Μια εκπληκτική ιστορική ανακάλυψη που τεκμηριώνει την πρωτιά των Ελλήνων στα θαλασσινά ταξίδια και στο εμπόριο ανάμεσα στα νησιά του Αιγαίου και την στεριά. Πως ο οψιδιανός της Μήλου βρέθηκε στην Αργολίδα, πριν καν ο άνθρωπος αρχίσει να καλλιεργεί την γη;
Ένα από τα προσφιλέστερα ερωτήματα των ιστορικών και των αρχαιολόγων, είναι πότε ο άνθρωπος έριξε μερικά δεμένα ξύλα στη θάλασσα και ανοίχτηκε στο πέλαγος για να περάσει σε κάποια ακτή που έβλεπε απέναντι μακριά. Μύθοι και δοξασίες για παμπάλαια κοντινά ή πολύ μακρινά ταξίδια υπάρχουν σε όλους τους λαούς που έζησαν δίπλα στη θάλασσα, όμως όλοι οι ιστορικοί της οικουμένης συμφωνούν σε ένα πράγμα:
Το Αιγαίο ήταν μια θάλασσα που ευνοούσε τις κοντινές μετακινήσεις, εξ’ αιτίας των εκατοντάδων νησιών που είναι διάσπαρτα μέσα του, άρα είναι πολύ πιθανό τα πρώτα ανθρώπινα θαλασσινά ταξίδια να έγιναν σ’ αυτό. Επρόκειτο για μια λογική εικασία, μέχρι τη στιγμή που ένας διάσημος κλασικός αρχαιολόγος, ο λόρδος Κόλιν Ρένφριου, καθηγητής στο Χάρβαντ και ελληνιστής, έκανε τη δεκαετία του ’60 μια εκπληκτική ανακάλυψη.
Σ’ ένα σπήλαιο στο Φράγχθι της Αργολίδας, ανακάλυψε πρωτόγονα όπλα με οψιδιανό, το πέτρωμα με το οποίο στην πρώιμη αρχαιότητα έφτιαχναν τις αιχμές για τα μαχαίρια, τα δόρατα και τα βέλη. Πήρε αυτό τον οψιδιανό, τον εξέτασε με όλα τα τεχνολογικά μέσα της τότε εποχής στη Βρετανία, ανάλυση σχάσεως, ανάλυση νετρονίων, και βρέθηκε μπροστά σ’ ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Ο οψιδιανός που βρέθηκε στην Αργολίδα ήταν από το 8.000 π.Χ. και προερχόταν από τη Μήλο.
Επειδή είναι γνωστό ότι το πέτρωμα αυτό του νησιού κυκλοφορούσε σ’ όλη τη Μεσόγειο και ήταν γνωστά τα αρχαία ορυχεία της Μήλου, ο Ρένφριου ταξίδεψε ως εκεί, πήρε δείγματα και έκανε χημική ανάλυση. Ανακάλυψε λοιπόν ότι ο οψιδιανός της Αργολίδας προερχόταν από το λατομείο που βρισκόταν στα Νύχια της Μήλου, καθώς το άλλο μεγάλο λατομείο του νησιού, το Δεμενάγκι, άνοιξε πολύ αργότερα από την εποχή εκείνη.
Κάποιοι θα πουν βέβαια ότι όλα αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά: Η Μήλος τροφοδοτούσε όλο τον αρχαίο κόσμο με οψιδιανό, πριν ο χαλκός τον αντικαταστήσει στην κατασκευή όπλων. Σωστά, όμως αυτό το 8000 π.Χ. άφησε τους επιστήμονες κατάπληκτους, διότι ήταν μια εποχή χαμένη στην αχλή της ιστορίας. Το 8000 ή το 7000 π.Χ. δεν είχε καν ξεκινήσει στον ελληνικό χώρο ο αγροτικός βίος. Για να βρεθεί όμως οψιδιανός από τη Μήλο στην Αργολίδα, κάποιος τον είχε φέρει. Άρα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι πρώτοι Πελασγοί, πριν καν αρχίσουν να σκάβουν τη γη και να την καλλιεργούν, είχαν βγει στη θάλασσα και είχαν αρχίσει να κάνουν εμπόριο.
Η ανακάλυψη του Ρένφιου είναι η παλαιότερη ιστορικά τεκμηριωμένη απόδειξη για το πότε οι άνθρωποι άρχισαν να ταξιδεύουν στις θάλασσες. Και φυσικά, αρχίζουν οι υποθέσεις για τον τρόπο που το έκαναν σ’ εκείνη την εποχή. Είχαν φτιάξει μονοκόμματα κανό από κορμούς δέντρων, είχαν δέσει ξύλα μεταξύ τους, ήταν πρωτόγονα σκάφη με καλάμια που υπήρχαν στο Ιόνιο ή ίσως ήταν σκάφη επενδυμένα με δέρματα, όπως σε πολλά μέρη του κόσμου. Άγνωστο. Αυτού του είδους τα υλικά δεν έχουν επαρκή αντοχή για να παραμείνουν ως αποδείξεις ως τις μέρες μας. Το σίγουρο είναι ένα και το αναφέρω δίχως ίχνος μεγαλοϊδεατισμού. Οι Έλληνες ήταν (μάλλον) οι πρώτοι ναυτικοί στην ανθρώπινη ιστορία.
Ένα από τα προσφιλέστερα ερωτήματα των ιστορικών και των αρχαιολόγων, είναι πότε ο άνθρωπος έριξε μερικά δεμένα ξύλα στη θάλασσα και ανοίχτηκε στο πέλαγος για να περάσει σε κάποια ακτή που έβλεπε απέναντι μακριά. Μύθοι και δοξασίες για παμπάλαια κοντινά ή πολύ μακρινά ταξίδια υπάρχουν σε όλους τους λαούς που έζησαν δίπλα στη θάλασσα, όμως όλοι οι ιστορικοί της οικουμένης συμφωνούν σε ένα πράγμα:
Το Αιγαίο ήταν μια θάλασσα που ευνοούσε τις κοντινές μετακινήσεις, εξ’ αιτίας των εκατοντάδων νησιών που είναι διάσπαρτα μέσα του, άρα είναι πολύ πιθανό τα πρώτα ανθρώπινα θαλασσινά ταξίδια να έγιναν σ’ αυτό. Επρόκειτο για μια λογική εικασία, μέχρι τη στιγμή που ένας διάσημος κλασικός αρχαιολόγος, ο λόρδος Κόλιν Ρένφριου, καθηγητής στο Χάρβαντ και ελληνιστής, έκανε τη δεκαετία του ’60 μια εκπληκτική ανακάλυψη.
Σ’ ένα σπήλαιο στο Φράγχθι της Αργολίδας, ανακάλυψε πρωτόγονα όπλα με οψιδιανό, το πέτρωμα με το οποίο στην πρώιμη αρχαιότητα έφτιαχναν τις αιχμές για τα μαχαίρια, τα δόρατα και τα βέλη. Πήρε αυτό τον οψιδιανό, τον εξέτασε με όλα τα τεχνολογικά μέσα της τότε εποχής στη Βρετανία, ανάλυση σχάσεως, ανάλυση νετρονίων, και βρέθηκε μπροστά σ’ ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Ο οψιδιανός που βρέθηκε στην Αργολίδα ήταν από το 8.000 π.Χ. και προερχόταν από τη Μήλο.
Επειδή είναι γνωστό ότι το πέτρωμα αυτό του νησιού κυκλοφορούσε σ’ όλη τη Μεσόγειο και ήταν γνωστά τα αρχαία ορυχεία της Μήλου, ο Ρένφριου ταξίδεψε ως εκεί, πήρε δείγματα και έκανε χημική ανάλυση. Ανακάλυψε λοιπόν ότι ο οψιδιανός της Αργολίδας προερχόταν από το λατομείο που βρισκόταν στα Νύχια της Μήλου, καθώς το άλλο μεγάλο λατομείο του νησιού, το Δεμενάγκι, άνοιξε πολύ αργότερα από την εποχή εκείνη.
Κάποιοι θα πουν βέβαια ότι όλα αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά: Η Μήλος τροφοδοτούσε όλο τον αρχαίο κόσμο με οψιδιανό, πριν ο χαλκός τον αντικαταστήσει στην κατασκευή όπλων. Σωστά, όμως αυτό το 8000 π.Χ. άφησε τους επιστήμονες κατάπληκτους, διότι ήταν μια εποχή χαμένη στην αχλή της ιστορίας. Το 8000 ή το 7000 π.Χ. δεν είχε καν ξεκινήσει στον ελληνικό χώρο ο αγροτικός βίος. Για να βρεθεί όμως οψιδιανός από τη Μήλο στην Αργολίδα, κάποιος τον είχε φέρει. Άρα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι πρώτοι Πελασγοί, πριν καν αρχίσουν να σκάβουν τη γη και να την καλλιεργούν, είχαν βγει στη θάλασσα και είχαν αρχίσει να κάνουν εμπόριο.
Η ανακάλυψη του Ρένφιου είναι η παλαιότερη ιστορικά τεκμηριωμένη απόδειξη για το πότε οι άνθρωποι άρχισαν να ταξιδεύουν στις θάλασσες. Και φυσικά, αρχίζουν οι υποθέσεις για τον τρόπο που το έκαναν σ’ εκείνη την εποχή. Είχαν φτιάξει μονοκόμματα κανό από κορμούς δέντρων, είχαν δέσει ξύλα μεταξύ τους, ήταν πρωτόγονα σκάφη με καλάμια που υπήρχαν στο Ιόνιο ή ίσως ήταν σκάφη επενδυμένα με δέρματα, όπως σε πολλά μέρη του κόσμου. Άγνωστο. Αυτού του είδους τα υλικά δεν έχουν επαρκή αντοχή για να παραμείνουν ως αποδείξεις ως τις μέρες μας. Το σίγουρο είναι ένα και το αναφέρω δίχως ίχνος μεγαλοϊδεατισμού. Οι Έλληνες ήταν (μάλλον) οι πρώτοι ναυτικοί στην ανθρώπινη ιστορία.
Του Δημήτρη Καμπουράκη
Πηγή: newsit.gr