Η ταπείνωση των επιδομάτων απορίας και των συσσιτίων αποτελεί προσβολή θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις που κάποιοι διαβιώνουν στις παραπάνω συνθήκες για πολύ χρόνο, οι εκδηλώσεις κοινωνικής βίας και οι ακραίες πολιτικές επιλογές ολοκληρώνουν την ανησυχητική εικόνα. Η ανάγκη δεν περιορίζεται στις οικονομικές ανισότητες αλλά είναι ευρύτερη και αφορά την πρόσβαση στις δομές υγείας , στην εκπαίδευση και άλλες απαραίτητες υπηρεσίες. Αφορά τους πολίτες ατομικά αλλά και σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας. Η απάντηση λοιπόν δεν μπορεί να είναι περιοριστική στην επιδοματική πολιτική αλλά στη συστηματική καταπολέμηση και σύγκλιση των ανισοτήτων ώστε να έχει ο κάθε άνθρωπος μια ευκαιρία να ζήσει με αξιοπρέπεια.
Η καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας έως το 2030 αποτελεί στρατηγικό στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και στη χώρα μας αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω του γεωγραφικού αναγλύφου και της συνακόλουθης κατανομής του πληθυσμού καθώς και της απρόβλεπτης πλέον παρουσίας μεταναστευτικών ρευμάτων. Η δυνατότητα πρόσβασης των κατοίκων των νησιών και των ορεινών περιοχών είναι καθοριστικό στοιχείο της αποτίμησης της ισότιμης δυνατότητας πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.
Η πρόσφατη κυβερνητική αποτυχία στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (βλέπε κυρίως απροθυμία στελέχωσης) πρέπει να μας διδάξει όλους. Κανένα σύστημα δε θα πετύχει απλά επειδή κάποιοι, πίσω από ένα υπουργικό γραφείο συνεδρίασαν, φαντάστηκαν και σχεδίασαν ένα μηχανισμό. Ειδικά στο θέμα της υγείας απαιτείται πολιτική οριοθέτηση των προτεραιοτήτων, στήριξη, συμμετοχή και δυναμική συμμαχία όλων των εργαζομένων στο χώρο. Η ελλειπής αποτύπωση της σημερινής κατάστασης, η απουσία στοιχείων για ανθρώπους, εξοπλισμό, επιδημιολογία, που φαίνεται καθαρά σε πίνακες διεθνών οργανισμών δείχνει από που πρέπει να ξεκινήσουμε. Η στρατηγική κατεύθυνση της αντιμετώπισης του επείγοντος περιστατικού, που αφορά τη διατήρηση ενός ανθρώπου στη ζωή και η συστηματική προληπτική ιατρική (ενημέρωση, εκπαίδευση, εμβολιασμοί κ.α.) είναι ορόσημα που υλοποιούνται εύκολα μετασχηματίζοντας το σύστημα με περιορισμένο κόστος αφού υπάρχουν αναξιοποίητες δομές και εξοπλισμός
Το κυρίαρχο εργαλείο περιορισμού των ανισοτήτων παραμένει διεθνώς (στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) η μείωση του χρηματικού ποσού που θα εισφέρει κάποιος από την τσέπη του για να καλύψει κάποια ανάγκη υγείας. Το ίδιο αριθμητικά χρηματικό ποσό, που δαπανάται για την υγεία, από έναν πλούσιο και ένα φτωχό αποτελεί προφανώς διαφορετικό ποσοστό του εισοδήματος του και οδηγεί τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα σε αναζήτηση φθηνότερης υπηρεσίας η και στην αποφυγή της πρόσβασης με άγνωστες και σίγουρα δυσμενείς επιπτώσεις για το φυσικό πρόσωπο, την οικογένειά του, την κοινωνία και το σύστημα υγείας.
Κλείνοντας αξίζει να επανέλθουμε σε κάποιες παραμέτρους που καθόρισαν και καθορίζουν το πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης και στην ουσία της ασφάλειας που αναζητά ο κάθε άνθρωπος είτε όταν τελειώνει τον εργασιακό του βίο είτε όταν βρεθεί σε κατάσταση ανάγκης, την οποία αδυνατεί να καλύψει.
Η επιδοματική πολιτική αντιμετωπίζει το άμεσο και οξύ πρόβλημα τις περισσότερες φορές μάλιστα εν είδει χαριστικής προσφοράς η κρατικής ελεημοσύνης και καταφανώς πλέον σήμερα στην ανταλλαγή με την ψήφο τους. Ανέκαθεν άλλωστε αυτό που αποκαλούμε αριστερά στη χώρα χρειαζόταν ένα εξαθλιωμένο τμήμα της κοινωνίας για να το χρησιμοποιεί, χωρίς ποτέ να την ενδιαφέρει η έξοδος του από τη μιζέρια και η ουσιαστική βελτίωση της αυτόνομης προόδου αυτών των ανθρώπων, η δυνατότητα να έχουν τη ζωή τους στα χέρια τους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι πριν από είκοσι χρόνια με την προτροπή των τεχνοκρατών της εποχής επετράπη, στην ουσία επεβλήθη, η συμμετοχή των ταμείων με ικανό τμήμα των αποθεματικών τους στη φρενίτιδα του χρηματιστηρίου, ενώ παράλληλα υπήρχε εκ του νόμου επιβεβλημένη κατάθεση άλλου ικανού ποσού στην Τράπεζα της Ελλάδος άτοκα.
Τρίτο, άξιο λόγου στοιχείο είναι η αναστροφή της αναλογίας γεννήσεων και θανάτων στη χώρα. Από το 2011 ο αριθμός των γεννήσεων υπολείπεται του αριθμού των θανάτων ετησίως με προφανείς επιπτώσεις όχι μόνο στο ασφαλιστικό αλλά και στην εθνική προοπτική. Η συνεχής απομείωση των όποιων ενισχύσεων τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών αλλά και οι μισθοί των 360 ευρώ οδηγούν αποφασιστικά στην αδυναμία σύστασης μιας οικογένειας με εξασφαλισμένη μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Τέλος, η φορολογικοποίηση των ασφαλιστικών εισφορών απαιτεί μια ξεκάθαρη στάση από όλους γιατί το τίμημα θα είναι πολύ σκληρό την προσεχή διετία, καθώς όλα δείχνουν ότι αυτό θα οδηγήσει σε εισφοροδιαφυγή με επιπτώσεις όχι μόνο στα ταμεία ως οργανισμούς αλλά και στο ύψος των συντάξεων.
Δημήτρης Η. Κρανιάς
Οδοντίατρος
Μέλος Π.Ε. Νέας Δημοκρατίας
Πρώην εκπρόσωπος Υπ. Υγείας στον Π.Ο.Υ.
Υ.Γ. Αποστέλλω αυτές τις σκέψεις με στόχο την προώθηση του προσυνεδριακού διαλόγου ενόψει του Συνεδρίου Αρχών και Θέσεων της Νέας Δημοκρατίας.
Η καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας έως το 2030 αποτελεί στρατηγικό στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και στη χώρα μας αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω του γεωγραφικού αναγλύφου και της συνακόλουθης κατανομής του πληθυσμού καθώς και της απρόβλεπτης πλέον παρουσίας μεταναστευτικών ρευμάτων. Η δυνατότητα πρόσβασης των κατοίκων των νησιών και των ορεινών περιοχών είναι καθοριστικό στοιχείο της αποτίμησης της ισότιμης δυνατότητας πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.
Η πρόσφατη κυβερνητική αποτυχία στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (βλέπε κυρίως απροθυμία στελέχωσης) πρέπει να μας διδάξει όλους. Κανένα σύστημα δε θα πετύχει απλά επειδή κάποιοι, πίσω από ένα υπουργικό γραφείο συνεδρίασαν, φαντάστηκαν και σχεδίασαν ένα μηχανισμό. Ειδικά στο θέμα της υγείας απαιτείται πολιτική οριοθέτηση των προτεραιοτήτων, στήριξη, συμμετοχή και δυναμική συμμαχία όλων των εργαζομένων στο χώρο. Η ελλειπής αποτύπωση της σημερινής κατάστασης, η απουσία στοιχείων για ανθρώπους, εξοπλισμό, επιδημιολογία, που φαίνεται καθαρά σε πίνακες διεθνών οργανισμών δείχνει από που πρέπει να ξεκινήσουμε. Η στρατηγική κατεύθυνση της αντιμετώπισης του επείγοντος περιστατικού, που αφορά τη διατήρηση ενός ανθρώπου στη ζωή και η συστηματική προληπτική ιατρική (ενημέρωση, εκπαίδευση, εμβολιασμοί κ.α.) είναι ορόσημα που υλοποιούνται εύκολα μετασχηματίζοντας το σύστημα με περιορισμένο κόστος αφού υπάρχουν αναξιοποίητες δομές και εξοπλισμός
Το κυρίαρχο εργαλείο περιορισμού των ανισοτήτων παραμένει διεθνώς (στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) η μείωση του χρηματικού ποσού που θα εισφέρει κάποιος από την τσέπη του για να καλύψει κάποια ανάγκη υγείας. Το ίδιο αριθμητικά χρηματικό ποσό, που δαπανάται για την υγεία, από έναν πλούσιο και ένα φτωχό αποτελεί προφανώς διαφορετικό ποσοστό του εισοδήματος του και οδηγεί τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα σε αναζήτηση φθηνότερης υπηρεσίας η και στην αποφυγή της πρόσβασης με άγνωστες και σίγουρα δυσμενείς επιπτώσεις για το φυσικό πρόσωπο, την οικογένειά του, την κοινωνία και το σύστημα υγείας.
Κλείνοντας αξίζει να επανέλθουμε σε κάποιες παραμέτρους που καθόρισαν και καθορίζουν το πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης και στην ουσία της ασφάλειας που αναζητά ο κάθε άνθρωπος είτε όταν τελειώνει τον εργασιακό του βίο είτε όταν βρεθεί σε κατάσταση ανάγκης, την οποία αδυνατεί να καλύψει.
Η επιδοματική πολιτική αντιμετωπίζει το άμεσο και οξύ πρόβλημα τις περισσότερες φορές μάλιστα εν είδει χαριστικής προσφοράς η κρατικής ελεημοσύνης και καταφανώς πλέον σήμερα στην ανταλλαγή με την ψήφο τους. Ανέκαθεν άλλωστε αυτό που αποκαλούμε αριστερά στη χώρα χρειαζόταν ένα εξαθλιωμένο τμήμα της κοινωνίας για να το χρησιμοποιεί, χωρίς ποτέ να την ενδιαφέρει η έξοδος του από τη μιζέρια και η ουσιαστική βελτίωση της αυτόνομης προόδου αυτών των ανθρώπων, η δυνατότητα να έχουν τη ζωή τους στα χέρια τους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι πριν από είκοσι χρόνια με την προτροπή των τεχνοκρατών της εποχής επετράπη, στην ουσία επεβλήθη, η συμμετοχή των ταμείων με ικανό τμήμα των αποθεματικών τους στη φρενίτιδα του χρηματιστηρίου, ενώ παράλληλα υπήρχε εκ του νόμου επιβεβλημένη κατάθεση άλλου ικανού ποσού στην Τράπεζα της Ελλάδος άτοκα.
Τρίτο, άξιο λόγου στοιχείο είναι η αναστροφή της αναλογίας γεννήσεων και θανάτων στη χώρα. Από το 2011 ο αριθμός των γεννήσεων υπολείπεται του αριθμού των θανάτων ετησίως με προφανείς επιπτώσεις όχι μόνο στο ασφαλιστικό αλλά και στην εθνική προοπτική. Η συνεχής απομείωση των όποιων ενισχύσεων τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών αλλά και οι μισθοί των 360 ευρώ οδηγούν αποφασιστικά στην αδυναμία σύστασης μιας οικογένειας με εξασφαλισμένη μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Τέλος, η φορολογικοποίηση των ασφαλιστικών εισφορών απαιτεί μια ξεκάθαρη στάση από όλους γιατί το τίμημα θα είναι πολύ σκληρό την προσεχή διετία, καθώς όλα δείχνουν ότι αυτό θα οδηγήσει σε εισφοροδιαφυγή με επιπτώσεις όχι μόνο στα ταμεία ως οργανισμούς αλλά και στο ύψος των συντάξεων.
Δημήτρης Η. Κρανιάς
Οδοντίατρος
Μέλος Π.Ε. Νέας Δημοκρατίας
Πρώην εκπρόσωπος Υπ. Υγείας στον Π.Ο.Υ.
Υ.Γ. Αποστέλλω αυτές τις σκέψεις με στόχο την προώθηση του προσυνεδριακού διαλόγου ενόψει του Συνεδρίου Αρχών και Θέσεων της Νέας Δημοκρατίας.
