Πρόκειται για τον ελληνικής καταγωγής πιλότο από τη Χίο αλλά και τα Χανιά, που στη συνείδηση πολλών Ρώσων έχει περάσει σαν ήρωας του βεληνεκούς του πρώτου κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν.
Γεννημένος στο Νοβοροσίσκ, έγινε ένας από τους πιο γνωστούς σοβιετικούς πιλότους, και δύο φορές Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης.
Από τα πιο αξιοσημείωτα κομμάτια της καριέρας του ήταν όταν την πρωτομαγιά του 1936, έκανε την πρώτη επίδειξη του νέου βομβαρδιστικού μπροστά στον Σοβιετικό ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν, εκτελώντας ένα πολύ επικίνδυνο ακροβατικό.
Το 1938 σημείωσε ρεκόρ σε μια απευθείας πτήση από τη Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ σε πρωτοφανές χρόνο (24 ώρες και 36 λεπτά), ενώ τιμήθηκε 6 φορές με το βραβείο Λένιν και τέσσερις φορές με το αστέρι του Κόκκινου Στρατού, ανάμεσα σε δεκάδες διακρίσεις.
Το προεδρικό διάταγμα που προβλέπει τη μετονομασία 40 αεροδρομίων με ονόματα από σημαίνουσες προσωπικότητες της Ρωσίας είναι διαθέσιμο εδώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αεροδρόμιο Βιτιάζεβο της Ανάπας, είναι το δεύτερο αεροδρόμιο στη λίστα του διατάγματος που μετονομάζεται.
Ποιος ηταν ο Βλαδίμηρος Κοκκινάκης
Γιος ενός υπαλλήλου των σιδηροδρόμων, ο Βλαδίμηρος Κωνσταντίνοβιτς Κοκκινάκης γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου (παλαιό ημερ/γιο) 1904στο Νοβοροσίσκ, πατρίδα και πολλών άλλων Ελλήνων στις ακτές του Ευξείνου Πόντου. Η οικογένειά του καταγόταν από τη Χίο και τα Χανιά και είχε σημαντική παρουσία στη Ρωσία από τον 19ο αιώνα.
Ο Βλαδίμηρος το 1925 κατετάγη στον Ρωσικό στρατό και το 1930 τελείωσε τη θητεία του στη Σχολή Αεροπορίας του Μπορισογκλέμπσκ με επαίνους. Γρήγορα αναγνωρίστηκε σαν εξαιρετικός πιλότος, ειδικευόμενος από το 1932 σε πτήσεις μεγάλου ύψους.
Μια από τις πρώτες αξιοσημείωτες αποστολές του ήταν στο πείραμα Zveno-1A, τον Σεπτέμβριο 1933. Τότε ένα Tupolev TB-1, σαν μητρικό αεροσκάφος, απογειώθηκε φέροντας πάνω στα φτερά του δύο διπλάνα Polikarpov I-15, ένα εκ των οποίων είχε πιλότο τον Βλαδίμηρο. Με ένα ειδικά διασκευασμένο μονοθέσιο Polikarpov I-15, έκανε το πρώτο του ρεκόρ στις 21 Νοεμβρίου 1935 όταν πέταξε στα 14.575 μέτρα.
Το 1936 ο Κοκκινάκης διορίστηκε Πρώτος Πιλότος του Γραφείου Πειραματικών Σχεδιασμών (OKB), μιας ομάδας σχεδιαστών που προηγουμένως ήταν γνωστή σαν «Ομάδα Ιλιούσιν», από τον Πρώτο Σχεδιαστή Σεργκέι Ιλιούσιν. Η ομάδα αυτή ήδη από το 1935 δούλευε στην ανάπτυξη του βομβαρδιστικού TsKB-26 (ή CKB-26).
Την πρωτομαγιά του 1936, μπροστά στον Στάλιν, ο Κοκκινάκης έκανε την πρώτη επίδειξη του νέου βομβαρδιστικού εκτελώντας ένα τολμηρό και επικίνδυνο ακροβατικό, την «λούπα του Νεστέροφ»[4]. Από εξέλιξη αυτού του πρωτοτύπου προέκυψε το TsKB-3 ή DB-3 (Dalniy Bombardirovschik – βομβαρδιστικό μακράς ακτίνας}.
Με ένα DB-3, ο Κοκκινάκης μέσα στο 1936 έκανε και άλλα ρεκόρ με φορτίο 500, 1000 και 2000 Kg. Με το ίδιο επίσης, στις 27 και 28 Ιουνίου 1938 πέτυχε μια απ’ ευθείας πτήση από τη Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ σε χρόνο 24 ωρών και 36 λεπτών, κερδίζοντας τον τίτλο και το παράσημο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης[3]. Το 1939 έκανε νέο ρεκόρ ύψους με 48.097 πόδια (14.660 μ.) με ανοιχτό αεροπλάνο, το οποίο ήταν μια προετοιμασία για την σχεδιαζόμενη απ’ ευθείας πτήση από τη Μόσχα στη Νέα Υόρκη.
Η πτήση Μόσχα - Ν. Υόρκη
Το 1939, με την ευκαιρία της Διεθνούς Έκθεσης της Ν. Υόρκης, ο Κοκκινάκης επιχείρησε την ιστορική απ' ευθείας πτήση από τη Μόσχα μέχρι τη Ν. Υόρκη ακολουθώντας την πολική διαδρομή. Ο Κοκκινάκης, ταξίαρχος τότε, μαζί με τον επισμηναγό Μιχαήλ Γκορντιένκο σαν ασυρματιστή και πλοηγό, πέταξαν με ένα κατάλληλα διαμορφωμένο δικινητήριο βομβαρδιστικό Ιλιούσιν ΤsΚΒ-30 (DB-3) που ονομάστηκε «Μόσκβα».
Η πτήση αναχώρησε από τη Μόσχα την Πέμπτη το απόγευμα της 28 Απριλίου 1939. Είχε προγραμματιστεί να περάσει πάνω από Νορβηγία, Ισλανδία, Νότια Γροιλανδία, το Νέο Μπρούνσβικ του Καναδά, την ακτή του Μέιν και τη Βοστόνη και να προσγειωθεί στη Ν. Υόρκη στο Floyd Bennett Field. Λόγω βλάβης των οργάνων πλοήγησης το αεροσκάφος στις 20.55 της ίδιας μέρας έκανε αναγκαστική προσγείωση στη νήσο Miscou του Ν. Μπρούνσβικ του Καναδά κοντά στον 48ο παράλληλο, 1100 χιλιόμετρα πριν από τον τελικό προορισμό τους. Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν καλύψει περίπου 8.000 χλμ σε 23 ώρες, δηλαδή με μέση ταχύτητα 348 χλμ/ώρα, πετώντας επί το πλείστον στα 7.000 μ.
Παρά την αποτυχία της πτήσης, αυτή είχε διεθνή απήχηση και όταν ο Κοκκινάκης με τον Γκορντιένκο έφτασαν με άλλη πτήση στο αεροδρόμιο Floyd Bennett τους έγινε επίσημη υποδοχή, ενώ δέχτηκαν και τα συγχαρητήρια του Στάλιν και του Μολότοφ.
Στη διάρκεια του Β’ Π. Π. ο Κοκκινάκης υπηρέτησε σαν πιλότος δοκιμών και αρχιεπιθεωρητής της σοβιετικής αεροπορίας. Προήχθη σε υποπτέραρχο το 1943, εποχή που κυκλοφόρησε στη Σοβιετική Ένωση και ένα τραγούδι που έλεγε «...Αν χρειαστεί θα στείλουμε τον Κοκκινάκη να βομβαρδίσει το Ναγκασάκι...».
Μεταπολεμικά συνέχισε να δοκιμάζει πρωτότυπα διαφόρων τύπων αεροσκαφών, όπως τα επιβατικά Ιλιούσιν IL-12, IL-18, IL-14 και IL-62, τα βομβαρδιστικά jet IL-22, IL-28, IL-46, IL-54και άλλα. Ο ίδιος δίδαξε την αεροπορική τέχνη στον Βλαδίμηρο Ιλιούσιν, γιο του σχεδιαστή Σεργκέι Ιλιούσιν, τον οποίο έπαιρνε συχνά μαζί του σε πτήσεις.
Ο Βλαδίμηρος έγινε μέλος του ανωτάτου σοβιέτ και τιμήθηκε για δεύτερη φορά σαν Ήρωας της Σοβιετικής Ενώσεως στις 17 Σεπτεμβρίου 1957. Τιμήθηκε σαν «Μάστερ των Σπορ» το 1959, με το «Βραβείο Λένιν» το 1960 καθώς και με άλλα βραβεία. Μεταξύ άλλων του απενεμήθη το χρυσό μετάλλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αεροναυτικής (IAF) της οποίας υπήρξε αντιπρόεδρος από το 1961, πρόεδρος από το 1966 και επίτιμος πρόεδρος από το 1968.
Με την ιδιότητα του ως στελέχους της IAF επισκέφτηκε την Ελλάδα το 1962 για το διεθνές συνέδριο αυτής τη οργάνωσης. Οι Έλληνες δημοσιογράφοι που κάλυψαν με ενδιαφέρον αυτή την επίσκεψη, επέμεναν να μάθουν μεταξύ άλλων, και λεπτομέρειες για την ελληνική καταγωγή του. Η μόνη σχετική δήλωση που κατάφεραν να του αποσπάσουν ήταν ότι «ο πατέρας του είχε αναφέρει κάποτε ότι καταγόταν από την Χίο».
Ο Κοκκινάκης πέθανε το 1985. Μόλις ένα χρόνο πριν είχε γιορτάσει τα 79α γενέθλιά του σε ύψος 8.000 μέτρων.
Στη διάρκεια της καριέρας του ο Κοκκινάκης έκανε δεκάδες αεροπορικά ρεκόρ, εκ των οποίων ισχύουν ακόμη και σήμερα τα εξής.
Το 1939, με την ευκαιρία της Διεθνούς Έκθεσης της Ν. Υόρκης, ο Κοκκινάκης επιχείρησε την ιστορική απ' ευθείας πτήση από τη Μόσχα μέχρι τη Ν. Υόρκη ακολουθώντας την πολική διαδρομή. Ο Κοκκινάκης, ταξίαρχος τότε, μαζί με τον επισμηναγό Μιχαήλ Γκορντιένκο σαν ασυρματιστή και πλοηγό, πέταξαν με ένα κατάλληλα διαμορφωμένο δικινητήριο βομβαρδιστικό Ιλιούσιν ΤsΚΒ-30 (DB-3) που ονομάστηκε «Μόσκβα».
Η πτήση αναχώρησε από τη Μόσχα την Πέμπτη το απόγευμα της 28 Απριλίου 1939. Είχε προγραμματιστεί να περάσει πάνω από Νορβηγία, Ισλανδία, Νότια Γροιλανδία, το Νέο Μπρούνσβικ του Καναδά, την ακτή του Μέιν και τη Βοστόνη και να προσγειωθεί στη Ν. Υόρκη στο Floyd Bennett Field. Λόγω βλάβης των οργάνων πλοήγησης το αεροσκάφος στις 20.55 της ίδιας μέρας έκανε αναγκαστική προσγείωση στη νήσο Miscou του Ν. Μπρούνσβικ του Καναδά κοντά στον 48ο παράλληλο, 1100 χιλιόμετρα πριν από τον τελικό προορισμό τους. Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν καλύψει περίπου 8.000 χλμ σε 23 ώρες, δηλαδή με μέση ταχύτητα 348 χλμ/ώρα, πετώντας επί το πλείστον στα 7.000 μ.
Παρά την αποτυχία της πτήσης, αυτή είχε διεθνή απήχηση και όταν ο Κοκκινάκης με τον Γκορντιένκο έφτασαν με άλλη πτήση στο αεροδρόμιο Floyd Bennett τους έγινε επίσημη υποδοχή, ενώ δέχτηκαν και τα συγχαρητήρια του Στάλιν και του Μολότοφ.
Στη διάρκεια του Β’ Π. Π. ο Κοκκινάκης υπηρέτησε σαν πιλότος δοκιμών και αρχιεπιθεωρητής της σοβιετικής αεροπορίας. Προήχθη σε υποπτέραρχο το 1943, εποχή που κυκλοφόρησε στη Σοβιετική Ένωση και ένα τραγούδι που έλεγε «...Αν χρειαστεί θα στείλουμε τον Κοκκινάκη να βομβαρδίσει το Ναγκασάκι...».
Μεταπολεμικά συνέχισε να δοκιμάζει πρωτότυπα διαφόρων τύπων αεροσκαφών, όπως τα επιβατικά Ιλιούσιν IL-12, IL-18, IL-14 και IL-62, τα βομβαρδιστικά jet IL-22, IL-28, IL-46, IL-54και άλλα. Ο ίδιος δίδαξε την αεροπορική τέχνη στον Βλαδίμηρο Ιλιούσιν, γιο του σχεδιαστή Σεργκέι Ιλιούσιν, τον οποίο έπαιρνε συχνά μαζί του σε πτήσεις.
Ο Βλαδίμηρος έγινε μέλος του ανωτάτου σοβιέτ και τιμήθηκε για δεύτερη φορά σαν Ήρωας της Σοβιετικής Ενώσεως στις 17 Σεπτεμβρίου 1957. Τιμήθηκε σαν «Μάστερ των Σπορ» το 1959, με το «Βραβείο Λένιν» το 1960 καθώς και με άλλα βραβεία. Μεταξύ άλλων του απενεμήθη το χρυσό μετάλλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αεροναυτικής (IAF) της οποίας υπήρξε αντιπρόεδρος από το 1961, πρόεδρος από το 1966 και επίτιμος πρόεδρος από το 1968.
Με την ιδιότητα του ως στελέχους της IAF επισκέφτηκε την Ελλάδα το 1962 για το διεθνές συνέδριο αυτής τη οργάνωσης. Οι Έλληνες δημοσιογράφοι που κάλυψαν με ενδιαφέρον αυτή την επίσκεψη, επέμεναν να μάθουν μεταξύ άλλων, και λεπτομέρειες για την ελληνική καταγωγή του. Η μόνη σχετική δήλωση που κατάφεραν να του αποσπάσουν ήταν ότι «ο πατέρας του είχε αναφέρει κάποτε ότι καταγόταν από την Χίο».
Ο Κοκκινάκης πέθανε το 1985. Μόλις ένα χρόνο πριν είχε γιορτάσει τα 79α γενέθλιά του σε ύψος 8.000 μέτρων.
Στη διάρκεια της καριέρας του ο Κοκκινάκης έκανε δεκάδες αεροπορικά ρεκόρ, εκ των οποίων ισχύουν ακόμη και σήμερα τα εξής.
Ύψους με φορτίο 10.000 κιλών στα 13.154 μέτρα, από την 15-11-1958.
Ύψους με φορτίο 15.000 κιλά στα 12.471 μέτρα, από την 14-11-1958.
Ύψους με φορτίο 20.000 κιλά στα 12.118 μέτρα, από την 25-11-1959.
Τα ανωτέρω, καθώς και αρκετά άλλα που έχουν πλέον καταρριφθεί, έγιναν με το τετρακινητήριο ελικοφόρο Ιλιούσιν IL-18.
Τα περισσότερα ρεκόρ είχε κάνει με το CKB-26 (IL-2) που περιγράψαμε προηγουμένως. Η σύγχρονη Ρωσία, σαν διάδοχος της ΕΣΣΔ, εξακολουθεί να τιμά τον Β. Κοκκινάκη και για την εκατονταετία από τη γέννησή του εξέδωσε αναμνηστικό γραμματόσημο.
Ο αδελφός του Κωνσταντίνος Κοκκινάκης ήταν επίσης σοβιετικός πιλότος δοκιμών αλλά και πιλότος μαχητικών στη διάρκεια του Β' Π.Π. Υπήρχε τουλάχιστον ένας ακόμη αδελφός, ο Παύλος, ο οποίος συμμετείχε σαν πλήρωμα σε μερικές από τις πτήσεις-ρεκόρ που έκανε ο Βλαδίμηρος.
