«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω πρώτα απ' όλα να σταθώ στην προχειρότητα με την οποία το Υπουργείο νομοθετεί στα κρίσιμα ζητήματα της Παιδείας για μια ακόμη φορά, μια προχειρότητα που καταδεικνύεται για παράδειγμα από το πρώτο εδάφιο του άρθρου 8 για τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που καταργεί διατάξεις του ν.4485/2017, του νόμου, δηλαδή που ψηφίσατε πριν από λίγους μήνες. Θα πρέπει, λοιπόν, να μας εξηγήσει ο Υπουργός και οι συνάδελφοι της πλειοψηφίας τους ακριβείς λόγους που οδήγησαν σ' αυτή τη διαδικασία να ξεψηφίζετε δηλαδή αυτά που ψηφίσατε πριν από λίγους μήνες.
Στα γενικά σχόλια, τις παρατηρήσεις και τις ενστάσεις μας για το κείμενο του νομοσχεδίου, αναφέρθηκε εκτεταμένα η κυρία Κεραμέως. Το δικό μας πρόταγμα είναι ξεκάθαρο, είναι η ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Θα επικεντρωθώ στις διατάξεις που αφορούν την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και θα ξεκινήσω από το άρθρο 8. Το Υπουργείο, τον Απρίλιο 2016 εκπόνησε, με καθυστέρηση περίπου ενός έτους, το εθνικό στρατηγικό πλαίσιο για την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, που αποτελούσε και αιρεσιμότητα για το ΕΣΠΑ του Υπουργείου. Χωρίς το στρατηγικό πλαίσιο η Κομισιόν δεν επέτρεπε βεβαίως τη χρηματοδότηση. Στο σχεδιασμό λοιπόν που ετέθη υπόψη της Κομισιόν, δεν συμπεριλαμβάνονταν τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης των ΑΕΙ. Συνεπώς τίθενται τα εξής ερωτήματα, τα οποία και ζητώ, κύριε Υπουργέ, να μας απαντήσετε: Αυτός ο ανασχεδιασμός του στρατηγικού πλαισίου μετά από ένα περίπου έτος, έγινε μετά από αξιολόγηση; Πώς ακριβώς διαπιστώθηκε η ανάγκη ίδρυσης αυτών των κέντρων επαγγελματικής εκπαίδευσης και πιο συγκεκριμένα, για την ίδρυση των κέντρων επαγγελματικής εκπαίδευσης εντός των ΑΕΙ. Το Υπουργείο βασίστηκε, δηλαδή, σε κάποια έκθεση της ΑΔΙΠ; Σε αίτημα που υποβλήθηκε από τις Συνόδους των Τ.Ε.Ι. ή των πανεπιστημίων;
Τα προγράμματα σπουδών επαγγελματικής εκπαίδευσης εκπονούνται με βάση τα επαγγελματικά περιγράμματα του ΕΟΠΠΕΠ, όπως και στα ΙΕΚ. Επομένως, οι απόφοιτοι των δομών θα παίρνουν πιστοποιητικό σπουδών επιπέδου 5, έτσι δεν είναι; Το ίδιο δηλαδή, με το ΙΕΚ. Εδώ πρέπει να επισημανθεί, ότι για να έχει αντίκρισμα ο νόμος στις λοιπές χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να τροποποιηθεί το εθνικό πλαίσιο προσόντων, που έχει υποβληθεί στην Ε.Ε., ώστε να συμπεριλάβει στο επίπεδο 5 και τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Έχει προετοιμασθεί το Υπουργείο προς αυτή την κατεύθυνση;
Στην παρ. 13 αναφέρεται ότι τα μαθήματα δύνανται να διεξάγονται και σε κτίρια σχολικών μονάδων, στα οποία φιλοξενούνται και τα δημόσια ΙΕΚ. Επίσης, στα ΙΕΚ και στα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης εντάσσεται πρακτική άσκηση με παρόμοιους όρους, επαγγελματικά δικαιώματα εκχωρούνται με το ίδιο θεσμικό πλαίσιο που ισχύει και για τα ΙΕΚ.
Ποιες είναι λοιπόν, οι βασικές διαφορές με τα ΙΕΚ; Προφανώς, είναι οι εξής τέσσερις:
-Πρώτον, στον διετή κύκλο εισάγονται μόνο απόφοιτοι των ΕΠΑΛ, ενώ στα ΙΕΚ εισάγονται και απόφοιτοι των ΓΕΛ, όμως μέσω των ΙΕΚ οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ φοιτούν ένα ή δύο εξάμηνα λιγότερα για να πάρουν πτυχίο με τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα.
-Δεύτερον, οι απόφοιτοι των ΙΕΚ για να λάβουν τον τίτλο σπουδών λαμβάνουν μέρος σε εξετάσεις πιστοποίησης, που διενεργούνται υπό την εποπτεία του ΕΟΠΠΕΠ, ενώ στα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης πιστοποίησης σπουδών γίνεται από τα ίδια τα ΑΕΙ υπό την εποπτεία της ΑΔΙΠ.
-Τρίτον, τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην επιλογή των υποψηφίων σπουδαστών και στην επιλογή του διδακτικού προσωπικού σε σχέση με τα δημόσια ΙΕΚ.
-Τέταρτον, τα ΙΕΚ λειτουργούν στο πλαίσιο της ιδιωτικής εκπαιδευτικής αγοράς, ενώ τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης λειτουργούν μόνο στο δημόσιο τομέα.
Το Υπουργείο, λοιπόν, την στιγμή που απαξιώνει τα δημόσια ΙΕΚ μέσω της πρωτοφανούς υποχρηματοδότησης, δημιουργεί μια νέα δομή υπό την σκέπη των ΑΕΙ, χωρίς να είναι ξεκάθαρες οι επιπρόσθετες επιχορηγήσεις, οι οικονομικοί πόροι στο πλαίσιο των οποίων θα λειτουργήσουν οι δομές αυτές. Ποιο ακριβώς, λοιπόν, είναι το όφελος για έναν απόφοιτο των ΕΠΑΛ από την φοίτησή του στα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, σε σχέση με ένα ΙΕΚ; Θέλω, καλοπροαίρετα, να μας το διευκρινίσετε αυτό και βεβαίως, πρέπει να μας απαντήσετε ως προς τα ζητήματα που αφορούν τη χρηματοδότηση των κέντρων επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Υπενθυμίζω, ότι τα μέλη του Τομέα Παιδείας της Ν.Δ. καταθέσαμε πριν από κάποιες μέρες σχετική Eρώτηση, η οποία δεν έχει ακόμη απαντηθεί. Το ερώτημα λοιπόν αυτό γίνεται πιεστικότερο εφόσον στο στρατηγικό πλαίσιο που έχει υποβληθεί στην Κομισιόν δεν συμπεριλαμβάνονται τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, τουλάχιστον προς το παρόν αυτά δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ. Είναι έτσι; Συνεπώς, η κυβέρνηση νομοθετεί χωρίς να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους για τη λειτουργία αυτών των κέντρων.
Αντίθετα, για την πρακτική άσκηση, η οποία χρηματοδοτείται από την Κομισιόν, στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 11 αναφέρεται ότι «η πρακτική άσκηση μπορεί να χρηματοδοτείται από εθνικούς ή και κοινοτικούς πόρους», ενώ στο άρθρο 19 αναφέρεται «με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων μπορεί να καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικασία της πρακτικής άσκησης». Οι αναφορές αυτές, λοιπόν, είναι σύμφωνες με το πλαίσιο υλοποίησης της μαθητείας Ε.Ε., ώστε η μαθητεία των Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ; Οφείλει ο Υπουργός να αποσαφηνίσει τον τρόπο χρηματοδότησης των κέντρων αυτών. Θα τα χρηματοδοτήσει στερώντας πόρους του προϋπολογισμού από τα ΑΕΙ, που ήδη υποφέρουν από την υποχρηματοδότηση; Η αναφορά της παραγράφου 8 σε χορηγίες από φορείς του ιδιωτικού τομέα, αποτελεί μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση από αυτή που ακολουθεί συνήθως το Υπουργείο, όμως δεν απαντά πειστικά στο πώς θα βρεθούν αυτοί οι πόροι.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια πρόχειρη, χωρίς στρατηγική στόχευση και χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, προσπάθεια δημιουργίας μιας ακόμη εκπαιδευτικής δομής την στιγμή που ήδη το εκπαιδευτικό σύστημα στο σύνολό του υποφέρει από χαμηλή χρηματοδότηση.
Σε ό,τι αφορά το άρθρο 30, για τη σύσταση του συντονιστικού οργάνου μαθητείας, πάγια θέση μας είναι πως η συμμετοχή φορέων της αγοράς στον συντονισμό της μαθητείας κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Εδώ οφείλουμε να επισημάνουμε πως το σύστημα διακυβέρνησης των κέντρων επαγγελματικής εκπαίδευσης, στο οποίο θα ενταχθεί και το όργανο αυτό, είναι εξαιρετικά δύσκαμπτο και ακολουθεί τη λογική της πολυεπίπεδης και πολυπρόσωπης οργάνωσης.
Κλείνω με τα όσα είπε ο κ. Μπαξεβανάκης, κάνοντας επίθεση στη Ν.Δ. για την επαγγελματική εκπαίδευση. Ξεκαθαρίζουμε μια για πάντα, ότι ο στόχος μας, το πρόταγμα μας, είναι η αναβάθμιση της τεχνολογικής εκπαίδευσης, η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, η σύνδεσή της με την πραγματική αγορά εργασίας, γιατί αυτό ενδιαφέρει τους νέους. Ενδιαφέρει να πάρουν πτυχία, προσόντα πιστοποιημένα ώστε να μπορούν να μπουν στην αγορά εργασίας. Πραγματικά, δεν έγινε ξεκάθαρο αυτό που είπατε ότι θα μπουν περισσότεροι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ, όταν με το προηγούμενο καθεστώς στα Τ.Ε.Ι., τα οποία είναι ΑΕΙ, έμπαινε ποσοστό 20% και τώρα, το 1% γίνεται 5%. Πώς επομένως, όλοι αυτοί οι μαθητές της τρέχουσας β΄ και γ΄ τάξης, που είχαν γραφτεί στα ΕΠΑΛ και επρόκειτο να διεκδικήσουν την εισαγωγή τους στα Τ.Ε.Ι. Αθήνας και Πειραιά, δεν θα αδικηθούν; Είναι μια διευκρίνιση που πρέπει να ξεκαθαρίσετε, γιατί νομίζω ότι η τοποθέτηση που κάνατε δεν ήταν ξεκάθαρη και οφείλετε να δώσετε απάντηση σ’ αυτό».
