Μία κρασπεδοχελώνα, εντοπίσθηκε στον δρόμο της παραλίας Καραθώνας στο Ναύπλιο το Σαββάτο 16 Μαρτίου 2019.
Η χελώνα που περπατούσε στη μέση του δρόμου κινδύνευε να την πατήσει κάποιο αυτοκίνητο και ο κος ο Ιορδάνης Δαμιανός που την συνάντησε την πεζοπορική διαδρομή του την επανέφερε σε ασφαλές σημείο στο βουνό πάνω από την παραλία της Καραθώνας.
Οι χελώνες την εποχή αυτή ξυπνούν από τη χειμερία νάρκη και πολλές φορές περπατούν στο δρόμο με αποτέλεσμα να της χτυπά κάποιο διερχόμενο αμάξι .
Είναι ίσως η πιο κοινή χερσαία και μαζί με τις υπόλοιπες χερσαίες χελώνες – είναι ίσως οι μόνοι «αποδεκτοί» αντιπρόσωποι των ερπετών από τον άνθρωπο και πιθανότατα τα πρώτα «άγρια» ζώα με τα οποία ήρθαμε σαν παιδιά σε επαφή στη φύση.
Η κρασπεδοχελώνα είναι η μεγαλύτερη χερσαία χελώνα από τα 3 είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα με το καβούκι της – χέλυο το ραχιαίο τμήμα και πλάστρο το κοιλιακό – να φτάνει σχεδόν το μήκος των 40 εκατοστών, με τα αρσενικά άτομα να είναι πιο μεγαλόσωμα σε σχέση με το θηλυκά.
Το καβούκι είναι ωοειδές σε κάτοψη και στα ενήλικα άτομα στο πίσω μέρος οι πλάκες είναι ανασηκωμένες σχηματίζοντας ένα χαρακτηριστικό «κράσπεδο» που διαφοροποιεί την κρασπεδοχελώνα από τις άλλες χερσαίες χελώνες και της δίνει το κοινό και το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος (margo=κράσπεδο).
Το χέλυο έχει χρώμα κιτρινόμαυρο και στα ενήλικα άτομα γίνεται μαυροκάστανο, με τις πλάκες να είναι ανοιχτόχρωμες κεντρικά και σκούρες περιφερειακά και τα ανοικτά χρώματα να σκουραίνουν με την πάροδο των χρόνων. Είναι είδος ενδημικό της Ελλάδας (απαντάται και στη Σαρδηνία όπου μεταφέρθηκε από τον άνθρωπο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους) και εξαπλώνεται στις κεντρικές και νότιες ηπειρωτικές περιοχές με μεσογειακή βλάστηση (μακκία και φρύγανα), ελαιώνες, δρυοδάση, μέχρι και το υψόμετρο των 1400 μέτρων. Είναι δραστήρια την ημέρα, το καλοκαίρι αποφεύγει τον ήλιο κατά τις μεσημεριανές ώρες και το χειμώνα δεν πέφτει σε νάρκη αλλά δραστηριοποιείται τις θερμές μέρες. Είναι αποκλειστικά φυτοφάγο ζώο.
Η προστασία της κρασπεδοχελώνας σε εθνικό, κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ιδιαίτερα «ισχυρή» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων ενώ αποτελεί «Είδος Προτεραιότητας» για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι άμεσες απειλές στους πληθυσμούς της σχετίζονται με την πρακτική της συλλογής νεαρών κυρίως ατόμων για κατοικίδια σε αστικές περιοχές και για την πώληση ατόμων σε ιδιωτικές ερπετολογικές συλλογές του εξωτερικού.
Οι έμμεσες πιέσεις που υφίσταται έχουν να κάνουν με την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και τη χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων, την έντονη οικιστική ανάπτυξη εκτός ορίων οικισμών, την επέκταση του οδικού δικτύου, τις πυρκαγιές και γενικότερα με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος που συρρικνώνουν, υποβαθμίζουν και κατακερματίζουν τους οικότοπους που διαβιεί η κρασπεδοχελώνα.
Η χελώνα που περπατούσε στη μέση του δρόμου κινδύνευε να την πατήσει κάποιο αυτοκίνητο και ο κος ο Ιορδάνης Δαμιανός που την συνάντησε την πεζοπορική διαδρομή του την επανέφερε σε ασφαλές σημείο στο βουνό πάνω από την παραλία της Καραθώνας.
Οι χελώνες την εποχή αυτή ξυπνούν από τη χειμερία νάρκη και πολλές φορές περπατούν στο δρόμο με αποτέλεσμα να της χτυπά κάποιο διερχόμενο αμάξι .
Είναι ίσως η πιο κοινή χερσαία και μαζί με τις υπόλοιπες χερσαίες χελώνες – είναι ίσως οι μόνοι «αποδεκτοί» αντιπρόσωποι των ερπετών από τον άνθρωπο και πιθανότατα τα πρώτα «άγρια» ζώα με τα οποία ήρθαμε σαν παιδιά σε επαφή στη φύση.
Η κρασπεδοχελώνα είναι η μεγαλύτερη χερσαία χελώνα από τα 3 είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα με το καβούκι της – χέλυο το ραχιαίο τμήμα και πλάστρο το κοιλιακό – να φτάνει σχεδόν το μήκος των 40 εκατοστών, με τα αρσενικά άτομα να είναι πιο μεγαλόσωμα σε σχέση με το θηλυκά.
Το καβούκι είναι ωοειδές σε κάτοψη και στα ενήλικα άτομα στο πίσω μέρος οι πλάκες είναι ανασηκωμένες σχηματίζοντας ένα χαρακτηριστικό «κράσπεδο» που διαφοροποιεί την κρασπεδοχελώνα από τις άλλες χερσαίες χελώνες και της δίνει το κοινό και το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος (margo=κράσπεδο).
Το χέλυο έχει χρώμα κιτρινόμαυρο και στα ενήλικα άτομα γίνεται μαυροκάστανο, με τις πλάκες να είναι ανοιχτόχρωμες κεντρικά και σκούρες περιφερειακά και τα ανοικτά χρώματα να σκουραίνουν με την πάροδο των χρόνων. Είναι είδος ενδημικό της Ελλάδας (απαντάται και στη Σαρδηνία όπου μεταφέρθηκε από τον άνθρωπο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους) και εξαπλώνεται στις κεντρικές και νότιες ηπειρωτικές περιοχές με μεσογειακή βλάστηση (μακκία και φρύγανα), ελαιώνες, δρυοδάση, μέχρι και το υψόμετρο των 1400 μέτρων. Είναι δραστήρια την ημέρα, το καλοκαίρι αποφεύγει τον ήλιο κατά τις μεσημεριανές ώρες και το χειμώνα δεν πέφτει σε νάρκη αλλά δραστηριοποιείται τις θερμές μέρες. Είναι αποκλειστικά φυτοφάγο ζώο.
Η προστασία της κρασπεδοχελώνας σε εθνικό, κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ιδιαίτερα «ισχυρή» καθώς περιλαμβάνεται στους καταλόγους συμβάσεων και νόμων ενώ αποτελεί «Είδος Προτεραιότητας» για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι άμεσες απειλές στους πληθυσμούς της σχετίζονται με την πρακτική της συλλογής νεαρών κυρίως ατόμων για κατοικίδια σε αστικές περιοχές και για την πώληση ατόμων σε ιδιωτικές ερπετολογικές συλλογές του εξωτερικού.
Οι έμμεσες πιέσεις που υφίσταται έχουν να κάνουν με την εντατικοποίηση των καλλιεργειών και τη χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων, την έντονη οικιστική ανάπτυξη εκτός ορίων οικισμών, την επέκταση του οδικού δικτύου, τις πυρκαγιές και γενικότερα με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος που συρρικνώνουν, υποβαθμίζουν και κατακερματίζουν τους οικότοπους που διαβιεί η κρασπεδοχελώνα.