Οι κουκουβάγιες έχουν ιδιαίτερα ισχυρή όραση, περισσότερο από τα αλλά πουλιά και από τον άνθρωπο. Βλέπουν το ίδιο καλά την νύχτα και την ημέρα. Το μαλακό φτέρωμα και οι μακριές και πλατιές φτερούγες εξασφαλίζουν ένα εντελώς αθόρυβο πέταγμα, αργό, κάτι μεταξύ αιώρησης και ολίσθησης. Η φωνή τους είναι δυνατή, μοιάζει κροτάλισμα του ράμφους και έχει πολύ δυσάρεστο ήχο. Η αναζήτηση τροφής αρχίζει λίγο πριν δύσει ο ήλιος. Κυνηγούν μικρά θηλαστικά, πουλιά, έντομα, βατράχια, φίδια, σαύρες, νυχτερίδες.
Οι ερωτικές επιδείξεις της κουκουβάγιας περιλαμβάνον επιδεικτικά πετάγματα, χτυπήματα των πτερύγων και χαρακτηριστικές στάσεις. Για να γεννήσουν τα αυγά τους δεν κατασκευάζουν φώλια, παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις. Σαν φωλιά χρησιμοποιούν ρωγμές βράχων, τοίχων, εγκαταλειμμένες φωλιές άλλων πτηνών η και θηλαστικών, παλιά σπίτια η ακόμη και κοιλώματα του εδάφους η κλαδιά δέντρων.
Προς το τέλος Απριλίου ή το Μάιο, το θηλυκό γεννά 4-7 ολοστρόγγυλα λευκά αυγά. Οι κουκουβάγιες ζουν στα δάση, στα γυμνά Όρη, ακόμη και κοντά σε κατοικημένες από ανθρώπους περιοχές. Μερικά είδη κουκουβάγιας ζουν 55-65 χρόνια.
Είναι δειλά πουλιά και δεν ξέρουν να φυλάγονται. Έχουν τη χαμηλότερη νοημοσύνη από όλα τα αρπακτικά. Στη συμπεριφορά τους δείχνουν σκληρότητα και πολλές φόρες καταβροχθίζουν συντρόφους τους.
Είναι δειλά πουλιά και δεν ξέρουν να φυλάγονται. Έχουν τη χαμηλότερη νοημοσύνη από όλα τα αρπακτικά. Στη συμπεριφορά τους δείχνουν σκληρότητα και πολλές φόρες καταβροχθίζουν συντρόφους τους.
Η κουκουβάγια έχει πολλούς εχθρούς, ειδικά όλα τα ημερόβια αρπακτικά πτηνά που την καταδιώκουν με μανία εξαιτίας των νυχτερινών επιδρομών που τους κάνει. Αν ένα αρπακτικό ανακαλύψει κουκουβάγια, φωνάζει ζωηρά και συγκεντρώνει και άλλους συντρόφους του για να της επιτεθούν όλοι μαζί.
Οι περισσότερες κουκουβάγιες είναι ωφέλιμες και για τον άνθρωπο γιατί κυνηγούν τα τρωκτικά και εδικά τους ποντικούς. Οι άνθρωποι ωστόσο τις καταδιώκουν, ιδιαίτερα οι αγρότες, γιατί την αντιπαθούν. Θεωρούν αδικαιολόγητα ότι η παρουσία της και η κραυγή της είναι κακός οιωνός. Στην ελληνική μυθολογία πάντως αναφέρεται ως το ιερό πουλί της θέας Αθηνάς, σύμβολο της σοφίας και της φρόνησης του ελληνικού πνεύματος.
Οι περισσότερες κουκουβάγιες είναι ωφέλιμες και για τον άνθρωπο γιατί κυνηγούν τα τρωκτικά και εδικά τους ποντικούς. Οι άνθρωποι ωστόσο τις καταδιώκουν, ιδιαίτερα οι αγρότες, γιατί την αντιπαθούν. Θεωρούν αδικαιολόγητα ότι η παρουσία της και η κραυγή της είναι κακός οιωνός. Στην ελληνική μυθολογία πάντως αναφέρεται ως το ιερό πουλί της θέας Αθηνάς, σύμβολο της σοφίας και της φρόνησης του ελληνικού πνεύματος.
