Το έργο της διεθνούς φήμης σκηνοθέτιδας είχε προγραμματιστεί να προβαλλόταν πριν και κατά τη διάρκεια των εργασιών του 3ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Ανθρωπολογίας τον Σεπτέμβριο του 1982, αλλά η προβολή του απαγορεύτηκε ύστερα από παρέμβαση των γνωστών-άγνωστων αντιπάλων του έργου του διαπρεπούς Έλληνα ανθρωπολόγου.
Σχετικά με το θέμα ο τύπος της εποχής έγραψε:
Ελευθεροτυπία 30-3-1981: Η ΥΕΝΕΔ φοβήθηκε τον "Αρχάνθρωπο".
Ριζοσπάστης 25-9-1982: Απαράδεκτη η απαγόρευση της ταινίας του "Αρχανθρώπου" .
Το Έθνος 28-9-1982: Ματαιώθηκε για δεύτερη φορά η προβολή του "Αρχανθρώπου".
Η ταινία αποτελεί ένα μοναδικό ντοκουμέντο καθώς περιλαμβάνει συνέντευξη του Άρη Πουλιανού, κατοίκων του χωριού - των βασικότερων πρωταγωνιστών της ανακάλυψης του Αρχανθρώπου, καθώς και εργαζομένων επιστημόνων και μη στο σπήλαιο κατά την διάρκεια των ανασκαφών.
Σαράντα χρόνια μετά, η ταινία παρουσιάζεται για πρώτη φορά προς ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου, αν μη τί άλλο σαν φόρο τιμής στη σημαντικότερη εκλιπούσα Ελληνίδα σκηνοθέτιδα.
Αξίζει να επισημανθεί στο σημείο αυτό πως εάν δεν γινόταν σήμερα η ανάρτηση αυτής της ταινίας διαδικτυακά, δεν θα γινόταν ίσως στο μέλλον ποτέ ξανά...
Πηγή: ©www.visaltis.net
Ο αρχάνθρωπος των Πετραλώνων
Υπεύθυνος: Ελένη Καρατζά
Δίπλα στο χωριό Πετράλωνα σε απόσταση 800 μέτρων και σε υψόμετρο 250 μέτρα στους πρόποδες του βουνού Κατσίκα βρίσκεται το ομώνυμο σπήλαιο. Ανακαλύφθηκε το 1959 από κατοίκους του χωριού που έψαχναν για νερό. Ονομάστηκε ''Κόκκινες πέτρες'' από την terra rosa (κόκκινη γη) που χρωματίζει τους σταλακτιτικούς και σταλαγμιτικούς σχηματισμούς του.
Στη σπηλιά, το 1960, βρέθηκε κρανίο ανθρώπου ηλικίας 25-35 ετών, αρκετά ηλικιωμένου για τα δεδομένα εκείνης της εποχής, μιας και ο μέσος όρος ζωής ήταν τα 18-20 χρόνια. Ανήκει σε τύπο αρχανθρώπου (δηλαδή όρθιου ανθρώπου) μεταβατικής μορφής από τον Homo erectus προς τον Homo sapiens neandertalensis. Το κρανίο βρέθηκε στο 11ο στρώμα του σπηλαίου που σχηματίστηκε σε μια πολύ ψυχρή περίοδο, την επονομαζόμενη Κρήνεια περίοδο. Ήταν καλυμμένο με σταλαγμίτη και το σημείο όπου εντοπίστηκε, που ονομάστηκε ''Μαυσωλείο'', είναι το στεγνότερο μέρος της σπηλιάς και λίγο πιο ζεστό. Στο χώρο του ''Μαυσωλείου'' βρέθηκαν διασκορπισμένες οστέινες βελόνες που πρέπει να τις χρησιμοποιούσε ο αρχάνθρωπος για να στηρίζει τα δέρματα γύρω από το σώμα του και ίχνη φωτιάς την οποία άναβε για να ζεσταθεί και να ψήνει την τροφή του. Ακόμη βρέθηκαν πολλά λίθινα και οστέινα εργαλεία, τα οποία έφτιαχνε για να κυνηγά τα θηράματά του. Οι χώροι της σπηλιάς πρέπει να χρησίμεψαν ως τόπος διαμονής των ανθρώπων, όταν άρχισε η περίοδος των παγετώνων.
Αναφορικά με τη χρονολόγηση των ευρημάτων του σπηλαίου των Πετραλώνων έχουν ανακύψει διάφορα επιστημονικά προβλήματα. Σύμφωνα με μία εκδοχή η οποία βασίστηκε σε μέτρηση που έγινε με τη μέθοδο των αμινοξέων του οστού του κρανίου ο αρχάνθρωπος έχει ηλικία 260.000 ετών. Όμως κατά τον Aρη Πουλιανό, που διεξήγαγε έρευνες στο σπήλαιο και χρονολόγησε τα ευρήματα με τη μέθοδο της στροφορμής ηλεκτρονίων, ο αρχάνθρωπος των Πετραλώνων πρέπει να έζησε πριν από 700.000 χρόνια, ενώ τα ίχνη φωτιάς είναι περίπου 700.000 - 1.000.000 χρόνων και είναι τα αρχαιότερα που βρέθηκαν μέχρι σήμερα πάνω στη γη.
Στο θάλαμο του σπηλαίου που ονομάστηκε ''Νεκροταφείο γιγάντων'' βρέθηκαν οστά 14 διαφορετικών ειδών σαρκοβόρων ζώων, όπως μεγαλόσωμης αρκούδας, πάνθηρα, λιονταριού, ύαινας, λύκου, ρινόκερου, ελαφιού και τρωκτικών που σήμερα δεν υπάρχουν στη Χαλκιδική. Εκτός από τη μεγάλη σπουδαιότητα που έχει το σπήλαιο από παλαιοντολογική άποψη, οι χώροι του παρουσιάζουν ενδιαφέρον και από πλευράς σταλαγμικού διάκοσμου. Τους θαλάμους του στολίζουν σταλαγμίτες και σταλακτίτες με διάφορους χρωματισμούς και σε ποικίλα μεγέθη. Στη ''Μεγάλη σάλα'' και το ''Θάλαμο των ελάτων'' συναντάμε σταλαγμίτες ογκώδεις, ενώ στο ''Διάδρομο των νάνων σταλαγμιτών'' βλέπουμε μικρούς ακανθωτούς σταλαγμίτες, μεγέθους λίγων μόνο εκατοστών, που γι' αυτό το λόγο ονομάστηκαν ''νάνοι''. Στο ''Θάλαμο των ριζών'' λεπτές ρίζες πριναριών που έχουν εισχωρήσει από το έδαφος μέσα στη σπηλιά σχηματίζουν ένα δίχτυ που καλύπτει τους σταλακτίτες. Ακόμη εντυπωσιάζει η ''χρυσή βροχή'', δηλαδή πολύ λεπτοί σταλακτίτες που θυμίζουν τις σταγόνες της βροχής.
Το σπήλαιο έχει μέση θερμοκρασία όλο το χρόνο 16 βαθμούς C. Είναι επισκέψιμο και η τουριστική διαδρομή που έχει διαμορφωθεί φθάνει τα 2 χιλιόμετρα. Σε αίθουσές του έχουν τοποθετηθεί προπλάσματα αρχανθρώπων.
Πηγή: enet.gr
Τόν Σεπτέμβριο τού 1996 ό παλαιοντολόγος Άρης Πουλιανός ανεκάλυψε στήν Χαλκιδική κνήμη ανθρώπου, δίπλα σέ πρωτόγονα λίθινα καί χαλαζιακά εργαλεία. Ή κνήμη άνηκε σέ όρθιο άνθρωπο, πού είχε αναπτύξει τόν διποδισμό. Ό άνθρωπος αυτός ήτο νοήμων καί διά τούτο εκατασκεύαζε εργαλεία. Ή ηλικία αυτού τού ανθρωπίδα είναι 11-12 εκατ. χρόνια καί συντρίβει τήν «Λούσυ» πού βρήκε ό Βρεττανός Λήκυ στήν Τανζανία, καί έπεισε αμέσως όλο τόν κόσμο πώς ό άνθρωπος ήρθε από τήν Αφρική.
Ή ανθρώπιδα βέβαια τής Τανζανίας είναι περί τών 7,5εκατ.ετών νεοτέρα τού Έλληνος είς τήν Μακεδονία.
Στίς αρχές τής Μειοκαίνου λοιπόν τοποθετείται ό Αρχάνθρωπος τής Τρίγλιας καί είναι ό αρχαιότερος στόν κόσμο έως καί σήμερα.
Στά Γρεβενά στό χωριό Περδίκκας εβρέθη σκελετός ελέφαντα 3 εκατ. ετών πού είχε πεθάνει μέ όχι φυσιολογικό τρόπο. Οί επιστήμονες διεπίστωσαν πώς ό ελέφας είχε σκοτωθεί μεθοδικά. Πρώτα εδέχθη πληγή είς τούς οφθαλμούς του καί κατόπιν στό κρανίο. Στά οστά επίσης εβρέθησαν ίχνη αποξύσεων, τά οποία έγιναν μέ λίθινο εργαλείο. Ομάδα ανθρώπων λοιπόν, γνωρίζοντας τί αντιμετωπίζει, τύφλωσε τόν παντοδύναμο ελέφαντα καί μετά τόν σκότωσαν γιά νά τόν γδάρουν καί νά φάνε τό κρέας του. Καί αυτά όλα εκατομμύρια χρόνια πρίν, όταν ακόμη καί σήμερα υπάρχουν «άνθρωποι» στήν «μητέρα» Αφρική πού ζούν σέ άγρια κατάσταση. Ή άμμεση αυτή μαρτυρία κυνηγιού πρίν τόσα χρόνια, σημαίνει υποτυπώδης μορφή κοινωνίας, αλλά δέν θά μπορούσε νά υπάρξη κοινωνία χωρίς γλώσσα. Μπορούμε λοιπόν νά συμπεράνουμε μέ τά έως τώρα ευρήματα, πώς τουλάχιστον ό προφορικός λόγος εγγενήθη είς τήν Ελλάδα. Φυσικά καί οί άνθρωποι σέ όλη τήν γή κυνηγούσαν. Όχι όμως τόσο μεγάλα ζώα καί τόσο παλαιά. Αποδείξεις παρομοίων μεγάλων κυνηγών έχουμε στήν περίοδο τού Νεάντερταλ, ενός ανθρωπότυπου πού δέν φαίνεται νά ευδοκίμησε ιδιαιτέρως είς τήν Ελλάδα.
Ξαφνικά πρίν από 60000έτη εμφανίζεται ένα είδος, παράλληλα μέ τόν H.S., ό Νεαντερτάλιος, ένας γενετικά αλλοιωμένος H.S. ένα ανθρωπόμορφο τέρας χωρίς λόγο μέ όγκο κρανίου μικρότερο ακόμα καί τού homo Erectus. Σέ μία περίοδο μέ δυσμενέστατες συνθήκες, οί άνθρωποι καί οί νεαντερτάλιοι, βρέθηκαν αντιμέτωποι σέ έναν αγώνα επιβίωσης. Ό ανθεκτικός νεάντερταλ εναντίον τού πολιτισμένου ανθρώπου. Περί τό 30000πχ οί Η.S. νικούν τόν Νεάντερταλ. Τελείως όμως;
Εξαφανίσθη ή κατέφυγε κάπου μακρυά από τόν H.S.; σήμερα μάλλον τόν συναντούμε σέ κάποιες φυλές τής Αφρικής καί σέ ιθαγενείς τής Αυστραλίας. Όπου όμως είχαμε συνύπαρξη είχαμε καί αργή μέν, αλλά παρακμή δέ τού H.S. Μέ τήν επαφή κυρίως σέ μεγάλα ποσοστά, τό D.N.A. ανα-προγραμματίστηκε μέ αποτέλεσμα μεταλλάξεις στό σώμα καί στήν ψυχή. Έτσι καί σήμερα μέ τήν συνύπαρξη τών ειδών, επέρχεται Νεαντερταλοποίηση στόν H.S., δηλαδή «βλακισμός». Ό Ελλην νίκησε καί διέπρεψε είς τό πνεύμα καί τόν πολιτισμό, μέχρι νά ανακοπή από τόν ερχομό βαρβάρων καί βαρβάρων, πού τελικά θά καταπνίξουν τό Αιγαίο δεκάδες χιλιάδες καί εκατοντάδες χρόνια μετά.
Τό 1959 μία ομάδα χωρικών μέ επι κεφαλής τόν Φίλιππο Χαζαρίδη βρήκαν ένα σπήλαιο στά Πετράλωνα Χαλκιδικής. Εκεί τό 1960 ό Χρήστος Σαριγιαννίδης ανεκάλυψε ένα κρανίο πού ήταν ανθρώπινο. Τό κρανίο παρεδόθη στό Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Ό Πουλιανός τό 1965 εξετέλεσε επιτόπια έρευνα καί διαπίστωσε πώς πρόκειται γιά προϊστορική ταφή καί πώς τό κρανίο ήταν ορθογναθικό. Μετά τό 1975 ήρθαν στό φώς λίθινα καί οστέϊνα εργαλεία, ακόμα καί ίχνη φωτιάς. Τά ανακαλυφθέντα εργαλεία ανήκουν στόν Πλειστόκαινο 2 εκατ.έτη έως 10000πχ.
Στό σπήλαιο λοιπόν στά Πετράλωνα τό 1959 ευρέθη ό Αρχάνθρωπος μέ ύψος 1,5μ καί μέ όρθιο σκελετό. Οί Αρχάνθρωποι έζησαν στό σπήλαιο γιά 1 εκατ. χρόνια.Μπήκαν πρίν 1.700000 χρόνια όταν τό κλίμα τής γής γίνεται ψυχρότερο καί βγήκαν πρίν 600000 χρόνια. Αυτός ό αρχάνθρωπος είναι ό αρχαιότερος άνθρωπος τής Ευρώπης.
Ό Άρης Πουλιανός καί ή Ανθρωπολογική εταιρία Ελλάδος μετά από 40 έτη έρευνας απέδειξαν πώς ό άνθρωπος στάθηκε γιά πρώτη φορά όρθιος στή Ελλάδα. Αυτός μιλούσε είχε νόμους, έφτιαχνε όπλα καί χρησιμοποιούσε φωτιά 1εκατ.έτη πρίν. Σέ συμπόσιο τής Ουνέσκο ό Πουλιανός ανακοίνωσε πώς ό αρχάνθρωπος τών Πετραλώνων σηματοδοτεί τό μεταβατικό στάδιο μεταξύ τού Homo Erectus καί τού Homo Sapiens. Ό Πουλιανός απεφάνθη πώς ό αρχάνθρωπος ήταν δεξιόχειρας, καί επειδή τό εγκεφαλικό κέντρο τής ομιλίας καί τής δεξιοχειρίας είναι τό ίδιο, μπορούμε νά υποθέσουμε πώς ό αρχάνθρωπος μιλούσε. Ό Πουλιανός ανακάλυψε οστά άλλων 10 αρχανθρώπων καί ίχνη φωτιάς στά κατώτατα στρώματα τού δαπέδου τού σπηλαίου καί είναι ηλικίας 1ος εκατ.ετών.
Τήν δεκαετία τού 1960 ό Δ.Θεοχάρης εξεκίνησε έρευνες στήν Θράκη καί στόν Έβρο. Σήμερα έχουν ανακαλυφθή παλαιολιθικές θέσεις σέ πολλά μέρη στήν Ελλάδα. Ή Ελλάς είναι κατοικούμενη συνεχώς επί 12-11εκατ.χρόνια.
Τό 1959 μία ομάδα χωρικών μέ επι κεφαλής τόν Φίλιππο Χαζαρίδη βρήκαν ένα σπήλαιο στά Πετράλωνα Χαλκιδικής. Εκεί τό 1960 ό Χρήστος Σαριγιαννίδης ανεκάλυψε ένα κρανίο πού ήταν ανθρώπινο. Τό κρανίο παρεδόθη στό Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Ό Πουλιανός τό 1965 εξετέλεσε επιτόπια έρευνα καί διαπίστωσε πώς πρόκειται γιά προϊστορική ταφή καί πώς τό κρανίο ήταν ορθογναθικό. Μετά τό 1975 ήρθαν στό φώς λίθινα καί οστέϊνα εργαλεία, ακόμα καί ίχνη φωτιάς. Τά ανακαλυφθέντα εργαλεία ανήκουν στόν Πλειστόκαινο 2 εκατ.έτη έως 10000πχ.
Στό σπήλαιο λοιπόν στά Πετράλωνα τό 1959 ευρέθη ό Αρχάνθρωπος μέ ύψος 1,5μ καί μέ όρθιο σκελετό. Οί Αρχάνθρωποι έζησαν στό σπήλαιο γιά 1 εκατ. χρόνια.Μπήκαν πρίν 1.700000 χρόνια όταν τό κλίμα τής γής γίνεται ψυχρότερο καί βγήκαν πρίν 600000 χρόνια. Αυτός ό αρχάνθρωπος είναι ό αρχαιότερος άνθρωπος τής Ευρώπης.
Ό Άρης Πουλιανός καί ή Ανθρωπολογική εταιρία Ελλάδος μετά από 40 έτη έρευνας απέδειξαν πώς ό άνθρωπος στάθηκε γιά πρώτη φορά όρθιος στή Ελλάδα. Αυτός μιλούσε είχε νόμους, έφτιαχνε όπλα καί χρησιμοποιούσε φωτιά 1εκατ.έτη πρίν. Σέ συμπόσιο τής Ουνέσκο ό Πουλιανός ανακοίνωσε πώς ό αρχάνθρωπος τών Πετραλώνων σηματοδοτεί τό μεταβατικό στάδιο μεταξύ τού Homo Erectus καί τού Homo Sapiens. Ό Πουλιανός απεφάνθη πώς ό αρχάνθρωπος ήταν δεξιόχειρας, καί επειδή τό εγκεφαλικό κέντρο τής ομιλίας καί τής δεξιοχειρίας είναι τό ίδιο, μπορούμε νά υποθέσουμε πώς ό αρχάνθρωπος μιλούσε. Ό Πουλιανός ανακάλυψε οστά άλλων 10 αρχανθρώπων καί ίχνη φωτιάς στά κατώτατα στρώματα τού δαπέδου τού σπηλαίου καί είναι ηλικίας 1ος εκατ.ετών.
Τήν δεκαετία τού 1960 ό Δ.Θεοχάρης εξεκίνησε έρευνες στήν Θράκη καί στόν Έβρο. Σήμερα έχουν ανακαλυφθή παλαιολιθικές θέσεις σέ πολλά μέρη στήν Ελλάδα. Ή Ελλάς είναι κατοικούμενη συνεχώς επί 12-11εκατ.χρόνια.
Προσαρμογές του ανθρώπινου σκελετού, που διαμορφώθηκαν από την όρθια στάση, είναι: α) Τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης. β) Η απελευθέρωση των άνω άκρων και η χρήση τους ως συλληπτήριων οργάνων και κατάλληλων για ακριβείς και λεπτές κινήσεις, η σμίκρυνση των καρπικών οστών και η επιμήκυνση των φαλάγγων. γ) Η αύξηση της κρανιακής χωρητικότητας, η ανάπτυξη του εγκεφάλου και ιδιαίτερα των μετωπιαίων λοβών. δ) Η διεύρυνση του θώρακα. ε) Η διαμόρφωση της λεκάνης και της άρθρωσης του ισχίου. στ) Η ισχυροποίηση της φτέρνας και του αστράγαλου και η εξάλειψη της ποδικής καμάρας. ζ) Ο περιορισμός της ουράς στους κοκκυγικούς σπονδύλους. Ανάλογες μεταβολές έγιναν στο νευρικό και το μυϊκό σύστημα.
Στήν Θράκη μόνο από επιφανειακές έρευνες έχουν ανακαλυφθή 23 παλαιολιθικές θέσεις τών 200000-35000 ετών.
Στήν Θράκη μόνο από επιφανειακές έρευνες έχουν ανακαλυφθή 23 παλαιολιθικές θέσεις τών 200000-35000 ετών.
Στό Απήδημα τής Μάνης εντοπίσθηκε ανεκαλύφθη ότι ή περιοχή κατώκετο ήδη από τό 300000 πχ. Ευρέθησαν 2 κρανία Homo Taenarius τής πρώϊμης παλαιολιθικής εποχής, αλλά καί υπολείματα 6 σκελετών. Τό πλέον ενδιαφέρον εύρημα αφορά μία ολόκληρη γυναίκα 20 ετών, τής οποίας ό σκελετός τοποθετείται στό 30000πχ καί ανήκει στόν τύπο Κρό Μανιόν (σύγχρονος άνθρωπος).
Στήν Θεόπετρα στήν Θεσσαλία ευρέθησαν υπολείματα κατοικήσεως από τό 50000πχ, αλλά τό σπουδαίο είναι τά στοιχεία πού αποδεικνύουν ότι οί παλαιολιθικοί Έλληνες άρχισαν νά καλλιεργούν, υποτυπωδώς ενδεχομένως, αλλά νά καλλιεργούν. Ή μόνιμη εγκατάσταση δείχνει τήν έναρξι εκμεταλλεύσεως τών φυσικών πόρων τής περιοχής, αλλά καί τήν γένεσι τής έννοιας τής Πατρίδος. Ή πρώτη συστηματική έρευνα είχε γίνει από τόν Αυστριακό Μάρκοβιτς στήν Κακιά Σκάλα καί στήν Αργολίδα (σπήλαιο Ulbrich), αλλά τά ευρήματα δέν είδαν ποτέ τό φώς τής δημοσιότητος, ούτε είναι γνωστό τί απέγιναν.
Ό Γερμανός αρχαιολόγος Στάμπφους ερεύνησε τήν περιοχή τής Βοιωτίας, μεταξύ Λεβαδείας καί Αλιάρτου κατά τήν κατοχή. Ανεκάλυψε λίθινα εργαλεία καί ίχνη φωτιάς. Ό Βέλγος Σερβέ τό 1960 ανεκάλυψε στήν δυτική Ηλεία 10 εργαλεία τής Μέσης παλαιολιθικής εποχής, μεταξύ 200000-35000πχ. Παλαιολιθικές θέσεις ευρέθησαν είς Εύβοια καί Σποράδες, στό περίφημο σπήλαιο τού Κύκλωπος, επίσης στήν Θάσο, στήν Ζάκυνθο καί στήν Κεφαλληνία. Μόνο στίς Κυκλάδες δέν έχουν ανακαλυφθή, αλλά δέν θά ήταν δυνατόν νά αντέξουν τά ευρήματα, στίς τόσο ακραίες γεωλογικές ανακατατάξεις πού συνέβησαν, ακόμα καί έως τήν Αρχαϊκή περίοδο. Ό Έλληνας έτρωγε κρέας από τά 11-12εκατ.έτη πρίν. Ό βιοφυσικός Δρ. Αναστάσιος Τουσίμης, ερευνητής στήν NASA, μετά από ηλεκτρονομικροσκοπική εξέταση απέδειξε πώς ή διατροφή τών τότε Ελλήνων ήταν τό κρέας καί οί καρποί. Ό Έλλην ήτο κυνηγός καί τροφοσυλλέκτης. Ό Μακεδών Έλλην, θά ανακαλύψει τήν φωτιά, καί χάρις στό δώρο τού Προμηθέως ό Έλλην θά αποκτήσει ένα πανίσχυρο όπλο. Τά νέα όπλα του πού τώρα φτιάχνει χρησιμοποιώντας τήν φωτιά, τού δίδουν μεγάλο πλεονέκτημα σέ σχέση μέ τά άλλα ζωικά είδη. Κατόπιν αρχίζει νά αλιεύει καί ανακαλύπτει τήν γεωργία.
ΕΞΕΛΙΞΗ
Από τούς πρώτους πού προσπάθησαν νά εξηγήσουν τόν κόσμο χωρίς μύθους ήτο ό Αριστοτέλης, αλλά καί πρίν από αυτών υπήρχον άλλοι.
I. Ό Ηράκλειτος (6ος αιώνας πχ) διακήρυξε τήν αιώνια κίνηση καί μεταβολή τών όντων καί τήν αέναη ανανέωση καί εξέλιξή των.
II. Ό Θαλής ό Μιλήσιος (6ος αιώνας πχ) προσπάθησε νά βρεί μία επιστημονική εξήγηση τών φυσικών φαινομένων καί ώς βασικό συστατικό τής ζωής θεωρούσε τό νερό.
III. Ό Αναξίμανδρος (6ος αιώνας πχ) εξήγησε, παρακάμπτοντας τούς μύθους, τό σύμπαν καί ντήν προέλευση τής ζωής. Θεωρείται πρόδρομος τής θεωρίας τής αυτόματη γενέσεως τού σύμπαντος.
IV. Ό Ξενοφάνης (5ος αιώνας πχ) κατάλαβε πώς τά απολιθώματα στήν Γή είναι λείψανα οργανισμός πού έζησαν στήν Γή στό παρελθόν. Επίσης κατάλαβε πώς επειδή θαλάσσια απολιθώματα βρίσκονται στήν Γή, τότε κάποτε ή Γή ήτο καλυπτομένη από θάλασσα.
V. Ό Εμπεδοκλής (5ος αιώνας πχ) συνέλαβε τήν ιδέα τής φυσικής επιλογής
VI. Ό Αριστοτέλης (4ος αιώνας πχ) κατέταξε ιεραρχικά τά έμβια όντα στήν φυσική κλίμακα. Πρώτα κατέταξε τήν άψυχη ύλη καί ακολουθούσαν τά φυτά, τά πρωτόγονα ζώα, τά πτηνά καί τά θηλαστικά. Στήν μέση βρισκόταν ό άνθρωπος, μισός καί μισός πνεύμα καί επάνω από αυτόν ό Θεός.
