Η υποχώρηση των ποσοστών Ρέντσι στην Ιταλία είναι ένα ακόμη παράδειγμα ότι ο εθνολαϊκισμός που έχει πλημμυρίσει το πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης παραμένει ισχυρός έναντι του ορθολογισμού και της κανονικότητας. Η στροφή σε συντηρητικές πολιτικές, τα χρονίζοντα προβλήματα όπως ανεργία, χαμηλοί μισθοί, ανασφάλεια, περικοπές κοινωνικών πολιτικών, μεταναστευτικό, ακυρώνουν κάθε προσπάθεια ακόμη και άρθρωσης μεταρρυθμιστικού λόγου.
Η «αντισυστημική» ψήφος κυριάρχησε ξανά στην Ιταλία, καθώς ακροδεξιά και λαϊκιστές επανήλθαν ισχυροί στο προσκήνιο. Φάραντζ και Λεπέν έσπευσαν να συγχαρούν τις συγγενείς αντιευρωπαϊκές και εθνολαϊκιστικές δυνάμεις της Ιταλίας.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα τεράστιο πρόβλημα ποιότητας της δημοκρατίας της. Κι εδώ είναι η ιστορική ευθύνη της Κεντροαριστεράς, με σύγχρονο, μεταρρυθμιστικό, προοδευτικό πρόσημο. Να επαναπροσδιορίσει το ρόλο της δημοκρατίας στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον με ευκαιρίες και δικαιώματα για όλους, αλλιώς κι αυτή θα εξαφανιστεί στην παλίρροια του εθνολαϊκισμού που πνίγει την Ευρώπη.
«Το μέλλον είναι το παρελθόν;»
