Νέες αποκαλύψεις για τον πλανήτη Δια

Νέες αποκαλύψεις για τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία (με διάμετρο περίπου 143.000 χιλιομέτρων) έφερε στο φως το σκάφος Juno (Ήρα) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Τα νέα στοιχεία επιτρέπουν στους επιστήμονες να έχουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με το βαρυτικό πεδίο, την χαοτική ατμόσφαιρά, τη σύνθεση του εσωτερικού του και τους πολικούς κυκλώνες του Δία.

Το εσωτερικό του πλανήτη, που μέχρι τώρα οι επιστήμονες δεν γνώριζαν πολλά για αυτόν, φαίνεται εξίσου εντυπωσιακό αλλά και ταραχώδες με το εξωτερικό του, καθώς διαθέτει μια περιστρεφόμενη «καρδιά» ρευστού υδρογόνου και ηλίου, αναφέρουν οι ειδικοί.

Ακόμα, όπως φανερώνουν τα νέα στοιχεία, ο Δίας «φιλοξενεί» τεράστιους αεροχείμαρρους που φθάνουν σε βάθος 3.000 χιλιομέτρων, ενώ διαθέτει και εξωτικές, ασυμμετρικές βαρυτικές ιδιότητες.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν και από τις τέσσερις δημοσιευμένες μελέτες, το βαρυτικό πεδίο του Δια εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις από τον βόρειο έως τον νότιο πόλο, πράγμα μη αναμενόμενο στην περίπτωση ενός ρευστού πλανήτη που περιστρέφεται γρήγορα. (Επικεφαλής της εν λόγω έρευνας ήταν ο καθηγητής αεροδιαστημικής Λουτσιάνο Ίες του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα της Ρώμης).

Από δεύτερη έρευνα –με επικεφαλής τον καθηγητή πλανητικής επιστήμης Γιοχάι Κάσπι του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann του Ισραήλ- φαίνεται ότι, οι «αεροχείμαρροι» φθάνουν σε βάθος έως 3.000 χιλιομέτρων, κάτω από την επιφάνεια των νεφών.
Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι, η ταραχώδης και βαριά ατμόσφαιρα του Δία καταλαμβάνει περίπου το 1% της συνολικής μάζας του πλανήτη, δηλαδή πολύ μεγαλύτερο μέρος του Δία από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι αστρονόμοι.

Σύμφωνα με την τρίτη μελέτη, επικεφαλής της οποίας ήταν ο πλανητικός επιστήμονας Τριστάν Γκιγιό, του Πανεπιστημίου της Κυανής Ακτής στη Νίκαια, το βαθύ εσωτερικό του Δία είναι ένα πυκνό ρευστό που αποτελείται από ένα μείγμα υδρογόνου και ηλίου (με ίχνη μεθανίου και αμμωνίας), το οποίο όμως περιστρέφεται σαν μια στερεή μάζα. Στον πυρήνα του πλανήτη -όπου η πίεση είναι περίπου δέκα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην επιφάνεια της Γης- εκτιμάται ότι μέσα στο μεταλλικό αέριο υδρογόνο «πλέουν» μεταλλικά στερεά πετρώματα.

Η τέταρτη έρευνα, με επικεφαλής τον Αλμπέρτο Αντριάνι του Ινστιτούτου Αστροφυσικής και Πλανητολογίας της Ρώμης, αποκάλυψε ότι οι κυκλώνεςταχύτητας 350 χιλιομέτρων στους πόλους του Δία δημιουργούν πολυγωνικά σχήματα για μεγάλη διάρκεια.

Στο βόρειο πόλο οκτώ κυκλώνες περιμετρικοί του πόλου περιστρέφονται γύρω από έναν άλλο κυκλώνα, ενώ στο νότιο πόλο πέντε τέτοιοι κυκλώνες κινούνται γύρω από έναν έκτο. Κάθε κυκλώνας έχει μέγεθος πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων, αναφέρουν οι επιστήμονες, που ακόμα δεν έχουν δώσει μια εξήγηση για το πώς δημιουργούνται αυτοί οι κυκλώνες.

Με μια ελλειπτική τροχιά διάρκειας 53 ημερών, το Juno της NASAπεριστρέφεται γύρω από το Δια από το 2016. Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε την ολοκλήρωση της αποστολής του διαστημικού σκάφους εφέτος τον Ιούλιο. Ωστόσο η αποστολή του ενδέχεται να παραταθεί με απόφαση των υπευθύνων της NASA.

Για την περίοδο 1995-2003 είχε προηγηθεί η αποστολή του διαστημικού σκάφους Galileo, που επίσης στόχευε στην εξερεύνηση του Δία, αλλά δεν είχε καταφέρει να «δει» κάτω από τα πυκνά νέφη του πλανήτη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: NASA-SWRI-JPL-ASI-INAF-IAPS