Αποχαιρετιστήριος λόγος του Προέδρου του Θεατρικού Ομίλου Ερμιονίδας Δημήτρη Ι. Σίδερη για τη Μεγάλη του Χορηγό Μαράικε Ηλιού Ντε Κόνινγκ. Εκφωνήθηκε μετά την εξόδιο ακολουθία που τελέστηκε την Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2019 στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Λόγος αποχαιρετιστήριος για την κ. Μαράικε Ηλιού Ντε Κόνινγκ
Τώρα καθώς κοιμάσαι λαμπερή
στις αμμουδιές των αστεριών
κι είσαι ένα δάκρυ της Πούλιας,
κι είσαι ένα βότσαλο πικρό,
στην αγκαλιά του ονείρου,
πάρε τ΄ ασήμι των λιβαδιών,
να βάψεις το μέτωπό σου,
και πήγαινε να κοιμηθείς
σ΄ ένα ανοιξιάτικο πέλαγο.
Ήταν για σένανε η ζωή
σαν ένα δάκρυ της θάλασσας,
Κι ήσουν για κείνηνε εσύ,
ένα γιγάντιο κύμα της,
Ένα πικρό βότσαλό της,
Ένα μικρό χελιδόνι της
που τριγυρνούσε στα δάση
Με τη ζεστή του την καρδιά
τριγυρισμένη στα ξένα.
( Νίκος Γκάτσος, ”Δάνεισε τα μετάξια σου στον άνεμο” ).
Αγαπημένη μου Μαράικε,
Ξεκινώντας να γράψω δυο λόγια αποχαιρετισμού, για το χειρότερο χρέος της ζωής μου που το εκπληρώνω απόψε, σ’ αυτήν εδώ τη θλιβερή τελετή, που ανθρώπου νους δεν την αντέχει, οι λέξεις στάθηκαν φτωχές, για να σε περιγράψουν.
Μονάχη μου καταφυγή η ποίηση για να μπορέσω να ξεκινήσω, γιατί μονάχα με την ποίηση μπορώ να σε προσεγγίσω.
Ήσουν πλασμένη από σπάνια και πανάκριβα υλικά, που τα φύλαγες έντεχνα στα τρίσβαθα της καρδιάς σου, της μικρής και τρισμέγιστης, της χρυσής μα και τόσο πολύτιμης, για να μη στερέψουν, να μη χαθούν και λείψουν κάποτε από τον κόσμο μας.
Σ’ αυτόν τον κόσμο ήρθες, σαν φωτεινό μετέωρο και τον κόσμησες, αφήνοντας πίσω σου ανάμνηση προτύπου ήθους, αξιοπρέπειας, καλαισθησίας και κυρίως ανθρωπιάς.
Μα φεύγεις άξαφνα αγαπημένη μου Μαράικε, γιατί γι αυτόν τον κόσμο ήσουν πολύ, ήσουν πάρα πολύ και δεν χωρούσες. Διέγραψες την τροχιά σου, που ήταν πολύ φωτεινή κι αφού ολοκλήρωσες την αποστολή σου, έφυγες για να ομορφαίνεις πια τον κόσμο τον επέκεινα.
Ήρθες και με τη διακριτική παρουσία σου, με την αέρινη και φινετσάτη φιγούρα σου, ανέβασες το μέτρο, ανέβασες τον πήχη της αρετής και της ανθρώπινης αξίας πολύ ψηλά, δείχνοντας με το παράδειγμά σου, πού πραγματικά πρέπει να στέκει ο άνθρωπος.
Γιατί υπήρξες υπέροχος και μοναδικός άνθρωπος με την κυριολεκτική, την υψηλή έννοια του όρου, από το είδος εκείνο που σήμερα σπανίζει όλο και περισσότερο και που τόσο μεγάλη ανάγκη το έχει η κοινωνία η πατρίδα και ο τόπος μας.
Είχες πλήρη συναίσθηση της αποστολής σου και του λειτουργήματός σου, γιατί ένα κομμάτι της ύπαρξής σου μόνο ως λειτούργημα το αντιλαμβανόσουν και δεν μπορούσες να διανοηθείς μα ούτε και να ανεχθείς, οποιαδήποτε άλλη εκδοχή ή να συμβιβαστείς.
Έδινες ολόκληρο το είναι σου, σε όλους τους ανθρώπους και κυρίως σ’ αυτούς που είχαν προβλήματα και αδυναμίες. Ο κόπος ήταν άγνωστη λέξη για σένα και ο ελεύθερος χρόνος σου αντίδωρο σε όλους όσοι επιζητούσαν την αρωγή και τη βοήθειά σου.
Με τη στάση σου δίδασκες αξίες, υποδείκνυες πρότυπα, αναδείκνυες ιδανικά. Μα πάνω απ’ όλα δίδασκες την αγάπη, γιατί ξεχείλιζες η ίδια από αγάπη. Με την αγάπη προσλάμβανες τα πάντα γύρω σου και με περίσσια αγάπης τα ανταπέδιδες. Κι αυτό γινόταν επειδή ήσουν “καλός αγωγός του καλού”. Έτσι γεννήθηκες, αυτή ήταν η φτιαξιά σου.
Όταν μεγάλωσες εμπειρικά έκανες βίωμά σου τα λόγια του Αποστόλου Παύλου : «Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπη δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον», οικειοποιώντας όλες τις αρετές που συνοδεύουν την αγάπη, οι οποίες περιγράφονται στον υπέροχο ύμνο της, κάνοντάς τις ιδιαίτερα στοιχεία του χαρακτήρα σου. Δεν υπάρχει ούτε μία λέξη που να μη σε φωτογραφίζει, που να μην σε εκφράζει, που να μη σε χαρακτηρίζει, κυρίως όμως η τελευταία φράση : Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.
Ιδιαίτερα το νόημα αυτής της φράσης, μας το δίδαξες πάρα πολύ καλά αγαπημένη μου Μαράικε, με όλη τη στάση σου τα τελευταία χρόνια, από τότε που γνωριστήκαμε στο Θεατρικό Όμιλο Ερμιονίδας, το Πνευματικό σου παιδί.
Γιατί πέρα από τα υπέροχα φυσικά σου παιδιά τον Κίμωνα και την Αλεξάνδρα με τις οικογένειές τους και την αγαπημένη σου εγγονούλα τη Μαριλένα, την αδελφή σου και τους συγγενείς σου, που εμβρόντητοι σε κατευοδώνουν σήμερα, απέκτησες και ένα πνευματικό παιδί, το Θεατρικό Όμιλο Ερμιονίδας, που το περιέβαλες με όλη σου την αγάπη, τη φροντίδα και τη στοργή.
Όλα τα μέλη του Ομίλου μας, έχουμε την επίγνωση τι ήσουν για εμάς και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπολειπόμαστε απέναντί σου σε σθένος, σε αγάπη, σε πίστη, σε δύναμη, σε αρετή.
Κι αυτή η επίγνωση είναι που κάνει το κενό που αφήνεις, καλή μου Μαράικε, όχι απλά δυσαναπλήρωτο αλλά αναναπλήρωτο.
Θα μας λείπεις αγαπημένη μας Μαράικε. Θα λείπεις απ’ το θέατρό μας, που το λάτρεψες και σε λάτρεψε. Από το θέατρο που φέρει το όνομά σου για να σε θυμίζει αφενός σ’ εμάς και αφετέρου να θυμίζει στον τόπο μας, στην Ερμιονίδα ολάκερη, αυτό που χαρακτηριστικά λέει ο Ηρόδοτος : τα έργα τα μεγάλα και τα θαυμαστά που έκανες, να μη μείνουν “ακλεά”, αλλά να στέκουν εσαεί φωτεινοί οδοδείκτες, για να δείχνουν το δρόμο της ποιότητας, το δρόμο της αρετής, της ευποιίας και της ανιδιοτελούς προσφοράς και σε άλλους.
Θα μας λείπει η αύρα σου, η διακριτική παρουσία σου, η αρχοντιά σου, η μεγαλοθυμία σου, η φιλοζωία σου, η καλαισθησία σου. Θα μας λείπει η αιθέρια ύπαρξή σου και το στοργικό βλέμμα σου που ήταν ομορφότερο από τα καταγάλανα μάτια σου.
Προσωπικά θα μου λείπουν οι συζητήσεις μας, η παρέα μας και η δημιουργική συναναστροφή μας. Κυρίως όμως θα μου λείπει η υπέροχη φωνή και η έγνοια σου.
Έγνοια για τα πάντα. Ανθρώπους, ζώα, πράγματα.
Η χαρά σου, χαρά μικρού παιδιού σε κάθε επιτυχία μας. Η αγάπη σου και η στήριξή σου στα δημιουργικά πετάγματά μας, αόρατο αλλά υπαρκτό δίχτυ ασφαλείας, που είχε ως αποτέλεσμα η ομάδα μας χρόνο με το χρόνο να προοδεύει, να εξελίσσεται, να ωριμάζει, να μεγαλουργεί. Κι εσύ πάντα κοντά μας, πλάι μας, μαζί μας να μας καμαρώνεις, να μας παρακολουθείς, να μας συναναστρέφεσαι και να μας στηρίζεις.
Παρωθητική, διακριτική, Κυρία. Ηγερία σε όλα σου. Πραγματική απόγονος του Εράσμου, όπως πολύ εύστοχα σε αποκαλεί ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, στο σημερινό ολοσέλιδο αφιέρωμα που κάνει για εσένα, σήμερα, στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.
Πέρα όμως από το Θεατρικό μας Όμιλο αγαπημένη μου Μαράικε, θα λείπεις από τον τόπο μας που τον αγάπησες έμπρακτα περισσότερο από εμάς, τους ντόπιους.
Θα λείπεις από το κοινό του Θ.Ο.Ε. που με τα μηνύματά του για την απώλειά σου μας έχει συγκλονίσει. Θα λείπεις από τους επώνυμους καλλιτέχνες που σε γνώρισαν στα φεστιβάλ που κάναμε και σε θαύμασαν. Θα λείπεις από τους Πανεπιστημιακούς που σε γνώρισαν στην πρώτη ημερίδα που κάναμε και εκθαμβώθηκαν. , Γιατί ποιος κοινός θνητός σε γνώρισε, αγαπημένη μου Μαράικε και δε μαγνητίστηκε από την προσωπικότητά σου, δε σαγηνεύτηκε από τον υπέροχο χαρακτήρα σου;
Θα λείπεις από όλους τους Πολιτιστικούς Φορείς του τόπου μας. Θα λείπεις από το Δήμο Ερμιονίδας, από την τοπική Κοινότητα Πορτοχελίου, από το Κέντρο Υγείας Κρανιδίου, από τα Σχολεία, από την Αλληλεγγύη, από την τοπική Εκκλησία, από τους καθημερινούς Ανθρώπους, του πόνου και του μόχθου.
Θα λείπεις ιδιαίτερα απ’ τον τόπο που αγάπησες καλή μου Μαράικε, το Πορτοχέλι, στο οποίο επέλεξες να περνάς το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σου. Το Πορτοχέλι που σήμερα θρηνεί γιατί ορφάνεψε, από την όμορφη παρουσία σου, γιατί σε είχε καμάρι και καύχημα.
Θα μπορούσα να μιλάω ώρες για να περιγράψω λίγα από τα πολλά καλά σου. Θα μπορούσα να αναφερθώ στα πολλά από αυτά που έκανες και δεν ήθελες να φαίνονται, γιατί ήξερες επίσης πολύ καλά τη θεάρεστη και αθόρυβη τέχνη της φιλανθρωπίας. Αλλά και πάλι ο χρόνος δε θα έφτανε.
Η απουσία σου αγαπημένη μου Μαράικε θα είναι τεράστια.
Θέλω όμως εδώ, τώρα και λίγο πριν φύγεις οριστικά από το μάταιο ετούτο κόσμο, προσωπικά αλλά εκφράζοντας και όλους τους συμπατριώτες μου, να σου πω ένα μεγάλο Ευχαριστώ για όσα πρόσφερες στον τόπο μας. Ένα μεγάλο ευχαριστώ που μας τίμησες με τη φιλία σου. Που με την παρουσία και τις αρετές σου ομόρφυνες ότι άγγιξες γύρω σου.
Θέλω να σου πω ακόμη, ένα μεγάλο ευχαριστώ εκ μέρους όλων των παιδιών του Θεατρικού Ομίλου Ερμιονίδας, για την ολόπλευρη στήριξή σου, για την αγάπη σου και κυρίως για την προσφορά του θεάτρου στον τόπο μας, του Πολυχώρου ΑΡΤΙΚΙ “Μαράικε Ηλιού Ντε Κόνινγκ”, που δεν ήταν υποχρέωσή σου, αλλά υποχρέωση άλλων θεσμών και της Πολιτείας, τους οποίους υποκατέστησες και κάλυψες το έλλειμμά τους.
Θέλω τέλος να σου πω, μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου, το δικό μου προσωπικό μικρό, αλλά τρισμέγιστο ευχαριστώ, για την αγάπη σου, για τη φιλία σου, για την προστασία σου, για τη δοτικότητά σου, για την απέραντη στήριξη και την εμπιστοσύνη σου στις δυνατότητές μου, αλλά και στους παρορμητισμούς μου.
Αν δεν είχες βρεθεί στο δρόμο μας, ούτε εγώ θα είχα κάνει αυτά που έκανα, ούτε το θέατρο θα υπήρχε, ούτε η ομάδα μας θα είχε τέτοια πορεία και εξέλιξη. Και θέλω να σου υποσχεθώ, εκφράζοντας και όλα τα παιδιά του Θεατρικού Ομίλου Ερμιονίδας, ότι αυτό που έφτιαξες, ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη σου, θα συνεχίσει, θα μεγαλώσει, θα ανθίσει και θα καρπίσει, για να θυμίζει σε όλους το μεγαλείο της ψυχής της Μαράικε Ηλιού Ντε Κόνινγκ.
Φύγε ξενοιασμένη αγαπημένη μου αρχόντισσα.
Πήγαινε στην αγκαλιά του επίσης αγαπημένου μας κυρίου Κώστα που σε λάτρεψε και πλέον θα σε φροντίζει.
Πήγαινε στη χώρα της γαλήνης και του ονείρου.
Όμως από κει που θα ’σαι μη μας ξεχνάς, μη μας λησμονήσεις τελείως…
Καμιά φορά, για να παραφράσω τον ποιητή,
Κοίταξε και γέλασε
Της νύχτας το σουλτάνο
Γλίστρησε σιγά – κρυφά
Και πέταξ’ εδώ πάνω
Και σε μας τους άραχνους
Να ’ρχεσαι ακριβή μας
να γλυκαίνεις τη ζωή
και την ύπαρξή μας.
Καλό σου ταξίδι, αγαπημένη μου Μαράικε.
Δημήτρης Σίδερης,
Πρόεδρος του Θεατρικού Ομίλου Ερμιονίδας
(Εκφωνήθηκε μετά την εξόδιο ακολουθία της στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, στις 5-9-2019).
