Οι θαλάσσιες χελώνες είναι ερπετά, τα οποία διαθέτουν αναπνευστικό σύστημα και απαντώνται σε όλους τους ωκεανούς, σε ανοιχτά νερά, όπου ζευγαρώνουν, τρέφονται, μεταναστεύουν και διαχειμάζουν.
Από τα 7 είδη στον κόσμο, μόνο 3 απαντώνται τακτικά στη Μεσόγειο (Caretta caretta, Chelonia mydas και Dermochelys coriacea). Από αυτά τα 3 είδη μόνο η Καρέττα ωοτοκεί στην Ελλάδα. Οι σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας είναι στη Ζάκυνθο (Κόλπος του Λαγανά), Πελοπόννησο (Κόλπος Κυπαρισσίας και Κόλπος Λακωνικού, περιοχή Κορώνης) και την Κρήτη (Ρέθυμνο, Κόλποι Χανίων και Μεσσαράς).
Οι θαλάσσιες χελώνες δεν έχουν την ταχύτητα και την ευκινησία να συλλάβουν γρήγορα κινούμενη λεία. Γι' αυτό οι περισσότερες τρέφονται με αργοκίνητα ή ακίνητα ζώα όπως οστρακοειδή, τσούχτρες, μαλάκια, αχινούς, καβούρια, σφουγγάρια και με θαλάσσια φυτά ή φύκη.
Λίγο μετά το ζευγάρωμα, τα θηλυκά προσεγγίζουν τις παραλίες για να σκάψουν φωλιές και να αφήσουν τα αυγά τους. Τα περισσότερα είδη γεννούν νύχτα.
Αφού αφήσει το νερό η θηλυκή θαλάσσια χελώνα αναβαίνει στην παραλία για να βρει ένα σημείο κατάλληλο για να κάνει τη φωλιά της. Εάν ενοχληθούν από φώτα ή θόρυβο στην παραλία μπορεί να γυρίσουν στο νερό χωρίς να γεννήσουν.
Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (ΙUCN) έχει χαρακτηρίσει 6 από τα 7 είδη θαλάσσιων χελωνών ως κινδυνεύοντα ή κρίσιμα κινδυνεύοντα. Οι απειλές για τις θαλάσσιες χελώνες είναι τόσο φυσικές όσο και ανθρωπογενείς. Και αυτό γιατί :
Οι παραλίες ωοτοκίας συρρικνώνονται δραματικά λόγω οικιστικής ανάπτυξης και τουριστικών δραστηριοτήτων:
α) φώτα που λάμπουν στις παραλίες αποπροσανατολίζουν τόσο τις ενήλικες θηλυκές όταν βγαίνουν να γεννήσουν όσο και τους νεοσσούς που προσπαθούν να φθάσουν στη θάλασσα
β) η συμπίεση της άμμου από τροχοφόρα οχήματα μπορεί να διαταράξει την κυκλοφορία του αέρα και την απορρόφησή τους από τα αυγά
γ) ομπρέλες και ξαπλώστρες στις παραλίες ωοτοκίας συχνά σχηματίζουν ένα αδιαπέραστο τείχος που εμποδίζει την πρόσβαση στο πίσω μέρος της παραλίας για να γεννήσουν
δ) η φύτευση δέντρων ή το στήσιμο ομπρελών έχουν σαν αποτέλεσμα να σκιάζουν τις φωλιές και οι χαμηλότερες θερμοκρασίες της άμμου επηρεάζουν την επώαση των αυγών
ε) η ανθρώπινη παρουσία στις παραλίες ωοτοκίας τη νύχτα τρομάζει τις θαλάσσιες χελώνες που θέλουν να γεννήσουν
στ) κάστρα στην άμμο ή ροδιές από τροχοφόρα μπορεί να παγιδεύσουν τους νεοσσούς στην πορεία τους προς τη θάλασσα.
Η ρύπανση των θαλασσών είναι μια περαιτέρω απειλή. Οι χελώνες συχνά συγχέουν πεταμένες πλαστικές σακούλες με τσούχτρες, μπάλες πίσσας ή χοντρά κομμάτια πολυαιθυλενίου με κάτι φαγώσιμο. Εάν καταπιούν αυτά τα αντικείμενα το πεπτικό τους σύστημα μπορεί να φράξει κι οι ίδιες να πεθάνουν.
Από τις αρχές του 2018, σε διάστημα μόλις τριών μηνών, εντοπίστηκαν 18 περιστατικά εκβρασμών θαλάσσιων χελωνών, από τις οποίες οι 16 εντοπίστηκαν νεκρές, ενώ μόνο δύο ήταν ζωντανές, αλλά σε ιδιαίτερα κακή κατάσταση.
Για αυτό παρακαλούμε, όπου αντιληφθείτε την παρουσία της, μην κάνετε αισθητή τη δική σας παρουσία!!! Αφήστε την να ακολουθήσει το "βιολογικό της μονοπάτι" ανενόχλητη! Είναι και αυτή ένας πανάρχαιος κάτοικος των ελληνικών θαλασσών!
Περίθαλψη
Τι μπορείς να κάνεις αν βρεις φωλιά ή τραυματισμένη/νεκρή χελώνα
Αν βρεις τραυματισμένη θαλάσσια χελώνα
Μεταφέρουμε τη χελώνα σε ΑΣΦΑΛΕΣ ΜΕΡΟΣ μακριά από κόσμο και θόρυβο. ΤΗ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΒΟΥΚΙ (ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι).
Αν είναι μεγάλο ζώο που θα μεταφερθεί από 2 άτομα τη σηκώνουμε πιάνοντας το καβούκι πίσω από τον αυχένα και πάνω από την ουρά.
ΑΚΟΥΜΠΑΜΕ ΤΟ ΖΩΟ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ φροντίζοντας να μη διπλωθούν από κάτω τα πτερύγια του.
Φροντίζουμε το ζώο να είναι σε ΠΡΟΦΥΛΑΓΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΟ, ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑ. Τους θερινούς μήνες καλό είναι να σκεπάζεται ιδιαίτερα στα τραύματά του με ένα ΥΓΡΟ ΥΦΑΣΜΑ. Η θερμοκρασία του χώρου δεν πρέπει να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς C. Δεν είναι απαραίτητο, η χελώνα να μπει στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα όταν είναι τραυματισμένη στο κεφάλι ή εξαντλημένη, τότε ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΝΙΓΕΙ.
Αν έχει μπλεχτεί σε δίχτυα ή πετονιά, τα αφαιρούμε πολύ προσεκτικά. Σε καμιά περίπτωση ΔΕΝ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞΟΥΜΕ ΑΓΚΙΣΤΡΙ Ή ΠΕΤΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΞΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Ή ΤΗΝ ΟΥΡΑ.
Ελέγχουμε όλα τα πτερύγια για τυχόν ΣΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ (tags) και καλούμε τον αριθμό του Δικτύου Διάσωσης στο 210 8944444 ή στο 6941 511 511. Θα μας σταλεί το «Δελτίο Εκθαλάσσωσης» που θα πρέπει προσεκτικά να ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΟΥΜΕ για να βοηθήσουμε τόσο αυτήν όσο και όλες τις άλλες χελώνες.
Αν βρεις νεκρή Θαλάσσια χελώνα
Εάν η χελώνα είναι νεκρή, πρέπει ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΘΕΙ ΣΤΗΝ ΞΗΡΑ και να ειδοποιηθεί το λιμεναρχείο και ο ΑΡΧΕΛΩΝ.
ΠΡΟΣΟΧΗ, ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟ Η ΧΕΛΩΝΑ ΝΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΕΚΡΗ ΑΛΛΑ ΑΠΛΩΣ ΝΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΛΗΘΑΡΓΟ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΚΡΥΟΥΣ ΜΗΝΕΣ.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΛΗΘΕΙ Ο ΝΟΜΟΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΘΕΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΤΟΝ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ.
Εάν δεν υπάρχει, ειδοποιείται άλλος κτηνίατρος ή το λιμεναρχείο.
Εάν βρεθεί σήμα πρέπει να αφαιρεθεί και να σταλεί στο Σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΑΥΤΟ ΙΣΧΥΕΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΚΡΑ ΖΩΑ.
Επίσης, ο ΑΡΧΕΛΩΝ θα βοηθηθεί ιδιαίτερα εάν λάβει μια φωτογραφία του ζώου και ιδιαίτερα των τραυμάτων του.
Συμπληρώστε το ΔΕΛΤΙΟ ΕΚΘΑΛΑΣΣΩΣΗΣ που θα σας στείλει ο ΑΡΧΕΛΩΝ και τέλος ειδοποιήστε την ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ για την υγειονομική ταφή.
ΠΗΓΕΣ : Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας "ΑΡΧΕΛΩΝ" www.archelon.gr
Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας "ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ" www. archipelagos.gr
