Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τον τίτλο « Το βιομηχανικό παρελθόν δύο πόλεων: Ναύπλιο-Βόλος», το οποίο αναλάβαμε τη φετινή σχολική χρονιά οι μαθητές της Β΄ τάξης του 1ου ΓΕΛ Ναυπλίου, είχε ως πρωταρχικό στόχο να γνωρίσουμε την τοπική ιστορία του πρόσφατου παρελθόντος και να διερευνήσουμε τους όρους της οικονομικής ανάπτυξης και παρακμής. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο οδηγηθήκαμε να εξετάσουμε την τύχη των βιομηχανικών κτιρίων στις δυο πόλεις.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος συλλέξαμε πληροφορίες για την παλαιότερη γεωργική παραγωγή της Αργολίδας και την επεξεργασία της από τοπικές βιομηχανικές μονάδες (ΡΕΑ, ΠΕΛΑΡΓΟΣ, ΚΥΚΝΟΣ, ΑΝΘΟΣ κ.α.) ενώ πραγματοποιήσαμε συναντήσεις με ειδικούς και πήραμε συνεντεύξεις από ανθρώπους που είχαν δουλέψει σε κάποιες από τις βιομηχανίες αυτές, προκειμένου να μας μεταφέρουν τις εμπειρίες τους και να μας δώσουν πληροφορίες για τις συνθήκες εργασίας μιας εποχής που χάθηκε.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης μας σε βιομηχανίες του Βόλου που παρήγαν προϊόντα κεραμοποιίας, καπνού, σιτηρών, διαπιστώσαμε πως, παρά την παρακμή της βιομηχανικής παραγωγής, τα κτίρια που τη στέγαζαν συνεχίζουν να «λειτουργούν» ενταγμένα στον πολεοδομικό ιστό της πόλης και να αξιοποιούνται για κοινωφελείς ή αναπτυξιακού χαρακτήρα σκοπούς από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (εγκαταστάσεις Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μουσεία, χώροι πολιτισμού και άθλησης). Αντίθετα τα εναπομείναντα βιομηχανικά κτίρια της ευρύτερης περιοχής του Ναυπλίου, αν και δεν υστερούν ούτε σε ενδιαφέρον ούτε σε αρχιτεκτονική αξία, εγκαταλείφθηκαν και δεν αξιοποιούνται σήμερα, με αποτέλεσμα πολλοί να αγνοούν την ιστορία τους ή ακόμη και την ύπαρξή τους. Εξαίρεση αποτελούν ο πολιτιστικός πολυχώρος ″Φουγάρο″ και το εργοστάσιο ″Πελαργός″, όπου σποραδικά διεξάγονται θεατρικές παραστάσεις και μουσικές συναυλίες, χωρίς όμως να έχουν γίνει εργασίες αποκατάστασης.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης μας σε βιομηχανίες του Βόλου που παρήγαν προϊόντα κεραμοποιίας, καπνού, σιτηρών, διαπιστώσαμε πως, παρά την παρακμή της βιομηχανικής παραγωγής, τα κτίρια που τη στέγαζαν συνεχίζουν να «λειτουργούν» ενταγμένα στον πολεοδομικό ιστό της πόλης και να αξιοποιούνται για κοινωφελείς ή αναπτυξιακού χαρακτήρα σκοπούς από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (εγκαταστάσεις Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μουσεία, χώροι πολιτισμού και άθλησης). Αντίθετα τα εναπομείναντα βιομηχανικά κτίρια της ευρύτερης περιοχής του Ναυπλίου, αν και δεν υστερούν ούτε σε ενδιαφέρον ούτε σε αρχιτεκτονική αξία, εγκαταλείφθηκαν και δεν αξιοποιούνται σήμερα, με αποτέλεσμα πολλοί να αγνοούν την ιστορία τους ή ακόμη και την ύπαρξή τους. Εξαίρεση αποτελούν ο πολιτιστικός πολυχώρος ″Φουγάρο″ και το εργοστάσιο ″Πελαργός″, όπου σποραδικά διεξάγονται θεατρικές παραστάσεις και μουσικές συναυλίες, χωρίς όμως να έχουν γίνει εργασίες αποκατάστασης.
Η επιλογή μας να ασχοληθούμε με τη βιομηχανική αρχαιολογία μας έδωσε την αφορμή να συνειδητοποιήσουμε πως η γνώση του πρόσφατου παρελθόντος μας είναι όχι μόνο ενδιαφέρουσα αλλά και αναγκαία για να κατανοήσουμε το παρόν και να σχεδιάσουμε το μέλλον. Καταλάβαμε λοιπόν πόσο σπουδαία θα ήταν η δημιουργία ενός Μουσείου Πόλης του Ναυπλίου που θα μπορούσε να αναδείξει αυτό το πρόσφατο -και για τις νεότερες γενιές άγνωστο- παρελθόν. Ενός σύγχρονου και ζωντανού Μουσείου που θα αποκάλυπτε σε ντόπιους και επισκέπτες της πόλης μια διαφορετική πλευρά της ζωής του τόπου μας, με μαρτυρίες και τεκμήρια (φωτογραφίες, αντικείμενα, ηχογραφήσεις, οπτικό υλικό) από τους κατοίκους της. Κάποιο από τα εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κτίρια θα μπορούσε να ζωντανέψει και να αποτελέσει την καταλληλότερη στέγη για ένα τέτοιο μουσείο!
