Μελέτες δείχνουν ότι ο θόρυβος έχει ισχυρή φυσική επίδραση στους εγκεφάλους μας, προκαλώντας αυξημένα επίπεδα ορμονών στρες.
Ο ήχος ταξιδεύει στον εγκέφαλο ως ηλεκτρικά σήματα μέσω του αυτιού. Ακόμη και όταν κοιμόμαστε αυτά τα ηχητικά κύματα προκαλούν το σώμα να αντιδράσει και να ενεργοποιήσει την αμυγδαλή, το μέρος του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και το συναίσθημα, οδηγώντας στην απελευθέρωση των ορμονών του στρες.
Έτσι, ζώντας σε ένα συνεκτικά θορυβώδες περιβάλλον θα σας προκαλέσει την εμπειρία εξαιρετικά υψηλών επιπέδων αυτών των επιβλαβών ορμονών. Είναι ενδιαφέρον ότι η λέξη θόρυβος λέγεται ότι προέρχεται από τη λατινική λέξη nausia (αηδία ή ναυτία) ή τη λατινική λέξη noxia, που σημαίνει κακό, βλάβη ή τραυματισμός.
Ο θόρυβος έχει συνδεθεί με υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, εμβοές και απώλεια ύπνου. Όλοι έχουμε βιώσει τις επιζήμιες επιπτώσεις της ηχορύπανσης.
Ο υπερβολικός θόρυβος μπορεί να αποτελέσει σημαντική προσβολή στις φυσικές αισθήσεις και σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζονται ως ιδιαίτερα ευαίσθητοι και αδύναμοι να λειτουργούν σε χαοτικά και θορυβώδη περιβάλλοντα. Αλλά τώρα η επιστήμη έχει την απόδειξη όχι μόνο ότι ο θόρυβος πονάει, αλλά και αυτή η σιωπή θεραπεύει. Μελέτες δείχνουν ότι ο θόρυβος προκαλεί την απελευθέρωση των ορμονών του στρες στον εγκέφαλο.
Οι επιπτώσεις της σιωπής
Το 2011, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέτασε και ποσοτικοποίησε την επιβάρυνσή του για την υγεία στην Ευρώπη. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα 340 εκατομμύρια κάτοικοι της Δυτικής Ευρώπης (για τον πληθυσμό των Ηνωμένων Πολιτειών) χάνουν εκατομμύρια χρόνια υγιεινής ζωής κάθε χρόνο λόγω του θορύβου.
Ο ΠΟΥ δήλωσε επίσης ότι η κύρια αιτία θανάτων από 3.000 καρδιακές παθήσεις οφειλόταν σε υπερβολικό θόρυβο. Μια μελέτη του καθηγητή Gary W. Evans από το Πανεπιστήμιο Cornell, που δημοσιεύτηκε στο Psychological Science,χαρτογραφεί τις επιπτώσεις του θορύβου των αεροδρομίων στα παιδιά σχολείων κοντά στο αεροδρόμιο του Μονάχου. Η μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά που εκτέθηκαν σε θόρυβο ανέπτυξαν μια αντίδραση στρες, η οποία τους έκανε να αγνοήσουν τον θόρυβο. Διαπίστωσε ότι τα παιδιά αγνόησαν τόσο τον επιβλαβή θόρυβο του αεροδρομίου όσο και άλλους καθημερινούς θορύβους, όπως ο λόγος. Η μελέτη αυτή συγκαταλέγεται στις ισχυρότερες, ίσως και την πιο οριστική απόδειξη ότι ο θόρυβος, ακόμη και σε επίπεδα που δεν προκαλεί βλάβες στην ακοή, προκαλεί άγχος και είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο. Οι επιστήμονες δεν έδειξαν ενεργά να μελετήσουν τις επιπτώσεις της σιωπής, αλλά αντίθετα ανακάλυψαν τα οφέλη της από ατύχημα. Η σιωπή αρχικά άρχισε να εμφανίζεται στην επιστημονική έρευνα ως έλεγχος ή βασική γραμμή, κατά την οποία οι επιστήμονες συγκρίνουν τις επιπτώσεις του θορύβου ή της μουσικής. Ο γιατρός Luciano Bernardi μελέτησε τις φυσιολογικές επιπτώσεις του θορύβου και της μουσικής το 2006, κάνοντας μια εκπληκτική ανακάλυψη. Όταν τα θέματα της μελέτης του εκτέθηκαν στις τυχαίες εκτάσεις σιωπής μεταξύ του θορύβου και της μουσικής, βίωσε ένα ισχυρό αποτέλεσμα. Οι δύο παύσεις ήταν πολύ πιο χαλαρωτικές για τον εγκέφαλο από τη χαλαρωτική μουσική ή την μακρύτερη σιωπή που υπήρχε πριν από την έναρξη του πειράματος. Στην πραγματικότητα, οι «άσχετες» κενές παύσεις του Bernardi έγιναν η πιο σημαντική πτυχή της μελέτης. Ένα από τα βασικά ευρήματά του ήταν ότι η σιωπή αυξάνεται από τις αντιθέσεις.
Ο εγκέφαλος αναγνωρίζει τη σιωπή και αντιδρά δυνατά.
Πολλοί δάσκαλοι και επαγγελματίες του διαλογισμού μπορούν να το επιβεβαιώσουν και οι πνευματικοί δάσκαλοι συμβουλεύουν τους μαθητές να κάνουν συχνές διαλογιστικές παύσεις καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αν και μπορούμε να σκεφτούμε τη σιωπή ως έλλειψη εισροών, η επιστήμη λέει διαφορετικά.
Η μεταγενέστερη έρευνα από έναν αναγεννητικό βιολόγο του πανεπιστημίου του Duke, Imke Kirste, ανακάλυψε ότι δύο ώρες σιωπής την ημέρα προκάλεσαν την ανάπτυξη κυττάρων στον ιππόκαμπο, στην περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη δημιουργία μνήμης, που περιλαμβάνει τις αισθήσεις.
Λήψη χρόνου να απενεργοποιηθεί
Σύμφωνα με τη Θεωρία Αποκατάστασης Προσοχής, όταν βρίσκεστε σε περιβάλλον με χαμηλότερα επίπεδα αισθητηριακής εισόδου, ο εγκέφαλος μπορεί να «ανακτήσει» μερικές από τις γνωστικές του ικανότητες.
Με τον ψηφιακό μας κόσμο, οι εγκέφαλοί μας έχουν λιγότερο χρόνο για να κλείσουν. Επεξεργαζόμαστε συνεχώς τεράστιες ποσότητες πληροφοριών. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι συνεχείς απαιτήσεις προσοχής της σύγχρονης ζωής θέτουν πολλή έμφαση στον προμετωπιαίο φλοιό μας – το μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη λήψη αποφάσεων, την επίλυση προβλημάτων και πολλά άλλα. Όταν ξοδεύουμε μόνοι μας χρόνο στη σιωπή, οι εγκέφαλοί μας είναι σε θέση να χαλαρώσουν και να απελευθερώσουν αυτή τη συνεχή εστίαση.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σιωπή βοηθά τα νέα κύτταρα να διαφοροποιηθούν σε νευρώνες και να ενσωματωθούν στο σύστημα και ότι όταν βιώνουμε σιωπή, οι εγκέφαλοί μας μπορούν να εργαστούν για την καλύτερη κατανόηση του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβάλλοντός μας. Μπορούμε να κατανοήσουμε τη ζωή μας και να αποκτήσουμε προοπτική, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για τη γενική ευημερία μας. Ενώ ο θόρυβος δημιουργεί άγχος, η σιωπή ανακουφίζει από το στρες και την ένταση στον εγκέφαλο και στο σώμα.
Η σιωπή αναπληρώνει και θρέφει τους γνωστικούς πόρους μας. Ο θόρυβος μας κάνει να χάσουμε τη συγκέντρωση, τις γνωστικές δυνάμεις μας και να μειώσουμε τα κίνητρα και τη λειτουργία του εγκεφάλου (όπως υποστηρίζεται από την έρευνα για τις επιπτώσεις του θορύβου), αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι η δαπάνη κάποιου χρόνου στη σιωπή μπορεί να αποκαταστήσει εκπληκτικά αυτό που χάθηκε λόγω έκθεσης σε υπερβολικό θόρυβο.
Η σιωπή θεραπεύει, η σιωπή μας οδηγεί βαθιά στον εαυτό μας και η σιωπή ισορροπεί το σώμα και το μυαλό.
Τώρα η επιστήμη λέει το ίδιο πράγμα. Τα θεραπευτικά οφέλη της φύσης και της ακινησίας είναι καλά τεκμηριωμένα, αλλά τώρα μπορούμε να προσθέσουμε σε αυτή την αναζήτηση για την υγεία και την ευημερία, την τροφή του εγκεφάλου μας. Η απλή όμως αρχική εμπειρία της σιωπής θα μπορούσε να είναι μόνο το θεραπευτικό βάλσαμο που χρειαζόμαστε για να καταπνίξουμε τον τρελό σύγχρονο τρόπο ζωής μας.
