Στην Ελλάδα απαντά κυρίως το υποείδος Tringa totanus totanus, αλλά μπορεί να υπάρχουν και άτομα του ασιατικού υποείδους Tringa totanus ussuriensis κατά τη διαχείμαση.
Η επιστημονική ονομασία του είδους totanus είναι λατινική με ρίζα το επίθετο totus, -a, -um που σημαίνει «όλος, ολοκληρωμένος, συνολικός, ακέραιος» και, την προσθήκη του επιθέματος -anus, αγνώστου λοιπής σημασίας.
Η αγγλική του ονομασία, Common Redshank, καθώς και η ελληνική, παραπέμπουν αμφότερες στο χρώμα των ταρσών του.
Η επιστημονική ονομασία του είδους totanus είναι λατινική με ρίζα το επίθετο totus, -a, -um που σημαίνει «όλος, ολοκληρωμένος, συνολικός, ακέραιος» και, την προσθήκη του επιθέματος -anus, αγνώστου λοιπής σημασίας.
Η αγγλική του ονομασία, Common Redshank, καθώς και η ελληνική, παραπέμπουν αμφότερες στο χρώμα των ταρσών του.
Βιότοπος
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, ο κοκκινοσκέλης απαντά σε παράκτιους αλμυρόβαλτους, ηπειρωτικά υγρά λιβάδια με χαμηλή βλάστηση (del Hoyo et al. 1996) (συμπεριλαμβανομένων και των καλλιεργουμένων αγρών) (Johnsgard 1981), βάλτους με γρασίδι, ελώδεις ερεικώνες (del Hoyo et al. 1996) και ελώδεις τυρφώνες (Johnsgard 1981 ).
Εκτός αναπαραγωγικής περιόδου, μπορεί να συχνάζει σε ηπειρωτικά πλημμυρισμένα λιβάδια (del Hoyo et al. 1996) και τις αμμώδεις όχθες των ποταμών και των λιμνών (Flint et al. 1984), ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι σε μεγάλο βαθμό παράκτιο πτηνό (del Hoyo et al. 1996), καταλαμβάνοντας βραχώδεις, λασπώδεις και αμμώδεις παραλίες, αλμυρόβαλτους, η παλιρροιακές ελώδεις περιοχές, παράκτιες λιμνοθάλασσες με αλμυρό ή γλυκό νερό (del Hoyo et al. 1996), παλιρροιακές εκβολές ποταμών (Johnsgard 1981), αλυκές και αγροκτήματα με αγωγούς λυμάτων (del Hoyo et al. 1996).
Στην Ελλάδα μπορεί να βρεθεί σε τενάγη με αλμυρά και γλυκά νερά, κοντά σε παράκτιες περιοχές και σε εκβολές ποταμών.
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, ο κοκκινοσκέλης απαντά σε παράκτιους αλμυρόβαλτους, ηπειρωτικά υγρά λιβάδια με χαμηλή βλάστηση (del Hoyo et al. 1996) (συμπεριλαμβανομένων και των καλλιεργουμένων αγρών) (Johnsgard 1981), βάλτους με γρασίδι, ελώδεις ερεικώνες (del Hoyo et al. 1996) και ελώδεις τυρφώνες (Johnsgard 1981 ).
Εκτός αναπαραγωγικής περιόδου, μπορεί να συχνάζει σε ηπειρωτικά πλημμυρισμένα λιβάδια (del Hoyo et al. 1996) και τις αμμώδεις όχθες των ποταμών και των λιμνών (Flint et al. 1984), ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι σε μεγάλο βαθμό παράκτιο πτηνό (del Hoyo et al. 1996), καταλαμβάνοντας βραχώδεις, λασπώδεις και αμμώδεις παραλίες, αλμυρόβαλτους, η παλιρροιακές ελώδεις περιοχές, παράκτιες λιμνοθάλασσες με αλμυρό ή γλυκό νερό (del Hoyo et al. 1996), παλιρροιακές εκβολές ποταμών (Johnsgard 1981), αλυκές και αγροκτήματα με αγωγούς λυμάτων (del Hoyo et al. 1996).
Στην Ελλάδα μπορεί να βρεθεί σε τενάγη με αλμυρά και γλυκά νερά, κοντά σε παράκτιες περιοχές και σε εκβολές ποταμών.
Τροφή
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, η διατροφή του αποτελείται από έντομα, αράχνες και δακτυλιοσκώληκες (del Hoyo et al. 1996). Κατά τη διάρκεια της μη-αναπαραγωγικής περιόδου συλλαμβάνει τα παραπάνω (del Hoyo et al. 1996), καθώς και μαλάκια, καρκινοειδή (ειδικά τα αμφίποδα, όπως Corophium spp.) (Del Hoyo et al. 1996) και περιστασιακά μικρά ψάρια και γυρίνους (del Hoyo et al. 1996). Η αναζήτηση της τροφής γίνεται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, η διατροφή του αποτελείται από έντομα, αράχνες και δακτυλιοσκώληκες (del Hoyo et al. 1996). Κατά τη διάρκεια της μη-αναπαραγωγικής περιόδου συλλαμβάνει τα παραπάνω (del Hoyo et al. 1996), καθώς και μαλάκια, καρκινοειδή (ειδικά τα αμφίποδα, όπως Corophium spp.) (Del Hoyo et al. 1996) και περιστασιακά μικρά ψάρια και γυρίνους (del Hoyo et al. 1996). Η αναζήτηση της τροφής γίνεται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Αναπαραγωγή
Ο κοκκινοσκέλης αναπαράγεται από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο (Hayman et al. 1986) σε μοναχικά ζευγάρια ή σε χαλαρές αποικίες (Hayman et al. 1986, del Hoyo et al. 1996), συνήθως λιγότερα από 10 ζευγάρια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, αλλά, έχουν παρατηρηθεί μέχρι και 100-300 ζευγάρια ανά τ.χμ. στις ακτές (del Hoyo et al. 1996).
Η φωλιά κατασκευάζεται από το θηλυκό (Harrison) σε ανοικτές περιοχές, απ’ευθείας πάνω στο έδαφος, πάντοτε ανάμεσα σε βλάστηση (Flint et al. 1984), ή σε ψηλό γρασίδι, (del Hoyo et al. 1996) και, καλά κρυμμένη, σχεδόν ποτέ εκτεθειμένη. Είναι μία απλή κοιλότητα επιστρωμένη με παρακείμενο φυτικό υλικό, που μεταφέρεται και τακτοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτει τη φωλιά.
Η γέννα πραγματοποιείται εφάπαξ και αποτελείται από 4, μερικές φορές 3, σπανίως 5 αβγά, τα οποία έχουν διαστάσεις 42-48 × 29-33 χιλιοστά. Η επώαση αρχίζει μετά την εναπόθεση του τελευταίου αβγού, πραγματοποιείται και από τους δύο γονείς και, έχει διάρκεια 23-24 ημέρες.
Μετά την εκκόλαψη, και οι δύο γονείς φροντίζουν για την ανατροφή των νεοσσών. Οι νεοσσοί είναι φωλεόφυγοι, εγκαταλείπουν δηλαδή τη φωλιά πολύ γρήγορα, ακολουθούν τους γονείς τους και τρέφονται μόνοι τους. Στις 25-31 ημέρες, κάποια θηλυκά αναχωρούν για τους τόπους διαχείμασης, ενώ το αρσενικό μένει κοντά για επιτήρηση..
Στην Ελλάδα, ο κοκκινοσκέλης μπορεί να απαντά σέ όλες τις μορφές μετακίνησης (μόνιμος, καλοκαιρινός αναπαραγόμενος επισκέπτης, χειμερινός ή μεταναστευτικός), αναπαράγεται κυρίως στη βόρεια επικράτεια της χώρας (Όντρια), αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της, συνήθως ξεχειμωνιάζει ή είναι διαβατικός κατά τις μεταναστεύσεις.
Ο κοκκινοσκέλης αναπαράγεται από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο (Hayman et al. 1986) σε μοναχικά ζευγάρια ή σε χαλαρές αποικίες (Hayman et al. 1986, del Hoyo et al. 1996), συνήθως λιγότερα από 10 ζευγάρια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, αλλά, έχουν παρατηρηθεί μέχρι και 100-300 ζευγάρια ανά τ.χμ. στις ακτές (del Hoyo et al. 1996).
Η φωλιά κατασκευάζεται από το θηλυκό (Harrison) σε ανοικτές περιοχές, απ’ευθείας πάνω στο έδαφος, πάντοτε ανάμεσα σε βλάστηση (Flint et al. 1984), ή σε ψηλό γρασίδι, (del Hoyo et al. 1996) και, καλά κρυμμένη, σχεδόν ποτέ εκτεθειμένη. Είναι μία απλή κοιλότητα επιστρωμένη με παρακείμενο φυτικό υλικό, που μεταφέρεται και τακτοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτει τη φωλιά.
Η γέννα πραγματοποιείται εφάπαξ και αποτελείται από 4, μερικές φορές 3, σπανίως 5 αβγά, τα οποία έχουν διαστάσεις 42-48 × 29-33 χιλιοστά. Η επώαση αρχίζει μετά την εναπόθεση του τελευταίου αβγού, πραγματοποιείται και από τους δύο γονείς και, έχει διάρκεια 23-24 ημέρες.
Μετά την εκκόλαψη, και οι δύο γονείς φροντίζουν για την ανατροφή των νεοσσών. Οι νεοσσοί είναι φωλεόφυγοι, εγκαταλείπουν δηλαδή τη φωλιά πολύ γρήγορα, ακολουθούν τους γονείς τους και τρέφονται μόνοι τους. Στις 25-31 ημέρες, κάποια θηλυκά αναχωρούν για τους τόπους διαχείμασης, ενώ το αρσενικό μένει κοντά για επιτήρηση..
Στην Ελλάδα, ο κοκκινοσκέλης μπορεί να απαντά σέ όλες τις μορφές μετακίνησης (μόνιμος, καλοκαιρινός αναπαραγόμενος επισκέπτης, χειμερινός ή μεταναστευτικός), αναπαράγεται κυρίως στη βόρεια επικράτεια της χώρας (Όντρια), αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της, συνήθως ξεχειμωνιάζει ή είναι διαβατικός κατά τις μεταναστεύσεις.
Κατάσταση πληθυσμού
Γενικά, οι αναπαραγωγικοί πληθυσμοί του κοκκινοσκέλη, βρίσκονται σε καλή κατάσταση, γι'αυτό, η IUCN, έχει χαρακτηρίσει το είδος ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC), παγκοσμίως, αλλά με τάση άγνωστη, καθώς ορισμένοι πληθυσμοί μειώνονται, ενώ άλλοι είναι σταθεροί, αυξητικοί ή έχουν άγνωστη τάση (Wetlands International 2006). Στην Ευρώπη, οι τάσεις από το 1980 δείχνουν ότι οι πληθυσμοί έχουν υποστεί μια μέτρια μείωση (<0,01%), με βάση τα προσωρινά στοιχεία για 21 χώρες από το Πανευρωπαϊκο Πρόγραμμα Παρακολούθησης Κοινών Πουλιών (EBCC / RSPB / BirdLife / Στατιστική Ολλανδίας Π. Voříšek in litt. 2008)
Γενικά, οι αναπαραγωγικοί πληθυσμοί του κοκκινοσκέλη, βρίσκονται σε καλή κατάσταση, γι'αυτό, η IUCN, έχει χαρακτηρίσει το είδος ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC), παγκοσμίως, αλλά με τάση άγνωστη, καθώς ορισμένοι πληθυσμοί μειώνονται, ενώ άλλοι είναι σταθεροί, αυξητικοί ή έχουν άγνωστη τάση (Wetlands International 2006). Στην Ευρώπη, οι τάσεις από το 1980 δείχνουν ότι οι πληθυσμοί έχουν υποστεί μια μέτρια μείωση (<0,01%), με βάση τα προσωρινά στοιχεία για 21 χώρες από το Πανευρωπαϊκο Πρόγραμμα Παρακολούθησης Κοινών Πουλιών (EBCC / RSPB / BirdLife / Στατιστική Ολλανδίας Π. Voříšek in litt. 2008)
Απειλές
Το είδος απειλείται από την απώλεια των οικοτόπων αναπαραγωγής και διαχείμασης μέσω της εντατικοποίησης της γεωργίας, της αποξήρανσης των υγροτόπων, του ελέγχου των πλημμυρών, αλλά και την αποδάσωση, τα εγγειοβελτιωτικά έργα και τη βιομηχανική ανάπτυξη (del Hoyo et al. 1996), την επέκταση των αγρωστωδών ζιζανίων (Spartina spp.) στους λασπότοπους (Evans 1986, del Hoyo et al. 1996), την εκκαθάριση των λιβαδιών στις παρυφές τους (del Hoyo et al. 1996), (π.χ. αποχέτευση, ανόργανα λιπάσματα, εκ νέου σπορά) (Baines 1988), την παράκτια κατασκευή φραγμάτων (Burton 2006) και την βαριά βόσκηση (π.χ. στα αλίπεδα) (Norris et al. 1998). Το είδος απειλείται, επίσης, από διαταραχές στις παλιρροιακές περιοχές από τα κατασκευαστικά έργα (UK) (Burton et al. 2002a) και την όχληση στα μονοπάτια πεζοπορίας (Burton et al. 2002b).
Είναι επίσης ευάλωτο στο ισχυρό ψύχος στις δυτικοευρωπαϊκές περιοχές διαχείμασής του (del Hoyo et al. 1996), ενώ υποφέρει από τη θήρευση των φωλιών του από εισηγμένους θηρευτές (π.χ. τον ευρωπαϊκό σκαντζόχοιρο Erinaceus europaeus) σε κάποια νησιά (Jackson 2001). Το είδος είναι επίσης ευαίσθητο στη γρίπη των πτηνών, ώστε να μπορεί να απειλείται από τις μελλοντικές εστίες του ιού (Melveille και Shortridge 2006).
Για την Ελλάδα τα στοιχεία είναι ελλιπή και, δεν είναι γνωστό εάν απειλείται άμεσα.
Άλλες ονομασίες
Στον ελλαδικό χώρο, ο Κοκκινοσκέλης απαντάται και με τις ονομασίες Κοκκινοπόδης (τρύγγας), Μάρτυρος (Ακαρνανία), Κόκκινο Γαϊταρίφι, Νεροπούλα [17] και Κοκκινοποδαρότρυγγας.[18]
Το είδος απειλείται από την απώλεια των οικοτόπων αναπαραγωγής και διαχείμασης μέσω της εντατικοποίησης της γεωργίας, της αποξήρανσης των υγροτόπων, του ελέγχου των πλημμυρών, αλλά και την αποδάσωση, τα εγγειοβελτιωτικά έργα και τη βιομηχανική ανάπτυξη (del Hoyo et al. 1996), την επέκταση των αγρωστωδών ζιζανίων (Spartina spp.) στους λασπότοπους (Evans 1986, del Hoyo et al. 1996), την εκκαθάριση των λιβαδιών στις παρυφές τους (del Hoyo et al. 1996), (π.χ. αποχέτευση, ανόργανα λιπάσματα, εκ νέου σπορά) (Baines 1988), την παράκτια κατασκευή φραγμάτων (Burton 2006) και την βαριά βόσκηση (π.χ. στα αλίπεδα) (Norris et al. 1998). Το είδος απειλείται, επίσης, από διαταραχές στις παλιρροιακές περιοχές από τα κατασκευαστικά έργα (UK) (Burton et al. 2002a) και την όχληση στα μονοπάτια πεζοπορίας (Burton et al. 2002b).
Είναι επίσης ευάλωτο στο ισχυρό ψύχος στις δυτικοευρωπαϊκές περιοχές διαχείμασής του (del Hoyo et al. 1996), ενώ υποφέρει από τη θήρευση των φωλιών του από εισηγμένους θηρευτές (π.χ. τον ευρωπαϊκό σκαντζόχοιρο Erinaceus europaeus) σε κάποια νησιά (Jackson 2001). Το είδος είναι επίσης ευαίσθητο στη γρίπη των πτηνών, ώστε να μπορεί να απειλείται από τις μελλοντικές εστίες του ιού (Melveille και Shortridge 2006).
Για την Ελλάδα τα στοιχεία είναι ελλιπή και, δεν είναι γνωστό εάν απειλείται άμεσα.
Άλλες ονομασίες
Στον ελλαδικό χώρο, ο Κοκκινοσκέλης απαντάται και με τις ονομασίες Κοκκινοπόδης (τρύγγας), Μάρτυρος (Ακαρνανία), Κόκκινο Γαϊταρίφι, Νεροπούλα [17] και Κοκκινοποδαρότρυγγας.[18]
