαγαπημένα του βιβλία, εκ των οποίων, από 2.000 βιβλία που καταγράφονται στη βιβλιοθήκη του, έχουν διασωθεί ελάχιστα, από τις ναζιστικές εμπρηστικές βόμβες που έπληξαν την πόλη της Κέρκυρας στις 14 Σεπτέμβρη 1943 και βρίσκονται «ανέγγιχτα» στη μικρή ξύλινη βιβλιοθήκη του Καποδίστρια, απέναντι ακριβώς από το περίτεχνο μικρό, ξύλινο γραφείο του.
«Είναι θαύμα πώς διασώθηκαν» σχολίασε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια του μουσείου, Ντάρια Κοσκόρου, που επεξηγεί ότι βρέθηκαν άθικτα μέσα στη μικρή βιβλιοθήκη του στο εξοχικό της Κουκουρίτσας, όπου σήμερα διαφυλάσσονται έργα τέχνης, προσωπικά αντικείμενα, παράσημα, σφραγίδες με βουλοκέρι, κειμήλια της εποχής του, αναμνηστικά δώρα που λάμβανε από τους κυβερνήτες του τότε κόσμου, αλλά και χειρόγραφα του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, που αποκαλύπτουν την πολιτική του βαρύτητα στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά και στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους.
Μεταξύ των εκθεμάτων του μουσείου, ιδιαίτερος είναι ο πίνακας με τις ενσωματωμένες προσωπογραφίες, σε μινιατούρες, των έξι ηγεμόνων που συμμετείχαν στο Συνέδριο της Βιέννης, του βασιλιά της Βαυαρίας, Τζόζεφ Μαξιμίλιαν, του αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκο Β', του τσάρου της Ρωσίας Αλεξάνδρου Β', του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου 18ου, του βασιλιά της Πρωσίας , Φρειδερίκου του 3ου και του αντιβασιλέως της Αγγλίας, Τζορτζ του 4ου.
Τα πορτρέτα των έξι σημαντικότερων ηγεμόνων που πήραν μέρος στο Συνέδριο της Βιέννης, δωρίθηκαν από τους ίδιους στον Ιωάννη Καποδίστρια για το διπλωματικό του κύρος και αποτελούσαν τις έξι ταμπακιέρες των ηγεμόνων που ήταν ζωγραφισμένες σε όστρακο. Ο Ιωάννης Καποδίστριας τα τοποθέτησε μέσα σε κορνιζαρισμένο πλαίσιο από έβενο, με επίχρυση κορνίζα, το οποίο έστειλε δώρο στον πατέρα του, Αντώνιο-Μαρία Καποδίστρια.
Η Κουκουρίτσα όπου στεγάζεται η πρώην αγροικία του Ιωάννη Καποδίστρια, το σημερινό ουσιαστικά μουσείο του Έλληνα κυβερνήτη, κηρύχθηκε το 1995 από το υπουργείο Πολιτισμού, ιστορικό, διατηρητέο μνημείο, αφού η εξοχική επτανησιακή αρχοντική κατοικία και ο περιβάλλον χώρος δημιουργούν, ως σύνολο, μια σύνθεση απόλυτης αρμονίας φυσικού και ανθρωπογενούς κάλλους.
Ανήκε στην οικογένεια Καποδίστρια, τουλάχιστον από τον 18ο αιώνα και μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, όταν το 1979 η Μαρία Δεσύλλα Καποδίστρια, που διετέλεσε δήμαρχος στην πόλη της Κέρκυρας και πρώτη εκλεγμένη γυναίκα δήμαρχος στην Ελλάδα, την δώρισε σε τρεις, ιστορικής σημασίας, πολιτιστικούς φορείς της Κέρκυρας, την Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας που ιδρύθηκε το 1836, την Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας που ιδρύθηκε το 1841 και την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών που ιδρύθηκε το 1952.
Το μουσείο Καποδίστρια-Κέντρο Καποδιστριακών Μελετών, που ιδρύθηκε το 1981 και για αρκετά χρόνια, λόγω της παντελούς έλλειψης πόρων, είχε μια δράση αρκετά περιορισμένη, αποτελεί το πρώτο και μοναδικό μουσείο στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στη ζωή και το έργο του Ιωάννη Α. Καποδίστρια. Στόχος του είναι να προσφέρει στον επισκέπτη ένα ταξίδι στην ιστορία της Κέρκυρας, της Ευρώπης και της νεότερης Ελλάδας, ακολουθώντας την πορεία της ζωής του πρώτου Κυβερνήτη του ελληνικού κράτους.
Τα εγκαίνια του Μουσείου Καποδίστρια αναμένεται να πραγματοποιηθούν την ερχόμενη Κυριακή, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, στο πλαίσιο των τιμητικών εκδηλώσεων που διοργανώνει η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων για τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Πηγή: sofokleousin.gr
