«Η Έκθεση της ΑΔΙΠ και η έρευνα του ΚΑΝΕΠ που σήμερα παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή είναι δύο σημαντικά εργαλεία και θέλω να ευχαριστήσω τα στελέχη των δύο φορέων για το έργο τους και για την παρουσία τους εδώ σήμερα.
Είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω - κύριε Πρόεδρε, ήσασταν παρών και εσείς - στην παρουσίαση της έρευνας του ΚΑΝΕΠ πριν από λίγες ημέρες. Πραγματικά είναι ένα σημαντικό εργαλείο που πρέπει να το αξιοποιήσουμε. Η καταγραφή λοιπόν της υφιστάμενης κατάστασης, η δημιουργία χρονοσειρών που επιτρέπουν την σύγκριση και την εξαγωγή συμπερασμάτων, η ποσοτικοποίηση, όπου χρειάζεται και η ποιοτική περιγραφή όπου αυτή αρμόζει καλύτερα, είναι τα δεδομένα πάνω στα οποία καλούμαστε να σχεδιάσουμε την στρατηγική μας για την εκπαίδευση.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτή τη διαδικασία να μετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι κοινωνικοί μέτοχοι, η συμβολή των οποίων όπως καταδεικνύει και το παράδειγμα του ΚΑΝΕΠ μπορεί να είναι πολύ ουσιαστική. Βεβαίως, η αξιοποίηση αυτής της γνώσης των δεδομένων και των προτάσεων προϋποθέτει τη βούληση να βελτιώνουμε τα πράγματα, τη βούληση να επιδιώξουμε την ποιότητα, τη βούληση να συγκρουστούμε με την ιδεοληψία, με το μέτριο και τον ισοπεδωτικό συμβιβασμό και να διασφαλίσουμε βεβαίως για όλα τα παιδιά και τους νέους ανθρώπους τις ευκαιρίες για μόρφωση και προκοπή που δικαιούνται. Αυτή η βούληση λοιπόν πρέπει να αποδεικνύεται συνεχώς και δυστυχώς από τη σημερινή κυβέρνηση βλέπουμε σε πολλές περιπτώσεις να είναι ελλειμματική.
Ιδιαίτερα λοιπόν σήμερα οι προκλήσεις είναι σε όλα τα επίπεδα μεγάλες, ειδικά σε ότι αφορά την επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση, όπως καταδεικνύει και η μελέτη του ΚΑΝΕΠ, και απέχουμε πολύ από το στόχο να γίνει η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση συνειδητή επιλογή για τους νέους ανθρώπους από λύση ανάγκης που σε μεγάλο βαθμό είναι σήμερα.
Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η ανεργία των νέων παραμένει κοντά στο 50%, η υψηλότερη σε όλη την Ε.Ε., ενώ οι λίγες προσφερόμενες θέσεις εργασίας αφορούν πλέον κατά πλειονότητα ευέλικτες μορφές εργασίας και όχι πλήρη απασχόληση. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον επανειλημμένα οι εργοδότες επισημαίνουν ότι δεν μπορούν να βρουν εύκολα εργαζόμενους με δεξιότητες, με κατάρτιση, με εξειδίκευση.
Κάτι λοιπόν πάει στραβά και τα προβλήματα είναι σε όλους γνωστά: Η χαμηλή ελκυστικότητα των προγραμμάτων, η υψηλή διαρροή μαθητών και σπουδαστών, η πολυνομία και η ασυνέχεια στο σχεδιασμό, χαμηλή διασύνδεση στην αγορά εργασίας, η έλλειψη σύγχρονων υλικοτεχνικών υποδομών, τα κενά στο ανθρώπινο δυναμικό και το θεσμικό πλαίσιο, είναι αυτά τα προβλήματα που μεταξύ άλλων φέρνουν την Ελλάδα στην αρνητική πρωτιά στην Ε.Ε. ως προς το ποσοστό των νέων που βρίσκονται ταυτόχρονα εκτός εργασίας και εκτός εκπαίδευσης ή κατάρτισης στο 27% ή στο απογοητευτικό ποσοστό των νέων που βρίσκονται ταυτόχρονα εντός εργασίας και εντός εκπαίδευσης ή κατάρτισης που φτάνει μόλις το 3% στην Ελλάδα έναντι του 13% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Εδώ θέλω να αναφερθώ και στο σημαντικό θεσμό της μαθητείας, ένα σημαντικό εργαλείο που πρέπει να αξιοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό. Δεν πρέπει να περιοριζόμαστε, το έχω πει και σε άλλες τοποθετήσεις, μόνο στους φορείς του δημοσίου. Πρέπει κύριε Υπουργέ τη μαθητεία να τη συνδέσουμε με τον πραγματικό χώρο εργασίας.
Εμείς πιστεύουμε λοιπόν σε μία αντιδιαμετρικά άλλη προσέγγιση που αφορά την ενεργότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής στην επαγγελματική εκπαίδευση, τη μεγαλύτερη αυτονομία των σχολών, την ευελιξία στα προγράμματα σπουδών, την αξιολόγηση και την άμιλλα, τη διαφάνεια ως προς την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης ώστε τόσο οι σπουδαστές όσο και οι μελλοντικοί εργοδότες να είναι σίγουροι για το καλό επίπεδο της δουλειάς που γίνεται. Εμείς πιστεύουμε ότι η επιδίωξη της ποιότητας στα σχολεία και στις σχολές μας είναι αναγκαία προϋπόθεση ώστε η παιδεία να λειτουργεί πραγματικά ως εργαλείο κοινωνικής κινητικότητας, ως μοχλός άμβλυνσης των ανισοτήτων, ως όπλο για την αξιοποίηση των ταλέντων κάθε παιδιού”.
