Του Τόλη Κοϊνη
Πρόσωπο που αμέσως μετά το καλύπτει η σκιά . Για χρόνια έψαχνα να βρω στοιχεία για αυτόν…
Στάθηκα τυχερός πέφτοντας στην «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» του Δρανδάκη… εκείνο το αριστούργημα της δεκαετίας του 1920…
Ο Ντε Γκουβερνάντις ήταν Ιταλός – από το Πεδεμόντιο λέει ο Λαμπρυνίδης στην Ναυπλία-. Πολέμησε στους στρατό του Μεγάλου Ναπολέοντα φτάνοντας στον βαθμό του λοχαγού. Μετά το Βατερλώ όλοι οι οπαδοί του Βοναπάρτη έτρεχαν όπου γινόταν απελευθερωτικός πόλεμος ή δημοκρατική επανάσταση… μερικοί είχαν ριζοσπαστικοποιηθεί ακόμη περισσότερο εντασσόμενοι σε καρμπονάρους και μυστικές εταιρείες.
Μόλις ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ήρθε στην Ελλάδα. Ανέλαβε να εκπαιδεύσει το «τακτικό στράτευμα» που δημιουργούσε ο Δημήτριος Υψηλάντης το καλοκαίρι του 1821 στην Καλαμάτα. Το πρώτο κατόρθωμα ήταν η απόκρουση μιας απόβασης Τούρκων στον Μεσσηνιακό κόλπο. Παρέταξε με τέτοιο τρόπο τους λιγοστούς τακτικούς που οι εισβολείς νόμισαν πως είχε μεγάλο στράτευμα και ξαναμπάρκαραν στα καράβια τους.
Τον Δεκέμβριο του 1821, τον βρίσκουμε μπροστά στα τείχη του Ναυπλίου. Παίρνει μέρος στην μεγάλη επίθεση της 4ης Δεκεμβρίου 1821. Οι τακτικοί παρατεταγμένοι στη στενή λωρίδα γης ανάμεσα Παλαμήδι και Βάλτο (δλδ. Από Πυροσβεστική μέχρι Σταθμό) απέκρουσαν την έξοδο των Οθωμανών με πολλά θύματα. Στην πρώτη γραμμή και ο Ντε Γκουβερνάντις.
Μετά από ένα μήνα τα πράγματα αλλάζουν. Ο Μαυροκορδάτος εκλέγεται πρόεδρος του Εκτελεστικού και αποφασίζει μια τυχοδιωκτική επιχείρηση στην Ήπειρο. Το «τακτικό» έχει αυξηθεί με την κατάταξη σε αυτό και άλλων Φιλελλήνων. Υπακούει στο Εκτελεστικό. Στην μάχη του Πέτα, το «τακτικό» πολεμώντας γενναία διαλύεται. Ο Ντε Γκουβερνάντις τραυματίζεται. Στην αρχή τον θεωρούν νεκρό. Μετά καταφέρνει να περάσει τις γραμμές των Τούρκων και να συναντηθεί με τα υποχωρούντα Ελληνικά στρατεύματα.
Τα ολέθρια σχέδια του Μαυροκορδάτου έχουν αφήσει αφύλακτη την Πελοπόννησο. Τριάντα χιλιάδες Τούρκοι έρχονται κατά εδώ ανεμπόδιστα. Η Κυβέρνηση είναι διαλυμένη. Ο μεν «Πρόεδρος» έχει καταφύγει στο Μεσολόγγι. Ο δε υπουργός «Πολέμου» έχει κρυφτεί σε ένα πλοίο αρόδο στον Αργολικό κόλπο. Ο Κολοκοτρώνης σώζει την κατάσταση στα Δερβενάκια και περιθωριοποιεί εντελώς την Κυβέρνηση.
Ο Ντε Γκουβερνάντις επιστρέφει στο Ναύπλιο. Ο Υψηλάντης ως πρόεδρος του Βουλευτικού φροντίζει την επανασύσταση του «τακτικού». Στρατόπεδο στην Άρια. Ο Ντε Γκουβερνάντις αναλαμβάνει αρχηγός του «τακτικού». Μαζί με τον Σταϊκόπουλο αποφασίζουν την νυκτερινή έφοδο στο Παλαμήδι. Ο Ντε Γκουβερνάντις είναι από τους πρώτους μαζί με 75 στρατιώτες του τακτικού. Ανεβαίνει στα τείχη και μετά την παράδοση και της τελευταίας τάπιας γυρίζει τα κανόνια προς το Ναύπλιο και δίνει την διαταγή για την ομοβροντία που επισφράγισε την φοβερή εκείνη βραδιά.
Ως αντίτιμο …τον απολύουν. Μετά πέντε μήνες με την Εθνοσυνέλευση του Άστρους εκλέγεται νέο Εκτελεστικό που προτιμάει τον Ρόδιο (εξ ού και η περιοχή στην οδό Αγίας Μονής) για την διοίκηση του τακτικού. Προτιμάει έναν νεαρό που σπούδαζε γιατρός από έναν έμπειρο αξιωματικό. Καθαρά πολιτική η επιλογή.
Από τότε ο Ντε Γκουβερνάντις χάνεται. Στην Εγκυκλοπαίδεια του Δρανδάκη βρήκα ότι έφυγε στην Αίγυπτο και κατατάχτηκε στον στρατό του Μωχάμετ Άλη. Γι αυτό και η ιστορία σκεπάζει με σκιά την παρουσία του. Σημειώνει όμως η Εγκυκλοπαίδεια ότι δεν πολέμησε κατά των Ελλήνων. Μπορεί. Ο Μωχάμετ Άλη και Ιμπραήμ έκαναν αρκετούς πολέμους και σε άλλα μέτωπα εκτός από την Πελοπόννησο και την Κρήτη.
Για να πάρουμε μια ιδέα, πως μπορεί να ήταν ντυμένος στην αρχή τουλάχιστον της καθόδου του στην Ελλάδα ανεβάζω μια εικόνα με στρατιωτικές στολές Ιταλών που πολέμησαν με τον Ναπολέοντα.
Στάθηκα τυχερός πέφτοντας στην «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» του Δρανδάκη… εκείνο το αριστούργημα της δεκαετίας του 1920…
Ο Ντε Γκουβερνάντις ήταν Ιταλός – από το Πεδεμόντιο λέει ο Λαμπρυνίδης στην Ναυπλία-. Πολέμησε στους στρατό του Μεγάλου Ναπολέοντα φτάνοντας στον βαθμό του λοχαγού. Μετά το Βατερλώ όλοι οι οπαδοί του Βοναπάρτη έτρεχαν όπου γινόταν απελευθερωτικός πόλεμος ή δημοκρατική επανάσταση… μερικοί είχαν ριζοσπαστικοποιηθεί ακόμη περισσότερο εντασσόμενοι σε καρμπονάρους και μυστικές εταιρείες.
Μόλις ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ήρθε στην Ελλάδα. Ανέλαβε να εκπαιδεύσει το «τακτικό στράτευμα» που δημιουργούσε ο Δημήτριος Υψηλάντης το καλοκαίρι του 1821 στην Καλαμάτα. Το πρώτο κατόρθωμα ήταν η απόκρουση μιας απόβασης Τούρκων στον Μεσσηνιακό κόλπο. Παρέταξε με τέτοιο τρόπο τους λιγοστούς τακτικούς που οι εισβολείς νόμισαν πως είχε μεγάλο στράτευμα και ξαναμπάρκαραν στα καράβια τους.
Τον Δεκέμβριο του 1821, τον βρίσκουμε μπροστά στα τείχη του Ναυπλίου. Παίρνει μέρος στην μεγάλη επίθεση της 4ης Δεκεμβρίου 1821. Οι τακτικοί παρατεταγμένοι στη στενή λωρίδα γης ανάμεσα Παλαμήδι και Βάλτο (δλδ. Από Πυροσβεστική μέχρι Σταθμό) απέκρουσαν την έξοδο των Οθωμανών με πολλά θύματα. Στην πρώτη γραμμή και ο Ντε Γκουβερνάντις.
Μετά από ένα μήνα τα πράγματα αλλάζουν. Ο Μαυροκορδάτος εκλέγεται πρόεδρος του Εκτελεστικού και αποφασίζει μια τυχοδιωκτική επιχείρηση στην Ήπειρο. Το «τακτικό» έχει αυξηθεί με την κατάταξη σε αυτό και άλλων Φιλελλήνων. Υπακούει στο Εκτελεστικό. Στην μάχη του Πέτα, το «τακτικό» πολεμώντας γενναία διαλύεται. Ο Ντε Γκουβερνάντις τραυματίζεται. Στην αρχή τον θεωρούν νεκρό. Μετά καταφέρνει να περάσει τις γραμμές των Τούρκων και να συναντηθεί με τα υποχωρούντα Ελληνικά στρατεύματα.
Τα ολέθρια σχέδια του Μαυροκορδάτου έχουν αφήσει αφύλακτη την Πελοπόννησο. Τριάντα χιλιάδες Τούρκοι έρχονται κατά εδώ ανεμπόδιστα. Η Κυβέρνηση είναι διαλυμένη. Ο μεν «Πρόεδρος» έχει καταφύγει στο Μεσολόγγι. Ο δε υπουργός «Πολέμου» έχει κρυφτεί σε ένα πλοίο αρόδο στον Αργολικό κόλπο. Ο Κολοκοτρώνης σώζει την κατάσταση στα Δερβενάκια και περιθωριοποιεί εντελώς την Κυβέρνηση.
Ο Ντε Γκουβερνάντις επιστρέφει στο Ναύπλιο. Ο Υψηλάντης ως πρόεδρος του Βουλευτικού φροντίζει την επανασύσταση του «τακτικού». Στρατόπεδο στην Άρια. Ο Ντε Γκουβερνάντις αναλαμβάνει αρχηγός του «τακτικού». Μαζί με τον Σταϊκόπουλο αποφασίζουν την νυκτερινή έφοδο στο Παλαμήδι. Ο Ντε Γκουβερνάντις είναι από τους πρώτους μαζί με 75 στρατιώτες του τακτικού. Ανεβαίνει στα τείχη και μετά την παράδοση και της τελευταίας τάπιας γυρίζει τα κανόνια προς το Ναύπλιο και δίνει την διαταγή για την ομοβροντία που επισφράγισε την φοβερή εκείνη βραδιά.
Ως αντίτιμο …τον απολύουν. Μετά πέντε μήνες με την Εθνοσυνέλευση του Άστρους εκλέγεται νέο Εκτελεστικό που προτιμάει τον Ρόδιο (εξ ού και η περιοχή στην οδό Αγίας Μονής) για την διοίκηση του τακτικού. Προτιμάει έναν νεαρό που σπούδαζε γιατρός από έναν έμπειρο αξιωματικό. Καθαρά πολιτική η επιλογή.
Από τότε ο Ντε Γκουβερνάντις χάνεται. Στην Εγκυκλοπαίδεια του Δρανδάκη βρήκα ότι έφυγε στην Αίγυπτο και κατατάχτηκε στον στρατό του Μωχάμετ Άλη. Γι αυτό και η ιστορία σκεπάζει με σκιά την παρουσία του. Σημειώνει όμως η Εγκυκλοπαίδεια ότι δεν πολέμησε κατά των Ελλήνων. Μπορεί. Ο Μωχάμετ Άλη και Ιμπραήμ έκαναν αρκετούς πολέμους και σε άλλα μέτωπα εκτός από την Πελοπόννησο και την Κρήτη.
Για να πάρουμε μια ιδέα, πως μπορεί να ήταν ντυμένος στην αρχή τουλάχιστον της καθόδου του στην Ελλάδα ανεβάζω μια εικόνα με στρατιωτικές στολές Ιταλών που πολέμησαν με τον Ναπολέοντα.
