Το σημείο που αφορούσε τον τρόπο της μισθοδοσίας των κληρικών και των λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας. Είναι πρώτη φορά, έπειτα από δέκα χρόνια αρχιεπισκοπικής θητείας, που ο κ. Ιερώνυμος αμφισβητήθηκε τόσο έντονα από την Ιεραρχία. «Απευθύνω θερμή παράκληση στον Ιερό Κλήρο και στα στελέχη του εκκλησιαστικού έργου: σταθείτε στο πλευρό μου, υιοθετήστε τις αγωνίες μου, αφουγκραστείτε τις προσδοκίες του λαού μας, συμμεριστείτε τις κοινές μας ευθύνες», ήταν η αναφορά του κ. Ιερωνύμου προς τους 82 μητροπολίτες. Μάταια όμως. «Η Ιεραρχία ομοφώνως αποφάσισε να εμμείνει στο υφιστάμενο καθεστώς μισθοδοσίας των κληρικών και των λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας της Ελλάδος», όπως ανακοινώθηκε.
Η κατάσταση πήρε φωτιά με την αντίδραση της κυβέρνησης η οποία ανακοίνωσε ότι η υπόθεση αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας και ότι θα προχωρήσει στη νομοθέτηση, προαναγγέλλοντας δηλαδή ότι θα πετάξει εκτός Δημοσίου τους ιερείς.
Βούληση της κυβέρνησης είναι ο σχετικός νόμος που θα περιλαμβάνει το κοινό πλαίσιο του ανακοινωθέντος Τσίπρα-Ιερώνυμου να κατατεθεί στη Βουλή το αργότερο στις αρχές του 2019 και σίγουρα μέσα στο Γενάρη. Αφού τεθεί σε γνώση της Ειδικής Επιτροπής της Διαρκούς Ιερά Συνόδου. Όσο για το κλίμα στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ( με εξαίρεση μεμονωμένες περιπτώσεις βουλευτών όπως ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης) επικρατεί ικανοποίηση και η όλη πρωτοβουλία έχει λειτουργήσει συσπειρωτικά. Τα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΡΖΑ άλλωστε είναι γνωστό ότι τάσσονται υπέρ μιας ακόμα πιο σκληρής γραμμής στις σχέσεις εκκλησίας-κράτους. «Φέραμε μια καλή συμφωνία και τα θέλουν όλα. Δεν πρόκειται για πρόταση Τσίπρα, αλλά για συμφωνία με τον Ιερώνυμο», σχολίαζε πολιτικό στέλεχος.
Αντίθετα, οι ΑΝ.ΕΛ. ανακοίνωσαν ότι σέβονται την απόφαση της Εκκλησίας, παρότι αρχικά ο Πάνος Καμμένος είχε χαιρετίσει την ανακοίνωση της συμφωνίας μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Ιερώνυμου. Αυτό που διαφαίνεται σε κάθε περίπτωση είναι ότι για ακόμα μια φορά ο Πάνος Καμμένος είναι πιεσμένος πολιτικά. Από τη μία δε θέλει να ρίξει την κυβέρνηση. Από την άλλη, ερώτημα παραμένει αν θα αντέξει να ακολουθεί πρωτοβουλίες που τον…αποξενώνουν από το εκλογικό του ακροατήριο.! Και όλα αυτά, την ώρα που δεν μπορεί να ελέγξει το εσωτερικό του κόμματός του, αφού βουλευτές όπως ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος τάσσονται αναφανδόν υπέρ των κυβερνητικών πρωτοβουλιών.
Από την άλλη, ο Αρχιεπίσκοπος αμφισβητείται τόσο που φέρνει την Εκκλησία στα όρια του σχίσματος, με πολλούς ιεράρχες να καταλογίζουν στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ότι προχώρησε στη σύγκληση της Ιεράς Συνόδου την Παρασκευή μόνο για να επιβάλει την άποψή του.
Είναι η πρώτη φορά που ορθώνεται μέτωπο εσωτερικής αντιπολίτευσης στον Αρχιεπίσκοπο, ενώ η κρίση συνέβαλε επίσης να διαμορφωθούν εντός της Ιεραρχίας των 82 μητροπολιτών συμμαχίες, οι οποίες κατά ορισμένους αντικατοπτρίζουν και τις φιλοδοξίες των υποψήφιων δελφίνων του κ. Ιερωνύμου. Σαφώς ο μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος έχει σηκώσει υψηλά τους τόνους κατά της συμφωνίας. Στην άλλη πλευρά στέκουν στενοί συνεργάτες του κ. Ιερωνύμου που μετείχαν στη διαμόρφωσή της. Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε σε ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα, καθώς οι μητροπολίτες Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος και Καισαριανής κ. Δανιήλ αποχώρησαν διαμαρτυρόμενοι, ενώ αιχμηρές κουβέντες αντηλλάγησαν μεταξύ των μητροπολιτών των δύο στρατοπέδων. Χαρακτηριστικά, επεισόδιο κατεγράφη και όταν ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, που μετείχε στη σύνταξη της συμφωνίας, είπε στον Δημητριάδος Ιγνάτιο «να σέβεσαι τους κανόνες».
Το σχίσμα στους κόλπους της Ιεραρχίας επιβεβαίωσε το βράδυ της Παρασκευής ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος, ο οποίος έδωσε στη δημοσιότητα την «απαγορευμένη» από τον κ. Ιερώνυμο εισήγησή του στην Ιεραρχία. Πέρα από την αντίκρουση των 15 σημείων του σχεδίου συμφωνίας με την κυβέρνηση, ο κ. Χρυσόστομος διατύπωσε σκληρές αιχμές εναντίον του Αρχιεπισκόπου, αλλά και της κυβέρνησης, χαρακτηρίζοντας δικό της επικοινωνιακό πυροτέχνημα το προσχέδιο συμφωνίας. Στην «απαγορευμένη» εισήγησή του, ο κ. Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών, όπως του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Τζανακόπουλου εκθέτουν τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο. «Λυπάμαι για την έλλειψη σοβαρότητας απέναντι στην Εκκλησία και στο πρόσωπό Σας, Μακαριότατε, κυβερνητικών παραγόντων, οι οποίοι με τις δηλώσεις τους Σας εξέθεσαν και δεν Σας προφύλαξαν, αλλά μάλλον υπονόμευσαν τη συμφωνία». Παράλληλα, κάλεσε τον κ. Ιερώνυμο να απομακρύνει από το περιβάλλον του τον Διοικητή του Αγίου Ορους, Κωνσταντίνο Δήμτσα, φωτογραφίζοντας εκείνον ως γέφυρα του Αρχιεπισκόπου με την κυβέρνηση.
Δεν είναι μόνο οι ιεράρχες που αμφισβητούν τον Αρχιεπίσκοπο. Η συμφωνία έχει φέρει σε διάσταση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο τόσο με την Εκκλησία της Ελλάδος όσο και με την κυβέρνηση, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απέστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό στην οποία εκφράζει την ενόχλησή του επειδή αιφνιδιάστηκε και παραθέτει τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να έχει ενημερωθεί εξαρχής για τη συμφωνία και να έχει ζητηθεί η γνώμη του.
Ο κ. Ιερώνυμος και το επιτελείο του επιχειρούν, πλέον, να διαχειριστούν την ηχηρή πολιτική ήττα με μία επιτροπή διαλόγου και επεξεργασίας ενός νομοσχεδίου εξειδίκευσης της συμφωνίας που… Κύριος οίδε εάν θα ολοκληρώσει το έργο της πριν από τις εκλογές.
Το ερώτημα είναι πώς ο πρωθυπουργός και ο Αρχιεπίσκοπος θα διαχειριστούν πολιτικά και επικοινωνιακά τα νέα δεδομένα. Ο κ. Τσίπρας δείχνει να επιδιώκει να αξιοποιήσει την οξεία αντίδραση της Εκκλησίας για να προβάλει στο ακροατήριό του τον αγώνα του κατά του κλήρου, ως ένα είδος αριστερού προσήμου. Μάλιστα ενώ αρχικά εμφανίστηκε η Εκκλησία κερδισμένη από τη συμφωνία με τον πρωθυπουργό, τελικά η αναταραχή στους κόλπους της δίνει το δικαίωμα στον κ. Τσίπρα να εμφανίζεται ως κερδισμένος, έστω και στα σημεία. Από την πλευρά του, ο κ. Ιερώνυμος μιλάει για συνέχιση του διαλόγου, και άρα για συμβιβαστική λύση, προσδοκώντας να αμβλύνει τις εντυπώσεις της ήττας του και τελικά να… γελάσει τελευταίος. Και αυτό διότι ενόψει της προεκλογικής περιόδου είναι αμφίβολο εάν ο κ. Τσίπρας θα συνεχίσει να υποστηρίζει, έναντι των κληρικών και των οικογενειών τους, την πρόθεσή του να διακόψει τη μισθοδοσία του κλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό και να «διαγράψει» τους 8.760 ιερείς από τα μητρώα των δημοσίων υπαλλήλων.
Η κατάσταση πήρε φωτιά με την αντίδραση της κυβέρνησης η οποία ανακοίνωσε ότι η υπόθεση αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας και ότι θα προχωρήσει στη νομοθέτηση, προαναγγέλλοντας δηλαδή ότι θα πετάξει εκτός Δημοσίου τους ιερείς.
Βούληση της κυβέρνησης είναι ο σχετικός νόμος που θα περιλαμβάνει το κοινό πλαίσιο του ανακοινωθέντος Τσίπρα-Ιερώνυμου να κατατεθεί στη Βουλή το αργότερο στις αρχές του 2019 και σίγουρα μέσα στο Γενάρη. Αφού τεθεί σε γνώση της Ειδικής Επιτροπής της Διαρκούς Ιερά Συνόδου. Όσο για το κλίμα στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ( με εξαίρεση μεμονωμένες περιπτώσεις βουλευτών όπως ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης) επικρατεί ικανοποίηση και η όλη πρωτοβουλία έχει λειτουργήσει συσπειρωτικά. Τα περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΡΖΑ άλλωστε είναι γνωστό ότι τάσσονται υπέρ μιας ακόμα πιο σκληρής γραμμής στις σχέσεις εκκλησίας-κράτους. «Φέραμε μια καλή συμφωνία και τα θέλουν όλα. Δεν πρόκειται για πρόταση Τσίπρα, αλλά για συμφωνία με τον Ιερώνυμο», σχολίαζε πολιτικό στέλεχος.
Αντίθετα, οι ΑΝ.ΕΛ. ανακοίνωσαν ότι σέβονται την απόφαση της Εκκλησίας, παρότι αρχικά ο Πάνος Καμμένος είχε χαιρετίσει την ανακοίνωση της συμφωνίας μεταξύ Αλέξη Τσίπρα και Ιερώνυμου. Αυτό που διαφαίνεται σε κάθε περίπτωση είναι ότι για ακόμα μια φορά ο Πάνος Καμμένος είναι πιεσμένος πολιτικά. Από τη μία δε θέλει να ρίξει την κυβέρνηση. Από την άλλη, ερώτημα παραμένει αν θα αντέξει να ακολουθεί πρωτοβουλίες που τον…αποξενώνουν από το εκλογικό του ακροατήριο.! Και όλα αυτά, την ώρα που δεν μπορεί να ελέγξει το εσωτερικό του κόμματός του, αφού βουλευτές όπως ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος τάσσονται αναφανδόν υπέρ των κυβερνητικών πρωτοβουλιών.
Από την άλλη, ο Αρχιεπίσκοπος αμφισβητείται τόσο που φέρνει την Εκκλησία στα όρια του σχίσματος, με πολλούς ιεράρχες να καταλογίζουν στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ότι προχώρησε στη σύγκληση της Ιεράς Συνόδου την Παρασκευή μόνο για να επιβάλει την άποψή του.
Είναι η πρώτη φορά που ορθώνεται μέτωπο εσωτερικής αντιπολίτευσης στον Αρχιεπίσκοπο, ενώ η κρίση συνέβαλε επίσης να διαμορφωθούν εντός της Ιεραρχίας των 82 μητροπολιτών συμμαχίες, οι οποίες κατά ορισμένους αντικατοπτρίζουν και τις φιλοδοξίες των υποψήφιων δελφίνων του κ. Ιερωνύμου. Σαφώς ο μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος έχει σηκώσει υψηλά τους τόνους κατά της συμφωνίας. Στην άλλη πλευρά στέκουν στενοί συνεργάτες του κ. Ιερωνύμου που μετείχαν στη διαμόρφωσή της. Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε σε ιδιαίτερα τεταμένο κλίμα, καθώς οι μητροπολίτες Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος και Καισαριανής κ. Δανιήλ αποχώρησαν διαμαρτυρόμενοι, ενώ αιχμηρές κουβέντες αντηλλάγησαν μεταξύ των μητροπολιτών των δύο στρατοπέδων. Χαρακτηριστικά, επεισόδιο κατεγράφη και όταν ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, που μετείχε στη σύνταξη της συμφωνίας, είπε στον Δημητριάδος Ιγνάτιο «να σέβεσαι τους κανόνες».
Το σχίσμα στους κόλπους της Ιεραρχίας επιβεβαίωσε το βράδυ της Παρασκευής ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος, ο οποίος έδωσε στη δημοσιότητα την «απαγορευμένη» από τον κ. Ιερώνυμο εισήγησή του στην Ιεραρχία. Πέρα από την αντίκρουση των 15 σημείων του σχεδίου συμφωνίας με την κυβέρνηση, ο κ. Χρυσόστομος διατύπωσε σκληρές αιχμές εναντίον του Αρχιεπισκόπου, αλλά και της κυβέρνησης, χαρακτηρίζοντας δικό της επικοινωνιακό πυροτέχνημα το προσχέδιο συμφωνίας. Στην «απαγορευμένη» εισήγησή του, ο κ. Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών, όπως του κυβερνητικού εκπροσώπου Δημήτρη Τζανακόπουλου εκθέτουν τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο. «Λυπάμαι για την έλλειψη σοβαρότητας απέναντι στην Εκκλησία και στο πρόσωπό Σας, Μακαριότατε, κυβερνητικών παραγόντων, οι οποίοι με τις δηλώσεις τους Σας εξέθεσαν και δεν Σας προφύλαξαν, αλλά μάλλον υπονόμευσαν τη συμφωνία». Παράλληλα, κάλεσε τον κ. Ιερώνυμο να απομακρύνει από το περιβάλλον του τον Διοικητή του Αγίου Ορους, Κωνσταντίνο Δήμτσα, φωτογραφίζοντας εκείνον ως γέφυρα του Αρχιεπισκόπου με την κυβέρνηση.
Δεν είναι μόνο οι ιεράρχες που αμφισβητούν τον Αρχιεπίσκοπο. Η συμφωνία έχει φέρει σε διάσταση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο τόσο με την Εκκλησία της Ελλάδος όσο και με την κυβέρνηση, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απέστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό στην οποία εκφράζει την ενόχλησή του επειδή αιφνιδιάστηκε και παραθέτει τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να έχει ενημερωθεί εξαρχής για τη συμφωνία και να έχει ζητηθεί η γνώμη του.
Ο κ. Ιερώνυμος και το επιτελείο του επιχειρούν, πλέον, να διαχειριστούν την ηχηρή πολιτική ήττα με μία επιτροπή διαλόγου και επεξεργασίας ενός νομοσχεδίου εξειδίκευσης της συμφωνίας που… Κύριος οίδε εάν θα ολοκληρώσει το έργο της πριν από τις εκλογές.
Το ερώτημα είναι πώς ο πρωθυπουργός και ο Αρχιεπίσκοπος θα διαχειριστούν πολιτικά και επικοινωνιακά τα νέα δεδομένα. Ο κ. Τσίπρας δείχνει να επιδιώκει να αξιοποιήσει την οξεία αντίδραση της Εκκλησίας για να προβάλει στο ακροατήριό του τον αγώνα του κατά του κλήρου, ως ένα είδος αριστερού προσήμου. Μάλιστα ενώ αρχικά εμφανίστηκε η Εκκλησία κερδισμένη από τη συμφωνία με τον πρωθυπουργό, τελικά η αναταραχή στους κόλπους της δίνει το δικαίωμα στον κ. Τσίπρα να εμφανίζεται ως κερδισμένος, έστω και στα σημεία. Από την πλευρά του, ο κ. Ιερώνυμος μιλάει για συνέχιση του διαλόγου, και άρα για συμβιβαστική λύση, προσδοκώντας να αμβλύνει τις εντυπώσεις της ήττας του και τελικά να… γελάσει τελευταίος. Και αυτό διότι ενόψει της προεκλογικής περιόδου είναι αμφίβολο εάν ο κ. Τσίπρας θα συνεχίσει να υποστηρίζει, έναντι των κληρικών και των οικογενειών τους, την πρόθεσή του να διακόψει τη μισθοδοσία του κλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό και να «διαγράψει» τους 8.760 ιερείς από τα μητρώα των δημοσίων υπαλλήλων.
