Καλούμε τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους να στραφούν προς τα συνδικάτα ώστε να ενδυναμώσουν την δυνατότητα παρέμβασής τους τόσο για την προστασία των θυμάτων, όσο και για τη σύμπραξή τους στην πρόληψη των πράξεων βίας.
Σύμφωνα με την εικόνα της επικράτειας που έχει η ΓΣΕΕ, μέσω των Εργατικών Κέντρων και των Ομοσπονδιών μελών της και των δικών τους σωματείων μελών, οι καταγγελίες περιστατικών βίας και παρενόχλησης στη βάση του φύλου ή σε συνδυασμό και με άλλους λόγους παραμένουν μειωμένες και αναντίστοιχες με την πραγματική έκταση του φαινομένου, ενώ σε πολλές περιπτώσεις συνοδεύονται με εκδικητικές ενέργειες σε βάρος των εργαζομένων που τις κατέθεσαν, ιδίως μηνύσεις και αγωγές αποζημίωσης για συκοφαντική δυσφήμιση. Επειδή το φαινόμενο παρέμενε και θα παραμένει σε σημαντικό βαθμό αόρατο για τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, διατηρούνται επίκαιρα και τα πάγια αιτήματα της Συνομοσπονδίας, τα οποία αποτελούν ταυτόχρονα δείκτες της στασιμότητας του εθνικού πλαισίου προστασίας των θυμάτων έμφυλης βίας, το βασικό πλαίσιο των οποίων είναι το ακόλουθο:
1) Άμεση διεύρυνση της έννοιας των «πράξεων βίας» στη βάση των γενεσιουργών τους αιτιών: στην έννοια της βίας κατά των γυναικών, στην οποία εντάσσονται η ενδοοικογενειακή βία, ο βιασμός, η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, η σεξουαλική κακοποίηση, το trafficking, οι ρατσιστικές επιθέσεις λόγω ταυτότητας φύλου, πρέπει να ενταχθεί ώστε να παρακολουθείται και να τιμωρείται η διάσταση της οικονομικής βίας. Δυστυχώς και στην Ελλάδα, η διάσταση της οικονομικής βίας, η οποία έχει εμπεδωθεί από τη βία των ασκούμενων πολιτικών, το ασταθές και επιθετικό περιβάλλον στην εργασία, την εργοδοτική αυθαιρεσία με την αιφνιδιαστική αφαίρεση δικαιωμάτων και η απειλή της αβεβαιότητας και της ανεργίας, εμπεδώνουν τα στερεότυπα του κοινωνικού ρόλου των φύλων, αποτελούν τροχοπέδη στον αγώνα της ισότητας σε αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και ανατροφοδοτούν τα ήδη υψηλά ποσοστά όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών.
2) Προστασία θυμάτων βίας με αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο και σταθερή εθνική πολιτική: η αύξηση των περιστατικών βίας και κακοποίησης των γυναικών, η οποία γίνεται συνήθως γνωστή από έμμεσες πηγές δημοσιότητας και δυστυχώς σε χρόνο όπου δεν υπάρχει δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης για την προστασία του θύματος, τα χαμηλά ποσοστά καταγγελιών στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, τα χαμηλά ποσοστά δίωξης, η εξάρτηση της λειτουργίας των ξενώνων φιλοξενίας και των συμβουλευτικών κέντρων για τα θύματα έμφυλης βίας από ευρωπαϊκούς πόρους και κατά συνέπεια η απουσία σταθερών και αποτελεσματικών μέτρων για την προστασία των θυμάτων, καταδεικνύουν το έλλειμμα ουσιαστικής μέριμνας και διαρκούς επαγρύπνησης της Πολιτείας για τη βία κατά των γυναικών. Την ίδια στιγμή, οι σοβαρότατες διαστάσεις που έχει λάβει η ανάγκη προστασίας των προσφυγικών/μεταναστευτικών πληθυσμών, σε συνδυασμό με την άνοδο ακραίων, μισαλλόδοξων και ξενοφοβικών στοιχείων στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη ενισχύει την αύξηση και της έμφυλης βίας, μιας και οι συγκεκριμένες ιδεολογίες προωθούν χωρίς προσχήματα τις έμφυλες διακρίσεις και τα στερεότυπα που συνδέονται με το φύλο, την ταυτότητα ή τα χαρακτηριστικά φύλου.
3) Συστηματική και τακτική τήρηση στατιστικών στοιχείων: η αποτελεσματική, δηλαδή έγκαιρη και έγκυρη παρακολούθηση του φαινομένου της έμφυλης βίας και η ενίσχυση του πλαισίου προστασίας των θυμάτων και αυστηρής τιμωρίας των δραστών συνδέεται άμεσα με τη συστηματική και ανά τακτά χρονικά διαστήματα συλλογή και επεξεργασία στατιστικών δεδομένων, άμεσα και ευχερώς προσβάσιμων στο ευρύ κοινό, με αναλυτικά δεδομένα ανά φύλο, ηλικία, άλλο κρίσιμο χαρακτηριστικό και σχέση του θύματος με τον θύτη. Επισημαίνεται ότι η τήρηση αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων είναι αναγκαιότητα και για το πεδίο όλων των απαγορευμένων από το νόμο διακρίσεων εν γένει.
4) Αποκατάσταση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων και των ΣΣΕ του Ν. 1876/1990: Συνεκτιμώντας την όξυνση της εργασιακής ανισότητας, την εκτεταμένη εργοδοτική παραβατικότητα, το επισφαλές περιβάλλον στο οποίο οι εργαζόμενοι/ες καλούνται να εργαστούν και την εμφάνιση περιστατικών ανομίας και βίας, αποτελεί άμεση ανάγκη η επαναφορά εξ ολοκλήρου του θεσμού και των πυλώνων των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, του σεβασμού των αποτελεσμάτων τους, της καθολικής ισχύος του συνόλου των όρων των Εθνικών Γενικών ΣΣΕ, της διαδικασίας της επέκτασης και της συνολικής μετενέργειας των όρων των ΣΣΕ.
4) Συστηματικός κοινωνικός διάλογος: λαμβάνοντας υπόψη ότι καμία από τις επίσημες τριμερείς δομές κοινωνικού διαλόγου δεν λειτουργεί, είναι προφανές ότι η Πολιτεία συνεχίζει να μην επιδεικνύει το απαιτούμενο ενδιαφέρον για τη διασφάλιση της διεξαγωγής έγκαιρου, διαρκούς και ουσιαστικού τριμερούς κοινωνικού διαλόγου, ανάμεσα σε άλλα, και στο πεδίο της ισότητας, των απαγορευμένων διακρίσεων και κατ’επέκταση των περιστατικών βίας στη βάση αυτών. Διαρκές έλλειμμα αυτής της χρόνιας πλέον υστέρησης, είναι να μην είναι σε θέση το κράτος να αναλάβει αποτελεσματικές δράσεις, τόσο αντιμετώπισης όσο και πρόληψης των φαινομένων διακρίσεων και βίας στη βάση της εμπειρίας, των απόψεων και των δεσμεύσεων της εργατικής και της εργοδοτικής πλευράς. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, τη συνέχιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του οποίου ζητά η ΓΣΕΕ.
Παρόλα τα παραπάνω, που καταδεικνύουν την έκταση του ελλείμματος προστασίας των θυμάτων βίας στην πράξη, η Γ.Σ.Ε.Ε. χαιρετίζει τη θέση σε δημόσια διαβούλευση του Σχεδίου Νόμου για την κύρωση και ενσωμάτωση στο εθνικό πλαίσιο της «Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης» για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, το οποίο περιέχει διατάξεις τροποποίησης του ν. 3500/2006 για την προστασία των θυμάτων βίας. Ωστόσο επειδή παραμένει ζητούμενο η αποτελεσματική αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και η προστασία των θυμάτων, η δίωξη και αυστηρή τιμωρία των δραστών, η ενίσχυση των δομών στήριξης των θυμάτων, την ανάγκη αντισεξιστικής, αλλά και αντιρατσιστικής και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο ένταξης της διδασκαλίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, η ΓΣΕΕ τονίζει τη διαρκή υποχρέωση της Πολιτείας α) να ενθαρρύνει την αναφορά περιστατικών έμφυλης βίας, ενημερώνοντας δημόσια με συνέπεια και συνέχεια τις γυναίκες για τα δικαιώματά τους και τις υφιστάμενες νομικές οδούς για την εξασφάλιση προστασίας κατά της βίας και την ενίσχυση των υπηρεσιών που διατίθενται στα θύματα, συμπεριλαμβανομένων των θυμάτων με αναπηρίες και β) να εξασφαλίσει ότι οι αρχές επιβολής του νόμου, καθώς και το ιατρικό προσωπικό και οι κοινωνικοί λειτουργοί θα λαμβάνουν την κατάλληλη εκπαίδευση για την αντιμετώπιση των περιστατικών έμφυλης βίας, μεταξύ άλλων και σε σχέση με την προστασία των ανηλίκων και τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία.
Μετέχουμε και στηρίζουμε την καμπάνια της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων με σύνθημα Women shouldn’t have#Me too – Sexual Harassment: unacceptable και μαζί με τη Διεθνή Συνομοσπονδία Συνδικάτων θα επιμείνουμε τον Ιούνιο του 2018 στην άμεση υιοθέτηση Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας κατά τη συζήτηση του θέματος «Τερματίζοντας τη βία και την παρενόχληση σε βάρος των γυναικών και των ανδρών στον κόσμο της εργασίας» .
