Ο χειρότερος Αύγουστος της Ελλάδας

Του Τόλη Κοϊνη

Ο Αύγουστος έχει συνδεθεί με δυο καταστροφές. Το 74 με τον «δεύτερο Αττίλα» και το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή. Το 1922 ήταν ό,τι χειρότερο μπορούσε να συμβεί.

Κοντεύουμε να το λησμονήσουμε. Διάφορες επιπόλαιες και αναθεωρητικές ιστορίες απλώνονται και διαστρέφουν τα γεγονότα. Θα απαριθμήσω μερικές.

1) Φταίει ο Βενιζέλος, που μας οδήγησε στην Σμύρνη. Δηλαδή, θα έπρεπε να αφήσει τον Ελληνισμό της Ασίας στην τύχη του, να κλείσει τα μάτια του μπροστά στην προαποφασισμένη εθνοκάθαρση και να μην διεκδικήσει τίποτε για λογαριασμό της Ελλάδας. Ο Βενιζέλος είχε πέσει δυό χρόνια πριν από την Κυβέρνηση και οι διάδοχοί του είχαν όλον τον χρόνο να εφαρμόσουν την πολιτική τους.

2) Φταίει η Σοβιετική Ένωση, που βοήθησε τον Κεμάλ. Πώς θα μας βοηθούσε η Σοβιετική Ένωση όταν ακόμα δεν την είχαμε αναγνωρίσει(!!!). Πώς θα μας βοηθούσε όταν εμείς είχαμε στείλει εκστρατευτικό σώμα εναντίον της;;;

3) Φταίνε οι κομμουνιστές, για την αντιπολεμική προπαγάνδα. Ναι, αλλά το ίδια συνθήματα με τους κομμουνιστές, φώναζαν και οι Βασιλόφρονες (!!!) μέχρι το Νοέμβριο του 1920, μόνο που το έλεγαν στην καθαρεύουσα «οίκαδε» ενώ οι άλλοι το μετέφραζαν στη δημοτική «στα σπίτια μας».

4) Φταίνε οι Σύμμαχοι, που δεν μας βοήθησαν. Όταν η Ελληνική Δεξιά έφερε «τσαμπουκά» στον θρόνο τον Κωνσταντίνο, τον γαμπρό του Κάιζερ, δυο χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, απαιτούσαμε να μας βοηθήσουν; Και οι Σύμμαχοι δεν είχαν ενιαία στάση απέναντί μας. Οι Γάλλοι ήταν απροκάλυπτα εχθρικοί, παρέδωσαν εδάφη και οπλισμό στον Κεμάλ. Οι Ιταλοί (οι δημοκρατικοί γιατί δεν είχαν έρθει ακόμα οι φασίστες στην εξουσία) τα ίδια. Οι Άγγλοι διατηρούσαν κάποια προσχήματα – είχαν ήδη πάρει με το μέρος τους τον διάδοχο του Κωνσταντίνου τον Γεώργιο τον Β΄-.

5) Φταίει ο αρχιστράτηγος Παπούλιας. Ο Παπούλιας είχε εξηγήσει στην Κυβέρνηση ότι η γραμμή του μετώπου ήταν εκτεταμένη και επισφαλής και είχε ζητήσει να πραγματοποιήσει τακτική υποχώρηση σε ασφαλέστερες τοποθεσίες. Αποτέλεσμα τον αποστράτευσαν και τοποθέτησαν τον πιο άχρηστο αξιωματικό που διέθετε τότε ο Ελληνικός στρατός, τον Χατζηανέστη. Ο μόνος αξιωματικός που ανάγκασε μια Μεραρχία το 1915 να στασιάσει γιατί δεν άντεχε τα καψόνια του. Ο μόνος αξιωματικός που αναγκάστηκε να παραιτηθεί το 1909 διαμαρτυρόμενος για την Επανάσταση στου Γουδή. Συγκαταλέγεται μεταξύ των δέκα πιο άχρηστων στρατηγών όλων των εποχών, όλων των στρατών. Στην κρίσιμη στιγμή ήταν σε ένα γιωτ αρόδο από την Σμύρνη και έστελνε διαταγές. Αυτός ο φοβερός τύπος, αντί να κάνει την τακτική υποχώρηση, απέσυρε όλες τις εφεδρείες από το Μικρασιατικό Μέτωπο και τις έστειλε στην Θράκη, για να πάρουμε την Κωνσταντινούπολη!!! Τελικά αυτό οι Άγγλοι – τους ζητήσαμε την άδεια- δεν το επέτρεψαν. Και έτσι έμεινε αδυνατισμένο το μέτωπο και ευάλωτο στις κινήσεις του Κεμάλ.

6) Στη παραλία της Σμύρνης έγινε συνωστισμός. Όχι. Αυτό που έγινε τότε το λέγανε σφαγή, τώρα το λένε εθνοκάθαρση. Και για να μην έχουμε αμφιβολία φιλοξενώ μια κλασική φωτογραφία.