Πάροχος σκευασμάτων ειδικής διατροφής, με έδρα στην Αττική, εκτέλεσε το πρώτο εξάμηνο του 2018 γνωματεύσεις αξίας 118.000 ευρώ. Οι 110.000 ευρώ αφορούσαν γνωματεύσεις από ένα μόνο γιατρό. Διαγνωστικό κέντρο το πρώτο εξάμηνο του 2018 εκτέλεσε εξετάσεις αξίας 205.000 ευρώ. Τα 160.000 ευρώ αφορούσαν παραπεμπτικά από μόνο ένα γιατρό. Αυτές ήταν λίγες μόνο από τις περιπτώσεις «προβληματικής» συμπεριφοράς που εντοπίστηκαν από τους ελέγχους που έκανε ο ΕΟΠΥΥ με τη χρήση στατιστικής μεθοδολογίας στα πληροφοριακά συστήματά του.
Έλεγχοι που δεν θα μπορούσαν να γίνουν αν δεν είχε υλοποιηθεί η ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Και υλοποιήθηκε ως μέρος του μεγάλου σχεδίου ηλεκτρονικής διακυβέρνησης από την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου. Η προσπάθεια ξεκίνησε από τον Φεβρουάριο του 2010 με ανοιχτή διαβούλευση και πρόσκληση ενδιαφέροντος σε εταιρίες να καταθέσουν τις προτάσεις τους για την υλοποίηση του έργου και ψηφίστηκε το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση ήταν μόνο μία από τις μεταρρυθμίσεις εξυγίανσης του χώρου του φαρμάκου που ξεκίνησαν από το ΠΑΣΟΚ την περίοδο από το 2009 ως το 2012. Σε αυτό το χρονικό διάστημα οι θεσμικές τομές περιλαμβάνουν:
Την τιμολόγηση των πρωτότυπων φαρμάκων βάσει των 3 χαμηλότερων τιμών της ΕΕ
Τη συνταγογράφηση δραστικής ουσίας,
τις υποχρεωτικές περιοδικές τιμολογήσεις φαρμάκων (2 έως 4 φορές κατ’ έτος)
Σταθερές μειώσεις τιμών όλα τα έτη κατά την τιμολόγηση των φαρμάκων
«Μονοψώνιο» ΕΟΠΥΥ και ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος έναντι των φαρμακευτικών εταιριών
Καθιέρωση κλειστού προϋπολογισμού φαρμακευτικής δαπάνης με τη θεσμοθέτηση clawback και αυξημένη φορολογία επί των εισπράξεων των εταιρειών (rebate)
Ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη προσφιλή του μέθοδο, προχωράει σε μεγαλόστομες λαικίστικες καταγγελίες και είναι απέναντι σε όλες αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Η αλήθεια όμως είναι αμείλικτη, το αποτέλεσμα τους ήταν χειροπιαστό και μετρήσιμο. Αν υπάρχει ένα σκάνδαλο αυτό είναι η αλόγιστη σπατάλη και η διόγκωση της φαρμακευτικής δαπάνης και της νοσοκομειακής δαπάνης, την περίοδο Καραμανλή από το 2005 ως το 2009 που οδήγησε σε εκτίναξη της ετήσιας φαρμακευτικής δαπάνης από τα 2,43 δισ. ευρώ το 2004 στα 5,1 δισ. ευρώ το 2009. Την ίδια στιγμή στο ισοδύναμο πληθυσμιακά Βέλγιο έφτανε μόλις τα 2,5 δισ. ευρώ.
Με τα μέτρα που υλοποιήθηκαν η φαρμακευτική δαπάνη πέφτει στα 2,8 δις ευρώ το 2011 και στα 2 δις το 2014. Από το 2015 και μετά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προσγειώνεται στη σκληρή πραγματικότητα και εφαρμόζει όλα τα μέτρα που καταδίκαζε. Όμως, το 2015 παραλείπει παράνομα να εκδώσει δελτίο τιμών φαρμάκων και να μειώσει όπως όφειλε τις τιμές. Προκαλείται έτσι ζημιά εκατομμυρίων από φάρμακα που οι τιμές τους θα μειώνονταν και παράλληλα, περιορίζεται η διείσδυση γενοσήμων και εισάγονται εξοντωτικές οριζόντιες περικοπές. Συνταγές και φάρμακα αυξάνονται διαρκώς. Από τότε η δαπάνη των ασφαλισμένων αυξάνεται, επιβαρύνονται χαμηλοσυνταξιούχοι και μισθωτοί.
Το ζήτημα του φαρμάκου είναι πολυδιάστατο, δεν αντιμετωπίζεται μόνο δημοσιονομικά. Η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα στους πρωταθλητές στην πολυφαρμακία και την κατανάλωση αντιβιοτικών και ταυτόχρονα πολλοί ασθενείς στερούνται τα κατάλληλα φάρμακα. Με πρωτοβουλία του Κινήματος Αλλαγής, και συγκεκριμένα της Φώφης Γεννηματά, συστάθηκε στη Βουλή η Διακομματική Επιτροπή για τη χάραξη μακροπρόθεσμης Εθνικής Στρατηγικής για το φάρμακο. Για να γίνει μία νέα αρχή, μία νέα φαρμακευτική πολιτική που θα έχει στο επίκεντρο τον ασθενή και που θα επενδύει στην καινοτομία και στην παραγωγικότητα των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών.
Με το Σχέδιο Ελλάδα έχουμε βάλει στο τραπέζι τη δημιουργία ενός ενιαίου ψηφιακού περιβάλλοντος για την υγεία με βασικό άξονα τον διαρκή εκσυγχρονισμό και την επέκταση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Η χώρα έχει υπογράψει ήδη από το 2011 πρωτόκολλο μεταφοράς τεχνογνωσίας με τους πρωτοπόρους Εσθονούς, το οποίο δυστυχώς δεν έχει αξιοποιηθεί. Η μετάπτωση σε ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό σύστημα πρέπει να αποτελέσει εθνικό στόχο με καταληκτική ημερομηνία και εξειδικευμένες δράσεις. Η παροχή κάθε αναγκαίου φαρμάκου, όσο ακριβό και αν είναι, πρέπει να γίνεται χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Ο έλεγχος πρέπει να επικεντρωθεί στην παραγωγή της συνταγής και όχι στον τελικό χρήστη-ασθενή. Να προχωρήσουμε σε καθολική εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και ποιοτικό έλεγχο των θεραπευτικών επιλογών. Η αντιμετώπιση των ασθενειών, η προώθηση καινοτόμων θεραπειών και ο περιορισμός των περιττών δαπανών μπορούν να συνυπάρξουν.
* Ο Παύλος Χρηστίδης είναι εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Αλλαγής.
