Άσκηση στο νερό

Άρθρο του Δ. Διατσίκου

Καθ. Φυσικής Αγωγής

Το κολύμπι θεωρείται και όχι άδικα - η τελειότερη για τον άνθρωπο αφού γυμνάζει και αναζωογονεί όλο το σώμα. Οι ρυθμικές κινήσεις που κάνουμε όταν κολυμπάμε ωφελούν τόσο τους μυς όσο και την καρδιά και τους πνεύμονες. 

Με το κολύμπι ενισχύεται η δύναμη και η αντοχή των μυών χωρίς ωστόσο - και αυτό ίσως είναι το πιο ενδιαφέρον - να καταπονούνται οι τένοντες, οι σύνδεσμοι και οι αρθρώσεις όπως συμβαίνει με άλλα αθλήματα.

Η άνωση του νερού που κρατά το σώμα στην επιφάνεια και ελαφρύνει από το βάρος του και προστατεύει από τα ατυχήματα που έχουν σχέση με πιέσεις συγκρούσεις και τραυματισμούς που κατά κύριο λόγο συμβαίνουν λόγω της βαρύτητας που ως γνωστόν και από αυτή την άποψη θεωρείται και είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος , ο χειρότερος "εχθρός" του ανθρωπίνου σώματος.

Γι' αυτό και σε αντίθεση με άλλα αθλήματα το κολύμπι έχει το μικρότερο ποσοστό τραυματισμών. Αυτό διευκολύνεται βέβαια και από τη φυσική ικανότητα του ανθρώπου να πλέει και να προσαρμόζεται μέσα στο νερό , ικανότητα που έχει από την αρχή της ζωής του, όταν ως έμβρυο κολυμπά στο αμνιακό υγρό. Την ικανότητα αυτή την χάνει προς στιγμήν αλλά την επανακτά εύκολα με εκπαίδευση ή με ατομική προσπάθεια. Επιπλέον δε, επειδή το κολύμπι δεν υποβάλλει πιέσεις στη σπονδυλική στήλη, το ισχίο, τα γόνατα και τις άλλες αρθρώσεις είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για τους παχύσαρκους ή για άτομα με προβλήματα στα γόνατα , στη μέση και την πλάτη. Τα άτομα αυτά μπορούν με το κολύμπι να ασκηθούν εντονότερα και για περισσότερο χρόνο σε σχέση με άλλα αθλήματα, χωρίς τον κίνδυνο υποτροπών ή άλλων παρενεργειών. 

Είναι επίσης πολύ σημαντικό να επισημανθεί ότι οι χτύποι της καρδιάς είναι φυσιολογικά λιγότεροι κατά την κολύμβηση σε σχέση με την άθληση στη στεριά. Αυτό οφείλεται στο ότι η καρδιά δε χρειάζεται να δουλέψει τόσο σκληρά για να κρατήσει σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος όταν κολυμπάμε πράγμα που πρέπει να κάνει όταν γυμναζόμαστε έξω από το νερό. Ένας ακόμη λόγος είναι ότι η επιστροφή του αίματος από τα άκρα και την περιφέρεια προς την καρδιά διευκολύνεται κατά πολύ από την οριζόντια θέση του σώματος μέσα στο νερό. Καλό είναι να επισημανθεί επίσης ότι οι άρρυθμες, οι άτσαλες κινήσεις, καθιστούν το κολύμπι δύσκολο κ' αγχώδες και κατά κάποιο τρόπο "ταλαιπωρούν" την καρδιά. Αντίθετα, κινήσεις απαλές ρυθμικές καθιστούν το κολύμπι όχι μόνο μια τέλεια άσκηση αλλά και ένα σπουδαίο μέσο χαλάρωσης.

Με την ευκαιρία αξίζει να αναφερθεί ότι εξίσου ωφέλιμες με το κολύμπι μπορούν να αποβούν ορισμένες ΑΣΚΗΣΕΙΣ που εκτελούνται στο νερό (στη θάλασσα κατά προτίμηση αλλά και στις πισίνες) και αποτελούν μια χρηστική, ασφαλή εναλλακτική λύση στην κολύμβηση. Συνήθως εφαρμόζονται με τον ασκούμενο να βρίσκεται σε νερό που φθάνει έως το στήθος του ενώ το ενδιαφέρον είναι ότι δεν χρειάζεται καν να ξέρει κανείς κολύμπι για να τις εκτελέσει. Έρευνες έδειξαν ότι η καρδιά και οι νεφροί ωφελούνται όταν στεκόμαστε στο νερό που φθάνει έως το ύψος του στήθους. Επίσης μέση, σπονδυλική στήλη , αρθρώσεις, στομάχι, κοιλιά και τα πόδια είναι οι κύριοι "αποδέκτες" των ωφελημάτων που προσφέρει η άσκηση στο νερό. Ακόμα οι μύες δυναμώνουν χωρίς - το ξαναλέμε - να επιβαρύνεται υπερβολικά το σκελετικό, το οποίο δέρμα τεντώνεται και το κυκλοφορικό επανακτά το φυσιολογικό ρυθμό του. 

Τέλος στα πλεονεκτήματα της ΑΣΚΗΣΗ στο ΝΕΡΟ μπορεί να αναφέρουμε ότι :

-Δεν χρειάζεται να βάλετε το κεφάλι σας στο νερό
-Τις ασκήσεις στο νερό μπορούν να κάνουν άνθρωποι όλων των ηλικιών ανεξάρτητα από το βάρος και το σχήμα του σώματος
-Οι ασκήσεις μπορεί να γίνουν με ή χωρίς παρέα
-Σπανίως αναπτύσσεται παρατεταμένο μυϊκό άγχος μετά την άσκηση
-Άσκηση στο νερό σημαίνει αποφυγή της ενοχλητικής εφίδρωσης και πραγματική αίσθηση φρεσκάδας με την ολοκλήρωση

Ως κορυφαία ιδανική και εύκολη στην εφαρμογή της ΑΣΚΗΣΗ στο νερό χαρακτηρίζουν (αξιολογούν) οι αθλητίατροι την αναφερόμενη ως "AQUA JOGGING". Με απλά λόγια δηλαδή το περπάτημα ή το ελαφρό τρέξιμο στο νερό που είναι πολύ πιο ευεργετικό από το γνωστό τρέξιμο στη ξηρά, αφού το υγρό "μασάζ" είναι ο πληρέστερος τρόπος ρύθμισης και ομαλοποίησης όλων των οργανικών λειτουργιών.

Το "Aqua jogging" είναι η ωραιότερη και η πιο αποδοτική άσκηση για όλες τις ηλικίες, σύμφωνα με 

το σύνολο των ειδικών επιστημόνων γιατί όπως ήδη επισημάναμε το σώμα γυμνάζεται χωρίς να απαιτούνται μεγάλες προσπάθειες αφού η άνωση φροντίζει να μειώνει την βαρύτητα. Έτσι ακόμα και άτομα προχωρημένης ηλικίας μπορούν να προσφέρουν στον εαυτό τους το αναζωογονητικό δώρο της κίνησης.

H διάρκεια των "AQUA JOGGING" μπορεί να καθορίζεται από τους ασκούμενους αναλόγως του επιπέδου, της φυσικής κατάστασης και της ηλικίας τους. Υπάρχει ωστόσο ένας συμβουλευτικός οδηγός καταπόνησης : Μετά από πέντε με δέκα λεπτά περπατήματος ή ελαφρού τρεξίματος ο καρδιακός παλμός πρέπει να κυμαίνεται 110 και 130 σφυγμών. Είναι εύκολο να τον μετρήσουμε αν φοράμε ένα ρολόι - χρονόμετρο κατά τη διάρκεια της άσκησης. " Αν ο παλμός γίνει πιο γρήγορος κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα και ύστερα συνεχίζουμε με πιο αργό ρυθμό" συμβουλεύουν οι αθλητίατροι.

Το " Aqua jogging" είναι ιδανικό για την απόκτηση λείου δέρματος και την εξαφάνιση των ενοχλητικών νευριδίων και φλεβών στα κάτω άκρα. Το δέρμα "πορτοκαλόφλουδας" και η κυτταρίτιδα για τα οποία πολλές γυναίκες αισθάνονται αμήχανα έως και δυστυχείς από τα πρώτα νεανικά τους χρόνια φεύγουν οριστικά αν επιμείνουν συστηματικά και στοχευμένα σε αυτή την άσκηση. Το βάθος ποικίλλει αναλόγως της αντοχής του καθενός στην αντίσταση που συναντά. Όσοι θέλουν να "πιάνουν" και την κοιλία για να απαλλαγούν από τις αντιαισθητικές καμπύλες και τα κρεμασμένα στρώματα λίπους πρέπει α αφήνουν το νερό να φτάσει πάνω από τον αφαλό τους. Εκτός από το τρέξιμο προς τα εμπρός ιδιαίτερα καλή άσκηση είναι και το τρέξιμο προς τα πίσω. Ακόμα όμως και μια χαλαρωτική βόλτα στην άμμο είναι "φάρμακο" για το σώμα ιδιαίτερα δε για τους πνεύμονες αλλά και για την αγύμναστη (εξαιτίας των υποδημάτων) πελματιαία επιφάνεια του ποδιού υπό την προϋπόθεση βέβαια οτι περπατά κανείς ξυπόλητος. Σημειώνεται πως το περπάτημα στην παραλία συστήνεται και από τους γιατρούς για τα παιδιά που πάσχουν από πλατυποδία.

Στον επίλογο θα πρέπει να τονίσουμε με ιδιαίτερη έμφαση πως μολονότι η άσκηση στο νερό και η κολύμβηση γενικά είναι μάλλον απίθανο να προκαλέσει τραυματισμούς , εν τούτοις πρέπει ΠΑΝΤΑ να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν οι κίνδυνοι του ΝΕΡΟΥ. Ας μην παραβλέπουμε άλλωστε ότι (μέσα στο νερό) βρισκόμαστε έξω από το φυσικό περιβάλλον επιβίωσης του ανθρώπου και γι΄αυτό η ΑΣΦΑΛΕΙΑ και τα προς τούτο μέτρα προφύλαξης πρέπει να ναι το κύριο μέλημα μας έτσι ώστε να απολαύσετε καλύτερα και περισσότερο τα οφέλη από την ενασχόληση με την κολύμβηση και τις ασκήσεις στο νερό.

Έτσι λοιπόν πέρα από το γενικό κανόνα " ότι πριν αρχίσουμε οποιοδήποτε πρόγραμμα φυσικής κατάστασης φροντίζουμε να συμβουλευτούμε τον οικογενειακό μας γιατρό" ειδικά αυτό πρέπει να συμβεί οπωσδήποτε (απαραίτητα) αν είχατε ποτέ υπέρταση, πόνο στο στήθος ή τους ώμους ή προβλήματα με την καρδιά σας για να διαπιστώσει (ο γιατρός) αν επιτρέπεται να ασκηθείτε στο νερό.
- Οι ασκήσεις στο νερό δε πρέπει ποτέ να προκαλούν πόνο η δυσφορία. Μην πιέζετε πολύ τον εαυτό σας και σταματήστε αν αρχίσετε να πονάτε. Κάνετε όσο και όσες ασκήσεις μπορείτε και ταιριάζουν στο επίπεδο της φυσικής καταστάσεως σας ούτως ώστε όταν ολοκληρώσετε το πρόγραμμα σας να νοιώθετε ήπια κόπωση αλλά όχι εξάντληση.

-Αν αισθανθείτε ρίγος η ζάλη σταματήστε το κολύμπι ή τις ασκήσεις και βγείτε αμέσως από την θάλασσα ή την πισίνα.

-Μην κάνετε βουτιές ή ασκήσεις (ειδικά το AQUA JOGGING) σε θαλάσσιες περιοχές που δεν γνωρίζετε ή δεν ελέγξετε την καθαριότητα του πυθμένα αλλά και το βάθος της θάλασσας

-Αν κάνετε κολύμπι και κουραστείτε ιδιαίτερα δε αν πάθετε κράμπα διατηρήστε με κάθε τρόπο την ψυχραιμία σας. Για να ξεκουραστείτε γυρίστε σε ύπτια με την πλάτη στο νερό (ανάσκελα) και το σώμα κατά το δυνατόν ακίνητο και χαλαρό. Όταν νοιώσετε ότι ανακτάτε τις δυνάμεις σας βγείτε από το νερό με αργές και προ πάντων ήρεμες κινήσεις. Πάντως σε κάθε περίπτωση μην κολυμπάτε προς τα βαθιά χωρίς να σκέφτεστε ότι υπάρχει και η επιστροφή.

-Προσοχή μην εκτίθεστε υπερβολικά στο ήλιο ειδικά τις ώρες από 11:00 το πρωί έως της 5 το απόγευμα. Κινδυνεύετε άμεσα από ηλίαση ή αφυδάτωση ή ακόμη σε ακραίες περιπτώσεις από θερμοπληξία, μια δύσκολη έως και επικίνδυνη κατάσταση όπου το νευρικό και αρτηριακό σύστημα σταματούν να λειτουργούν καταστρέφοντας τον εγκέφαλο με ότι αυτό συνεπάγεται (μπορεί να επιφέρει). Μην ξεχνάτε το κολύμπι και η άσκηση στο νερό πρέπει να συνδυάζεται με την πρόσληψη άφθονου ΝΕΡΟΥ και πολλών ΦΡΟΥΤΩΝ. Ακόμα είναι κοινά παραδεκτό σήμερα απ΄όλους τους ειδικούς ότι το υπερβολικό μαύρισμα με την ηλιοθεραπεία αποτελεί την πρώτη κύρια αιτία δημιουργίας καρκίνου του δέρματος. Μάλιστα τα εγκαύματα από ήλιο στα παιδιά αυξάνουν τις πιθανότητες στην πορεία του χρόνου (μελλοντικά) να αποτελέσουν μια άκρως επικίνδυνη υποθήκη για την υγεία του δέρματος τους.

-Αγνοήστε τους περίεργους. Στην αρχή οι κινήσεις σας μπορεί να προκαλέσουν την περιέργεια ίσως και κάποιο σχόλιο. Αν όμως καταλάβουν τι κάνετε ενδεχομένως να θελήσουν να δοκιμάσουν

-Τέλος ένα πρόγραμμα με ΑΣΚΗΣΗ στο ΝΕΡΟ τουλάχιστον 3 φορές τη βδομάδα δίνει όχι μόνο τις εγγυήσεις για σημαντική βελτίωση της σωματικής υγείας αλλά ενεργοποιεί την ψυχική διάθεση και χαρίζει στον άνθρωπο κέφι και αισιοδοξία. Γι' αυτό δοκιμάστε το κολύμπι και την ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟ ΝΕΡΟ και αφήστε το μυαλό και το σώμα σας να ΑΠΟΛΑΥΣΕΙ αυτή την ενασχόληση, αυτή τη δραστηριότητα.

ΒΑΣΙΚΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ ωστόσο για κάτι τέτοιο, να υπάρχει μέτρο και να ακούμε το σώμα μας . ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΑΘΛΗΤΕΣ είστε ΑΘΛΟΥΜΕΝΟΙ. ΣΕΒΑΣΟΥ ΤΟ ΣΩΜΑ σου και την καθημερινότητα.