Θεατρικό Μουσείο: Πεταμένη η επιστολή του Νικηταρά που ζητά το τζαμί (Τριανόν) στο Ναύπλιο να γίνει «θέατρον»

Η επιστολή του Νικηταρά προς τον Παπαφλέσσα

Εξαφανισμένοι πίνακες, διάδρομοι γεμάτοι σκουπίδια, ακαθαρσίες από γάτες: αυτό είναι το Θεατρικό Μουσείο στο κέντρο της Αθήνας, κλειστό κι ανεκμετάλλευτο τα τελευταία 5 χρόνια.


Μπήκαμε στον χώρο φορώντας μάσκες μικροβίων, αβέβαιοι για το αν θα μας προστάτευαν από τη μόλυνση και τους μύκητες. Η βρώμα και η δυσωδία διαπερνούσαν τις μάσκες κι έκαναν τα μάτια μας να τσούζουν.

Δεν ξέρεις πού να πατήσεις. Στους διαδρόμους και τις αίθουσες (όσες δεν είναι σφραγισμένες λόγω ψύλλων) πεταμένα και σκισμένα βιβλία, σπασμένα κομμάτια από τα εκθέματα (όσα έχουν μείνει), ακαθαρσίες από γάτες, σκουπίδια.

Το Μουσείο μπάζει από παντού. Νερά πλημμυρίζουν τις αίθουσες σε κάθε κακοκαιρία, και το μετατρέπουν σε καταφύγιο κάθε αστέγου.

Από τότε που έκλεισε, στα τέλη του 2012, έχουν καταγραφεί 6 διαρρήξεις, στις οποίες εκλάπηκαν πολύτιμα εκθέματα. Ένα πρωί, μάλιστα, βρέθηκε σπασμένη η προτομή του Καρόλου Κουν που «φύλασσε» το Μουσείο, καθώς οι κλέφτες την πέρασαν για μεταλλική και την αφαίρεσαν προκειμένου να την πουλήσουν. Δεν τους έκανε, όμως, και την επέστρεψαν. 

Μπροστά από το σπασμένο και άδειο, πλέον, καμαρίνι της Αλίκης Βουγιουκλάκη, ένα ψόφιο ποντίκι σε αποσύνθεση και τρίχες γάτας ολόγυρά του. Το ράφι στο οποίο είναι τοποθετημένη η μάσκα του Κύκλωπα από την παράσταση «Κύκλωψ» του Ευριπίδη το 1930, είναι ετοιμόρροπο από την υγρασία και χωρίς καν να προστατεύεται από βιτρίνα. Μοιάζει ανυπολόγιστο το ύψος της ζημιάς που έχει προκληθεί. Και να ήταν το μόνο...

Παραδίπλα, πεταμένη στο πάτωμα η επιστολή του Νικηταρά προς τον Παπαφλέσσα το 1823, όταν ήταν Υπουργός Εσωτερικών, στην οποία ζητά το τζαμί που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Ναυπλίου να γίνει «θέατρον». Ο λεγόμενος «τουρκοφάγος» από ό,τι φαίνεται είχε καταλάβει την αξία του θεάτρου περισσότερο από εμάς.

Αυθεντικές αφίσες από παραστάσεις των αρχών του 20ου αιώνα ριγμένες κάτω, τσαλακωμένες, σκισμένες, με μοναδική χρήση στις γάτες που συχνά μπαίνουν μέσα και γεννούν πάνω τους.

Πεταμένες χύμα οι αυθεντικές κούκλες, με τις οποίες η Άλκη Ζέη κατά την περίοδο του Πολέμου ταξίδευε μαζί με ομάδα κοριτσιών, για να ψυχαγωγήσει παιδιά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, διακωμωδώντας τον κίνδυνο και την τότε κατάσταση της χώρας. 

Οι αίθουσες των γραφείων μοιάζουν σαν να είχε προηγηθεί καταστροφή. Αναποδογυρισμένα έπιπλα, ποτήρια με υπολείμματα καφέ, ποιος ξέρει από πότε, τετράδια και έγγραφα σε μορφή χαρτοπολέμου. Κάπου εκεί ανάμεσα βρίσκεις και σκισμένα κομμάτια από ρούχα ηθοποιών.

Η ατμόσφαιρα στην οποία βρίσκονται αποθηκευμένα τα εκθέματα είναι απολύτως ανθυγιεινή, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που οι υπεύθυνοι είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο από αλλεργικές κρίσεις και μολύνσεις. 

Το Μουσείο και Κέντρο Σπουδών του Ελληνικού Θεάτρου ιδρύθηκε το 1938 από το Σύλλογο Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και από το 1977 στεγάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, στην Οδό Ακαδημίας 50.

Έπειτα από πρωτοβουλία της Υπουργού Πολιτισμού, Λυδίας Κονιόρδου, η ΕΡΤ θα φιλοξενήσει σε αποθήκες της τη Θεατρική Βιβλιοθήκη, που στεγαζόταν ως τώρα στο κτήριο της οδού Καραμανλάκη (μετά από έξωση λόγω χρεών). Έχουν ξεκινήσει ήδη οι διαδικασίες μεταφοράς της, παραμένει, όμως, το πρόβλημα της αξιοποίησης. Το υλικό θα μείνει αποθηκευμένο μέσα σε κούτες. Οπότε ποια η χρησιμότητά τους, εφόσον δεν θα είναι προσβάσιμα στο κοινό;

Όσο για το Μουσείο, παραμένει στο έλεος της αδιαφορίας των υπευθύνων.