Η άγνωστη σε πολλούς υπόγεια δεξαμενή των Μυκηνών

Η σημασία του χώρου είναι υψηλή και αγγίζει τα όρια της μοναδικότητας στην προϊστορική εποχή. Η είσοδος της υπόγειας δεξαμενής, βρίσκεται μέσα στην τειχισμένη πόλη των Μυκηνών, στη βορειοανατολική γωνία και προς το βόρειο κυκλώπειο τείχος. Χρονολογείται στα τέλη του 13ου αι. π.Χ., οπότε και έγινε η τελευταία βαθμιαία ανάπτυξη του περιβόλου των Μυκηνών με σκοπό να τη συμπεριλάβει.

Η υπόγεια δεξαμενή κατασκευάστηκε εντός των τειχών της Μυκηναϊκής ακρόπολης για να παρέχει νερό στους κατοίκους, όταν αυτοί βρισκόντουσαν σε κατάσταση πολιορκίας. Το νερό προερχόταν, κυρίως, από μια πηγή ζωτικής σημασίας, την Περσεία, που από τα προϊστορικά χρόνια έως και στις μέρες μας αναβρύζει ακόμη και υδροδοτεί το σύγχρονο χωριό. Οι σύγχρονοι μελετητές την τοποθετούν με ακρίβεια στα 360 μ. μακριά από την ακρόπολη. Είναι σε πλεονεκτική θέση, 13 μ. ψηλότερα από την κορυφή της Ακρόπολης και μπορούμε να τη θεωρήσουμε από τα Μυκηναϊκά χρόνια σαν το κεντρικό υδραγωγείο της πόλης.

Οι Μυκηναίοι, είχαν την τεχνική εμπειρία να μεταφέρουν το νερό με αγωγούς έως το «πόδι του λόφου της ακροπόλεως. Η λύση του προβλήματος δόθηκε τη στιγμή που βρέθηκε, μέσα στην ακρόπολη, ένα άνοιγμα στον βράχο, το οποίο εκμεταλλεύτηκαν με σκοπό να φτάσουν την δεξαμενή που κατασκεύασαν έξω από το τείχος. Η σύλληψη του σχεδίου και η πραγματοποίηση του έργου από τους μυκηναΐους τεχνίτες τοποθετεί την υπόγεια δεξαμενή σ' ένα από τα θαυμαστά μηχανικά μυκηναϊκά έργα με γνήσια «κυκλώπεια εκτέλεση? που μπορεί να αναφέρεται και να συγκρίνεται με τα σύγχρονα συστήματα υδροδότησης των πόλεων 33 αιώνες μετά.Η κάθοδος στην υπόγεια δεξαμενή αρχίζει με το σχήμα της υψηκόρυφης καμάρας που οδηγεί σε μια είσοδο με παραστάδες και υπέρθυρο, χαρακτηριστικά δείγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής. Για να φτάσουμε σ' αυτή κατεβαίνουμε μια κλίμακα σε 3 επίπεδα που εξαρτώνται από το βάθος και την κατεύθυνση. Η πρώτη κατηφορική κλίμακα, από την οποία σώζονται τα 16 σκαλοπάτια οδηγεί σε μια πύλη κυκλώπειας τεχνοτροπίας. Η σωληνοειδής βαθμιδωτή κάθοδος διεισδύει λοξά του τείχους, διαπερνά όλο το πάχος του και συνεχίζει υπόγεια μέχρι να φτάσει σ'ένα σκεπαστό τετράπλευρο πλατύσκαλο - α' στάση - από όπου στρίβει προς τα δυτικά. Η δεύτερη σκάλα αρχίζει από το πλατύσκαλο καταλήγει σ' ένα άλλο - β' στάση - με 20 σκαλοπάτια, αλλάζοντας κατεύθυνση προς τα ανατολικά. Τώρα η παραλληλότητα με το τείχος είναι εμφανής.

Μετά την τελευταία στροφή αρχίζει το τρίτο σύνολο σκαλοπατιών, με απότομη κλίση, που καλύπτει την απόσταση των 12 μέτρων, που απομένουν με 54 σκαλοπάτια. Η τελευταία τουλάχιστον κλίμακα είχε σαν σκοπό να αυξήσει την χωρητικότητα της δεξαμενής. Αυτό φαίνεται διότι αυτή, η υπόγεια δεξαμενή και το φρεάτιο είχαν διπλή στρώση από υδραυλικό ασβεστοκονίαμα.

Η καμαροσκεπής δεξαμενή, βάθους 5 μέτρων έχει στην οροφή της ένα κατακόρυφο φρεάτιο με αραιά τοποθετημένους λίθους που λειτουργούσαν σαν φίλτρα. Εδώ κατέληγε, από τις πηγές ο υπόγειος αγωγός. Το ζήτημα της υδροδότησης της ακρόπολης των Μυκηνών βρήκε λοιπόν την πρακτική του λύση.

Τα όστρακα κεραμικής που βρέθηκαν γύρω από το τείχος και από την υπόγεια δεξαμενή την τοποθετούν χρονολογικά στα τέλη της ΥΕ ΙΙΙ Β (1300 - 1210 π.Χ.) και της ΥΕ ΙΙΙ Γ (1210 -1160). Τέτοιες κατασκευές συναντούμε επίσης στην Ακρόπολη των Αθηνών και στην Τίρυνθα. Η ενίσχυση των υπόγειων υδραγωγείων είναι σχεδόν ταυτόχρονη στα ανακτορικά κέντρα. Το μνημείο είναι προσβάσιμο από τον επισκέπτη με τη βοήθεια φακού.

Συντάκτης
Ε. Παλαιολόγου, Σ. Αγγελίδου, Β. Μαυροθαλασσίτη - αρχαιολόγο

Πηγή: Αρχαία και Μουσεία