Γράφει η Βασιλική Κωστοπούλου - Ρέντα
Ψυχοπαιδαγωγός
Εξειδικευμένη στην αποκατάσταση Μαθησιακών Δυσκολιών.
Επιστημονικός Συνεργάτης «Ψυχο-παιδαγωγείν»
Η Δυσαριθμησία είναι μια μαθησιακή δυσκολία στα μαθηματικά. Αφορά παιδιά που είναι πρόθυμα, έξυπνα και δεν έχουν χαμηλή νοημοσύνη. Πιο ειδικά, είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή της παιδικής ηλικίας, η οποία επηρεάζει την ικανότητα ενός έξυπνου και φυσιολογικού παιδιού να μάθει μαθηματικά.( Δημητριάδου 2017)
Μορφές με τις οποίες εμφανίζεται:
Όπως και η δυσλεξία έτσι και η δυσαριθμησία παρουσιάζεται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικά παιδιά.
Πολλά παιδιά έχουν πρόβλημα στην αίσθηση των αριθμών καθώς και στην εκμάθηση και απομνημόνευση των βασικών μαθηματικών εννοιών. Άλλα παιδιά δυσκολεύονται παρά πολύ να κατανοήσουν και να απομνημονεύσουν τα βήματα στις βασικές αριθμητικές πράξεις. Άλλα παιδιά μπορεί να αντιλαμβάνονται τι πρέπει να κάνουν σε κάποιο πρόβλημα αλλά δεν καταλαβαίνουν γιατί τo κάνουν ,χάνουν δηλ. τη λογική πίσω από αυτό. Τέλος πολλά παιδιά αντιλαμβάνονται τη λογική αλλά δεν γνωρίζουν πώς και πότε θα εφαρμόσουν την γνώση που έχουν για να λύσουν προβλήματα.
Όπως και στην δυσλεξία ,έτσι και στην δυσαριθμησία τα παιδιά μπορεί να είναι ευφυή και να έχουν εξαιρετικές επιδόσεις σε άλλα μαθήματα –δεν υπάρχει δηλαδή καμιά νοητική ανεπάρκεια.
Γενικά, το κοινό χαρακτηριστικό των ατόμων με δυσαριθμησία είναι δυσκολία στην Αίσθηση των Αριθμών( NumberSense). Σύμφωνα με την κυρία Δημητριάδου(2018) η αίσθηση των αριθμών αφορά τη σχέση του μαθητή με την κατανόηση και την έννοια των αριθμών, τη μεταξύ τους σχέση και την ικανότητα να λύνει απλά προβλήματα .Για παράδειγμα, καλή αίσθηση αριθμού είναι η ικανότητα σύγκρισης και εκτίμησης ποσοτήτων πάνω σε μια αριθμογραμμή. Η αίσθηση των αριθμών είναι η βάση για την εκμάθηση των μαθηματικών. Η δυσκολία στην αίσθηση των αριθμών για την εκμάθηση των μαθηματικών είναι ότι είναι η έλλειψη φωνολογικής επίγνωσης για την ανάγνωση.
Χαρακτηριστικά Δυσαριθμησίας στην Προσχολική Ηλικία.
· Δυσκολία στην καταμέτρηση αντικειμένων
· Δυσκολία να αναγνωρίσουν αριθμητικά σύμβολα π.χ να συνδέσουν τον αριθμό 7 με την λέξη επτά.
· Δυσκολία να συνδέσουν τους αριθμούς με γεγονότα της καθημερινής τους ζωής. πχ. να καταλάβει ότι ο αριθμός 5 αντιστοιχεί σε κάθε ομάδα που περιλαμβάνει 5 αντικείμενα όπως 5 μπισκοτάκια , 5 αυτοκινητάκια κλπ.
· Παραλείπουν αριθμούς καθώς μετρούν.
· Δυσκολεύονται στην κατηγοριοποίηση αντικειμένων ανάλογα το σχήμα το χρώμα και το μέγεθος.
· Δυσκολία στη διάκριση δεξιού-αριστερού.
· Δυσκολία στην αντίληψη του χρόνου.
Χαρακτηριστικά Δυσαριθμησίας στην Σχολική ηλικία έως και την Εφηβεία:
Δυσκολίες:
· στην αναγνώριση αριθμών και συμβόλων
· στην εκμάθηση και απομνημόνευση βασικών μαθηματικών εννοιών ή στην ακολουθία με την οποία πρέπει να γίνουν οι αριθμητικές πράξεις.
· να διακρίνει και να χρησιμοποιεί σωστά τα σύμβολα των πράξεων (+-- , +χ )
· να τοποθετεί τα νούμερα στις σωστές στήλες κατά την εκτέλεση πράξεων
· να συγκρατεί τα κρατούμενα
· στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων
· στην κατανόηση μαθηματικού λεξιλογίου π.χ περισσότερο από, λιγότερο από, υπόλοιπο ,διαφορά
· στην επίλυση αλγεβρικών παραστάσεων
· στην εκμάθηση της ώρας
· Στην εκμάθηση μουσικών νοτών
· Στην απομνημόνευση τηλεφωνικών αριθμών
Χαρακτηριστικά Δυσαριθμησίας στην ενήλικη ζωή
Δυσκολίες:
· με την συναλλαγή χρημάτων όπως ρέστα, εκτίμηση συνολικού πόσου πληρωμής
· στην μέτρηση ποσοτήτων όπως στην εφαρμογή απλών συνταγών
· στον προσανατολισμό του χώρου και ανησυχία μήπως χαθεί
· στην κατανόηση πληροφοριών που απεικονίζονται σε χάρτες
· Έλλειψη αυτοπεποίθησης σε δραστηριότητες που αφορούν εκτίμηση αποστάσεων και ταχύτητας όπως η εκμάθηση οδήγησης
Βιβλιογραφία
1) Δημητριάδου,Ι.(2017), «Δυσκολία στα μαθηματικά (Δυσαριθμησία): Πού οφείλεται και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ;», σελ.1, https://www.liberal.gr/arthro/148128/ygeia/o-eidikos-exigei/duskolia-sta-mathimatika-dusarithmisia-pou-ofeiletai-kai-poia-einai-ta-charaktiristika-tis-ana-ilikia.html
2) Δημητριάδου,Ι.(2018), «Πώς μπορει ένα παιδιά με δυσαριθμησία να εκπαιδευτεί στην αίσθηση των αριθμών(Number sense);» σελ.1, https://upbility.gr/blogs/blog/number-sense
3)Sunderland,M, « Teaching Math to kids with Dyscalculia» https://homeschoolingwithdyslexia.com/teaching-math-kids-dyscalculia/
Ψυχοπαιδαγωγός
Εξειδικευμένη στην αποκατάσταση Μαθησιακών Δυσκολιών.
Επιστημονικός Συνεργάτης «Ψυχο-παιδαγωγείν»
Η Δυσαριθμησία είναι μια μαθησιακή δυσκολία στα μαθηματικά. Αφορά παιδιά που είναι πρόθυμα, έξυπνα και δεν έχουν χαμηλή νοημοσύνη. Πιο ειδικά, είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή της παιδικής ηλικίας, η οποία επηρεάζει την ικανότητα ενός έξυπνου και φυσιολογικού παιδιού να μάθει μαθηματικά.( Δημητριάδου 2017)
Μορφές με τις οποίες εμφανίζεται:
Όπως και η δυσλεξία έτσι και η δυσαριθμησία παρουσιάζεται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικά παιδιά.
Πολλά παιδιά έχουν πρόβλημα στην αίσθηση των αριθμών καθώς και στην εκμάθηση και απομνημόνευση των βασικών μαθηματικών εννοιών. Άλλα παιδιά δυσκολεύονται παρά πολύ να κατανοήσουν και να απομνημονεύσουν τα βήματα στις βασικές αριθμητικές πράξεις. Άλλα παιδιά μπορεί να αντιλαμβάνονται τι πρέπει να κάνουν σε κάποιο πρόβλημα αλλά δεν καταλαβαίνουν γιατί τo κάνουν ,χάνουν δηλ. τη λογική πίσω από αυτό. Τέλος πολλά παιδιά αντιλαμβάνονται τη λογική αλλά δεν γνωρίζουν πώς και πότε θα εφαρμόσουν την γνώση που έχουν για να λύσουν προβλήματα.
Όπως και στην δυσλεξία ,έτσι και στην δυσαριθμησία τα παιδιά μπορεί να είναι ευφυή και να έχουν εξαιρετικές επιδόσεις σε άλλα μαθήματα –δεν υπάρχει δηλαδή καμιά νοητική ανεπάρκεια.
Γενικά, το κοινό χαρακτηριστικό των ατόμων με δυσαριθμησία είναι δυσκολία στην Αίσθηση των Αριθμών( NumberSense). Σύμφωνα με την κυρία Δημητριάδου(2018) η αίσθηση των αριθμών αφορά τη σχέση του μαθητή με την κατανόηση και την έννοια των αριθμών, τη μεταξύ τους σχέση και την ικανότητα να λύνει απλά προβλήματα .Για παράδειγμα, καλή αίσθηση αριθμού είναι η ικανότητα σύγκρισης και εκτίμησης ποσοτήτων πάνω σε μια αριθμογραμμή. Η αίσθηση των αριθμών είναι η βάση για την εκμάθηση των μαθηματικών. Η δυσκολία στην αίσθηση των αριθμών για την εκμάθηση των μαθηματικών είναι ότι είναι η έλλειψη φωνολογικής επίγνωσης για την ανάγνωση.
Χαρακτηριστικά Δυσαριθμησίας στην Προσχολική Ηλικία.
· Δυσκολία στην καταμέτρηση αντικειμένων
· Δυσκολία να αναγνωρίσουν αριθμητικά σύμβολα π.χ να συνδέσουν τον αριθμό 7 με την λέξη επτά.
· Δυσκολία να συνδέσουν τους αριθμούς με γεγονότα της καθημερινής τους ζωής. πχ. να καταλάβει ότι ο αριθμός 5 αντιστοιχεί σε κάθε ομάδα που περιλαμβάνει 5 αντικείμενα όπως 5 μπισκοτάκια , 5 αυτοκινητάκια κλπ.
· Παραλείπουν αριθμούς καθώς μετρούν.
· Δυσκολεύονται στην κατηγοριοποίηση αντικειμένων ανάλογα το σχήμα το χρώμα και το μέγεθος.
· Δυσκολία στη διάκριση δεξιού-αριστερού.
· Δυσκολία στην αντίληψη του χρόνου.
Χαρακτηριστικά Δυσαριθμησίας στην Σχολική ηλικία έως και την Εφηβεία:
Δυσκολίες:
· στην αναγνώριση αριθμών και συμβόλων
· στην εκμάθηση και απομνημόνευση βασικών μαθηματικών εννοιών ή στην ακολουθία με την οποία πρέπει να γίνουν οι αριθμητικές πράξεις.
· να διακρίνει και να χρησιμοποιεί σωστά τα σύμβολα των πράξεων (+-- , +χ )
· να τοποθετεί τα νούμερα στις σωστές στήλες κατά την εκτέλεση πράξεων
· να συγκρατεί τα κρατούμενα
· στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων
· στην κατανόηση μαθηματικού λεξιλογίου π.χ περισσότερο από, λιγότερο από, υπόλοιπο ,διαφορά
· στην επίλυση αλγεβρικών παραστάσεων
· στην εκμάθηση της ώρας
· Στην εκμάθηση μουσικών νοτών
· Στην απομνημόνευση τηλεφωνικών αριθμών
Χαρακτηριστικά Δυσαριθμησίας στην ενήλικη ζωή
Δυσκολίες:
· με την συναλλαγή χρημάτων όπως ρέστα, εκτίμηση συνολικού πόσου πληρωμής
· στην μέτρηση ποσοτήτων όπως στην εφαρμογή απλών συνταγών
· στον προσανατολισμό του χώρου και ανησυχία μήπως χαθεί
· στην κατανόηση πληροφοριών που απεικονίζονται σε χάρτες
· Έλλειψη αυτοπεποίθησης σε δραστηριότητες που αφορούν εκτίμηση αποστάσεων και ταχύτητας όπως η εκμάθηση οδήγησης
Βιβλιογραφία
1) Δημητριάδου,Ι.(2017), «Δυσκολία στα μαθηματικά (Δυσαριθμησία): Πού οφείλεται και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ;», σελ.1, https://www.liberal.gr/arthro/148128/ygeia/o-eidikos-exigei/duskolia-sta-mathimatika-dusarithmisia-pou-ofeiletai-kai-poia-einai-ta-charaktiristika-tis-ana-ilikia.html
2) Δημητριάδου,Ι.(2018), «Πώς μπορει ένα παιδιά με δυσαριθμησία να εκπαιδευτεί στην αίσθηση των αριθμών(Number sense);» σελ.1, https://upbility.gr/blogs/blog/number-sense
3)Sunderland,M, « Teaching Math to kids with Dyscalculia» https://homeschoolingwithdyslexia.com/teaching-math-kids-dyscalculia/