Η Ελλάδα είναι γεμάτη μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, αλλά δεν έχουν όλα... επισκέπτες. Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων στις 18 Μαΐου είναι μια ευκαιρία για εξωστρέφεια και ενδιαφέρουσες δράσεις σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και μια υπενθύμιση για τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν πολλά μνημεία, καθώς λίγοι τα γνωρίζουν και τα επισκέπτονται.
Στις 18 του μηνός, τα μουσεία –δημόσια και ιδιωτικά– ανοίγουν και πάλι, για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων όπως έχει ορίσει το ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων). Εορτάζεται σε όλο τον κόσμο με ποικίλες εκδηλώσεις και είναι αφιερωμένη σε ένα διαφορετικό κάθε φορά θέμα που αφορά τα μουσεία και τον ρόλο τους στη σύγχρονη κοινωνία. Φέτος το θέμα είναι «Τα Μουσεία ως κόμβοι πολιτισμού: το μέλλον της παράδοσης». Το ελληνικό τμήμα του ICOM επέλεξε ως τιμώμενο για το 2019 το Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Πέρυσι ήταν το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ.
Την επομένη, 19 του μηνός, υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Νύχτα Μουσείων. Και συνήθως τέτοιες βραδιές ξεχωρίζει για τις δράσεις του το Μουσείο της Ακρόπολης. Oμως, όλη αυτή η αισιόδοξη εξωστρέφεια έχει σημασία να τονώσει και τα μουσεία της Περιφέρειας. Ή και κοντινούς προορισμούς, αρχαιολογικούς χώρους όπως λ.χ. ο Ραμνούντας που σπανίως φτάνουν ώς εκεί επισκέπτες. Το 2018 επισκέφθηκαν την περιοχή 5.180 άτομα όλο τον χρόνο.
Τα μουσεία έχουν εξελιχθεί στις μέρες μας σε κομβικά σημεία επικοινωνίας λαών και πολιτισμών, σημειώνει στο σκεπτικό του το ICOM, υπογραμμίζοντας πως αναπτύσσουν συνεργασίες και δημιουργούν δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών. «Διαφυλάσσοντας με σεβασμό την ιστορική μνήμη και την παράδοση, αναζητούν νέους προσανατολισμούς για να εμπνεύσουν τον σύγχρονο άνθρωπο και να υπηρετήσουν τις ανάγκες του.
Στο πλαίσιο αυτό, τα μουσεία με τις πολύπλευρες δράσεις τους προσπαθούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και να επιτύχουν τη δύσκολη ισορροπία μεταξύ κληρονομιάς και καινοτομίας, συμβάλλοντας στην οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος».
Μέχρι το τέλος του μήνα υπάρχουν πολλές αφορμές και δράσεις για να επισκεφθούμε πολλά από αυτά, όπως και αρχαιολογικούς χώρους. Ας δούμε, όμως, τι δείχνει η ΕΛΣΤΑΤ.
Στις 18 του μηνός, τα μουσεία –δημόσια και ιδιωτικά– ανοίγουν και πάλι, για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων όπως έχει ορίσει το ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων). Εορτάζεται σε όλο τον κόσμο με ποικίλες εκδηλώσεις και είναι αφιερωμένη σε ένα διαφορετικό κάθε φορά θέμα που αφορά τα μουσεία και τον ρόλο τους στη σύγχρονη κοινωνία. Φέτος το θέμα είναι «Τα Μουσεία ως κόμβοι πολιτισμού: το μέλλον της παράδοσης». Το ελληνικό τμήμα του ICOM επέλεξε ως τιμώμενο για το 2019 το Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Πέρυσι ήταν το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ.
Την επομένη, 19 του μηνός, υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Νύχτα Μουσείων. Και συνήθως τέτοιες βραδιές ξεχωρίζει για τις δράσεις του το Μουσείο της Ακρόπολης. Oμως, όλη αυτή η αισιόδοξη εξωστρέφεια έχει σημασία να τονώσει και τα μουσεία της Περιφέρειας. Ή και κοντινούς προορισμούς, αρχαιολογικούς χώρους όπως λ.χ. ο Ραμνούντας που σπανίως φτάνουν ώς εκεί επισκέπτες. Το 2018 επισκέφθηκαν την περιοχή 5.180 άτομα όλο τον χρόνο.
Τα μουσεία έχουν εξελιχθεί στις μέρες μας σε κομβικά σημεία επικοινωνίας λαών και πολιτισμών, σημειώνει στο σκεπτικό του το ICOM, υπογραμμίζοντας πως αναπτύσσουν συνεργασίες και δημιουργούν δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών. «Διαφυλάσσοντας με σεβασμό την ιστορική μνήμη και την παράδοση, αναζητούν νέους προσανατολισμούς για να εμπνεύσουν τον σύγχρονο άνθρωπο και να υπηρετήσουν τις ανάγκες του.
Στο πλαίσιο αυτό, τα μουσεία με τις πολύπλευρες δράσεις τους προσπαθούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και να επιτύχουν τη δύσκολη ισορροπία μεταξύ κληρονομιάς και καινοτομίας, συμβάλλοντας στην οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος».
Μέχρι το τέλος του μήνα υπάρχουν πολλές αφορμές και δράσεις για να επισκεφθούμε πολλά από αυτά, όπως και αρχαιολογικούς χώρους. Ας δούμε, όμως, τι δείχνει η ΕΛΣΤΑΤ.
Αν προσέξουμε τους αριθμούς της περασμένης χρονιάς (πηγή το ΤΑΠ), οι αρχαιολογικοί χώροι που συγκέντρωσαν τον μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών ήταν των νομών Αττικής (5.611.977), Ηρακλείου (1.410.383), Αργολίδας (1.295.891), Δωδεκανήσου (918. 281), Λασιθίου (628.356), Ηλείας (528.144), Κυκλάδων (514.742). Λιγότεροι πήγαν στους αρχαιολογικούς χώρους των νομών Κοζάνης (42 άτομα στη βασιλική νεκρόπολη Αιανής), Κιλκίς (209 επισκέπτες), Θεσπρωτίας (686), Φλώρινας (630).
Eπισκέπτες... 30!
Ας σταθούμε σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις. Το Αμφιαράειο κοντά στον Κάλαμο επισκέφθηκαν 2.172 άτομα, το Διμήνι στον νομό Μαγνησίας 748, το Σέσκλο 1.232, ενώ τον αρχαιολογικό χώρο της Μαρώνειας στη Ροδόπη 749 άτομα. Στον νομό Σάμου, στο Ευπαλίνειο όρυγμα πήγαν 78.897 άτομα πέρυσι και στο Ηραίο 53.270, αλλά στο Μουσείο στο Πυθαγόρειο, αν και εξαιρετικό, μόνο 7.829. Οσο για το μακρινό Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου μόλις 1.345 επισκέπτες. Στην Αρχαιολογική Συλλογή Ανάφης 30 όλοι κι όλοι, και στης Αμοργού 963 άτομα.
Εχει σημασία να δει κανείς πόσοι επισκέπτονται αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία και ποιους μήνες. Αλλά και να προβληματιστεί με τις λίστες των επισκεπτών ελευθέρας εισόδου. Το 2018 είχαμε 4.480.230 τέτοιους επισκέπτες στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία 2.546.942.
Προβλήματα επιβίωσης
Η υπουργός Πολιτισμού, από την ώρα που ανέλαβε, δεν το έκρυψε ότι αυτό που αγαπά είναι ο σύγχρονος πολιτισμός που θέλει να τον ενισχύσει, ειδικά στην Περιφέρεια. Και έτσι πρέπει. Στην Περιφέρεια, όμως, υπάρχει και η πολιτιστική κληρονομιά που έχει ανάγκη την προσοχή της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ.
Είναι αλήθεια ότι χτίστηκαν πολλά μουσεία τις περασμένες δεκαετίες. Και δεν ήταν παντού απαραίτητο. Ηταν, όμως, πιεστικοί προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις οι δήμαρχοι, οι τοπικοί βουλευτές και οι κοινωνίες. Οταν άρχισαν να λειτουργούν τα μουσεία, βρέθηκαν απροετοίμαστα για τη συνέχεια. Πολλά συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Οι δράσεις και οι διεθνείς εορτασμοί φέρνουν κοινό, αλλά η Περιφέρεια χρειάζεται κάτι περισσότερο. Να πιστέψει η ίδια τα μουσεία της. Γιατί στα περισσότερα προεκλογικά προγράμματα των ημερών ο πολιτισμός δεν υπάρχει.
Πηγή: Καθημερινή
Eπισκέπτες... 30!
Ας σταθούμε σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις. Το Αμφιαράειο κοντά στον Κάλαμο επισκέφθηκαν 2.172 άτομα, το Διμήνι στον νομό Μαγνησίας 748, το Σέσκλο 1.232, ενώ τον αρχαιολογικό χώρο της Μαρώνειας στη Ροδόπη 749 άτομα. Στον νομό Σάμου, στο Ευπαλίνειο όρυγμα πήγαν 78.897 άτομα πέρυσι και στο Ηραίο 53.270, αλλά στο Μουσείο στο Πυθαγόρειο, αν και εξαιρετικό, μόνο 7.829. Οσο για το μακρινό Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου μόλις 1.345 επισκέπτες. Στην Αρχαιολογική Συλλογή Ανάφης 30 όλοι κι όλοι, και στης Αμοργού 963 άτομα.
Εχει σημασία να δει κανείς πόσοι επισκέπτονται αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία και ποιους μήνες. Αλλά και να προβληματιστεί με τις λίστες των επισκεπτών ελευθέρας εισόδου. Το 2018 είχαμε 4.480.230 τέτοιους επισκέπτες στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία 2.546.942.
Προβλήματα επιβίωσης
Η υπουργός Πολιτισμού, από την ώρα που ανέλαβε, δεν το έκρυψε ότι αυτό που αγαπά είναι ο σύγχρονος πολιτισμός που θέλει να τον ενισχύσει, ειδικά στην Περιφέρεια. Και έτσι πρέπει. Στην Περιφέρεια, όμως, υπάρχει και η πολιτιστική κληρονομιά που έχει ανάγκη την προσοχή της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ.
Είναι αλήθεια ότι χτίστηκαν πολλά μουσεία τις περασμένες δεκαετίες. Και δεν ήταν παντού απαραίτητο. Ηταν, όμως, πιεστικοί προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις οι δήμαρχοι, οι τοπικοί βουλευτές και οι κοινωνίες. Οταν άρχισαν να λειτουργούν τα μουσεία, βρέθηκαν απροετοίμαστα για τη συνέχεια. Πολλά συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Οι δράσεις και οι διεθνείς εορτασμοί φέρνουν κοινό, αλλά η Περιφέρεια χρειάζεται κάτι περισσότερο. Να πιστέψει η ίδια τα μουσεία της. Γιατί στα περισσότερα προεκλογικά προγράμματα των ημερών ο πολιτισμός δεν υπάρχει.
Πηγή: Καθημερινή