Οι τελευταίοι Τούρκοι στην Αργολίδα (συμπλήρωση 190 ετών)

Του Τόλη Κοϊνη

Δέκα μήνες μετά τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου έκανε την τελευταία του εμφάνιση Τουρκικός στρατός στην Αργολίδα. Ιούνης 1828. Στρατοπέδευσαν στους Μύλους και οι δικοί μας τους …υποδέχθηκαν. Έστειλαν, από το Ανάπλι, και τον αδερφό του Κυβερνήτη, τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, να τους χαιρετήσει. Μπήκαν και στο Άργος, αλλά δεν το λεηλάτησαν, ψώνισαν όμως από το παζάρι. Και μετά από μια εβδομάδα περίπου τα μάζεψαν και πήγαν να στρατοπεδεύσουν στην Κόρινθο.

Τι είχε συμβεί; Μετά τη ναυμαχία του Ναβαρίνου ο Ιμπραήμ Πασάς ήρθε σε συμφωνία με τις Μεγάλες Δυνάμεις να κάνει ανακωχή και να τα μαζέψει και να φύγει. Να πάει στην Αίγυπτο. Άρχισε να ετοιμάζεται. Πρώτη του δουλειά ήταν να καταστρέψει την Τρίπολη. 

Η Τρίπολη τότε δεν ήταν σαν την σημερινή. Είχε γύρω-γύρω τείχος με αρκετές μεγάλες τάπιες. Γκρέμισε, ο Ιμπραήμ, το τείχος, έκαψε όλα τα σπίτια, πήρε ό,τι μπορούσε να πάρει και έφυγε για τη Μεσσηνία. Εκεί τον περίμενε μια έκπληξη. Ένα μέρος του στρατού του στασίασε.

Ο στρατός του Ιμπραήμ δεν ήταν ενιαίος. Βασικός του πυρήνας ήταν ο τακτικός Αιγυπτιακός στρατός (αποτελείτο από Αιγύπτιους κληρωτούς, που υπηρετούσαν κανονική θητεία, είχαν εκπαιδευθεί από Γάλλους στρατιωτικούς και είχαν πλήρη επιμελητεία και τεχνική υποστήριξη). Από κοντά πολεμούσαν Τουρκαλβανοί μισθοφόροι (λουφετζήδες) οι οποίοι υπάκουαν, μόνον, τις διαταγές δικών τους μπέηδων. Υπήρχε ακόμα μια μονάδα ιππικού ανάμικτη από Αλβανούς και Άραβες (!!!). Την είχε δημιουργήσει ο πατέρας του Ιμπραήμ για να πολεμήσει τους Μαμελούκους. Τέλος υπήρχαν και Τούρκοι στρατιώτες, δύο ειδών: Ο παλιός Οθωμανικός στρατός που αποτελούνταν από ντόπιους που τους είχαν στρατολογήσει τοπικοί Πασάδες (ένα είδος εθνοφυλακής) και οι «νιζάμηδες», ο τακτικός στρατός που προσπαθούσε να πρωτοφτιάξει εκείνη την εποχή ο Σουλτάνος. Το στράτευμα από τους Έλληνες τουρκοπροσκυνημένους του Νενέκου (πολέμησαν και αυτοί μαζί με τον Ιμπραήμ) είχε προλάβει και το είχε διαλύσει ο Κολοκοτρώνης.

Στασίασαν οι Τουρκαλβανοί μισθοφόροι και το άτακτο ιππικό. Προσπάθησε να καταστείλει την στάση ο Ιμπραήμ και ηττήθηκε. Η σύγκρουση έγινε στην Πυλία. Οι στασιαστές ήθελαν να κινηθούν προς την Πάτρα. Ο Κολοκοτρώνης για να εγγυηθεί το ειρηνικό τους πέρασμα, τους πρότεινε τη διαδρομή Τρίπολη- Άργος-Κόρινθος. Ήταν εντολή του Καποδίστρια: «να μην γίνει καμία σύγκρουση», που πιθανά να χάλαγε τα συμφωνηθέντα από τις μεγάλες δυνάμεις. Ο Κολοκοτρώνης για να τους πείσει τους έδωσε και δυο ανίψια του για ομήρους.

Μόλις έφτασαν στους Μύλους, στρατοπέδευσαν. Όχι μέσα στο χωριό. Έστησαν σκηνές κάπου κοντά. Το στράτευμα του Κολοκοτρώνη τους παρακολουθούσε διακριτικά. Ο Καποδίστριας έστειλε τον ίδιο του τον αδερφό για να επισημοποιήσει το «τρατάτο» μαζί τους. Πείσθηκαν και πήγαν και στρατοπέδευσαν στην Κόρινθο. Έξω από την πόλη. (Τότε η σημερινή Κόρινθος δεν υπήρχε και η πόλη ήταν ακόμα στη θέση της Αρχαίας Κορίνθου). Εκεί στράβωσε την δουλειά ένας Καστρίτης, που τάχα μου τους είπε ότι εάν διάβαιναν τον ισθμό ο Υψηλάντης θα τους έσφαζε, γιατί οι συμφωνίες που έκανε ο Κολοκοτρώνης ίσχυαν μόνο για την Πελοπόννησο. Έτσι άλλαξαν δρομολόγιο. Πήγαν προς Αίγιο και Πάτρα. Η φρουρά της Πάτρας ήταν καθαρά Οθωμανική. Δεν υπάκουε στον Ιμπραήμ. Διοικητής ήταν ο Ντελή Αχμέτ Πασάς (το Ντελή μάλλον ελληνικό παρατσούκλι ήταν). Ήταν ένας εξαιρετικός στρατιωτικός που είχε ανδραγαθήσει στο Ανάπλι. Είχε ανεφοδιάσει δυο φορές τους πολιορκουμένους Τούρκους της πόλης μας, το 1822. 

Ο Ντελή Αχμέτ πήγε να τους ξαναφέρει σε τάξη. Οι Τουρκαλβανοί, όμως, χωρίς καμία μπέσα τον σκότωσαν. Ο Κολοκοτρώνης φρόντισε να βρουν πλοιάρια να περάσουν απέναντι και να ελευθερώσουν τα ανίψια του. 

Αυτός ο συρφετός λιποτακτών και στασιαστών ήταν το τελευταίο Τούρκικο στράτευμα που πέρασε από την Αργολίδα. 

Φιλοξενώ δυο ζωγραφιές: Στην μια δείχνει επιθεώρηση του τακτικού Αιγυπτιακού στρατού από τον Μωχάμετ Άλη, τον πατέρα του Ιμπραήμ. Στην άλλη ο φοβερός Ιμπραήμ, όπως πραγματικά ήταν … ένας κακάσχημος καμπούρης, που ήταν όμως φοβερός στρατηγός.