Σε επικοινωνία μας με τον πρόεδρο της ΕΝ.ΠΕ. Κώστα Αγοραστό, εξέφρασε την άποψη πως το σύστημα πάσχει στην ταχύτητα των απαλλοτριώσεων, την εμπλοκή πολλών φορέων, την δυστοκία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, και το ποσοστό των εκπτώσεων που υποβάλλονται.
Ανέφερε πως οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας αργούν να περάσουν τα δίκτυα τους, το ίδιο συμβαίνει και με τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Επίσης τόνισε ότι ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης ενός έργου κυμαίνεται από 5-7 χρόνια.
Έφερε ως παράδειγμα την ανάπλαση της λίμνης Κάρλας που την ανέλαβε τον Μάιο του 2014 και παραδόθηκε τον Αύγουστο του 2018 παρόλο που είχε φτάσει στο στάδιο της δημοπράτησης.
Ζήτησε τέλος την ψηφιοποίηση των διαδικασιών και την ύπαρξη ρήτρας θετικής απάντησης δηλαδή να θεωρείται καταφατική η έκβαση κάθε υπόθεσης που καθυστερεί με υπαιτιότητα της γραφειοκρατίας του δημοσίου.
Η απορροφητικότητα δεν είναι απαραίτητα δείκτης παραγωγικότητας γιατί η σύμπραξη παλιών και νέων προγραμμάτων, ανεβάζει τεχνικά το ποσοστό. Επίσης η αύξηση των εκπτώσεων , με μέσο όρο το 60%, έχει μειώσει τα ποσά χρηματοδότησής αλλά έχει αυξήσει τον αριθμό των εκτελεσμένων έργων.
Σύμφωνα με ανώτατη κυβερνητική πηγή ο μέσος ρυθμός απορρόφησης από τις 13 περιφέρειες, φτάνει το 38% με γεωμετρική άνοδο όσο πλησιάζουμε προς την εκπνοή του προγράμματος ΕΣΠΑ.
Σημαντική πάντως ευθύνη φέρουν και οι υπηρεσίες Δήμων και Περιφερειών. Παρατηρείται ένα σημαντικό πήγαινε - έλα των μελετών και των απαραίτητων συνοδευτικών εγγράφων και βέβαια μια τεράστια υποστελέχωση.
Πολλές φορές με τεράστια δυσκολία οι διαχειριστικές αρχές εγκρίνουν μελέτες και χρηματοδοτήσεις καθώς αυτές είναι πολύ προχειρογραμμένες και αόριστες.
Το Επιχειρησιακό Συμβούλιο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) αποτελεί το βασικό βραχίονα χρηματοδότησης κάθε έργου από τις 13 περιφέρειες της χώρας.
Η απορροφητικότητα των προγραμμάτων είναι σε συνάρτηση πολλών παραγόντων. Και τα περισσότερα είναι οπισθοβαρή, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος ολοκληρώνεται τα τελευταία χρόνια.
Αυτή τη στιγμή είναι σε πλήρη ανάπτυξη το ΕΣΠΑ 2014-2020 και ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία που δημιουργεί χρονοτριβές και μεγάλες καθυστερήσεις.
Όταν λέμε Έργο σημαίνει μια ομάδα δραστηριοτήτων που στοχεύει στην υλοποίηση ενός λειτουργικού αυτοτελούς αποτελέσματος.
Αυτό επιλέγεται από την ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ με καθορισμένα κριτήρια, κατασκευάζεται από ένα ή περισσότερους φορείς που καλούνται ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ. Μπορεί να είναι το δημόσιο ή ιδιωτική εταιρεία, στην πρώτη περίπτωση η επιλογή γίνεται είτε με δημόσιο διαγωνισμό είτε με ιδία μέσα(αυτεπιστασία).
Τα στάδια του ΕΡΓΟΥ:
Υποβολή - Αίτημα για τη χρηματοδότηση ενός έργου από ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα. Το αίτημα υποβάλλεται από το φορέα υλοποίησης του έργου (δυνητικός δικαιούχος) προς τη Διαχειριστική Αρχή του επιχειρησιακού προγράμματος κατόπιν έκδοσης πρόσκλησης.
Αξιολόγηση των προτάσεων - Περιλαμβάνει: (i) την διαπίστωση από την Διαχειριστική Αρχή της καταλληλότητας και της επάρκειας του φορέα που προτείνει την υλοποίηση του έργου καθώς και η πληρότητα των στοιχείων που συνοδεύουν την αίτηση του ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγηση του αιτήματος του (ii) την εξέταση και βαθμολόγηση της πρότασης με βάση προκαθορισμένα κριτήρια αξιολόγησης.
Ένταξη - Απόφαση χρηματοδότησης του έργου από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα μετά από θετική αξιολόγησή του με βάση συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης.
Δημοπράτηση - Δημόσιος διαγωνισμός με σκοπό την επιλογή του αναδόχου που θα αναλάβει την υλοποίησή του. (Το στάδιο αυτό αφορά μόνο τα έργα που υλοποιούνται μέσω δημοσίων συμβάσεων με εξωτερικούς αναδόχους) του αναδόχου για την υλοποίηση του έργου
Ολοκλήρωση - Ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου και εκπλήρωση όλων των άλλων υποχρεώσεων που απορρέουν από το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο.
Βασικοί εμπλεκόμενοι φορείς σε ένα έργο:
Διαχειριστική Αρχή: Ειδική υπηρεσία κατάλληλα στελεχωμένη, υπεύθυνη για την διαχείριση του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Στις αρμοδιότητες της Διαχειριστικής Αρχής περιλαμβάνονται ο προγραμματισμός, η παρακολούθηση, η οικονομική διαχείριση, η αξιολόγηση των έργων του Επιχειρησιακού Προγράμματος.
Δικαιούχος: Δημόσιος ή ιδιωτικός οργανισμός, φορέας ή επιχείρηση, αρμόδιος για την έναρξη και την υλοποίηση πράξεων. Στα πλαίσια των καθεστώτων ενίσχυσης δυνάμει του άρθρου 87 της Συνθήκης, οι δικαιούχοι είναι δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις που εκτελούν μεμονωμένο έργο και λαμβάνουν δημόσια ενίσχυση.
Η τελευταία αλλαγή του Νόμου για έργα το 2016, προκάλεσε απεργία τεσσάρων μηνών από τους εργολάβους και μαζί με τη θέσπιση των κανονιστικών διατάξεων, πάγωσαν για σχεδόν δύο χρόνια σημαντικά έργα.
