Ομιλία του Πρωθυπουργου Αλέξη Τσίπρα στα εγκαίνια των δύο νέων Μονάδων Αφαλάτωσης στο Καστελόριζο

 Φίλες και φίλοι, είναι μεγάλη η χαρά μου να βρίσκομαι σήμερα εδώ, στον ακριτικό, αλλά πανέμορφο αυτόν τόπο, να βρίσκομαι σήμερα εδώ στο Καστελόριζο. Που μπορεί να βρίσκεται πολλά μίλια μακριά από την πρωτεύουσα της χώρας, όμως διαπίστωσα σήμερα ότι εδώ χτυπά δυνατά η καρδιά της Ελλάδας.

Και βρίσκομαι σε έναν τόπο ιδιαίτερο, σε έναν τόπο ιστορικό από κάθε άποψη. Από τη Νεολιθική Εποχή και την Αρχαιότητα, μέχρι τα χρόνια της Ροδιακής Ακμής, το Βυζάντιο, αλλά και τη Σύγχρονη Εποχή, όπου εδώ υπήρξαν σημαντικές μορφές, όπως η Κυρά της Ρω, που κράτησε ψηλά τη σημαία και αποτελεί μια μορφή παράδειγμα για τον Ελληνισμό όπου γης.

Έναν τόπο που τα τελευταία χρόνια, θα έλεγα, ατυχώς ταυτίστηκε με την έναρξη μιας σκληρής περιόδου για την Ελλάδα. Την έναρξη της μνημονιακής εποχής, της εισόδου της πατρίδας μας σε μια δύσκολη συγκυρία, σε μια δύσκολη εποχή, ίσως τη δυσκολότερη από τη Μεταπολίτευση και μετά.

Όπως, όμως, έχει αποδείξει αυτός ο τόπος, όπως έχει αποδείξει ο ελληνικός λαός, στα δύσκολα ενώνεται, καταφέρνει να ξεπεράσει τις δυσκολίες με κόπους, με αγώνες, με θυσίες, αλλά τα δύσκολα χρόνια κάποτε, κάποια στιγμή, τελειώνουν. Το ίδιο συνέβη και τώρα, ξανά, όπως πολλές άλλες φορές έχει συμβεί στο διάβα της πλούσιας Ιστορίας μας. Μέσα από αγώνες, κόπο και θυσίες και σκληρή δουλειά, η Ελλάδα καταφέρνει και στέκεται όρθια και ξεπερνά τις δυσκολίες.

Έτσι, λοιπόν, και σήμερα, σχεδόν οκτώ χρόνια μετά από εκείνη την ημέρα που ο ελληνικός λαός μάθαινε από αυτόν εδώ τον όμορφο τόπο και άκουγε τα κακά μαντάτα που θα ακολουθούσαν, τα μαντάτα των Μνημονίων, έτσι και σήμερα, οκτώ χρόνια μετά, φτάνουμε στο τέλος αυτής της δύσκολης εποχής.

Πλέον, αφήνουμε πίσω τις μεγάλες δυσκολίες και βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για την οριστική και αμετάκλητη έξοδό μας, για την καθαρή έξοδο, καθαρή όπως ο καθαρός ουρανός του Καστελόριζου, από την επιτροπεία, από τα προγράμματα, από μια δύσκολη –επαναλαμβάνω- συγκυρία για τον τόπο, από μια εποχή ασφυκτικής και επιθετικής λιτότητας και επιτροπείας, που κόστισε όμως πολύ. Είχε κοινωνικό κόστος, είχε οικονομικό κόστος. Όμως, αυτή η χώρα και αυτός ο λαός έχουν βαθιές ρίζες στην Ιστορία. Και όσοι λαοί, όσα έθνη έχουν βαθιές ρίζες στην Ιστορία, από πρόσκαιρες φουρτούνες δεν πρέπει να λογαριάζουν.

Έτσι και εμείς. Τώρα που πραγματικά βρισκόμαστε σε πιο ήρεμα νερά, σε αληθινό και ασφαλές απάγκιο αυτή τη φορά, όχι ψεύτικο, μπορούμε να σχεδιάσουμε το νέο ταξίδι με πυξίδα τις ανάγκες και τα όνειρα αυτού του τόπου και κυρίως των νέων ανθρώπων αυτού του τόπου, που συνάντησα σήμερα πολλούς και πολλές νέους και νέες, μαθητές, αλλά και νέους ανθρώπους που με πείσμα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε έναν ακριτικό τόπο, όπως τούτος εδώ, κάθονται εδώ, παλεύουν εδώ, δημιουργούν εδώ, ονειρεύονται το μέλλον τους  εδώ. Και σε αυτούς αξίζει ευγνωμοσύνη. Στα αγόρια και τα κορίτσια, στα νέα παιδιά, που μένουν εδώ στο Καστελόριζο.

Φίλες και φίλοι, έχω επανειλημμένα δηλώσει κατά καιρούς ότι η Ελλάδα της νέας εποχής οφείλει να έχει ως θεμελιώδη αξία, αλλά και πυξίδα την κοινωνική δικαιοσύνη. Και στοιχείο της κοινωνικής δικαιοσύνης δεν μπορεί παρά να είναι η δίκαιη ανάπτυξη. Δίκαιη, όχι μονάχα σε ό,τι αφορά το μέρισμα του παραγόμενου πλεονάσματος ανάμεσα στις τάξεις των ανθρώπων, αλλά δίκαιη και σε γεωγραφικό επίπεδο: ισομερής ανάπτυξη. Η μέριμνα, δηλαδή, για την ευημερία όλων όσων κατοικούν στην Επικράτεια τούτης της χώρας, σε κάθε γωνιά τούτης της χώρας. Είναι στοιχειώδες και κεφαλαιώδες ζήτημα που συγκροτεί την έννοια της δίκαιης ανάπτυξης, την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Και θα έλεγα ότι, ίσως, οφείλουμε ακόμη μεγαλύτερη προσοχή και ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον στις γωνιές εκείνες της Πατρίδας μας, όπως τούτη εδώ, που βρίσκονται επί των συνόρων μας, τις λεγόμενες «ακριτικές περιοχές», για λόγους που, πέραν των υπολοίπων, ταυτίζονται απολύτως και με αυτό που ονομάζουμε «εθνικό συμφέρον».

Και έτσι, μπορούμε να αποδείξουμε στην πράξη ότι η υπεράσπιση του εθνικού συμφέροντος δεν είναι κούφια λόγια και μεγάλες πατριωτικές κορώνες αναμασημένες. Η στήριξη του πατριωτικού συμφέροντος, του εθνικού συμφέροντος περνά μέσα από την έμπρακτη στήριξη των ανθρώπων που ζουν σε τούτους τους τόπους και στον τόπο αυτόν εδώ, στο Καστελόριζο.

Το βασικό, λοιπόν, στοιχείο για μας, για να υπερασπιστούμε και την κυριαρχία μας και το πατριωτικό μας συμφέρον, είναι να στηρίξουμε τις περιοχές αυτές με υποδομές.

Και σήμερα βρίσκομαι γι’ αυτόν εδώ τον λόγο στο ακριτικό Καστελόριζο. Δεν έχω έρθει για να βγάλω κάποιο διάγγελμα, αν και θα μπορούσα να έρθω. Γιατί, πραγματικά, αυτό το φόντο πίσω μου, δεν το βρίσκεις εύκολα. Αλλά δεν έχω έρθει για επικοινωνιακούς λόγους, όχι τουλάχιστον για να κλέψω κάτι από την ομορφιά του τόπου σας και να φτιασιδώσω σχέδια κακόμορφα, όπως συνέβη στο παρελθόν. Αλλά για να δώσω εγώ, μαζί με τους συνεργάτες μου, κάτι σημαντικό, κάτι ουσιαστικό για όλους εσάς που ζείτε 365 ημέρες τον χρόνο σε αυτό το νησί, σε αυτόν εδώ τον βράχο. 

Ήρθαμε, λοιπόν, για να εγκαινιάσουμε τη λειτουργία δύο νέων μονάδων αφαλάτωσης, που είναι ένα πάγιο και απόλυτα δίκαιο αίτημα των κατοίκων του νησιού εδώ και δεκαετίες. Εγκαινιάζουμε, λοιπόν, αυτές τις δύο μονάδες, που επισκέφτηκα πριν από λίγο -και με ξενάγησαν και οι μηχανικοί που εγκατέστησαν τις δύο αυτές μονάδες αφαλάτωσης, συνολικής χωρητικότητας 400 κυβικών μέτρων νερού ανά ημέρα- οι οποίες αντικαθιστούν τη μια και μοναδική μονάδα που υπήρχε εδώ και  30 χρόνια στο νησί, που λόγω παλαιότητας έφτασε σχεδόν στο να καλύπτει μόλις 80 κυβικά μέτρα νερού την ημέρα. Δεν μπορούσε, λοιπόν, να ανταποκριθεί στις ανάγκες των κατοίκων, πόσο δε μάλλον στις αυξημένες ανάγκες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το έργο, λοιπόν, αυτό έρχεται να δώσει λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα, το οποίο δεν αφορούσε μόνον τη μειωμένη και αμφιβόλου ποιότητας παροχή νερού στο νησί, αλλά και το υψηλό κόστος αυτής της παροχής, το οποίο προέκυψε από τις εμβαλωματικές προσπάθειες μέσω υδροφόρων και άλλων ιδιωτικών μέσων, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες. Και βεβαίως, υποχρέωση της Πολιτείας ήταν να αναλάβει αυτές τις ανάγκες. Μόνο να σας επισημάνω ότι από το 2012 μέχρι και πέρυσι, το ελληνικό Δημόσιο είχε δαπανήσει περίπου τρία εκατομμύρια ευρώ σε ιδιώτη για τη μεταφορά νερού στο Καστελόριζο. Ενώ τώρα, δαπανώντας σχεδόν το 1/3 του ποσού που δαπανήσαμε αυτά τα πέντε χρόνια που μας πέρασαν, από το 2012 μέχρι σήμερα, φτιάξαμε αυτές τις μονάδες και εξασφαλίσαμε την υδροδότηση του νησιού καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους και χωρίς κόστος, με μηδενικό ουσιαστικά κόστος.

Το έργο, όμως, που παραδίδουμε σήμερα στους πολίτες του Καστελόριζου, δεν είναι το μοναδικό για το νησί. Ήδη, προχωρήσαμε στην ένταξη στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού του Νοτίου Αιγαίου, των έργων που αφορούν την ανάδειξη της παραλιακής ζώνης, καθώς και τα βελτιωτικά έργα της περιφερειακής οδού του λιμανιού στο Καστελόριζο, συνολικού ύψους 750.000 ευρώ.

Ενώ, επίσης, και στον τομέα των τηλεπικοινωνιών που είναι ζωτικός για περιοχές, όπως η δική σας, δια μέσου του Προγράμματος «Παροχή δωρεάν ευρυζωνικής σύνδεσης στους μόνιμους κατοίκους», ένα έργο του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, συνολικού προϋπολογισμού 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, επιδοτήθηκαν στο Καστελόριζο 246 νοικοκυριά.

Τα παραπάνω, αναδεικνύουν τη διαρκή μας έγνοια να στηρίξουμε αυτόν τον ακριτικό τόπο. Τη διαρκή μας έγνοια να διαμορφώσουμε ποιοτικότερες συνθήκες ζωής εδώ στους μόνιμους κατοίκους, αλλά και να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες αναπτυξιακές προϋποθέσεις για το νησί.

Και θέλω σε αυτό το σημείο να επαναλάβω ότι οι πράξεις μας, κάθε πράξη ενίσχυσης του όμορφου ακριτικού σας τόπου, εντάσσεται σε έναν συνολικό σχεδιασμό υπεράσπισης της εθνικής μας κυριαρχίας και προάσπισης των εθνικών μας συμφερόντων.

Διότι γνωρίζετε ίσως εσείς καλύτερα από εμένα ότι οι γείτονές μας δεν μας συμπεριφέρονται πάντοτε, όπως αρμόζει στους καλούς γείτονες. Γνωρίζετε και εσείς εδώ, έχετε περάσει κατά καιρούς περιόδους ανησυχίας, αλλά –και θέλω να το τονίσω αυτό-  και περιόδους πολύ καλής και ομαλής συνεργασίας. Εδώ, ίσως, είστε το παράδειγμα της καλής συνεργασίας με την απέναντι πλευρά.

Αλλά ορισμένες φορές, ξέρετε, είναι οι πολιτικές ηγεσίες που δεν ακολουθούν τις συνήθειες των ανθρώπων και τα πιστεύω των ανθρώπων. Και πολλές φορές βρισκόμαστε, είναι αλήθεια, σε ταραγμένες περιόδους, μπροστά σε αδικαιολόγητες συμπεριφορές προκλητικής στάσης και επιθετικής στάσης από την πλευρά των γειτόνων μας.

Και είναι αλήθεια ότι τούτες τις ημέρες διάγουμε μια τέτοια περίοδο αστάθειας, που δεν συνάδει ούτε με τις αρχές της καλής γειτονίας, ούτε όμως και με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Και εγώ θέλω σήμερα, από αυτόν εδώ τον τόπο, τον ιστορικό, να περάσω ένα μήνυμα. Από τη μια μήνυμα συνεργασίας, συνεννόησης, ένα μήνυμα ειρηνικής συνύπαρξης. Από την άλλη, όμως, και ένα μήνυμα αποφασιστικότητας.

Τούτος ο τόπος είναι ένας τόπος, που όσοι τον κατοίκησαν ανά τους αιώνες, ξέρουν πάρα πολύ καλά να τον υπερασπίζονται.

Η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν, αλλά δεν φοβάται και κανέναν. Και η Ελλάδα μπορεί να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα απ΄ άκρη σ΄ άκρη τούτης της χώρας, τα σύνορα της οποίας είναι δεδομένα από τις Διεθνείς Συνθήκες.

Απ΄ άκρη σ΄ άκρη δεν διαπραγματευόμαστε, δεν παζαρεύουμε, δεν εκχωρούμε ούτε σπιθαμή γης από το ακριτικό Καστελόριζο έως τους Οθωνούς, από το Διδυμότειχο έως τη Γαύδο.

Φυσικά, δεν απειλούμε κανέναν, διότι επιδιώκουμε πάντα τη συνεργασία, τον αλληλοσεβασμό και την ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές μας, γιατί θέλουμε να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.

Και η Ελλάδα παραμένει πυλώνας σταθερότητας σε μια ευρύτερα αποσταθεροποιημένη περιοχή.

Ταυτόχρονα όμως, όπως είπα, δεν φοβόμαστε και κανέναν διότι έχουμε πλέρια εμπιστοσύνη στους άνδρες και στις γυναίκες των Ενόπλων Δυνάμεων, που δίνουν και ζωή σ’ αυτόν εδώ τον τόπο, στο Καστελόριζο, που τους χρωστάμε ευγνωμοσύνη. Γιατί πραγματικά φυλάνε Θερμοπύλες και διαφυλάττουν στο έπακρο, τα εδάφη και τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας. Και θα ήθελα να επισημάνω ότι η Ελλάδα διαθέτει αδιαμφισβήτητη ισχύ και  κομβική θέση στο διεθνές πεδίο. Διότι είναι μια δύναμη που ξέρει να επιδεικνύει πάντοτε ψυχραιμία και νηφαλιότητα, αλλά και όταν χρειάζεται, επαναλαμβάνω, αποφασιστικότητα.

Και να πω και ένα τελευταίο: Η επιθετικότητα και η προκλητικότητα δεν αποτελούν ένδειξη ισχύος. Και το λέω με αίσθημα φιλίας προς τους γείτονές μας. Προχθές, σε μια ένδειξη πραγματικά καλής θέλησης ο Τούρκος Πρωθυπουργός σήκωσε το τηλέφωνο για να συλλυπηθεί για μια άτυχη στιγμή για τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Είχαμε την ατυχία να χάσουμε έναν από τους καλύτερους πιλότους μας, που -βρέθηκε κι αυτός- βρίσκεται ήδη ο Σμηναγός Μπαλταδώρος στο Πάνθεον των Ηρώων μας, που έχουν χάσει τη ζωή τους στο Αιγαίο εν ώρα καθήκοντος, υπηρετώντας την πατρίδα. Και ήταν πραγματικά μια ένδειξη καλής θέλησης. Αυτές οι κινήσεις καλής θέλησης πρέπει να έχουν συνέχεια. Όχι τα προκλητικά διαγγέλματα, όχι οι προκλήσεις επιθετικότητας. Τούτη την ώρα θα έπρεπε να συζητάμε για το πώς θα αναπτύξουμε ακόμη καλύτερα τον τουρισμό μας, για το πώς από κοινού θα φροντίσουμε να αυξηθεί η κίνηση στο Αιγαίο, να αυξηθεί το εμπόριο, να αναπτυχθούν τα μέρη και από τη μια και από την άλλη μεριά του Αιγαίου. Αυτό δεν γίνεται, όμως, με προκλητικές δηλώσεις και παρεμβάσεις.

Το μήνυμα, λοιπόν, που θέλω να περάσω από εδώ είναι μήνυμα συνεργασίας από τη μια, μήνυμα, όμως, αποφασιστικότητας από την άλλη. Και θέλω αυτό να καταλάβουν όλοι καλά. Με την Ελλάδα δεν μπορεί κανείς να παίζει. Αλλά, η Ελλάδα είναι μια χώρα που υπερασπίζεται αξίες διαχρονικά και αυτές τις αξίες θα τις υπερασπιστούμε με όποιον τρόπο και αν χρειαστεί. Να είσαστε βέβαιοι.

Φίλες και φίλοι, θέλω να κλείσω τον χαιρετισμό μου από τον ιστορικό τούτο τόπο με μια δέσμευση. Μίλησα στην αρχή για την ξεχωριστή θέση του Καστελόριζου - της Μεγίστης -, στην ιστορία τούτου του τόπου. Είχα τη δυνατότητα να συνομιλήσω και με έναν γέροντα, τον γεροντότερο του νησιού, 94 χρονών και μου αφηγήθηκε ορισμένες από αυτές τις κρίσιμες και δύσκολες στιγμές, που πέρασε αυτός εδώ ο τόπος κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πιο πριν. Και φυσικά, από το ΄48 και μετά, ενώθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα και αποτελεί μια ελεύθερη γωνιά και υπερήφανη γωνιά της πατρίδας μας. Δεν μπορώ παρά να αναφερθώ στη συγκίνηση –κλείνοντας- και στην υπερηφάνεια που αισθανόμαστε όλοι οι Έλληνες απ’ άκρο σ’ άκρο σε όλον τον κόσμο, όχι μόνο οι Έλληνες που κατοικούμε στην Ελλάδα. Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, όπου υπάρχει ελληνισμός. Και στη συγκίνηση και στην περηφάνια που νιώθουν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες, όπου γης, για την ξακουστή ιστορική αυτή γωνιά της πατρίδας μας, την Μεγίστη.

Εδώ, στα μέρη που βρίσκεται η Στρογγυλή, το ανατολικότερο σημείο της χώρας μας. Εδώ, στα μέρη που βρίσκεται η Ρω και το σπίτι της Δέσποινας Αχλαδιώτη, της περήφανης Κυράς της Ρω, που έχει μείνει στην ιστορία. Εδώ, λοιπόν, στο Καστελόριζο, σας δίνω μια υπόσχεση. Μια υπόσχεση ότι δεν θα αφήσουμε αυτή την κακή πινελιά που από ατύχημα -εγώ θέλω να πιστεύω- δόθηκε σε αυτόν εδώ τον τόπο με το διάγγελμα των κακών μαντάτων των μνημονίων τον Απρίλη - Μάη του 2010. Για αυτό, λοιπόν, δεσμεύομαι ότι τη μέρα που θα βγαίνουμε και τυπικά από αυτή τη μεγάλη περιπέτεια θα είμαι εδώ μαζί σας. Όχι για να βγάλω κανένα διάγγελμα, αλλά, ώστε, μαζί να γιορτάσουμε αυτή τη σημαντική, την ιστορική ημέρα για τον τόπο και να ατενίσουμε από τον δικό σας, ξεκάθαρο, γαλανό ουρανό το μέλλον του τόπου και της χώρας με περισσότερη αισιοδοξία.

Να είστε καλά. Καλή δύναμη και σας ευγνωμονούμε για ό,τι κάνετε μένοντας και στηρίζοντας αυτόν τον τόπο.

Σας ευχαριστώ.