Του Τόλη Κοϊνη
30.000 Οθωμανικός στρατός πέρασε τα Δερβενάκια, διέλυσε την πολιορκία του Ναυπλίου και περίμενε κατά που θα προχωρήσει. Η κατάσταση στους Έλληνες ήταν τραγική. Ο λαός του Άργους και των χωριών κατέφυγε πρόσφυγας στα γύρω ορεινά μέρη. Η νόμιμη Κυβέρνηση φόρτωσε τα αρχεία της (!!!) και μπάρκαρε και η ίδια στα καράβια των Υδραιοσπετσιωτών αφήνοντας ένα στράτευμα χωρίς αρχηγό. Η Πελοποννησιακή Γερουσία έμεινε και αυτή ακέφαλη γιατί ο πρόεδρός της( επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος) ήταν όμηρος στα χέρια των Τούρκων μέσα στο Ναύπλιο.
Τότε ανέλαβε πρωτοβουλία ο Κολοκοτρώνης. Τα «βρήκε» με τα υπόλοιπα μέλη της Γερουσίας και του Βουλευτικού. Έλαβε έτσι νομιμοποίηση. Δεν ήταν τυπική. Του εξασφάλιζαν τον ανεφοδιασμό του στρατεύματος. Και έβαλε μπροστά τα «κλέφτικα κόλπα», σήμερα θα τα λέγαμε ψυχολογικό και βιολογικό πόλεμο.
Άναβε τα βράδια φωτιές στα γύρω βουνά για να φαίνονται από τον Αργολικό κάμπο. Να δημιουργηθεί η εντύπωση στον εχθρό ότι είχε πολλαπλάσιο στράτευμα από ότι στην πραγματικότητα. Οι επιτελείς του Δράμαλη, ήταν εμπειροπόλεμοι και καταλάβαιναν το σχέδιο. Ο στρατός όμως έχανε το ηθικό του. Αυτό ήθελε να πετύχει.
Το δεύτερο ήταν να στερήσει τροφές και νερό από το Τούρκικο στράτευμα. Ανέθεσε στον Δημήτριο Τσώκρη να μολύνει όλα τα πηγάδια που είχαν ακόμα νερό, ρίχνοντας μέσα ψόφια ζώα. Είχε προηγηθεί περίοδος ανομβρίας και ακόμα και το Κεφαλάρι του Άργους είχε στερέψει. Τα πηγάδια που κρατούσαν νερό στον πυθμένα τους μολύνθηκαν και άρχισαν να μεταδίδονται αρρώστιες στο Τούρκικο στράτευμα. Το βασικό στρατόπεδο των Τούρκων στην Γλυκιά, υδροδοτείτο από το «ποταμάκι» αυτό που εκβάλλει δίπλα στην σημερινή Νομαρχία και από τις πηγές της Άριας. Προφανώς, δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τους 30.000 στρατό και 6.000 πολιορκουμένους στο Ναύπλιο. Σήμερα θα λέγαμε βιολογικό πόλεμο τις ενέργειες του Κολοκοτρώνη.
Τρίτο ήταν να καθυστερήσει τις κινήσεις του αντιπάλου. Έστειλε τον ηρωικό πρίγκηπα Υψηλάντη να καταλάβει την Λάρισα του Άργους. Οι Τούρκοι δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν αφήνοντας την Λάρισα στα χέρια των Ελλήνων.
Έτσι μέσα σε λίγες είχε πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων και είχε διαλέξει αυτός το πεδίο της μάχης… τα στενά των Δερβενακίων.
Η εικόνα από τα «κλασικά εικονογραφημένα» του 60.