Τα ιστορικά αρχεία του Βατικανού που δεν μπορεί κανένας να τα δει

Τα Archivum Secretum μπορεί να φαίνεται ότι αναφέρονται σε «μυστικά» αρχεία αλλά η μετάφραση είναι πιο κοντά στην έννοια «ιδιωτικά» αρχεία. Είναι ένα μέρος όπου αποθηκεύονται προσωπικά έγγραφα όλων των Παπών. 

Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι μπορεί ο καθένας να τα δει. Τα αρχεία, που ιδρύθηκαν το 1612, ήταν κλειστά για το κοινό μέχρι το 1881, όταν ο Πάπας Λέων ΙΓ” επέτρεψε σε καθολικούς μελετητές να τα ερευνήσουν. Τα τελευταία χρόνια, οι περιορισμοί που αφορούν τους ερευνητές έχουν ελαφρώς χαλαρώσει, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν αρκετά αυστηροί.

Μόνο προσεκτικά διαπιστευμένοι μελετητές επιτρέπεται να εισέλθουν. Δημοσιογράφοι, φοιτητές και ερασιτέχνες ιστορικοί απαγορεύονται. Και ακόμα κι αν κάποιοι πληρούν τις προϋποθέσεις για να τα δουν, δεν επιτρέπεται η εκτενής έκθεσή τους. Οι μελετητές μπορούν να ζητήσουν μέχρι και τρεις φακέλους την ημέρα.

Πριν από τρία χρόνια, το Βατικανό αποφάσισε να για τους εορτασμούς της 400η επετείου των Αρχείων να εκθέσει 100 από αυτά σε δημόσια προβολή για πρώτη φορά στα Μουσεία του Καπιτωλίου στη Ρώμη. Βέβαια, με 50 μίλια ραφιών και έγγραφα που χρονολογούνται από τον 8ο αιώνα, τα 100 αντικείμενα είναι απλά σταγόνα στον ωκεανό.

Αλλά χωρίς να είναι προσβάσιμα σε όλους, αυτά τα 100 έγγραφα και οτιδήποτε άλλο προέρχεται από τους μελετητές, είναι το μόνο που μπορούμε να γνωρίζουμε από τα «Μυστικά Αρχεία«. Δείτε μερικά από αυτά.

1. Η παπική βούλα του Πάπα Λέων Ι” με την οποία αφορίστηκε ο Λούθηρος
Στις 3 Ιανουαρίου του 1521, ο Πάπας Λέων Ι” εξέδωσε την παπική βούλα Decet Romanum Pontificem, με την οποία αφορίστηκε ο Λούθηρος. Η Exsurge Domine που είχε εκδοθεί πριν, έδινε στον Λούθηρο 60 ημέρες περιθώριο να αποκηρύξει την καταδίκη της Εκκλησίας, όπως την περιέγραφε στις 95 Θέσεις του. Ο Λούθηρος αντέδρασε καίγοντας το αντίγραφο του.

2. Ένα αίτημα του 1530 από 81 Άγγλους κληρικούς και άρχοντες που ζητούσαν από τον Πάπα Κλήμη Ζ” να ακυρώσει το γάμο του βασιλιά Ερρίκου Η΄ με την Αικατερίνη της Αραγονίας
Το 1530, ο άκληρος Ερρίκος ήταν πρόθυμος να παντρευτεί την Άννα Μπολέυν, αλλά το διαζύγιο δεν επιτρεπόταν στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας. Παρά την τεράστια επιστολή που ήταν υπογεγραμμένη από 81 βουλευτές του Κοινοβουλίου και του κλήρου (συμπεριλαμβανομένου του Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπουρι) και τις απειλητικές εκφράσεις που προειδοποίησαν ότι «οποιαδήποτε άρνηση της ακυρώσεως, απαιτούσε προσφυγή σε ακραία μέτρα για το καλό του βασιλείου τα οποία δε θα διστάσουμε να λάβουμε», ο Κλήμης αρνήθηκε, με αποτέλεσμα το σχηματισμό της Εκκλησίας της Αγγλίας.

3. Αντίγραφα από τη δίκη των Ναϊτών

Αφού απόλαυσαν αιώνες πλούτου και προνομίων ως ελίτ κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών, το ιδιαίτερα προνομιακό καθεστώς των Ναϊτών έπεσε σε δυσμένεια. Προσπαθώντας να αποφύγει το χρέος του προς τους Ιππότες του Τάγματος, ο Φίλιππος Δ” της Γαλλίας διέταξε τη σύλληψη όλων των Ναϊτών στις 13 Οκτωβρίου του 1307 με την κατηγορία της αίρεσης.

Μετά από χρόνια βασανιστήρια, πολλοί δέχτηκαν τις χαλκευμένες κατηγορίες και τελικά κάηκαν στην πυρά. Ο Πάπας Κλήμης απέλυσε τελικά το Τάγμα υπό την έντονη πίεση του Φιλίππου. Το 2007, το μήκους 60 μέτρων έγγραφο που περιλαμβάνει τα πρακτικά από την πολύχρονη δίκη έγινε τελικά δημόσιο αποκαλύπτοντας ότι ο Πάπας είχε την πρόθεση να συγχωρέσει τους Ναΐτες πριν τους καταδικάσει.

4. Η αλληλογραφία σχετικά με τη δίκη του Γαλιλαίου
Αν και από τα 1600, οι επιστήμονες άρχισαν να αμφισβητούν το κατά πόσον η Γη ήταν πραγματικά το κέντρο του σύμπαντος, η Εκκλησία υποστήριζε το αντίθετο και δίωκε όποιον έλεγε δημοσίως το αντίθετο. Ο φυσικός και αστρονόμος Γαλιλαίος Γαλιλέι είχε ήδη δεχθεί επίπληξη για τις πεποιθήσεις του το 1616, αλλά υπερασπίστηκε με επιτυχία τον εαυτό του ισχυριζόμενος ότι απλά είχε συζητήσει την ιδέα ενός ηλιοκεντρικό σύμπαντος χωρίς απαραίτητα να το πιστεύει.

Το επιχείρημα αυτό απέτυχε το 1633, όταν η δίκη υπό τον Πάπα Ουρβανό Η” τον έκρινε «κατηγορηματικά ύποπτο από το Ιερατείο για αίρεση, δηλαδή, ότι πιστεύει το δόγμα (το οποία είναι ψευδές και σε αντίθεση με την Αγία και Θεία Γραφή) ότι ο ήλιος είναι το κέντρο του κόσμου και ότι δεν μετακινείται από τα ανατολικά προς τα δυτικά και ότι η γη δεν κινείται και δεν είναι το κέντρο του κόσμου».

5. και 6. Επιστολές προς τον Πάπα Πίο Θ” από τον Αβραάμ Λίνκολν και του Τζέφερσον Ντέηβις
Και οι έγραψαν στον Πάπα το 1863, στο αποκορύφωμα του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου. Στο αίτημά του Λίνκολν να δεχτεί ο Πάπας μόνο τον Rufus King ως εκπρόσωπος των ΗΠΑ στο Βατικανό, ο Λίνκολν δεν έκανε καμία αναφορά της βίας που επικρατούσε στη χώρα. Ο Προέδρου Ντέιβις της Ομοσπονδίας από την άλλη, ανέλυσε τις φρικαλεότητες.

7. Μια επιστολή του Μιχαήλ Αγγέλου στον Πάπα Ιούλιος Β”

Η επιστολή προειδοποίησε τον πάπα ότι οι φρουροί του Βατικανού δεν είχαν πληρωθεί τρεις μήνες και απειλούσαν να παραιτηθούν.

8. Η παπική βούλα του Αλέξανδρου Στ” με την οποία μοίραζε τον Νέο Κόσμο

Στις 4 Μαΐου του 1493, μόλις ένα χρόνο απ” όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος «ανακάλυψε» το Νέο Κόσμο, ο Πάπας Αλέξανδρος Στ” εξέδωσε την Inter Caetera, που έδινε στην Ισπανία τον έλεγχο σε όλα τα νέα εδάφη 100 λεύγες μακριά από τις Αζόρες και το Πράσινο Ακρωτήριο. Ουσιαστικά, αυτό σήμαινε ότι το ανατολικό τμήμα της σημερινής Βραζιλίας θα ήταν πορτογαλικό και το υπόλοιπο του Νέου Κόσμου θα ισπανικό.

9. Το δόγμα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

Στις 8 Δεκεμβρίου του 1854, ο Πάπας Πίος Η” εξέδωσε το Ineffabilis Deus, την επίσημη δέσμευση ότι η Μαρία συνέλαβε χωρίς το «προπατορικό αμάρτημα».

10. Μια επιστολή από την Μαρία Α” της Σκωτίας λίγους μήνες πριν από την εκτέλεσή της

Φυλακισμένη για σχεδόν δύο δεκαετίες στην Αγγλία (όπου κατέφυγε εκεί μετά από μια εξέγερση της Σκωτίας, ελπίζοντας να την προστατέψει η Ελισάβετ), η Μαρία, μια απειλή για το θρόνο όπως πίστευαν, εκτελέστηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 1587. Λίγους μήνες πριν από το θάνατό της, η Μαρία έγραψε στον Σίξτο Ε” από το κελί της, παρακαλώντας τον να της σώσει τη ζωή και δείχνοντας την καθολική πίστη της.

11. Ένα έγγραφο από το 809

Η παλαιότερη περγαμηνή που φυλάσσεται σε ολόκληρο το Αρχείο χρονολογείται από το 809 και καταγράφει μέρος της δωρεάς σε μια εκκλησία στη Βενετία.

12. Μια επιστολή του Κλήμη ΙΒ” προς τον αναπληρωτή του 7ου Δαλάι Λάμα

Με την επιστολή, ο πάπας ζητούσε την προστασία μιας αποστολής των Φραγκισκανών στο Θιβέτ και την άδεια να κηρύξουν το Ευαγγέλιο.

13. Το σχέδιο μιας ιπτάμενης μηχανής που εφεύρε ένας ιερέας από την Βραζιλία

Ο Bartolomeu Lourenço de Gusmão, ένας ιερέας ο οποίος έζησε στην -τότε πορτογαλική αποικία- Βραζιλία στα τέλη του 1600 και στις αρχές του 1700, πέρασε τη ζωή του μελετώντας το πώς οι διαφορές στην πυκνότητα θα μπορούσαν να επιτρέψουν σε ορισμένα αντικείμενα να αιωρούνται. Έκανε αρκετές επιδείξεις στην αυλή του βασιλιά Ιωάννη Ε” της Πορτογαλίας και έκανε σχέδια για μια μηχανή που θα πετούσε (που ποτέ δεν ολοκληρώθηκαν), ονόματι Passarola, που έμοιαζε με ένα τεράστιο φουσκωμένο πουλί.

14. Μια παπική βούλα που εξέδωσε ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ” με την οποία καλούσε σε μια νέα σταυροφορία στους Αγίους Τόπους

Εκδόθηκε το 1198 και είναι αυτήν που ξεκίνησε ουσιαστικά την Δ” Σταυροφορία, η οποία έληξε με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους. Παρά το γεγονός ότι ο Πάπας αρχικά επικύρωσε τη Σταυροφορία, η λεηλασία της Βασιλεύουσας ήταν τόσο βίαιη που καταδικάστηκε ως «ένα παράδειγμα θλίψης και έργο της κόλασης».

15. Μια επιστολή από την Μεγάλη Αυτοκράτειρα της Κίνας Dowager Helena Wang προς τον Πάπας Ιννοκέντιος Ι”

Γραμμένη σε έναν μεταξωτό πάπυρο, η επιστολή από την Αυτοκράτειρα, που είχε ασπαστεί τον καθολικισμό, απευθύνονταν στον Πάπα για βοήθεια όταν η δυναστεία Τσινγκ ανάγκασε την αυτοκράτειρα να φύγει από την πόλη Τζάοτσινγκ. Η επιστολή δεν έφθασε ποτέ στον πάπα μιας και εκείνος πέθανε πριν καταφέρει ο αγγελιαφόρος την επιδώσει.