Η Ανθή Ευστρατιάδου που τιμήθηκε με το 11ο «Θεατρικό Βραβείο Μελίνα Μερκούρη» για την θεατρική περίοδο 2016 θα ερμηνεύσει το ρόλο της Ιφιγένειας. Ο Γιώργος Γλάστρας τον Αγαμέμνονα, η Μαρία Τσιμά την Κλυταιμήστρα, ο Γιώργος Καύκας τον Πρεσβύτη, ο Νικόλας Μαραγκόπουλος τον Μενέλαο, ο Χρίστος Στυλιανού τον Αγγελιοφόρο και ο Θανάσης Ραφτόπουλος τον Αχιλλέα.
Λίγα λόγια για το έργο
Η τραγωδία Ιφιγένεια η εν Αυλίδι γράφτηκε στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου, στα χρόνια 408-406 π.Χ., λίγο πριν από τον θάνατο του Ευριπίδη. Αποτελεί μία από τις πέντε τραγωδίες του με θέμα από τον Τρωικό κύκλο, και μαζί με τις Βάχκες είναι τα δύο τελευταία δράματά του. Παραστάθηκε στα Μεγάλα Διονύσια μετά τον θάνατό του, από τον Ευριπίδη τον Νεότερο (γιό ή ανιψιό του μεγάλου τραγικού) και απέσπασε το πρώτο βραβείο.
Η τραγωδία εστιάζει στην απόφαση του Αγαμέμνονα, αρχιστράτηγου των Αχαιών, να θυσιάσει την κόρη του την Ιφιγένεια, ώστε να μπορέσει να σαλπάρει για την Τροία ο ελληνικός στόλος, που έχει ακινητοποιηθεί λόγω άπνοιας στην Αυλίδα. Αυτό είναι το θέλημα της θεάς Άρτεμης, όπως αποκαλύπτει με τον χρησμό του ο μάντης Κάλχας.
Έτσι, ο Αγαμέμνονας καλεί την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, με το πρόσχημα του γάμου της με το πρωτοπαλίκαρο των Αχαιών, τον Αχιλλέα, προτού αναχωρήσουν για τον πόλεμο. Παρά το φρικτό δίλημμα που αντιμετωπίζει, αφού καλείται να επιλέξει μεταξύ της κόρης και της πατρίδας του, ο Αγαμέμνονας υπακούει στην «ανάγκη» και αποφασίζει να προχωρήσει στη θυσία, αγνοώντας τις ικεσίες της Κλυταιμήστρας, της Ιφιγένειας, του Αχιλλέα, ακόμα και του ίδιου του Μενέλαου. Η ευγενική Ιφιγένεια τελικά συμφιλιώνεται με την τραγική μοίρα της και αποδέχεται να θυσιαστεί υπέρ πατρίδας. Στο τέλος του έργου, ένας αγγελιοφόρος ανακοινώνει στην Κλυταιμήστρα ότι η Ιφιγένεια εξαφανίστηκε από τον βωμό προτού δεχτεί το θανάσιμο χτύπημα.
Σ΄ αυτό το κορυφαίο δράμα του, όπου οι χαρακτήρες εξελίσσονται από επεισόδιο και σε επεισόδιο, ο Ευριπίδης, βαθιά σοφός και ώριμος, αναδιευθετεί το επικό υλικό και, απευθυνόμενος στους διχασμένους Έλληνες της εποχής του, γίνεται ο κήρυκας της φιλοπατρίας.
Σημείωμα Σκηνοθέτη
O Ευριπίδης, στο τέλος της ζωής του, μας δίνει ένα έργο μεταπτώσεων και συνεχόμενων διλημμάτων, έμπλεο ειρωνείας και αναπάντεχων κωμικών στιγμών.
Εμποτισμένο από την ατμόσφαιρα της εποχής του, με την Αθηναϊκή δημοκρατία να παραπαίει και την ήττα στον Πελοποννησιακό πόλεμο να πλησιάζει, το έργο αποτυπώνει έναν κόσμο όπου η πίστη στον ηρωισμό και τις πατριαρχικές αξίες έχει κλονιστεί. Έναν κόσμο στον οποίον ο όχλος ανάγεται σε πρωταγωνιστή της δράσης, την ίδια στιγμή που οι ήρωες, ασταθείς, γεμάτοι αδυναμίες και με συνεχείς αλλαγές γνώμης, κατακρημνίζονται. Γίνονται δηλαδή τόσο ανθρώπινοι, που ξενίζουν. Μόνες σταθερές, σε έναν κόσμο μεταβατικό, παραμένουν ο αγώνας για την εξουσία, η αναπόδραστη ανάγκη που συντρίβει ζωές και ο ασύμπτωτος χρόνος των καλών προθέσεων, που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφές. Η Αθήνα δεν έχει πια το ηθικό έρεισμα ότι διεξάγει έναν πόλεμο αμυντικό ή εναντίον βαρβάρων. Παρόλα αυτά, το αίτημα της ομοψυχίας είναι κυρίαρχο και πρέπει να επικρατήσει.
Όμως η θυσία της Ιφιγένειας δεν είναι επιβεβλημένη. Οι Αργείοι έχουν την επιλογή και να μην ξεκινήσουν για την Τροία. Ο Ευριπίδης δημιουργεί μία ηρωίδα που αποφασίζει τη θυσία της, υπό από το βάρος της ανάγκης. Δεν έχουμε να κάνουμε με μια ρομαντική αυτοθυσία, ούτε με ένα μονοδιάστατο πατριωτικό δράμα, αλλά με μια περίπτωση διαρκούς πάλης και ανισορροπίας, μια ιστορία ανατροπών, που θέτει τις βάσεις του μελλοντικού αιτήματος ενός ιδανικού ανθρώπου, όπου οι κοινωνικές απαιτήσεις δεν θα τον συντρίβουν, αλλά θα συμπορεύονται με την ελευθερία της σκέψης, της βούλησης και του προσωπικού καλού.
Μέχρι τότε, οι άνθρωποι δεν θα ξέρουν πού πραγματικά βρίσκονται, αλλά θα συνεχίζουν να οραματίζονται πού θέλουν να φτάσουν.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα, Ράνια Υφαντίδου
Mουσική σύνθεση-Μουσική διδασκαλία-Ηχητικός σχεδιασμός: Θοδωρής Οικονόμου
Kίνηση: Δημήτρης Σωτηρίου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
A’ Βοηθός σκηνοθέτη: Αλεξία Μπεζίκη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Xάρης Πεχλιβανίδης
Βοηθοί σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ελίνα Ευταξία, Isabela Tudorache
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση παραγωγής: Marleen Verschuuren, Μαρία Λαζαρίδου
*Βοηθός σκηνογράφου (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης): Σοφία Τσιριγώτη
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Γιώργος Γλάστρας (Αγαμέμνων), Ανθή Ευστρατιάδου (Ιφιγένεια), Γιώργος Καύκας (Πρεσβύτης), Νικόλας Μαραγκόπουλος (Μενέλαος), Θανάσης Ραφτόπουλος (Αχιλλέας), Χρίστος Στυλιανού (Αγγελιοφόρος), Μαρία Τσιμά(Κλυταιμήστρα).
Χορός: Μομώ Βλάχου, Στελλίνα Βογιατζή, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Δανάη Επιθυμιάδη, Αίγλη Κατσίκη, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Μαρία Κωνσταντά, Αλεξία Μπεζίκη, Ζωή Μυλωνά, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Κατερίνα Παπαδάκη, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου
Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Χουντής
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
ΙΟΥΛΙΟΣ
Τετάρτη 3 & Πέμπτη 4 – Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους (5ο Φεστιβάλ Δάσους) ΠΡΕΜΙΕΡΑ
Σάββατο 13 – Δίον, Αρχαίο Θέατρο Δίου
Παρασκευή 19 & Σάββατο 20 – Επίδαυρος, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου)
Παρασκευή 26 & Σάββατο 27 – Κύπρος, Αρχαίο Θέατρο Κουρίου (Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος)
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Τετάρτη 7 – Δωδώνη, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης
Πέμπτη 22 – Αλεξανδρούπολη, Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης
Σάββατο 24 – Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων (Διεθνές Φεστιβάλ Φιλίππων & Θάσου)
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Παρασκευή 6 – Πειραιάς, Βεάκειο Θέατρο
Κυριακή 8 – Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο (Φεστιβάλ Aισχύλεια 2019)
Τετάρτη 11 – Παπάγου, Κηποθέατρο Παπάγου (Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου-Χολαργού)
Παρασκευή 13 – Βύρωνας, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» (Φεστιβάλ «Στη σκιά των βράχων»)
Παρασκευή 20 έως και Κυριακή 22 – Θεσσαλονίκη, Βασιλικό Θέατρο
Κυριακή 8 – Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο (Φεστιβάλ Aισχύλεια 2019)
Τετάρτη 11 – Παπάγου, Κηποθέατρο Παπάγου (Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου-Χολαργού)
Παρασκευή 13 – Βύρωνας, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» (Φεστιβάλ «Στη σκιά των βράχων»)
Παρασκευή 20 έως και Κυριακή 22 – Θεσσαλονίκη, Βασιλικό Θέατρο
